استاد مشاور: حجة الاسلام و المسلمین عبدالمجید ناصری

 

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان « نقد و بررسی تاثیر باورهای دینی در رشد و انحطاط مسلمین و مغرب زمین» می باشد كه در پنج فصل ارائه گردیده؛ و با نقد و بررسی تاریخی و سندی به دنبال یافتن جوابی برای این سوال است که، آیا دین و آموزه­های دینی توانسته دو تمدن اسلام و غرب  را به سوی پیشرفت و یا انحطاط سوق دهد یا نه؛ و همچنین اگر آموزه­های دینی قدرت تاثیر­گذاری بر تمدن را داشته باشد، قدرت این آموزه‌ها کدام حیطه های تاریخ این دو تمدن شامل می شود ؟

برای پیدا کردن جواب، به کاوش در دو دین جهان شمول کنونی، یعنی مسیحیتی که دین اکثریت مغرب زمین محسوب می شود؛ و اسلام، که به عنوان یک دین شرقی، بیشترین پیروانش را در خاورمیانه دارد؛ خواهیم پرداخت. انتخاب این دو دین به علت شرایط ویژه­ای است که پیروان این دو دین به آن مبتلا شده اند؛  مسلمانان که دین خود را جدای از شریعت نمی دانند بعد از قرون متوالی پیشرفت، اکنون در عقب ماندگی علمی و اقتصادی به سر می برند و مغرب زمین که در زمان اوج مسلمین، چیزی نداشتند کمی بعد از افول مسلمین، پله­های صعود را شروع به ساختن نمودند.

برای پیدا کردن سوال­ها، نخست با توجه به شاخصه­های تمدن­سازی که ارائه خواهد شد، به جستجو در عرصه‌های رشد و انحطاط واقع شده در این دوتمدن بزرگ، خواهیم پرداخت. و سپس آموزه‌های تاثیرگذار در هر کدام از حیطه­های بررسی شده را می کنیم؛ تا به نتیجۀ مورد نظر دست پیدا کنیم که:

ادیان الهی، به علت الهی بودنشان تا زمانی که حقیقت آموزه­هایش دچار تحریف نشده کاروان بشری را به سوی اعتلا سوق می‌دهد؛ اما وقتی انسان با سوء استفاده‌ها و برداشت‌های انحرافی خود حقایق را دچار تحریف نمود، از تأثیرگذاری آموزه‌ها جز اسمی بیشتر باقی نخواهد ماند .

لذا بر آنیم تا بعد از ذکر کلیات، دو فصل بعدی را به ذکر پیشرفت ها و انحطاط‌های صورت گرفته در حیطۀ تاریخی بعد از ظهور اسلام در این دو سرزمین بپردازیم؛ و در دو فصل آخر هم آموزه             های  تاثیر گذار دین اسلام و مسیحیت را برای پیشرفت در آن حیطه ها مشخص خواهیم کرد.

کلید واژه‌ها: مسلمین، مغرب زمین، آموزه‌های دینی، تمدن، پیشرفت، انحطاط

 

فهرست مطالب

تقدیم:.. .

قدردانی.. .

چکیده.. .

فهرست مطالب.. .

مقدمه.. .

فصل اول:

كلیات و مفاهیم

بیان مساله.. 2

گفتار اول: کلیات. 3

روش تحقیق:.. 3

سوال اصلی:.. 3

سوالات فرعی:.. 3

هدف تحقیق:.. 3

جهت نوآوری:.. 4

قلمرو تحقیق:.. 4

گفتار دوم: مفاهیم. 4

الف- تمدن.. 4

1- معنای لغوی… 5

2- معنای اصطلاحی.. 5

3- مولفه های تمدن ساز.. 6

ب-فرهنگ.. 7

1- لغت.. 7

2- اصطلاح.. 8

ج- رابطۀ فرهنگ و تمدن.. 9

د- باور.. 9

ه- دین.. 11

1- معنای لغوی.. 11

2- معنای اصطلاحی.. 12

1) تعریف دین از نگاه غربیان.. 12

2) تعریف دین از دید متفکران اسلامی.. 13

ز- باور دینی.. 14

ک- تعامل فرهنگ، تمدن و باور دینی.. 14

ل- پیشرفت.. 15

م- انحطاط.. 16

عوامل انحطاط.. 16

ن- تأثیر جهان بینی در پیشرفت و انحطاط.. 17

ح- مغرب زمین.. 18

و- مسلمین.. 19

فصل دوم:

حیطه‌های رشد و انحطاط مسلمین

گفتار اول: حیطه های رشد و شکوفایی. 23

 

