چکیده
مقدمه
1 . هوش تجاری 1
1 .1. تعاریف 1
1 .2. روش کار هوش تجاری 3
1 .3. جایگاه هوش تجاری در بین سیستم های اطلاعاتی 6
1 .4. عملکرد سیستم های هوش تجاری در سطوح مختلف سازمانی 7
1 . 5. تکنیک های هوش تجاری 7
2. ضرورت استفاده از هوش تجاری در سازمان ها 9
3. اهداف هوش تجاری 10
4. آشنایی با صنعت بانکداری 12
5. ضرورت بهره مندی از هوش تجاری در بانکداری 12
6. مفهوم مشتری در صنعت بانکداری 16
7 . کاربرد های هوش تجاری در صنعت بانکداری 16
8 . مدیریت ارتباط با مشتری(CRM) 20
8 .1 . تعریف مدیریت ارتباط با مشتری 20
8 .2 .اصول مدیریت ارتباط با مشتری 21
8 .3 . ابعاد مدیریت ارتباط با مشتری 21
8 .4. ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮی‬ 22
8 . 5. ‫‫انواع اطلاعات در مدیریت ارتباط با مشتریان 24
8 . 9 . ‫انواع فن آوری ‪CRM‬‬ 25
9 . ضرورت بکارگیری ‪CRM‬‬ 26
10 . ‫‪ CRM‬در موسسات مالی و بانکها‬ 27
11 . ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮی‬ 27
12 . ‫اهداف مدیریت ارتباط با مشتری‬ 30
13 . اهداف اصلی اجرای‬ ‫مدیریت روابط مشتریان در مؤسسات مالی وبانکها 31
14 . ‫مزایای استفاده از CRM‬ در بانک ها‬ 32
15 . استراتژی های هوش تجاری در مدیریت ارتباط با مشتری 34
16 . مثال هایی از توسعه موفقیت آمیز هوش تجاری در مدیریت ارتباط با مشتری 34
17 . ‫‪‫ کاربردهای تکنیک های هوش تجاری در CRM صنعت بانکداری 35
18 . ‫مؤلفه ها و ابعاد ‪CRM‬‬ در صنعت بانکداری 39
نتیجه گیری و جمع بندی 40
مراجع 41

چکیده
بقای سازمان های مالی و بنگاه های اقتصادی همچون بانک ها وابستگی بدون واسطه به حضور مشتریانی دارد که تعیین کننده نهایی موفقیت هستند. رشد فناوری اطلاعات و ظهور سایر پیشران های تغییر در وضع سنتی بانکها، نیازمندی به توسعه و بکارگیری سیستم های اطلاعات را سبب گردید و در این بین هوش تجاری مفهومی است که به کمک ابزارهای خود این امکان را دارد تا چالش های پیش روی صنعت بانکداری را شناسایی و در سهولت و دقت تصمیم گیری مدیران موثر واقع گردد.
مدیریت ارتباط با مشتریان یک استراتژی کسب و کار و یک مجموعه ای از ابزارهای نرم افزاری گسسته و فناوری ها، با هدف کاهش هزینه، افزایش درآمد، شناسایی فرصت ها و کانال های توسعه جدید و بهبود ارزش، رضایت، سودآوری و حفظ مشتری است و استفاده از سیستم های CRMو هوش تجاری به صورت مکمل، رویکرد جامع به مشتریان را فراهم می کند .
کاربرد هوش تجاری در صنعت بانکداری بسیار بیشتر از آنچه امروز بکار گرفته شده است می باشد. مدیران این عرصه با بهره گیری از هوش تجاری و مدیریت ارتباط با مشتریان، می توانند رضایت مندی را به عنوان عامل کلیدی جذب، حفظ و افزایش سود دهی مشتری، برای سازمان خویش به ارمغان آورند .
واژگان کلیدی: هوش تجاری، مدیریت ارتباط با مشتری، صنعت بانکداری

هدف از انجام تحقیق:
هدف از انجام این تحقیق کشف زمینه های کاربردی و ضرورت هوش تجاری در صنعت بانکداری با تمرکز بر مدیریت ارتباط با مشتری است و گردآورنده سعی داشته با تلفیق تحقیقات فردی در نظام بانکداری از یک سو و علوم دانشگاهی در حوزه فناوری اطلاعات از سوی دیگر و همچنین نتایج برخی از جدیدترین تحقیقات حوزه مدیریت ارتباط با مشتری در صنعت بانکداری، زمینه های توسعه سیستم های هوش تجاری در این صنعت را شناسایی و معرفی نماید.
مقدمه
در این دنیای شدیدا رقابتی،مصرف کنندگان خواستار خدمات بهتر و سریع تر همراه با کالای با کیفیت بالا توسط تجارت کنندگان هستند. برای بقای در این دنیای رقابتی شرکت ها می بایست خواسته ها و توقعات مصرف کنندگان را برآورده سازند. شرکت ها مجبور خواهند شد بر سیستم های هوش تجاری خود برای پیش بینی درست گرایش های آینده و چشم اندازها تمرکز کنند[

13].

