1-1- درباره رمان…………………………………………………………………………………………………………………………. 1

2-1- رمان فارسی………………………………………………………………………………………………………………………… 3

3-1- انواع رمان…………………………………………………………………………………………………………………………… 13-8

1-3-1- رمان وقایع نامه ای…………………………………………………………………………………………………………. 8

2-3-1- رمان عمل………………………………………………………………………………………………………………………. 9

3-3-1- رمان شخصیت………………………………………………………………………………………………………………… 9

4-3-1- رمان دراماتیک……………………………………………………………………………………………………………….. 10

5-3-1- رمان ناحیه ای………………………………………………………………………………………………………………… 11

6-3-1- رمان محلی…………………………………………………………………………………………………………………….. 10

7-3-1- رمان اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………… 12

8-3-1- رمان روان شناختی…………………………………………………………………………………………………………. 12

فصل دوم: اصطلاحات داستانی…………………………………………………………………………………………………….. 32-13

1-2- پیرنگ………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

2-2- شخصیت و شخصیت پردازی ……………………………………………………………………………………………… 14

3-2- صحنه و صحنه پردازی……………………………………………………………………………………………………….. 15

4-2- زاویه دید……………………………………………………………………………………………………………………………. 16

5-2- موضوع……………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

6-2- درو نمایه……………………………………………………………………………………………………………………………. 22

7-2- لحن…………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

8-2- فضا و رنگ………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

9-2- گفتگو…………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

10-2- کنش و حادثه………………………………………………………………………………………………………………….. 26

11-2- توصیف…………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

2- نام و عنوان………………………………………………………………………………………………………………………. 27

13-2- تنه داستان………………………………………………………………………………………………………………………. 28

1-13-2- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-13-2- گره و  بحران………………………………………………………………………………………………………………… 29

3-13-2- تعلیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 30

4-13-2- کشمکش……………………………………………………………………………………………………………………… 30

5-13-2- هیجان…………………………………………………………………………………………………………………………. 31

6-13-2- اوج………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

7-13-2- پایان……………………………………………………………………………………………………………………………. 32

14-2- حقیقت مانندی………………………………………………………………………………………………………………… 32

فصل سوم: مکتب های ادبی…………………………………………………………………………………………………………. 40-33

1-3- رئالیسم………………………………………………………………………………………………………………………………. 33

1-1-3- رئالیسم روان شناختی…………………………………………………………………………………………………….. 34

2-1-3- رئالیسم جادوئی……………………………………………………………………………………………………………… 35

3-1-3- رئالیسم انتقادی……………………………………………………………………………………………………………… 35

4-1-3- رئالیسم نو………………………………………………………………………………………………………………………. 35

2-3- رمانتیسم……………………………………………………………………………………………………………………………. 35

3-3- ناتورالیسم…………………………………………………………………………………………………………………………… 37

4-3- سوررئالیسم………………………………………………………………………………………………………………………… 38

5-3- سمبولیسم………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

6-3- جریان سیال ذهن……………………………………………………………………………………………………………….. 40

فصل چهارم: سبک ادبی……………………………………………………………………………………………………………….. 41

 

فصل پنجم: تلخیص کتاب شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………….. 64-45