الف- فرهنگی- علمی.. 24

1- شکل گیری روحیه علم آموزی در بین مسلمین.. 24

2- عقلانیت متعامل با نقل.. 25

3- توجه به دستاوردهای فکری ملل و نحل دیگر.. 26

1) ترجمه و تقلید.. 26

2( بومی سازی.. 27

4- شکل گیری علوم و دانشمندان در اسلام.. 28

1) علوم اسلامی.. 28

1. قرائت.. 28
2. تفسیر.. 29
3. حدیث.. 29
4. فقه و اصول.. 30
5. عرفان نظری.. 30
6. کلام.. 32

2) علوم دیگر و دانشمندان مسلمان این عرصه.. 32

1. شیمی.. 32
2. مکانیک.. 33
3. ریاضیات.. 34
4. طب.. 34
5. نجوم.. 35

4- تأسیس مراکز علمی.. 36

1) بیت الحکمه.. 36

2) نظامیه.. 37

3) کتابخانه‌ها.. 37

4) حوزه های علمیه و دانشگاه‌ها.. 38

ب- تربیتی- اخلاقی.. 39

1- تشکیل پایه‌های خانواده.. 40

2- عرفان عملی و عرفا.. 40

3- مسجد مرکز تربیت.. 42

4- سیرۀ عملی علمای این عرصه.. 42

1) کتب اخلاقی و دانشمندان این عرصه.. 42

2) استقلال فکری دانشمندان.. 43

5- اخلاق در بین مسلمین.. 44

1) مدارا.. 44

2) برابری.. 44

3) آزادی مذهب.. 45

ج-  اجتماعی- سیاسی.. 45

1- گسترش مناطق تحت تسلط.. 45

2- ثبات حاکمیت.. 46

3- سازمان های اداری و اجتماعی.. 46

1) دیوان.. 47

2) نهاد حسبه.. 47

3) تشکل های بین المللی جهان اسلام.. 48

ج- اقتصادی.. 48

1- تجارت.. 49

2- منابع طبیعی.. 50

3- کشاورزی.. 50

گفتار دوم: حیطه های انحطاط. 51

الف-  فرهنگی- علمی.. 51

1- از بین رفتن مراکز علمی و کتابخانه‌ها.. 52

2- تحجر.. 53

3- جریان های عقل گریز.. 54

1) تکفیر.. 55

2)  بی فایده خواندن علوم طبیعی.. 55

4- درباری شدن علم.. 56

5- وضعیّت امروز علم و فرهنگ دربین مسلمین.. 56

1)  بی سوادی عمومی.. 56

2)  فرار مغزها.. 57

ب- تربیتی- اخلاقی.. 57

1- سقوط اخلاقی.. 57

2- تخریب نهاد اخلاق در جامعه.. 58

2- تجمل گرایی.. 60

3- اباحیگری صوفیانه و کنار انداختن ظاهر شریعت.. 61

ج- اجتماعی- سیاسی.. 62

1-  غصب خلافت، اولین قدم انحراف.. 63

2-حکام فاسد.. 64

1)  بحران مشروعیت.. 65

2) استبداد.. 65

3) ثروت اندوزی خلفا و امرا.. 66

4) ضعف سیاست و خیانت.. 67

5) حکام دست نشاندۀ امروز.. 68

6) جدایی مردم از حکام.. 68

3- شکل گیری جریان های تروریستی و تند رو.. 69

4- تجزیۀ ممالک اسلامی.. 71

5- هجوم دشمنان.. 71

ج- اقتصادی.. 72

1- مسلمانان مصرف کننده.. 73

2-اقتصاد تک محصولی.. 74

3- نابرابری تراز تجاری.. 74

فصل سوم:

حیطه‌های  رشد و انحطاط مغرب زمین

گفتار اول: حیطه‌های رشد  مغرب زمین. 77

الف – فرهنگی- علمی.. 78

1- شکل گیری دانشگاه ها و نظام آموزش کارآمد.. 78

2- تغییر نظام آموزشی در غرب.. 79

1)  سازمان حقوقی مستقل.. 79

2)  جای دادن رسمی علوم طبیعی و عقلی در آموزش.. 80

3)  نظام استاندارد ارزیابی و ارتقا علمی.. 80

3- انقلاب های علمی در غرب.. 81

1)  نهضت ترجمه.. 81

2)  واردات علم از مسلمانان.. 83

3)  نهضت اصلاح دینی.. 84

4)  کشفیات جدید علمی.. 84

5)  انقلاب صنعتی.. 85

6)  تربیت نیروهای ماهر.. 86

اهداف نظام آموزشی غرب.. 86

ب- تربیتی- اخلاقی.. 87

1- مسیحیان، همزیستان  مسلمانان.. 88

2- نظم و انضباط اجتماعی.. 89

3- حقوق بشر.. 89

4-  رشد اخلاق محیط زیستی.. 90

5- حقوق زنان.. 91

ج- اجتماعی- سیاسی.. 92

1- نهضت های اصلاح طلبانه.. 92

1)  پروتستانتیسم.. 92

2)  دموکراسی خواهی.. 93

2- تاثیر  انقلاب صنعتی بر سیاست و اجتماع.. 93

1-  رشد جامعه مدنی.. 94

2- کشف قاره های جدید.. 95

3-  شهر نشینی.. 96

د- اقتصادی.. 96

1- تجارت.. 97

2- تشکیل اتحادیه ها و اصناف.. 98

3- رونق کشاورزی.. 98

4- ظهور بانکداری.. 99

5- نتایج اقتصادی انقلاب صنعتی.. 99

گفتار دوم: حیطه های انحطاط. 101

الف- فرهنگی- علمی.. 101

1- اومانیسم گرایی علمی.. 102

1) رنسانس.. 102

2) دانشمندان هنجار شکن.. 103

3) عقل گرایی افراطی.. 105

2- علم و بحران محیط زیست.. 106

ب- تربیتی- اخلاقی.. 107

1- سكولاریزاسیون.. 107

1) بحران معنویت.. 108

2) مادی گرایی.. 110

3) قوانین ضد اخلاقی.. 111

2- فساد دستگاه دینی.. 112

1)  فساد کلیسا.. 112

2)  ظلم کلیسا.. 113

3- سست شدن بنیادهای اخلاق.. 115

1)  سقوط ارزش ها.. 115

2)  ضد ارزش ها ابزار تبلیغ کالا.. 116

3)  شیوع بیمارى هاى جنسی.. 117

4)  هم جنس گرایی.. 117

4- اومانیسم.. 117

آزادی افسار گسیخته.. 118

5- بیگانگى انسانها.. 119

6- پوشاندن سقوط ارزشها با ماسک حقوق بشر.. 120

ج- اجتماعی- سیاسی.. 121

1- بیماریهاى عصبى و روانى.. 121

2- افزایش نا امنی.. 122

3-  ‫فروپاشی  نهاد خانواده، عامل فساد جامعه.. 123

1)  افزایش طلاق و بروز ناهنجاریهای اخلاقی.. 124

2)  سردی روابط خانوادگی.. 125

3)  ﻫﻢﺧﺎﻧﮕﻲ ﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺪون ازدواج 126

4)  جریان های ضد خانواده.. 127

4- رهبانیت و عزلت اجتماعی.. 128

5- توحش.. 129

1)   جنگ های صلیبی.. 129

2)  جنگ های جهانی.. 130

3)  استعمار و بهره كشی.. 131

د- اقتصادی.. 132

به هم بستگی اقتصاد بین المللی.. 133

فصل چهارم:

باورهای دینی تاثیرگذاردر رشد و انحطاط مسلمین

گفتار اول: باورهای اعتقادی. 136

الف- باورهای موثر در رشد.. 137

1- توحید.. 137

2)  آرامش بخشی.. 138

3) پاسخ به احساس تنهایی.. 138

2- نبوت و امامت.. 140

1) نقش آموزشی.. 140

2) الگو دهی.. 140

3) انتظار در امتداد امامت.. 141

3- معاد.. 141

1) صبر.. 142

2)  بازدارندگی.. 142

3)  تشویق.. 143

ب- باورهای موثر در انحطاط.. 143

1- درک نادرست از توکل.. 144

2- اهلبیت گریزی.. 145

3- اعتقاد به کفایت محبت اهل بیت.. 146

4- جبرگرایی.. 147

گفتار دوم: باورهای اخلاقی. 149

1-در قبال خدا.. 149

1)  شناخت خدا.. 149

2)  عبادت و پرستش.. 150

2- در قبال خود.. 150

2)  اصلاح نفس.. 151

2)  خویشتن شناسی.. 151

3)  حفظ سلامت و بهداشت جسم و روان.. 152

3- در قبال دیگران.. 153

1)   روابط ایمانی.. 153

1. محبت.. 153
2. مساوات و برادری.. 154
3. امر به معروف و نهی از منکر.. 154

2)  روابط انسانی.. 155

عدل عمومی.. 156

3- در قبال محیط زیست.. 157

1)  نگاه الهی به طبییعت.. 158

2)  تاثیر طبیعت در انسان.. 158

3)  منابع طبیعی و اعمار آن.. 159

4)  مسولت اخلاقی نسبت به تمام موجودات.. 159

4)  وظایف حکومت اسلامی در قبال محیط زیست.. 160

گفتار سوم: باورهای عملی. 160

الف- سیاسی.. 161

1- همگرایی دین و سیاست.. 162

2- همگرایی مردم ، حکومت و اسلام.. 163

3- حاکمیت قانون الهی.. 163

4- جهانی اندیشی.. 164

ب- اجتماعی.. 165

1- روابط اجتماعی بر اساس برادری و برابری.. 166

2- تعاون.. 166

3- همبستگی.. 167

4- انضباط اجتماعی.. 167

5- اهتمام به خانواده.. 168

1) محبوبیت خانواده در اسلام.. 168

2)  ازدواج سنت الهی.. 168

3) قبح تجرد.. 169

ج-  اقتصادی.. 169

1-  رعایت اخلاق  در اقتصاد.. 170

2- نفی فقر.. 170

4- کار و تلاش.. 171

1) کرامت کارگر در اسلام.. 172

2) کارگر در صف مجاهد.. 172

د- علمی.. 173

1- اسلام دین علم و خرد.. 173

2-قرآن و دعوت به تجربه و حس.. 175

3- کسب علم و عبادت.. 176

4- عقل ابزاری اسلامی.. 177

5- ترغیب به علم آموزی.. 178

6- توصیه به استفاده از علوم سایرین.. 179

7- احترام به دانشمندان.. 179

ب- باورها در انحطاط.. 179

باورهای دنیا گریز.. 180

احکام عملی. 181

1- احکام عبادی.. 183

1- احکام –  مالی.. 184

3-  احکام سیاسی.. 185

4-  احکام جزایی.. 186

5- احکام خوردنیها.. 187

6- احکام خانواده.. 187

فصل پنجم:

باورهای دینی تأثیرگذار در رشد و انحطاط مغرب زمین

گفتار اول: باورهای موثر در پیشرفت مغرب زمین.. 189

الف- باورهای اعتقادی موثر در رشد.. 189

1- تثلیث.. 190

1)  پدر.. 191

2)  پسر.. 191

3)  روح القدس.. 191

1. همراه همیشگی مردم.. 192
2. روح القد س ضامن اقتدار کلیسا.. 192

2- کتاب مقدس.. 193

1)  اناجیل.. 194

2) اعمال و  نامه های رسولان.. 194

3)  مکاشفات.. 195

3- کلیسا.. 195

نقش کلیسا در جامعه مسیحی.. 196

4- عیسی مسیح.. 197

1)  الگوی بشری برای مردم.. 197

2)  رستاخیز مسیح.. 198

3)  امید به تشکیل حکومت جهانی.. 199

5- اعتقاد به آخرت.. 199

ب- باورها ی اعتقادی موثر در انحطاط.. 200

1- نجات یا انتخاب پیشین.. 200

2- سه گانگی.. 201

3- عیسی بشری در مقام الوهیت.. 201

شورای نیقیه مرجع اعلام الوهیت.. 202

4- آموزه انتخاب پیشین.. 202

5- اعتراف.. 204

اثر نامطلوب.. 204

گفتار دوم: باورهای اخلاقی.. 205

الف- باورها در رشد.. 206

1) خدا به عنوان مالک طبیعت.. 215

2)  خدا به عنوان شوهر طبیعت.. 216

3) خدای تجسم یافته در طبیعت.. 217

ب- باورها در انحطاط.. 217

1- در قبال خدا.. 217

2- نسبت به خود.. 218

3- در قبال دیگران.. 219

4- در قبال محیط زیست.. 219

گفتار سوم: باورهای عملی.. 220

الف- باورها در رشد.. 220

1- سیاسی.. 220

1) آموزه نهضت ساز.. 221

2) ریشه بدبینی به سیاست مند بودن مسیحیت.. 222

2-  ا جتماعی.. 223

1)  حفظ انسجام جامعه.. 223

2)  امور عام المنفعه.. 224

3) حمایت از خانواده.. 224

1. حجاب.. 224
2. اهمیت دادن به ازدواج و قبح طلاق.. 225
3. صیانت از کانون خانواده.. 226
4. قبح طلاق.. 226
5. قبح شهوت پرستی.. 227
6. قبح هم جنس گرایی.. 227
7. قبح سقط جنین.. 228

4) زهد و فروتنی.. 228

3- علم سازی آموزه ها.. 229

1) قابل شناخت بودن طبیعت.. 230

1. اعتقاد به هستی وقابل فهم بودن آن.. 230
2. اعتقاد به آفرینش.. 230
3. غلبه نظره تایید آمیز نسبت به طبیعت.. 231

