بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………3

اهمیت و ضرورت پژوهش…. 7

اهداف پژوهش : 7

سوالات پژوهش: 8

تعریف مفاهیم و اصطلاحات پژوهش : 8

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش…. 11

الف ) مبانی نظری : 12

ب ) پیشینه پژوهش : 44

ج ) جمع بندی و ارائه چارچوب نظری پژوهش : 48

فصل سوم روش شناسی پژوهش . 52

روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………53

جامعه متنی :. 54

نمونه پژوهش: 54

ابزارهای پژوهش: 54

شیوه انجام پژوهش: 54

فصل چهارم یافته‌های پژوهش…. 56

مقدمه: 57

سوال اول: مفهوم اعتدال با توجه به واژه‌های مشابه، از منظر قرآن چیست؟. 57

سوال دوم : نقش و مصادیق اصل اعتدال در ساحت تربیت اخلاقی از منظر قرآن و روایات چیست؟.. 68

سوال سوم: نقش و مصادیق اصل اعتدال در ساحت تربیت اجتماعی از منظر قرآن و روایات چیست؟………………….72

سوال چهارم:نقش و مصادیق اصل اعتدال در ساحت تربیت سیاسی از منظر قرآن و روایات چیست؟. 83

سوال پنجم:نقش و مصادیق اصل اعتدال در ساحت تربیت اقتصادی از منظر قرآن و روایات چه می‌باشد؟. 92

فصل پنجم.. 103

5-1) خلاصه سوال اول: 104

5-2) خلاصه سوال دوم: 104

5-3) خلاصه سوال سوم: 105

5-4) خلاصه سوال چهارم: 105

5-5) خلاصه سوال پنجم: 106

5-6) بحث و نتیجه‌گیری: 107

5-7) پیشنهادات: 112

5-8) محدودیت‌های پژوهش: 114

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………..115

چکیده :

هدف اصلی این پژوهش تحلیل جایگاه و نقش اصل اعتدال در تربیت اسلامی از منظر آیات و روایات می­باشد. در راستای هدف پژوهش و به علت گستردگی مقوله تربیت با انتخاب چهار ساحت از مجموع ساحت­های تربیت، پنج سوال طراحی گردیده است. این سوالات شامل دو محور کلی، تبیین مفهوم اعتدال با توجه به واژه­ های مشابه چیست؟ و نقش و مصادیق اصل اعتدال در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی کدام است؟، می­باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی –اسنادی است که با تحلیل و بررسی اسناد، یافته­ هایی را از متون مرتبط با موضوع استخراج و مورد استفاده قرار گرفته است. از مهم‌ترین یافته­ های پژوهش در سوال اول می­توان به اعتدال تکوینی و تشریعی، تبیین و تاکید بر جنبه­ عینی و عملیاتی اعتدال، میانه­روی مبتنی بر شرایط و خصوصیات در مکتب اسلام و نظام تربیتی آن اشاره کرد. در سوال دوم اعتدال در تربیت اخلاقی در دو محور کلی اعتدال قوا و صفات اخلاقی تبیین گردیده است. یافته­ های مهم سوال سوم شامل؛ تبیین اعتدال در تربیت اجتماعی در دو سطح رعایت اعتدال در تعاملات اجتماعی و ایجاد تعادل بین تمایلات و ارزش­های فردی و جمعی، می­ شود. در سوال چهارم به این نتیجه رسیدیم که اعتدال در تربیت سیاسی به معنای انجام تعهدات و وظایف شهروندی و حکومتی بدون افراط و تفریط، می­باشد. در سوال پنجم رعایت اعتدال در تدبیر معاش و تلاش­ های اقتصادی، مهم­ترین محورهای اعتدال در تربیت اقتصادی هستند. در مجموع می­توان گفت در نظام تربیتی اسلام مجموع امکانات و قوانین لازم برای رسیدن به اعتدال وجود دارد و تنها باید با یک برنامه ­ریزی متناسب با شرایط و نیاز مربیان و متربی