1-5- خلاصه فصل اول رمان………………………………………………………………………………………………………… 45

2-5- خلاصه فصل دوم رمان ………………………………………………………………………………………………………. 45

3-5- خلاصه فصل سوم رمان……………………………………………………………………………………………………….. 45

4-5- خلاصه فصل چهارم رمان……………………………………………………………………………………………………. 46

5-5- خلاصه فصل پنجم رمان……………………………………………………………………………………………………… 46

6-5- خلاصه فصل ششم رمان……………………………………………………………………………………………………… 47

7-5- خلاصه فصل هفتم رمان……………………………………………………………………………………………………… 48

5- خلاصه فصل هشتم رمان…………………………………………………………………………………………………….. 50

9-5- خلاصه فصل نهم رمان………………………………………………………………………………………………………… 50

10-5- خلاصه فصل دهم رمان…………………………………………………………………………………………………….. 52

11-5- خلاصه فصل یازدهم رمان………………………………………………………………………………………………… 53

12-5- خلاصه فصل دوازدهم رمان………………………………………………………………………………………………. 54

13-5- خلاصه فصل سیزدهم رمان………………………………………………………………………………………………. 56

14-5- خلاصه فصل چهاردهم رمان…………………………………………………………………………………………….. 57

15-5- خلاصه فصل پانزدهم رمان……………………………………………………………………………………………….. 58

16-5- خلاصه فصل شانزدهم رمان………………………………………………………………………………………………. 60

17-5- خلاصه فصل هفدهم رمان………………………………………………………………………………………………… 60

18-5- خلاصه فصل هجدهم رمان……………………………………………………………………………………………….. 63

فصل ششم: بررسی ویژگی های رمان در شوهر آهو خانم………………………………………………………………. 71-65

1-6- شوهر آهو خانم، رمانی دراماتیک…………………………………………………………………………………………. 65

2-6- شوهر آهو خانم، رمانی محلی………………………………………………………………………………………………. 68

3-6- شوهر آهو خانم، رمانی اجتماعی…………………………………………………………………………………………. 69

4-6- شوهر آهو خانم، رمانی روانشناختی…………………………………………………………………………………….. 69

فصل هفتم: بررسی اصطلاحات داستانی در شوهر آهو خانم………………………………………………………….. 188-72

1-7- پیرنگ شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………………………… 72

2-7- شخصیت و شخصیت پردازی در شوهر آهو خانم………………………………………………………………….. 75

1-2-7- شخصیت های درجه یک ……………………………………………………………………………………………….. 85

1-1-2-7- سید میران…………………………………………………………………………………………………………………. 85

2-1-2-7- هما……………………………………………………………………………………………………………………………. 95

3-1-2-7- آهو…………………………………………………………………………………………………………………………….. 105

2-2-7- شخصیت های درجه دو………………………………………………………………………………………………….. 112

1-2-2-7- خورشید……………………………………………………………………………………………………………………… 112

2-2-2-7- میرزا نبی……………………………………………………………………………………………………………………. 116

3-2-2-7- خالو کرم…………………………………………………………………………………………………………………….. 118

3-2-7- شخصیت های درجه سه…………………………………………………………………………………………………. 120

3-7- صحنه و صحنه پرداز ی در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………. 120

4-7- زاویه دید در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………………. 129

– زاویه دید دانای کل………………………………………………………………………………………………………… 129

2-4-7- زاویه دید دانای کل مداخله گر……………………………………………………………………………………….. 130

3-4-7- زاویه دید من روایتی………………………………………………………………………………………………………. 131

4-4-7- زاویه دید دانای کل محدود…………………………………………………………………………………………….. 132

5-4-7- تک گویی……………………………………………………………………………………………………………………….. 133

1-5-4-7- تک گویی درونی………………………………………………………………………………………………………… 133

2-5-4-7- تک گویی نمایشی………………………………………………………………………………………………………. 134

3-5-4-7- حدیث نفس……………………………………………………………………………………………………………….. 134

5-7- موضوع شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………………………….. 135

6-7- درونمایه شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………………………….. 135

7-7- لحن در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………………………. 139

8-7- فضا و رنگ شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………………….. 143

9-7- گفت و گو در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………………… 150

10-7- کنش و حادثه در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………… 162

11-7- توصیف در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………………….. 165

12-7- نام و عنوان شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………………. 172

13-7- تنه داستان در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………….. 173

1-13-7- مقدمه شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………………………. 173

2-13-7- گره و بحران در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………….. 175

3-13-7- تعلیق در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………………… 177

4-13-7- کشمکش در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………… 179

5-13-7- هیجان در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………………….. 182

6-13-7- اوج در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………………………. 184

7-13-7- پایان در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………………….. 186

14-7- حقیقت مانندی در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………… 188

فصل هشتم: بررسی مکتب های ادبی در شوهر آهو خانم………………………………………………………………. 189

1-8- بررسی رئالیسم در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………………. 189

1-1-8- رئالیسم روانشناختی……………………………………………………………………………………………………….. 189

2-1-8- رئالیسم جادویی ……………………………………………………………………………………………………………. 190

3-1-8-رئالیسم انتقادی………………………………………………………………………………………………………………. 191

4-1-8- رئالیسم نو………………………………………………………………………………………………………………………. 192

2-8- بررسی رمانتیسم در شوهر آهو خانم……………………………………………………………………………………. 193

3-8- بررسی ناتورالیسم در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………….. 195

4-8- بررسی سوررئالیسم در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………………… 196

5-8- بررسی سمبولیسم در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………………………. 197

6-8- بررسی جریان سیال ذهن در شوهر آهو خانم………………………………………………………………………. 200

فصل نهم: بررسی خصوصیات سبک در شوهر آهو خانم…………………………………………………………………. 220-201

1-9- خصوصیات زبانی………………………………………………………………………………………………………………… 202

1-1-9- خصوصیات سطح واژگانی……………………………………………………………………………………………….. 202

2-1-9- خصوصیات سطح نحوی………………………………………………………………………………………………….. 207

2-9- بررسی سطح بلاغی…………………………………………………………………………………………………………….. 212

1-2-9- بررسی بلاغت در حوزه معنایی………………………………………………………………………………………… 218

3-9- خصوصیات فکری………………………………………………………………………………………………………………… 219

فصل دهم: نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………… 221

فصل یازدهم: منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………….. 225

چكیده:

شوهر آهوخانم، نخستین اثر علی محمد افغانی،  اولین رمان بلند فارسی و یكی از بهترین رمان های فارسی در پنجاه سال اخیر است كه در سال 1340 منتشر شد و ازهمان نخستین ماه های انتشار با اقبال گسترده بازاركتاب ایران روبه رو گردید . این رمان از سوی «انجمن كتاب ایران» به عنوان داستان برگزیده سال 1340 انتخاب شد و منتقدان ادب داستانی به ستایش آن پرداختند.