2) نقش مذهب پروتستان در علم جدید.. 231

4- اقتصادی.. 232

1) احترام به کار.. 232

2) کار یک وظیفه الهی (Berfur).. 233

3) آموزهی تقدیر.. 234

ب- باورها در انحطاط.. 236

1 – سیاسی و اجتماعی.. 236

1)  جدایی دین از سیاست.. 236

2) کلیسا و استعمار.. 238

1. کلیسا پیش قراول استعمار.. 238
2. کمک مالی استکبار به کلیسا.. 239

3) نگاه سرسختانه به زن.. 240

4) سختگیری بی جا در طلاق.. 241

5) تحسین تجرد.. 241

ب- احکام عملی.. 242

3- علمی.. 243

عقاید کلیسا، عامل افو ل علم.. 243

1)  الهی نمایاندن انجیل ها.. 244

2)  جدایی دنیا و آخرت.. 244

3) تصویر غیر صحیح از خداوند.. 245

4) قرار دادن مسایل علمی و آموزه های فلسفی در ردیف اصول عقاید مذهبی.. 245

4- اقتصادی.. 246

1) قبح ثروت.. 246

2) قبح تجارت.. 247

خاتمه: جمع‌بندی و نتیجه گیری. 248

 

مقدمه

متاسفانه انسان امروز، تمام آمال و آرزوهایش را در چیزی می‌بیند که از دستگاه‌های تبلیغاتی غرب، برایش پردازش می‌شود. رسانه‌های گستردۀ غرب، حصارهای افکار تمام مردم روی زمین را به تسخیر خود درآورده و می‌خواهد با ترویج انسان‌پرستی غربی، از انسانیت، همانند ماشینی برای رسیدن به افکارش بهره‌برداری کند.

گر چه تاریخ مغرب زمین بیانگر تمدنی كه كاملا متاثر از مسیحیت و آموزه‌های آن باشد  نیست؛ ولی با آغاز گرایشات فكری و علمی نوین مغرب زمین، همان پیروان راستین مسیحیت هم، دچار سردرگمی و تحول فكری فراوان گشت؛ چنان كه مروجین دین مسیحیت در مقابل این هجوم علم و پیشرفت ظاهری كه با مضامین دینی سازگاری نداشتند؛ ناچارا گاهی حوزه دین را از همۀ امور دنیوی سوا کردند و به صومعه ها پناه بردند تا در مقابل این سیل بنیان کن علوم به ظاهر ضد دینی  مصون بمانند و گاه نیز با نظریه های تفریطی راه را برای ورود  سکولاریسم در زندگی مردم آماده کردند و به هر طریق دین را به نوعی از زندگی واقعی انسان خارج نمودند.

اینک که غرب در رأس قله پیشرفتهای تکنولوژیکی واقع شده است، با ابزارهای مختلفی که در دست دارد به فکر جهانی سازی افکار افتاده؛ و قصد دارد، ذهن جهانیان را با فریاد « ما بی‌دینی اختیار کردیم و پیشرفت کردیم؛ پس ای جهانیان، بی دین باشید تا پیشرفت کنید»  پر کرده است. دراین طرف دنیا، گروهی از مسلمین تحت تأثیر القائات آنها قرار گرفته‌اند و ابزاری برای ترویج سکولاریسم غربی شدند و مروج افکار ضد دینی غرب گردیدند. کتاب‌ها چاپ کردند و مقالات فراوان در زیبایی فرهنگ اومانیستی غرب نوشتند تا از مسلمانان، محصولی غربی بسازند.

از سویی، عده‌ای از اندیشمندان اسلامی، برای روشنگری اسلامی برخاستند، تا پیام‌های فراموش شدۀ اسلام را برای بیداری مسلمین از خواب تاریخی‌شان، بیان کنند. این عده در میان موج تبلیغات ضد دینی، کم‌کم شعاعهای روشن حقایق دینی را به مردمی که افکارشان غبارآلود شده بود، رساندند؛ و امیداست که، نه تنها مسلمین از زیر سایه حجاب تبلیغات ضد دینی بیرون بیایند، بلکه انعکاس آن مردم مغرب زمین را هم از ظلمت عصر صنعت و روشنگری بیرون بیاورد.

