پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………دو

تعریف و بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………………………..سه

فرضیه ­ها و اهداف …………………………………………………………………………………………………………………………………………..سه

پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….سه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول:  شعر و موسیقی

1-1  ارتباط شعر و موسیقی………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2   موسیقی شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………………12

1-3   موسیقی شعر اشعار اوحدی …………………………………………………………………………………………………………………….14

فصل دوم: موسیقی  بیرونی اشعار اوحدی

2-1 موسیقی بیرونی…………………………………………………………………………………………………………………………………………19

2-2  تاثیر وزن بر شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………….20

2-3  اوزان به کار رفته در اشعار اوحدی ……………………………………………………………………………………………………………21

2-4  شواهد اوزان به ترتیب بسامد ……………………………………………………………………………………………………………………25

2-4-1 اوزان دوری یا متناوب…………………………………………………………………………………………………………………….32

2-4-2 اوزان کم کاربرد……………………………………………………………………………………………………………………………..33

2-5 وزن رباعی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….35

2-6 بحور به کار رفته در اشعار اوحدی …………………………………………………………………………………………………………….36

2-7 اختیارات شاعری ……………………………………………………………………………………………………………………………………..38

فصل سوم: موسیقی کناری اشعار اوحدی

3-1 موسیقی کناری…………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-1-1 قافیه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

3-1-2  قافیه و انواع آن در اشعار اوحدی …………………………………………………………………………………………………..42

3-1-2-1 قافیه بدیعی …………………………………………………………………………………………………………………………49

3-1-2-2 قافیه متوازی ………………………………………………………………………………………………………………………..51

3-1-2-3 قافیه میانی …………………………………………………………………………………………………………………………..51

3-1-2-4 همسانی قافیه و ردیف ………………………………………………………………………………………………………….52

3-1-2-5 تکرار قافیه ………………………………………………………………………………………………………………………….54

3-1-2-5-1 ردالقافیه …………………………………………………………………………………………………………………….55

3-1-3 عیوب قافیه …………………………………………………………………………………………………………………………………..57

3-1-4 ردیف …………………………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-1-4-1 ردیف در دیوان اوحدی…………………………………………………………………………………………………………63