در میان سازمان های امروزی بنگاه های اقتصادی و بویژه بانکها که سهم عمده ای در اقتصاد کشور دارند از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. بانک های مدرن باید به چالش هایی مانند فرایند اتوماسیون، افزایش انتظارات مشتری، رقابت شدید، ترکیب و ادغام، توسعه محصول جدید و بازار پاسخ دهند و در عین حال، باید عملیات خود را با مقررات ملی و بین المللی هماهنگ نمایند .[14]
مشتریان در این بنگاه های اقتصادی که روز به روز بر تعدد نام ، شعب و خدمات متنوعشان افزوده می شود به دنبال ارضای نیازهای اساسی و فرعی خود هستند. داشتن دانش شناخت مشتری و نیازمندهای روز افزون و در حال تغییر وی، ارائه خدمات مناسب با سلیقه و طبق عادت ایشان، در کنار قوانین و مقررات، ریسک ها، فرصت ها و تهدیدات و … همه وجود سیستمی پویا و جامع را در قالب سیستم های اطلاعاتی و هوش تجاری با رویکرد تاکید بر مشتری الزامی می نماید، سیستمی که در وهله اول مشتری فعلی را بشناسد ، نیازهای اساسی و عوامل رضایتمندی او را استخراج نماید و در مراحل بعد با تعیین چهارچوب های ارتباط با مشتریان ، رابطه ای موفق را در حفظ و جذب مشتری بنا نهد.
1 . هوش تجاری
1 . 1. تعاریف
هوش تجاری میتواند به عنوان توانایی هوش انسان که می تواند در فعالیتهای تجاری مفید باشد تعریف شود و به عنوان زمینه ای جدید از مطالعه در نظر گرفته می شود، که بر عملکرد قوای شناختی انسان و فناوری های ساختگی که در جهت مدیریت تصمیم گیری برای مسائل تجاری، تمرکز می کند. همچنین هوش تجاری می تواند این چنین تعریف گردد که “بکارگیری هوشمندانه اطلاعات چگونه می تواند برای افزایش فعالیتهای تجاری استفاده شود؟”.[13]
هوش تجاری مفهوم استفاده از فناوری اطلاعات به عنوان ابزاری برای دستیابی به رقابت جهانی، درک ریسکی که در محیط سازمانی رخ می دهد و احتمال رخداد فعالیت ها می باشد. مفهومی است که مرتبط با یکپارچه سازی وظایف تجاری قدیمی با فناوری ارتباطات فناوری اطلاعات و قابلیت‌هایی که ایجاد شدند، می باشد[14].
سیستم های موثر هوش تجاری به جمع آوری داده ها از بخش های درون سازمانی پرداخته، تحلیل های مناسبی را بر روی آن انجام داده و گزارش های ضروری را با توجه به نیاز کاربران فراهم می نمایند. در چنین مواردی کاربران فقط اطلاعاتی را دریافت می کنندکه مربوط به حیطه علاقه آنهاست و فقط اطلاعاتی که برای به جریان درآوردن فعالیتهای تجاری ضروری هستند را دریافت می کنند. این رویکرد از هرج و مرج اطلاعاتی و بار اضافی اطلاعات که منجر به تصمیم گیری نادرست می گردد جلوگیری می کند[14].
هوش تجاری در ساده نمودن اطلاعات پیچیده و فراهم نمودن اطلاعات ضروری برای سطوح بالای مدیریتی جهت برنامه ریزی اهدف و اخذ تصمیمات گوناگون مربوط به تجارت مفید خواهد بود. هوش تجاری برای تحلیل توانایی شرکت ها و محیط رقابتی است که در آن یک شرکت تکامل می یابد و راه حل ها مفیدی را برای آن دسته از فعالیتهایی که توسط رقبا انجام می شود، فراهم می کند. همچنین هوش تجاری مجموعه ای از روش شناسی ها، معماری ها یا فناوری ها می باشد که اطلاعات خام را به اطلاعات با معنی و مفید تبدیل می کند که برای فعال نمودن راهبرد های موثرتر، نگرش های تاکتیکی و عملیاتی و تصمیم گیری بکارگرفته می شود. هوش تجاری شامل فناوری هایی همچون ادغام اطلاعات، کیفیت داده ها، انباره داده ها، تسلط بر مدیریت داده ها، تحلیل متن و محتوا و بسیاری از فناوری های دیگر می باشد.
سیستم هوش تجاری به عنوان یک محصول نهایی وجود ندارد، تولیدگان آن زیرساخت های دانش و فن آورانه را برای پیاده سازی و اجرا عرضه داشته اند. امروزه، هوش تجاری به عنوان یک رشته علمی جداگانه شامل عناصری از فناوری اطلاعات، استراتژی، حسابداری مدیریتی، تجزیه و تحلیل شرکت های بزرگ و بازاریابی می باشد[27]. در ادامه برخی تعاریف موجود هوش تجاری آورده شده است:

با توجه به مطالب فوق پژوهش حاضر با هدف سنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش با بهره گرفتن از رویکرد تصمیم ­گیری چند معیاره­ی فازی ارائه شده است. این پژوهش با بهره گرفتن از یک مدل احتمال سنجی برگرفته از مقاله چنگ و وانگ (2009) سعی در برآورد میزان موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش در بانک کارآفرین بعنوان یک بانک با مالکیت خصوصی و مدیریت حرفه­ای که دستیابی به افق­های جدید و تعالی سازمانی را سرلوحه­ی اهداف خود قرار داده است را دارد. در این پژوهش ابتدا هشت فاکتور کلیدی که نقش اساسی در پیاده­سازی مدیریت دانش دارند با توجه به ادبیات تحقیق و مطالعات پیشین شناسایی شد و توسط کارشناسان و خبرگان بانک کارآفرین مورد ارزیابی قرار گرفت. این هشت فاکتور عبارت بودند از: ویژگی­های کارکنان، استـراتژی سازمان، حمایت مدیریت ارشد، ارزیابی و انتقال دانش، فرهنگ سازمانی ، زیرساخت سازمانی، زیرساخت فنی و اقدامات انگیزشیمی‌باشد که برای هریک از آنها شاخص ­های جداگانه­ ای تعریف شد (مجموعاً 31 شاخص) تا با توجه به شاخص ­های مربوطه مورد ارزیابی قرار گیرند.

با توجه به تجزیه و تحلیل داده ­ها، فاکتورها و همینطور شاخص ­های مورد نظر با بهره گرفتن از ماتریس­های تصمیم ­گیری چندمعیاره فازی رتبه بندی شدند که سه فاکتور استراتژی سازمان، فرهنگ سازمانی و زیرساخت فنی به لحاظ اهمیت درپیاده­سازی مدیریت دانش حائز رتبه ­های نخست شدند. نهایتآ با بهره گرفتن از مدل احتمال سنجی، احتمال موفقیت وعدم موفقیت مدیریت دانش در بانک کارآفرین بصورت کمی محاسبه شد که نشان از احتمال موفقیت ضعیف با توجه به ارزیابی­های صورت گرفته داشت.

کلمات کلیدی: مدیریت دانش،روش تصمیم ­گیری چندمعیاره فازی، احتمال موفقیت3

مقدمه

با پیدایش تکنولوژی­های نوین و جذب و بکارگیری آن در جنبه­ های مختلف زندگی امروزی، پارادایم­های جدیدی مطرح شده که زندگی بشررا کاملاً متحول کرده است. درچنین موقعیتی سازمان­ها برای برخورداری از مزیت رقابتی و حفظ و انطباق سازمان درمحیطی متمایز ناگزیر از روی­آوردن به استفاده از ابزار­های نوین مدیریتی و روش­های جدید شده ­اند. ازاین رو مدیریت دانش همچون یک نگرش نوین درسازمان­ها مطرح شده ومدنظر قرار می­گیرد.

امروزه درجوامع توسعه­یافته ، دانش درکنارعواملی همچون سرمایه، زمین و نیروی کار، به­عنوان یکی از مهمترین منابع اقتصادی سازمان محسوب می­ شود. نتایج یک بررسی در دهه اخیر حاکی ازآن است که بیشترازنیمی از شرکت­های جدید درایالات متحده به­جای ساخت کالا به تولید دانش می­پردازند. پیتردراکر درکتاب خود باعنوان “مدیریت درزمان وقوع تحولی شگرف” درخصوص اهمیت دانش و نقش آن درعملکردسازمان گفته است “دانش به یک منبع اقتصادی حیاتی وحتی شاید بتوان گفت به تنها منبع مزیت رقابتی سازمانها بدل شده است)دراکـــر،1998).