بهترین کار برای نشان دادن کارایی دین، کنجکاوی در تاریخ گذشته و بیان آموزه‌های است که در راه پیشرفت انسانیت و تمدن نقش ایفا کرده‌اند؛ لذا همراه ذکر این آموزه‌های تمدن ساز، باید نگاهی به تاریخ انداخت و با بیان مواردی از کارکردهای عملی این آموزه‌ها، روحیه از دست رفتۀ بشریت را برای دریافت مجدد آموزه های دینی احیا نمود.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسئله. 4

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش… 5

1-4- اهداف پژوهش… 6

1-4-1 اهداف کلی. 6

1-4-2 اهداف جزئی. 6

1-5- فرضیه های پژوهش… 7

1-5-1 فرضیه اصلی. 7

1-5-2 فرضیه های فرعی. 7

1-6- تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 7

فصل دوم: بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 10

2-2- تاریخچه هوش هیجانی. 10

2-2-1 آگاهی اجتماعی و مدیریت رابطه. 16

2-3- مفهوم هوش هیجانی از دیدگاه بار-آن. 18

2-4- کفایت هیجانی. 23

2-5- هوش عمومی. 24

2-6- تأثیر هوش هیجانی در زندگی. 25

2-7- هوش چیست؟. 26

2-8- هیجان چیست؟. 28

2-8-1 نظریه‌های هوش هیجانی. 29

2-9- هوش هیجانی؛ مهارت‌های اجتماعی- هیجانی. 30

2-10- نقش هیجان ها در هوش.. 31

2-11- هوش هیجانی: دو نظریه. 31

2-12- تنظیم و کنترل هیجان ها 32

2-13- رابطه هوش هیجانی با هوش اجتماعی. 33

2-14- توانایی لذت بردن از زندگی. 34

2-15- توانایی جهیدن. 34

2-16- تعادل. 34

2-17- انعطاف پذیری. 34

2-21- پیشینه تحقیق. 37

2-21-1 پژوهش های خارج از کشور. 37

2-21-2 پژوهش های داخل کشور. 38

2-22- چارچوب نظری ومدل تحلیلی. 38

2-23- مدل تحلیلی تحقیق. 39

2-24- مدل مفهومی تحقیق. 39

فصل سوم:روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 41

3-2- روش شناسی تحقیق. 41

3-3- متغیرهای تحقیق. 42

3-3-1 متغیر پیش بین. 42

3-3-2 متغیر ملاک.. 42

3-4- ابزار گردآوری داده‏ها 42

3-4-1 مطالعات کتابخانه ای. 42

3-4-2 پرسشنامه. 42

3-5- جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه. 42

3-5-1 پرسشنامه هوش هیجانی. 43

3-5-2 روایی و پایایی پرسشنامه. 43

3-6- روش‌تجزیه و تحلیل داده ها 44

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه. 46

 

4-2- تحلیل توصیفی داده ها 46

4-3- تحلیل استنباطی داده ها 52

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 56

5-2- جمع بندی نتایج. 56

5-3- بحث و نتیجه گیری. 58

5-4- پیشنهادات.. 59

5-4-1 پیشنهادهایی برای پژوهش های بعدی. 59

5-4-2 پیشنهادات کاربردی براساس نتایج پژوهش… 59

منابع و ماخذ. 60

فهرست منابع فارسی. 60

فهرست منابع انگلیسی. 63

پیوست.. 64

پیوست الف) پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز. 64

چکیده انگلیسی. 66
فهرست جداول

جدول (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب جنسیت.. 46

جدول (4-2): توصیف کمی متغیر خودآگاهی. 47

جدول (4-3): توصیف کمی متغیر خود مدیریتی. 48

جدول (4-4): توصیف کمی متغیر آگاهی اجتماعی. 49

جدول (4-5): توصیف کمی متغیر مدیریت رابطه. 50

جدول (4-6): توصیف کمی متغیر هوش هیجانی. 51

جدول (4-7): آزمون فرضیه اول براساس ضریب همبستگی پیرسون. 52

جدول (4-8): آزمون فرضیه فرعی اول براساس ضریب همبستگی پیرسون. 53

جدول (4-9): آزمون فرضیه فرعی دوم  براساس ضریب همبستگی پیرسون. 53

جدول (4-10): آزمون فرضیه فرعی سوم  براساس ضریب همبستگی پیرسون. 54

جدول )4-11): آزمون فرضیه فرعی چهارم  براساس ضریب همبستگی پیرسون. 54

 
فهرست نمودارها

نمودار (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب جنسیت.. 46

نمودار (4-2): هیستوگرام برای متغیر بعد خودآگاهی. 47

نمودار (4-3): هیستوگرام برای متغیر بعد خودمدیریتی. 48

نمودار (4-4): هیستوگرام برای متغیر بعد آگاهی اجتماعی. 49

نمودار (4-5): توصیف کمی متغیر مدیریت رابطه. 50

نمودار (4-6): هیستوگرام برای متغیر هوش هیجانی. 51

 

چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط هوش هیجانی مدیران با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان می باشد تحقیق حاضر از نوع همبستگی است در این پژوهش مولفه های هوش هیجانی مدیران به عنوان متغیر پیش بین و پیشرفت تحصیلی دانشجویان به عنوان متغیر ملاک درنظر گرفته شده اند. جامعه آماری تحقیق را کلیه مدیران دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال تحصیلی 92-91 تشکیل می­ دهند جامعه تحقیق شامل 60 مدیر است که 49 مدیر در این مطالعه شرکت کردند. کلیه  آزمودنی­های پژوهش پرسشنامه هوش هیجانی برادبری[1] وگریوز[2] (2005) برای سنجش هوش هیجانی و مؤلفه های و پیشرفت تحصیلی دانشجویان که تغییرات معدل کل هر دانشکده لحاظ گردیده است، مورد سنجش وارزیابی قرار گرفتند. این ابزار از لحاظ اعتبار روایی آن 85% وپایایی91%  می باشد .داده های جمع آوری شده با روش آماری استنباطی و آزمون همبستگی پیرسون انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که ضریب همبستگی پیرسون بین هوش هیجانی مدیران پیشرفت تحصیلی دانشجویان 78/0 است و از لحاظ آماری معناداری می باشد بین خود مدیریتی و آگاهی اجتماعی مدیران با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از عدم رابطه دو مولفه ی خودآگاهی مدیران و مدیریت رابطه مدیران با پیشرفت تحصیلی دانشجویان می باشد

1-1- مقدمه
هوش هیجانی به عنوان یک مفهوم جدید در روان شناسی حاصل در هم تنیدگی دو ذهن هیجانی وعقلانی است. هوش هیجانی رابطه متقابل عقل و احساس است واز آنجا که انسان­ها به طور غالب نه به طور عقلانی هستند ونه احساسی، از قابلیت فرد برای انطباق با محیط اطراف و کنار آمدن با مشکلات زندگی، به کارکرد ترکیبی قابلیت­های عاطفی وعقلانی بستگی دارد.

امروزه هوش هیجانی موضوع مورد بحث بسیاری از تحقیقات وپژوهش های مربوط به بررسی تفاوت­های فردی شده است. توانایی پیش بینی موفقیت­های زندگی و نیز نقش اساسی این سازه در اغلب اختلالات روانی می ­تواند از دلایل علاقه به مطالعه هوش هیجانی باشد.