3-1-4-2  کاربرد ردیف در اشعار اوحدی …………………………………………………………………………………………….63

3-1-4-3 انواع ردیف در اشعار اوحدی ………………………………………………………………………………………………..65

3-1-4-4 ردیف آغازی ………………………………………………………………………………………………………………………70

3-1-4-5 ردیف میانی

 ………………………………………………………………………………………………………………………..72

3-1-4-6 ردیف از نظر کوتاهی و بلندی………………………………………………………………………………………………..72

3-1-4-7 ردیف از نظر موسیقایی و بلاغی …………………………………………………………………………………………….74

3-1-4-7-1تکرار در ردیف …………………………………………………………………………………………………………..74

3-1-4-7-2 ردیف و واج آرایی ……………………………………………………………………………………………………..75

3-1-4-7-3 تناسب در ردیف…………………………………………………………………………………………………………76

3-1-4-7-4 ردیف و تضاد ……………………………………………………………………………………………………………76

3-1-5 هنجارگریزی ردیف ……………………………………………………………………………………………………………………….77

فصل چهارم: موسیقی درونی اشعار اوحدی

4-1 موسیقی درونی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..81

4-2 موسیقی درونی در اشعار اوحدی ……………………………………………………………………………………………………………….81

4-2-1 تکرار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

4-2-1-1 تکرار کلمه…………………………………………………………………………………………………………………………..81

4-2-1-1-1 رد العجز علی الصدر ……………………………………………………………………………………………………82

4-2-1-2تکرار حروف یا آهنگ کلام……………………………………………………………………………………………………..83

4-2-1-3 تکرار واج یا واج واج آرایی ………………………………………………………………………………………………….84

4-2-2جناس …………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

4-2-2-1 جناس اشتقاق……………………………………………………………………………………………………………………….85

4-2-2-2 جناس شبه اشتقاق ………­……………………………………………………………………………………………………….85

4-2-2-3 جناس تام ……………………………………………………………………………………………………………………………86

4-2-2-4  جناس خط یا مصحف …………………………………………………………………………………………………………87

4-2-2-5 جناس زاید یا افزایشی…………………………………………………………………………………………………………..87

4-2-2-6 جناس قلب …………………………………………………………………………………………………………………………88

4-2-2-7 جناس لاحق ……………………………………………………………………………………………………………………….89

4-2-2-8  جناس مضارع …………………………………………………………………………………………………………………….89

4-2-2-9 جناس مرکب ………………………………………………………………………………………………………………………90

4-2-2-10جناس ناقص یا محرّف ………………………………………………………………………………………………………..90

فصل پنجم: موسیقی معنوی اشعار اوحدی

5-1 موسیقی معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

5-2 موسیقی معنوی در اشعار اوحدی ………………………………………………………………………………………………………………93

5-2-1 ارسال المثل (تمثیل) ………………………………………………………………………………………………………………………93

5-2-2 استخدام ……………………………………………………………………………………………………………………………………….95

5-2-3 ایهام (توریه) …………………………………………………………………………………………………………………………………96

5-2-3-1 ایهام تناسب ………………………………………………………………………………………………………………………..97

5-2-3-2 ایهام تضاد …………………………………………………………………………………………………………………………..98

5-2-4 تجاهل العارف ………………………………………………………………………………………………………………………………98

5-2-5 تجرید ………………………………………………………………………………………………………………………………………….99

5-2-6 تضاد (طباق) ……………………………………………………………………………………………………………………………….100

5-2-7 تلمیح ………………………………………………………………………………………………………………………………………..101

5-2-8 تنسیق الصفات ……………………………………………………………………………………………………………………………114

5-2-9 جمع ………………………………………………………………………………………………………………………………………….115

5-2-9-1 جمع با تفریق …………………………………………………………………………………………………………………..115

5-2-9-2 جمع با تقسیم ……………………………………………………………………………………………………………………116

5-2-10 حسن تعلیل ……………………………………………………………………………………………………………………………..117

5-2-11 حسن مطلع ………………………………………………………………………………………………………………………………117

5-2-12 حسن مقطع ………………………………………………………………………………………………………………………………118

5-2-13 سیاقة الاعداد (اعداد) ………………………………………………………………………………………………………………….118

5-2-14 سوال و جواب ………………………………………………………………………………………………………………………….119

5-2-15 لف و نشر ………………………………………………………………………………………………………………………………..120

5-2-16 مراعات النظیر …………………………………………………………………………………………………………………………..121

 

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………..123

 

فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………124

 

فهرست جداول

(2-1) جدول اوزان کاربردی در اشعار اوحدی……………………………………………………………………………………………………23

(3-1) جدول بسامد حروف قافیه در دیوان اوحدی………………………………………………………………………………………………………56

 

فهرست نمودارها

(2-2) نمودار اوزان کاربردی رباعی در اشعار اوحدی ………………………………………………………………………………………….36

(2-3) نمودار بحور کاربردی در اشعار اوحدی…………………………………………………………………………………………………….37

(3-2) نمودار کاربرد انواع ردیف در دیوان اوحدی ……………………………………………………………………………………………..70

(3-3) نمودار بسامد ردیف در دیوان اوحدی……………………………………………………………………………………………………….79

(3-4) نمودار بسامد ردیف در مثنوی های منطق العشاق و جام جم……………………………………………………………………….79

چکیده:

موسیقی شعر از عوامل موثر و مهمی است که به شکل گیری ساختار شعر و تاثیرگذاری آن کمک می کند. شعر اساساً وسیله بیان و آیینه انعکاس احساسات درونی هر شاعر است که ابزار بیان این عواطف و احساسات، موسیقی شعر است و اوحدی برای تبیین عواطف، افکار، اندیشه­ها و علایق و سلایق خود، از عوامل تاثیر گذاری موسیقی بهره گرفته است.

در این رساله که هرچند گامی است کوچک برای آشنایی هر چه بهتر با عواطف، افکار و سبک اشعار اوحدی؛ کوشش شده است که موسیقی اشعار وی، از لحاظ موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی (وزن، قافیه و ردیف و نیز انواع آرایه­های لفظی و معنوی) که هر کدام به نوعی در شکل گیری و تاثیرگذاری موسیقی شعر و نایل شدن شاعر به اهداف خود؛ یعنی نفوذ در دل­ها و تحریک عواطف و احساسات، کمک می کنند؛ مور