خلق دانش، انتقال و نسخه‌برداری ازآن به­راحتی امکان‌پذیر نیست و ازهمین رو دانش درقیاس باسایرمنابع رقابتی سازمان ازجایگاهی استراتژیک برخوردار است.

تصمیم به اجرای مدیریت دانش گاهی برای سازمان­ها مشکل است. ماندگاری و یاسقوط یک سازمان می ­تواند به این تصمیم وابسته باشد، بنابراین باتوجه به اینکه پروژه های مدیریت دانش معمولا بسیار هزینه­براست و به زمان نیازدارد تا اثراتش کاملاً در سازمان احساس شود لازم است که قبل ازرسیدن به توافق عمومی برای پایه‌گذاری مدیریت دانش درشرکت، بررسی­های ریشه­ای واساسی در داخل و خارج از سازمان صورت پذیرد(بـــاهرا، 2001).

2.1. بیان مسئله

به این گونه یک روش پیش‌بینی موفقیت و یک روش تصمیم‌گیری موثر می ­تواند تصمیم‌گیری بهتر درباره اجرای مدیریت دانش را امکان پذیر کند. از آنجا که فاکتور­های زیادی برموفقیت دراجرای مدیریت دانش اثرگذار هستند، پیش‌بینی این امر یک مسئله چند معیاره است. دربیشتر مسائل پیش‌بینی برای حل تاثیر فردگرایی وابهامات دنیای واقعی برتحلیل­های آماری واحتمالی تکیه می­ شود.

روش­های آماری برای تخمین اطلاعات غیرقطعی رخداد­ها ونتایج درآینده مورداستفاده قرار می­گیرند، اگرچه روش­های آماری دربرخورد با مفهوم عدم قطعیت موجود درپیش بینی موفقیت مدیریت دانش محدودیت­هایی دارند لذا برای حل اینگونه مشکلات، در این تحقیق روش پیش‌بینی خود را براساس روش تصمیم ­گیری فازی چندمعیاره ارائه کرده تا به سازمان­ها درشناخت فاکتور­های موثر بر اجرای مدیریت دانش کمک کند. سپس مقادیر پیش‌بینی موفقیت(شکست) درجهت کمک به تشخیص اقدامات اولیه برای بالا بردن احتمال موفقیت مدیریت دانش درسازمان ارائه می­ شود.

به دلیل شرایط و وضعیت‌های پیچیده جدیدی که سازمان‌ها را با تنگناهای رقابتی و تکنولوژیکی مواجه ساخته و تداوم روش‌های سنتی را با مشکل جدی روبرو ساخته است، بانک کارآفریننیز به لزوم استفاده از سیستم‌های مدیریت دانش پی برده است. در این تحقیق احتمال موفقیت یاشکست پیاده­سازی پروژه مدیریت دانش را دربانک کارآفرین  بررسی کرده­ایم. لازم به ذکر است که این مدل به ارائه­ تنها یک مکانیزم بررسی اکتفا نکرده است بلکه این امکان را فراهم می­ کند که با درنظر گرفتن فاکتور­های کلیدی در اجرای موفقیت‌آمیز مدیریت دانش به تحلیل قابلیت­های سازمانی نیز پرداخته شود .

3.1. اهمیت و ضرورت تحقیق

به دلیل رشد سریع سیستم­های تخصصی دانش محور، مطالعات قبلی در زمینه مدیریت دانش بر روی جنبه­ های تکنولوژیکی کاربردها و راهکارها تمرکز دارند. درهر حال مطالعات اخیر بیان می­ کنند که پروژه­ های مدیریت دانش تنها با استقرار سیستم­های اطلاعاتی تحقق پیدا نمی­ کنند (استیوارت، 1997).

فاکتور­های اثرگذار زیادی موفقیت اجرای مدیریت دانش راتعیین می­ کنند. فاکتور­هایی که نیاز به توجه دارند ، تنها مالی نیستند بلکه مسایلی مانند فرهنگ سازمانی، هارمونی، مدیریت، کنترل و اندازه ­گیری را شامل می­شوند; مشکل درترکیب فرایند­های عملیاتی قدیمی و جدید است; تعامل انسان­ها وروابط بین آنها، میزان اثرگذاری مدیریت استراتژیک، شخصیت روسا و بینش آنها، تعریف قوانین جدید درسازمان و غیره .

اولین چالش­ها درپایه­گذاری مدیریت دانش، درترکیب فاکتور­های فوق با محدودیت­ها وقابلیت­های پرسنلی و سازمانی است، با این حال مطالعات گذشته هنوز هیچ ارتباط خطی بین هزینه مدیریت دانش و موفقیت تجاری نیافته­اند . علی رغم بازخورد نامشخص وسرمایه ­گذاری گسترده موردنیاز ، عدم توقف سرمایه ­گذاری درمدیریت دانش مهم است زیرا این سرمایه ­گذاری­ها می­توانند راندمان و اثرگذاری سازمانی راافزایش داده و مزیت­های رقابتی ایجاد کنند.

4.1. هدف های تحقیق یا نتایج مورد انتظار

امروزه بسیاری ازمدیران نقش اساسی دانش را درکسب مزیت رقابتی ودنبال کردن اهداف استراتژیک سازمان درک کرده ­اند و مدیریت دانش بصورت یک الزام رقابتی درسازمان­ها درآمده است. با وجود این اگر زیرساخت­های مناسب وپیش نیاز­های لازم برای استفاده از چنین فرایندی فراهم نباشد پیاده سازی مدیریت دانش شاید حاصلی جز انزجار منابع انسانی و اتلاف منابع مالی در پی نخواهد داشت.