شوهر آهوخانم، اثری است رئالیستی اما نه یک رئالیسم مبتدی و عاری از نو آوری، رئالیستی است قرن بیستمی که رگه هایی از دیگر مکاتب ادبی در آن مشهود می شود. این اثر با در نظر گرفتن انبوه مسائلی از زندگی اجتماعی ملت ایران که در آن مطرح شده و از نظر ساختمان،شکل هنری و پرداخت هنرمندانه ی عناصر داستانی و همچنین از نظر سبک،زبان و شیوه بیان و محتوای تاریخی و اجتماعی اش نقطه عطفی در مسیر رشد و پیشرفت نثر ایران به شمار     می رود.

دراین پژوهش سعی بر آن است تا نوع رمان، مکتب های ادبی و سبک شوهر آهوخانم مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و بیشتر عناصر داستانی، جداگانه براساس معیارهای رمان شناسی معاصر بررسی و ارائه گردد و نقاط قوت و ضعف آن ها به صورت مستدل و مستند نشان داده شود.

پس از تلخیص رمان، از منظر اصطلاحات داستانی،پیرنگ،شخصیت پردازی، صحنه پردازی، زاویه دید، موضوع، درونمایه، لحن، فضاورنگ، گفت و گو، کنش و حادثه، توصیف، نام و عنوان، تنه داستان (مقدمه،گره و بحران، تعلیق، کشمکش، هیجان، اوج، پایان) و حقیقت مانندی رمان تحلیل و بررسی می گردد. از منظر سبک، خصوصیات سبکی شوهر آهوخانم در سه سطح زبانی، بلاغی و فکری پرداخت میشود. از آنجا که سطح زبانی مبحث گسترده ای است ، خصوصیات زبانی در دو سطح واژگانی و نحوی مورد بررسی قرار می گیرد.از منظر مکتب ادبی، خصوصیات رئالیسم، رمانتیسم، ناتورالیسم، سوررئالیسم، سمبولیسم و جریان سیال ذهن در شوهر آهوخانم در بوته نقد و بررسی گذاشته      می شود.از منظر نوع رمان، به صورت مستدل نشان داده خواهد شد، شوهر آهوخانم اثری دراماتیک، محلی، اجتماعی و روانشناختی است.

    پیشگفتار:

رمان شوهر‌آهو خانم،‌اثر علی محمد افغانی، ‌یكی از بهترین رمان های فارسی در پنجاه سال اخیر است كه در سال 1340 منتشر شد، پس ازانتشار این رمان كه مورد استقبال قرار گرفت. «انجمن كتاب ایران» آن را به عنوان رمان برگزیده سال 1340 انتخاب كرد ومنتقدان ادب داستانی به ستایش از آن پرداختند و در نشریات ادبی آن زمان نوشتند :بدون شك اثر استادانه ای در زبان فارسی به وجود آمده است.این اثر با درنظر گرفتن انبوه مسائلی از زندگی اجتماعی ملت ایران كه در آن مطرح شده و همچنین از نظر سبك،‌ زبان،‌ ساختمان و شیوه بیان فولكلوریک آن كه با وجودهمه كمی هایش مطمئناًٌ به خاطر شكل هنری و محتوای اجتماعی اش نقطه عطفی در مسیر رشد و پیشرفت نثر ایران به شمار می آید و ارزش آن را دارد كه به نقد گذارده شود.

ندوشن معتقد است كه یک خلاء ‌طولانی و دیرین با انتشار شوهر آهوخانم پر شده است. وی می نویسد:      « شوهرآهو خانم آینه تمام نمای اجتماع و به حقیقت دائرة المعارف عظیمی است از زندگی دورانی كه به شتاب سپری می شود. هنر اصلی نویسنده در نحوه نگارش داستان وحتی در تعبیرات بكر و بی شمار و توصیف های گویای او نیست ، هنر بزرگ وی این است كه به همراه آفریدن ده ها انسان حقیقی و به جنبش در آوردن صدها حادثه واقعی از یک دوران خاص اجتماع پرده برگرفته و سیرواقعی آن را با همه زیر و بم ها و سایه         روشن هایش پدیدار كرده است.»  (ندوشن ،1340 : 525 )

در این پژوهش در نظر است، نوع رمان، مکتب ادبی و سبک شوهر آهوخانم مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و بیشترعناصرداستانی جداگانه براساس معیارهای داستان نویسی معاصر بررسی و ارائه گردد و با نشان دادن محاسن و معایب آن از درستی و نادرستی نظر منتقدان در باب انسجام و انتظام مطلوب رمان اطلاع یابیم.