این تحقیق رویکردی را براساس روش تصمیم گیری چندمعیاره فازی [1](FMCDM) توسعه داده است وازاین طریق قصد دارد به سازمانها کمک کند که نسبت به فاکتور­های اثرگذارو کلیدی در اجرای مدیریت دانش هوشیارشوند و درحالی که اقدامات لازم قبل ازاجرای مدیریت دانش را معرفی می­ کند به اندازه ­گیری احتمال موفقیت پروژه مدیریت دانش می ­پردازد. پس بطور کلی اهداف این تحقیق عبارتند از:

• شناسایی فاکتورهای اثرگذار درپیاده­سازی موفقیت­آمیز مدیریت دانش
• اولویت‌بندی فاکتورهای اثر گذار در پیاده­سازی موفقیت­آمیز مدیریت دانش
• سنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش با بهره گرفتن از رویکرد تصمیم ­گیری چند معیاره فازی

5.1. گزاره‌های تحقیق

سوالات تحقیق

         سوال اصلی تحقیق

چگونه می­توان با بهره گرفتن از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی (FMCDM) احتمال موفقیت پیاده سازی پروژه مدیریت دانش را سنجید؟

سوال فرعی تحقیق

1. فاکتور­های اثرگذار درسنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش چگونه شناسایی می­شوند؟
2. ضریب وزن اثرگذاری فاکتور­ها و درجه امکان موفقیت (شکست) آن فاکتور­ها به چه نحو در سنجش احتمال موفقیت (شکست) نهایی
3. 
4.  مدیریت دانشتاثیر گذار هستند ؟

6.1. روش کلی تحقیق

این تحقیق براساس هدف جزء تحقیقات کاربردی محسـوب می­ شود به دلیل اینکه در این تحقیق احتـمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش در سازمانها وبخصوص بانک کارآفرین باتوجه به فاکتور­های اثرگذار مورد سنجش قرارگرفته است و سازمان­های مشابه می­توانند برای پیاده­سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش، از نتایج این تحقیق استفاده کنند.

ازنظرنحوه تحلیل داده ­ها، روش تحقیق توصیفی واز نظر گردآوری داده ­ها از نوع پیمایشی می­باشد . توصیفی است به این علت که به تبیین و توصیف داده ­های جمع­آوری شده در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق می ­پردازد. در این تحقیق جهت گردآوری اطلاعات و داده ­های مورد نیاز برای انجام تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است. علاوه بر استفاده از پرسشنامه، از کتب، مقالات، پایان نامه ­ها، اینترنت و پایگاه­های اطلاعاتی نیز بعنوان منابع ثانویه استفاده شده و پیمایشی است زیرا در این تحقیق از یک گروه خاص از افراد خواسته شده است که به تعدادی سوالات خاص پاسخ گویند.

7.1. قلمرو مکانی- جامعه تحقیق

جامعه­ آماری این تحقیق صاحب نظران و خبرگان و کارشناسان واحد ستادی بانک کارآفرین در تهران هستند که با مفهوم مدیریت دانش آشنایی نسبی نیز دارند. خبرگان دراین تحقیق شامل افرادی هستند که حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی درزمینه ­های مرتبط با فناوری اطلاعات و مدیریت و همچنین دارای حداقل یک سال سابقه کار دراین زمینه­ها باشند.

8.1. قلمرو زمانی تحقیق

دراین تحقیق وضعیت موجود بانک کارآفرین درزمینه­ اجرای پروژه مدیریت دانـش درسال 1391 مورد بررسی قـرارگرفته است.

9.1. روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه

برای انجام این تحقیق با توجه به اینکه تعداد افراد خبـره درزمینه فـناوری اطلاعات و کارکنان درگیر درپـروژه­ی پیاده­سازی مدیریت دانش محدود است روش نمونه گیری متناسب باحجم جامعه و به صورت تمام شماری از کارشناسان و خبرگان واحد ستادی بانک کارآفرین انتخاب شد.

10.1. روش­های گرد­آوری داده ­ها و ابزار مورد استفاده برای آن

اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش جمع­آوری گردید:

الف) روش کتابخانه­ای: در این روش برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه­ی تحقیق ازکتاب­ها، پایان نامه ­ها، مقالات و پایگاه­های اطلاعاتی استفاده شده است.

ب) روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه و توزیع آن دربین جامعه­ آماری اطلاعات مورد نظر پژوهشگر جمع­آوری شد.

11.1. روش­ تحلیل داده ­ها

دراین تحقیق پس از اینکه فاکتورهای اثرگذار برموفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش با بهره گرفتن از نظرات صاحب نظران مدیریت دانش و کتب و مقالات موجود در این زمینه شناسایی شدند، درجه ی اهمیت هریک از فاکتورها و شاخص ­های مربوطه با توجه به نظرات ارزیابان مشخص گردید.  لازم بذکر است که برای بیان نظرات خبرگان درباره درجه­ اهمیت فاکتورهای اثرگذار و شاخص ­های مربوطه از متغیرهای کلامی پارامتری شده در اعداد فازی مثلثی(TFNS)بهره گرفته شده و برای یکی کردن قضاوت خبرگان، مقدار میانگین فازی نظرات خبرگان در مورد یک شاخص به­کار برده شده است.

تبدیل اعدادفـازی مثلثی به اعداد دقیق (Crisp)توسط فرمول BNP که عدد غیرفازی بهتری نسبت به سایر روش­ها بدست می­دهد صورت گرفته است. این فرمول معادل Best Non-fuzzy Performance یعنی بهترین مقدار عملکرد غیرفازی می­باشد. بعد از اینکه اعداد فازی به اعداد غیرفازی تبدیل شدند اقدام به نرمال‌سازی آنها می­کنیم. ارزیابان برای بار دوم نظرات خود را درمورد احتمال تحقق­پذیری و عملی شدن شاخص ­های مربوطه درسازمان بصورت مستقل اعلام کردند و مشابه مراحل قبل درمورد احتمال تحقق پذیری فاکتورها و شاخص ­ها نیز صورت گرفت. دراین مرحله بعد از غیرفازی کردن اعداد فازی بوسیله روش BNP نـرمال سازی صورت انجام نشد. درنهایت مجموع حاصلضرب درجه­ اهمیت فاکتورها و شاخص ­ها در احتمال تحقق­پذیری آنها، احتمال موفقیت و عدم موفقیت پروژه­ی مدیریت دانش را نشان می­دهد(چنگ و چین، 2009).

فرایند تشخیص درجه­ اهمیت فاکتورهای اثرگذار و سنجش احتمال موفقیت بصورت زیر است:

• ماتریس X رابرای درجه­ اهمیت فاکتورهای اثرگذار تشکیل می­دهیم که در آن (Cj , j=1,2, ,n) شاخص ­های موردنظر و (Ei , i=1,2, ,m)نظرات شخصی ارزیابان درباره درجه­ اهمیت یا ضریب وزن شاخص ­ها است که با بهره گرفتن از عبارات کلامی بیان شده است.

• m تعداد ارزیابان و n تعداد شاخـص­های مورد نظر می باشد،=(Lxij,Mxij,Uxij) Xijارزش عمـلکرد فــازی j امین شاخص اثرگذار ارزیابی شده توسط i امین ارزیاب را نشان می­دهد. ازآنجایی که نظرات ارزیابان با توجه به تجربه، بینش و دانش آنها متفاوت است ازروش میانگین امتیاز برای ترکیب نظر m ارزیاب استفاده کرده­ایم بدین شکل:

درجایی که  ترکیب فازی درجه­ اهمیت شاخص اثرگذار jام است.

• پس از غیر فازی کردن اعداد ترکیبی فازی مثلثی به بهترین مقدار عملکرد غیر فازی، به صورت زیر محاسبه شده است:

• پس از اینکه اعداد مثلثی فازی به اعداد غیرفـازی تبدیل شدند، اعداد دقیق با یکدیگر جمع شده و نرمال‌سازی می­شوند به صورتی­که Rj درجه­ اهمیت نرمال شده­ی j امین فاکتور اثرگذار بصورت زیر محاسبه می­ شود:

در جایی که

درمرحله­ بعد ماتریس Y را دقیقاً به همان طریقی که در بالا گفته شد برای احتمال تحقق­پذیری شاخص ­ها تشکیل می­دهیم. مراحل 1 تا 3 برای این ماتریس نیز تکرار می­ شود و درنهایت عدد غیرفـازی Qj را که مقدار دقیق احتمال تحقق­پذیری شاخص jام است بدست می­آوریم. دراینجا نرمال سازی صورت نگرفته است.

زمانی­که درجه­ اهمیت فاکتورهای اثرگذار وشاخص ­های مرتبط با آنها و همچنین ضریب تحقق پذیری شاخص ­ها معلوم شد احتمال موفقیت پروژه بدین صورت بدست می­آید:

با داشتن احتمال موفقیت برای احتمال عدم موفقیت داریم:

هر تحقیق علمی می­بایست بر مبنای اصول و قواعد تهیه و تنظیم گردد. روش تحقیق و تحلیل داده ­ها در واقع همان قواعد و اصول علمی می­باشند که محقق می­بایست برای روند تحقیق خود مورد توجه قرار دهد. در تحقیق حاضر از رویکرد تصمیم ­گیری چند معیاره فازی برای سنجش احتمال موفقیت و[2]Fuzzy DEMATEL برای تعیین روابط علت و معلولی و همچنین شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار و تاثیرپذیر حین اجرای پروژه استفاده شده است.

پس از اینکه فاکتورها با بهره گرفتن از روش Fuzzy DEMATEL به دو دسته­ی فاکتورهای علت و معلول تقسیم بندی شدند اثرگذاری عوامل بر روی هم و برکلیت سیستم مشخص گردیده است.

12.1. مشکلات و محدودیت­های تحقیق

• عدم وجود اطلاعات مرتبط با پیاده­سازی چارچوب مدیریت دانش در سازمان های پولی نظیر بانک­ها
• دشواری دسترسی به خبرگان درزمینه ­های مرتبط با موضوع تحقیق
• عدم همکاری برخی ازمدیران درتکمیل پرسشنامه ­ها

13.1. چارچوب کلان نظری تحقیق

دراین تحقیق براساس روش تصمیم ­گیری چندمعیاره فـازی(FMCDM) از مدلی تحلیلی برای سنجش احتمال موفقیت پیاده­سازی مدیریت دانش دربانک کارآفرین استفاده شده است که چهار عنصر اصلی آن عبارتند از: شناسایی فاکتورها و شاخص ­های اثرگذار کلیدی که بایستی درپیاده­سازی مدیریت دانش مورد توجه قرار گیرد، تعیین درجه اهمیت یا ضریب وزن این شاخص ­ها توسط خبرگان، ارزیابی از احتمال تحقق پذیری این عوامل توسط خبرگان و درنهایت محاسبه­ی احتمال موفقیت و عدم موفقیت پروژه­ی مدیریت دانش.نهایتاً از روش Fuzzy DEMATEL برای تعیین تاثیرگذاری و تاثیر پذیری فاکتورها برهم و برکلیت سیستم استفاده شده است.

شکل(1-1). چارچوب مفهومی پژوهش

14.1. واژگان تخصصی تحقیق

مدیریت دانش: فرایند سیستماتیک جستجو، انتخاب، سازماندهی، پالایش و نمایش اطلاعات است به طریقی که درک کارکنان درزمینه­ خاص بهبود و اصلاح شود و سازمان بصیرت و درک بهتری از تجربیات خود کسب کند (داونپورت و پروساک، 1998).

تصمیم ­گیری چندمعیاره: تعداد محدودی از آلترناتیوها رادربر می­گیرد که تصمیم­گیرنده بایستی براساس اوزان خاصی که به معیارها و شاخص ­های آلترناتیو­ها تخصیص داده می­ شود آنها را ارزیابی، رتبه ­بندی یا انتخاب کند (چنگ و چین، 2009).

احتمال موفقیت: مجموع احتمال موفقیت همه­ی شاخص ­های تاثیر گذار در فرایند پیاده­سازی مدیریت دانش است که بصورت عددی  

1.2. مقدمه

درجامعه فراصنعتی امروزه دانش به یک منبع کلیــــدی اقتصاد تبدیل گردیده است. در رویارویی با رقابتهای جهانی و محیط‌های پویا به سازمان­ها توصیه می شود که برای دسترسی به بازارهای جدید و فناوریهای نوین از تخصص ومهارتهای افرادی با استعدادهای متنوع بهره گیری کنند. سازمان های سلسله مراتبی بزرگی که زمانی به لحاظ تسهیلات فیزیکی و زیرساخت‌های فناوری گسترده خویش رسوخ ناپذیر تلقی می‌شوند امروزه در پاسخ به بازارهای ناپایدار و نیز برآوردن نیازهای مشتریان، از حیث ارائه سریع کالاها و خدمات، با مشکل مواجه گردیده اند(دراکر،1998).  بنابر نظر مدیران، برای بقا در محیط‌های پیچیده و پویا ضروری است که سازمانها از چابکی و انعطاف پذیری لازم برخوردار باشند و نیز در اداره دانش به صورت کارا عمل کنند. مع هذا، اکثر مدیران در درک جنبه های عملی مدیریت دانش با چالش‌های زیادی روبرو هستند (دانپـورت و همکاران،۱۹۹8). از آنجایی که به طور سنتی مدیران با منابع فیزیکی و ملموسی کار کـرده اند وقوع چنین چالش­هایی اجتناب ناپذیر است.

مقوله دانش و مدیریت دانش رفته‌رفته جای خود را در سازمانها بازمی‌كند. امروزه مدیران سازمانها می‌دانند ماشین‌آلات، تجهیزات و ساختمان را نمی‌توان اصلی‌ترین دارایی یک سازمان به حساب آورد. آنچه به عنوان دارایی مهم هر سازمان به شمار می‌رود، دانش سازمانی است و مدیریت صحیح برآن باعث كسب مزیت رقابتی برای سازمان و درنهایت پیروز شدن بر رقبا خواهد شد.

بی‌دلیل نیست كه یكی از مدیران ارشد شركت “هیولت پاكارد” می‌گوید: “اگر هیولت پاكارد می‌دانست كه چه چیزهایی را می‌داند، سود دهی‌اش سه برابر می‌شد”.

2.2.  اهمیت گفتمان مدیریت دانش

فصل اول :کلیات طرح تحقیق………………………………………………………………………………………………. 4

1-1-بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-2اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 5

اهمیت اسطوره…………………………………………………………………………………………………………………………. 5

ویژگی های اسطوره………………………………………………………………………………………………………………… 6

عناصر اسطوره …………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-3هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 7

3-1-نوع روش تحقیق: ………………………………………………………………………………………………………….7

3-2روش گرداوری اطلاعات :………………………………………………………………………………………………….

3-3ابزار گرداوری اطلاعات:…………………………………………………………………………………………………..7

1-4پرسش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-5فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 7

فصل دوم :پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 8

2-1پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 9

فصل سوم :

3-1روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل چهارم :کل تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 12

4-1-1تعریف و شناخت اسطوره ……………………………………………………………………………………….. 13

4-1-2-ریشه واژه اسطوره ………………………………………………………………………………………………….. 14

4-1-3-ساختار اسطوره ………………………………………………………………………………………………………. 14

4-1-4-انواع اسطوره……………………………………………………………………………………………………………… 15

4-1-5-کارکرد اسطوره ……………………………………………………………………………………………………….. 16

4-1-6-موجودات اساطیری ………………………………………………………………………………………………… 17

4-1-7-اسطوره و گونه های دیگر روایی………………………………………………………………………….. 18

4-1-8-اسطوره و نماد…………………………………………………………………………………………………………… 18

4-1-9-اسطوره و حماسه …………………………………………………………………………………………………… 19

4-1-10-اسطوره و تمثیل ………………………………………………………………………………………………….. 19

4-1-11-اسطوره و دین……………………………………………………………………………………………………….. 20

4-1-12-اسطوره و تاریخ……………………………………………………………………………………………………… 21

4-1-13-اسطوره و علم………………………………………………………………………………………………………… 22

4-1-14-اسطوره و رویا………………………………………………………………………………………………………… 22

4-1-15-اسطوره و ادبیات……………………………………………………………………………………………………. 23

4-1-16-اسطوره به مثابه داستان …………………………………………………………………………………….. 24

4-1-17-اسطوره و موسیقی……………………………………………………………………………………………….. 24

4-1-18-اسطوره وفلسفه……………………………………………………………………………………………………… 25

4-1-19-اسطوره و مناسک…………………………………………………………………………………………………. 25

4-1-20-اسطوره و جامعه ………………………………………………………………………………………………….. 26

4-1-21-چگونگی تجلی اسطوره ها در آثار ادبی…………………………………………………………… 26

4-2-1-زندگینامه نظامی گنجوی………………………………………………………………………………………. 31

4-2-2-آثار نظامی………………………………………………………………………………………………………………….. 32

4-2-2-1مخزن الاسرار ……………………………………………………………………………………………………….. 32

4-2-2-2خسرو وشیرین………………………………………………………………………………………………………. 33

4-2-2-3لیلی و مجنون……………………………………………………………………………………………………….. 33

4-2-2-4هفت پیکر……………………………………………………………………………………………………………….. 33

4-2-2-5اسکند نامه …………………………………………………………………………………………………………….. 34

4-2-3-معلومات نظامی ………………………………………………………………………………………………………. 34

4-2-4-تاریخ اجتماعی وسیاسی عصر نظامی………………………………………………………………….. 35

4-2-5-اوضاع فرهنگی عصر نظامی……………………………………………………………………………………. 35

4-2-6مشروب و مسلک نظامی…………………………………………………………………………………………… 37

4-2-7شخصیت نظامی ……………………………………………………………………………………………………….. 38

4-2-8مدفن نظامی ………………………………………………………………………………………………………………. 40

4-3-1-دیو………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

4-3-2-آب حیوان، آب حیات، چشمه زندگی ……………………………………………………………….. 48

4-3-3-توضیحات مربوطه به اسطوره خضر…………………………………………………………………….. 53

4-3-4-اسرافیل ،نفخ صور……………………………………………………………………………………………………. 57

4-3-5-نفخ صور…………………………………………………………………………………………………………………….. 57

4-3-6-سدره…………………………………………………………………………………………………………………………… 59

4-3-7-هاروت…………………………………………………………………………………………………………………………. 59

4-3-8-سیمرغ………………………………………………………………………………………………………………………… 61

4-3-9-اژدها……………………………………………………………………………………………………………………………. 64

 

4-3-10-قاروره………………………………………………………………………………………………………………………. 70

4-3-11-اسکندر…………………………………………………………………………………………………………………….. 74

4-3-12-رستم……………………………………………………………………………………………………………………….. 82

4-3-13-رخش………………………………………………………………………………………………………………………. 85

4-3-14-اسفندیار………………………………………………………………………………………………………………….. 86

4-3-15-گنج قارون،گنج روان…………………………………………………………………………………………… 88

4-3-16-طوبی………………………………………………………………………………………………………………………… 90

4-3-17-کیخسرو………………………………………………………………………………………………………………….. 91

4-3-18-کی قباد…………………………………………………………………………………………………………………… 95

4-3-19-کیومرث…………………………………………………………………………………………………………………… 97

4-3-20-جمشید،جام جم……………………………………………………………………………………………………. 98

4-3-21-فریدون……………………………………………………………………………………………………………………. 101

4-3-21-سلیمان ………………………………………………………………………………………………………………….. 104

4-3-22-سلیمان و مور………………………………………………………………………………………………………… 104

4-3-23-طلسم………………………………………………………………………………………………………………………. 107

4-3-24-کوثر………………………………………………………………………………………………………………………….. 108

4-3-25-یاجوج………………………………………………………………………………………………………………………. 109

4-3-26-خسرو وشیرین………………………………………………………………………………………………………. 111

4-3-27-لیلی و مجنون……………………………………………………………………………………………………….. 112

4-3-28-قاف…………………………………………………………………………………………………………………………… 112

4-3-29غول…………………………………………………………………………………………………………………………….. 115

4-3-30-گاوزمین………………………………………………………………………………………………………………….. 116

4-3-31-فرشته………………………………………………………………………………………………………………………. 117

4-3-32-سروش…………………………………………………………………………………………………………………….. 121

4-3-33-اهریمن و شیطان………………………………………………………………………………………………….. 122

4-3-34-سیاوش……………………………………………………………………………………………………………………. 124

4-3-35-خون سیاوش…………………………………………………………………………………………………………. 125

4-3-36-بهمن………………………………………………………………………………………………………………………… 125

4-3-37-مانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 128

4-3-38-ارژنگ………………………………………………………………………………………………………………………. 129

4-3-39-نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………….. 130

فصل پنجم :نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 132

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………. 133

نحوه ارجاع متن……………………………………………………………………………………………………………………….. 135

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 136

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….. 138

چکیده:

افسانه و اسطوره به عنوان جلوه هایی از فرهنگ ، با خلاقیت قومی رابطه ای مستقیم دارند و مراد از این خلاقیت ، در این جا چیزی در حدود نوعی آفرینش هنری است. شاید نادرست نباشد اگر بگوییم اسطوره و هنر دو روی یک سکه اند . در خاستگاه و هدف ، مشترک. آن چه این دو را از هم جدا می کند ،یکی نحوه ی ارائه  و به اصطلاح ظرف بیان آن دو است و دیگر این که پدید آورنده ی اسطوره ،خلاقیت وجدان جمعی است و عالمل پیدایی اثر  هنری ، آفرینش فردی؛ حال آن که در غایت و هدف ،هر دو به جامعه و فرهنگ تعلق دارند. پایان نامه ی حاضر با هدف بررسی «نمادها ی اسطوره در خمسه نظامی» به نگارش در امده است. نگارنده  پس از جمع آوری اطلاعات مورد نظر ، نمادهای  اسطوره را از این منبع استخراج کرده و سپس آن ها را در ذیل مضامین مختلفی طبقه بندی و به توضیح و تحلیل آن ها پرداخته است. اهمیت این بحث از آن جاست که نشان می دهد این شاهکار زبان فارسی  بازتاب گسترده ای از اسطوره را داراست و تمامی این نمادها با زندگی مردم گذشته و امروز پیوندی ناگسستنی دارند. بسیاری از نمادهای اسطوره در خمسه ی نظامی علاوه بر جنبه ی ملّی ، میهنی، جنبه ی مذهبی و دینی نیز دارند که همین ویژگی باعث جاویدان ماندن این اثر سترگ تا امروز بوده است زیرا گرایش های دینی در زمره ی نخستین تمایلات بشر محسوب می شوند. نمادهای اسطوره و اساطیر ماندگار فرهنگ ما ریشه در باورها . عتقادات مردم این مرز و بوم دارند که باید برای حفظ و نکو داشت آن تا همیشه ی تاریخ از تلاش و کوشش باز بایستیم و از آن پاسداری و حمایت کنیم.

 

مقدمه

در صد سال اخیر , علاقه به اسطوره شناسی رو به افزایش بوده و دلیل افزایش این علاقه هم  بیشتر برای این بوده که اسطوره ها دیگر داستان هایی کودکانه یا توصیفاتی غیرعلمی از جهان تلقی نمی شدند, بلکه نگرشی جدی از حقیقت به شمار می رفتند.اساطیر در جامع امروز و گذشته با حضور پیوسته خود به صورت بخشی از  تار و پود حیات بشر – بیان باور ها – شکل دهنده ی رفتار ها و توجیه رسوم , ارزش ها و سنت های آنان در آمده است, بنابر این در این قسمت صحبت از علمی به نام علم اسطوره شناسی به عمل می آید.

1-1-بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………………………………2

1-2- سؤال‏های پژوهش‏……………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-3-پیشینه‌پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-4- فرضیه‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………4

1- 5 – حدود پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………4

1-6- اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-7- چارچوب مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………4

1-7-1- بدیع لفظی……………………………………………………………………………………………………………………………………5

1-7-2- بدیع معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………….5

1-7-2-1- ایهام ………………………………………………………………………………………………………………………………………..5

1-7-2-2- ایهام آمیغی………………………………………………………………………………………………………………………………8

1-7-2-3- ایهام تام ………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-7-2-4- ایهام تبادر………………………………………………………………………………………………………………………………. 9

1-7-2- 5 – ایهام ترجمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 9

1-7-2-6- ایهام تضاد…………………………………………………………………………………………………………………………………9

1-7-2-7- ایهام تناسب……………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-7-2-8-ایهام تناسب تلمیحی………………………………………………………………………………………………………………..9

1-7-2-9- ایهام در ایهام ترجمه……………………………………………………………………………………………………………….9

1-7-2-10- ایهام در ایهام تضاد…………………………………………………………………………………………………………… 10

1-7-2-11- ایهام در ایهام تناسب…………………………………………………………………………………………………………..10

1-7-2-12- ایهام سمعی ………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-7-2-13- ایهام مجرّد ………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-7-2-14- ایهام مرشّحه………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-7-2-15- ایهام موشّح…………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-8- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل دوم : چهارچوب مفهومی پژوهش …………………………………………………………13

2-1- مقدّمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-1-تعریف سبک……………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-2-انواع سبک………………………………………………………………………………………………………………………………….16

2-2-3- عوامل سازنده‌ی یک سبک………………………………………………………………………………………………………17

2-2-4- تأثیر صناعات بلاغی بر پدیدار شدن سبک……………………………………………………………………………..18

2-2-4-1- صناعات بلاغی……………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2-4-2- بلاغت…………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-4-3- بیان…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-2-4-4- بدیع…………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2-4- 5- ایهام…………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-2-4-6- مراعات نظیر (تناسب)……………………………………………………………………………………………………….22

2-2-4-7- تلمیح………………………………………………………………………………………………………………………………….22

 

2-2-4-8- تضاد………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-3- سبک عراقی………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-2-3-1- ویژگی‌های سبک عراقی…………………………………………………………………………………………………… 23

فصل سوم : زندگی نامه وآثار حافظ ……………………………………………………………25

3-1- زندگی نامه حافظ………………………………………………………………………………………………………………………. 26

3-1-1- نسب، تولّد و کودکی……………………………………………………………………………………………………………. 26

3-1-2- جوانی………………………………………………………………………………………………………………………………………26

3-1-4-تأهّل، خانواده و معیشت ………………………………………………………………………………………………………..27

3-1- 5- درگذشت و محل آرامگاه………………………………………………………………………………………………………27

3-1-6- عنوان و تخلّص…………………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-1- 7- آثارحافظ……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

3-2-1- ویژگی‌های عصرحافظ………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-2-2- ویژگی‌های شعر حافظ…………………………………………………………………………………………………………. 29

3-2-2-1- سبک حافظ……………………………………………………………………………………………………………………….29

3-2-3- عرفان حافظ……………………………………………………………………………………………………………………………30

3-2-4- هنر شاعری حافظ…………………………………………………………………………………………………………………..31

3-2- 5- پستی و بلندی شعر حافظ…………………………………………………………………………………………………..32

3-2-6- تأثیر پیشینیان بر حافظ ……………………………………………………………………………………………………….32

3-2-7- حافظ در نظر دیگران……………………………………………………………………………………………………………..33

فصل چهارم : ایهام و انواع آن در شعر حافظ…………………………………………………36

4- ایهام و انواع آن………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

4-1-دسته بندی انواع ایهام ……………………………………………………………………………………………………………….. 37

4-1-1- ایهام های پركاربرد و معروف………………………………………………………………………………………………….37

4-1- 1- ایهام ……………………………………………………………………………………………………………………………………..37

4-1- 2- ایهام تناسب…………………………………………………………………………………………………………………………. 38

4-1- 3- ایهام تضاد ……………………………………………………………………………………………………………………………. 48

4-1-4- ایهام تَبادر……………………………………………………………………………………………………………………………… 53

4-2-ایهام های مطرح شده دركتب بدیعی …………………………………………………………………………………………56

4-2-1- ایهام مُجرّده……………………………………………………………………………………………………………………………..56

4-2-2- ایهام مُبیّنه ……………………………………………………………………………………………………………………………..58

4-2-3- ایهام موشّح …………………………………………………………………………………………………………………………….61

4-2-4- ایهام مُرشّحه……………………………………………………………………………………………………………………………63

4-2-5- ایهام تام ………………………………………………………………………………………………………………………………….66

4-2-6- ایهام ترجمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 73

4-2-7- ایهام توكید………………………………………………………………………………………………………………………………79

4-2-8- ایهام مهیّا ……………………………………………………………………………………………………………………………….80

4-2-9- شبه ایهام یاایهام گونه ………………………………………………………………………………………………………….80

4-2-10- ایهام تناسب تلمیحی ……………………………………………………………………………………………………….. 84

4-3- ایهام های تازه و نو……………………………………………………………………………………………………………………. 88

4- 3- 1- ایهام در ایهام تناسب ………………………………………………………………………………………………………….88

4- 3- 2- ایهام درایهام تضاد……………………………………………………………………………………………………………….93

4-3-3 – ایهام در ایهام ترجمه…………………………………………………………………………………………………………….95

4-3-4- ایهام پارادوكس ……………………………………………………………………………………………………………………..96

4-3- 5- ایهام جناس تام ……………………………………………………………………………………………………………………98

فصل پنجم: نتیجه گیری ومنابع ……………………………………………………………….102

5-1- نتیجه‌گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..103

5-2- نمودار فراوانی انواع ایهام……………………………………………………………………………………………………….. 104

1-4. ضرورت و هدف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..4

1-5. پیشینۀ تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-6.  روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-7. داستان­پردازی مولانا……………………………………………………………………………………………………………………6

1-8.  روایت چیست؟………………………………………………………………………………………………………………………….8

    فصل اوّل

    پیرنگ:

1-1.­ پیشینۀ تاریخی پیرنگ و عناصر ساختاری آن……………………………………………………………………………..13

1-2. عناصر داستانی پیرنگ……………………………………………………………………………………………………………….16

1-2-1. حادثه و گره­افکنی…………………………………………………………………………………………………………………16

1-2-2. کشمکش و ناسازگاری…………………………………………………………………………………………………………..18

1-2-3. اشتیاق و تعلیق……………………………………………………………………………………………………………………20

1-2-4. بحران………………………………………………………………………………………………………………………………….22

1-2-5. نقطۀ اوج………………………………………………………………………………………………………………………………22

1-2-6. گره­گشایی…………………………………………………………………………………………………………………………….24

    فصل دوم

    بررسی پیرنگ و عناصر ساختاری آن در داستان­های مثنوی:

2-1. ­طرح……………………………………………………………………………………………………………………………………….28

2-1-1. طرح در حکایات کوتاهِ کوتاه مثنوی (داستانک­ها)………………………………………………………………….30

2-1-2. طرح در حکایات کوتاه مثنوی……………………………………………………………………………………………….33

2-1-3. طرح در حکایات بلند مثنوی…………………………………………………………………………………………………40

2-1-3-1. تحلیل طرح داستان پادشاه و کنیزک………………………………………………………………………………..42

2-1-3-2. تحلیل طرح داستان شیر و نخچیران…………………………………………………………………………………52

2-1-3-3. تحلیل طرح داستان حلوا خریدن شیخ احمد خضرویه جهت غریمان…………………………………56

2-2. عناوین طرحوار در مثنوی…………………………………………………………………………………………………………62

2-3. حکایات با طرح و پیرنگی ضعیف………………………………………………………………………………………………64

فصل سوم

عناصر داستانی مؤثر بر طرح و پیرنگ:

3-1. صحنه………………………………………………………………………………………………………………………………………69

3-2.

 شخصیّت………………………………………………………………………………………………………………………………….74

3-2-1. شخصیّت­پردازی……………………………………………………………………………………………………………………75

3-2-2. شیوۀ شخصیّت­پردازی…………………………………………………………………………………………………………..77

3-2-3. ابزارها و عناصر شخصیّت­پردازی……………………………………………………………………………………………77

3-2-3-1. گفت­وگو…………………………………………………………………………………………………………………………..77

3-2-3-2. توصیف…………………………………………………………………………………………………………………………….78

3-2-3-3. صحنه­پردازی……………………………………………………………………………………………………………………78

3-3. گفت­وگو…………………………………………………………………………………………………………………………………..78

    فصل چهارم

    مقایسه و بررسی تطبیقی طرح و پیرنگ در مثنوی معنوی و کلیله و دمنه و آثار عطّار:

4-1. مقایسۀ حکایت شیر و نخچیران در مثنوی مولوی و کلیله و دمنه………………………………………………86

4-1-1. پیرنگ………………………………………………………………………………………………………………………………….87

4-1-2. تعلیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..88

4- 1-3. زاویه دید…………………………………………………………………………………………………………………………….89

4-1-4. شخصیّت………………………………………………………………………………………………………………………………90

4-1-5. شخصیّت­پردازی……………………………………………………………………………………………………………………90

4-1-6. گفت­وگو……………………………………………………………………………………………………………………………….91

4-1-7. زمان و مکان…………………………………………………………………………………………………………………………93

4-2. مقایسۀ حکایت مرد دبّاغ در مثنوی مولوی و اسرارنامۀ عطّار……………………………………………………..95

4-2-1. طرح و ساختار روایت­ها…………………………………………………………………………………………………………96

4-2-2. شخصیّت­پردازی……………………………………………………………………………………………………………………98

4-2-3.گفت­وگو………………………………………………………………………………………………………………………………..99

4-3. مقایسۀ حکایت مردی که عزرائیل با او به خشم نگاه کرد در مثنوی مولوی و الهی­نامۀ عطّار…….100

    فصل پنجم

    نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………………………104