1 – 5. پیشینۀ تحقیق  18

1 – 6. منابع و مآخذ تحقیق  22

1 – 7. ساختار پژوهش    23

بر تاریخ سیاسی و فرهنگی بغداد 25

طرح بحث   26

1– 1. خلافت عباسیان  27

1- 1– 1. دورۀ اول (132 – 232 ق.) 27

1 – 1 – 2. دورۀ دوم (233 – 334 ق.) 31

1– 1– 3. دورۀ سوم (335 – 447 ق.) 32

1 – 2. حکومت آل بویه 32

1 – 2 – 1. جغرافیای مذهبی در عصر آل بویه 34

1 -2 – 1 – 1. مراکز شیعه نشین  35

1 – 2 – 1 – 2. مراکز سنی نشین  36

1 – 2 – 2. اوضاع فرهنگی و علمی دوران آل بویه 37

1 – 2 – 2 – 1. تعظیم شعائر مذهبی  38

1 – 2 – 2 – 2. نقش دانشمندان در حکومت آل بویه 41

1 – 2 – 2 – 3. كتابخانه ها و مجامع علمی بغداد 44

1 – 2 – 3. فرقه ها و مکاتب مختلف فکری در بغداد 46

فصل دوم 51

نگاهی به مکتب حدیثی بغداد 51

2 – 1. تاریخچۀ مکتب حدیثی بغداد 52

2 – 1 – 1. مکتب بغداد در عصر حضور ائمه اطهار: 54

2 – 1 – 2. مکتب بغداد در عصر غیبت   55

2 – 2. عوامل مؤثر در گسترش مکتب بغداد 58

2 – 2 – 1. حضور امامان معصوم:در بغداد 58

2 – 2 – 2. سازمان وکالت   59

2 – 2 – 3. نفوذ شیعیان در دستگاه خلافت   60

2 – 2 – 3 – 1. خاندان یَقطِین  61

1 – 2 – 3 – 2. بَرمَکیان  61

1 – 2 – 3 – 3. نَوبَختیان  62

2 – 2 – 4. حکومت آل بویه 63

2 – 2 – 5. حضور گسترده دانشمندان و محدثان  63

فصل سوم 65

مشاهیر مکتب بغداد و آثار حدیثی آنان  66

3 – 1. فهرست شماری از محدثان مکتب بغداد 66

3 – 2. معرّفی اجمالی مشاهیر مکتب بغداد و آثار آنان  79

3 – 2 – 1. هِشام بن حَکَم (د. 179 / 199 ق.) 79

3 – 2 – 2. علی بن یقطین (124-182ق.) 82

3 – 2 – 3. یونس بن عبدالرحمن یقطینی (د. 208 ق.) 83

3 – 2 – 4. ابواحمد محمد بن ابی عمیر زیاد بن عیسی (د. 217 ق.) 86

3 – 2 – 5.  محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین (د. 260 ق.) 89

3 – 2 – 6. ابو محمد حسن بن موسی نوبختی (د. 300  یا310 ق.) 89

3 -2 – 7. ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی (237 -311 ق.) 90

3 – 2 – 8. ابوعلی محمد بن هُمام کاتب اِسکافی (258 – 332 یا 336 ق.) 91

3 – 2  – 9. ابوبکر جِعابی، محمد بن عمر (د. 344 یا 355 ق.) 92

3 – 2 – 10. ابن ابی عقیل عمانی (ق 4) 93

3-2-11.

3 – 2 – 12.هارون بن موسی تَلّعُکبَرِی (د. 385 ق.) 97

3 – 2 – 13. ابن الصَّلت اهوازی (324 – 409 ق.) 98

3 – 2 – 14. شیخ مفید (336 – 413 ق.) 98

3-2-15

3 – 2 – 16. سیّد مرتضی علم الهدی (355 – 436 ق.) 102

3 – 2 – 17. سید رضی (359 – 406 ق.) 105

3 – 2 – 18. سَلاّر دیلمی (د. 448 یا 463 ق.) 108

3 – 2 – 19. ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کَراجَکی (د. 449 ق.) 109

3 – 2 – 20. احمد بن حسین بن عبیدالله غضائری (د. حدود 450 ق.) 110

3-2-21

3 – 2 – 22. شیخ طوسی (385 – 460 ق.) 112

3 – 2 – 22 – 1. نگاهی به آثار حدیثی شیخ طوسی: 115

– الاستبصار فیما اختلف فیه من الاخبار 116

 

–        مصباح المتهجد و سلاح المتعبد  117

–        الغیبة 118

3-2-23

فصل چهارم 120

مبانی مکتب حدیثی بغداد 121

طرح بحث   121

4 – 1. خبر و اقسام آن از دیدگاه دانشوران مکتب بغداد 122

4 – 1 – 1. تعریف خبر  122

4- 1 – 2. خبر متواتر  124

4 – 1- 2 – 1. شروط حصول تواتر  124

4 – 1- 2 – 2. شروط افاده علم  126

4 -1- 3. خبر واحد  128

4 -1 – 3 – 1. حجیّت خبر واحد از دیدگاه مکتب فقهی متکلّمان  131

4 – 1- 3- 1 – 1. ادلّۀ عدم حجّیّت خبر واحد  140

4 – 1- 3 – 1 – 2. انگیزۀ انکار خبر واحد  142

4- 1- 3 – 1- 3. ادلۀ جایگزین اخبار آحاد 143

4 – 1- 3 – 2. خبر واحد از دیدگاه مکتب فقهی شیخ طوسی  145

4 – 1 – 3 – 2- 1. ادلّۀ حجّیّت خبر واحد: 148

4 -1- 3 – 3. صفات راوی  154

4 – 1- 3 – 3 – 1. روایت راویان فرق شیعه غیر از امامیّه 156

4 – 1- 3 – 3 – 2. روایت راویان اهل سنت   157

4 – 1- 3 – 4. فایده علم رجال با توجه به مبانی خبر واحد  158

4 – 1 – 4. شیوه های برخورد با احادیث   162

4 – 1- 4 – 1. احادیث فقهی  163

4 – 1 – 4 – 2. احادیث اعتقادی  166

4 – 1- 4 – 3. احادیث تاریخی  168

4 – 1- 4 – 4. روایات تفسیری  171

4 – 1- 4 – 5. احادیث علمی  173

4 – 2. اجماع: 176

4 – 3. عقل گرایی  181

4- 3 – 1. ماهیت عقل: 183

4 – 3 – 2. کاربرد عقل در فقه: 183

4 – 3 – 4. رابطه عقل و وحی: 188

4 – 3 – 5. اختلاف شیخ مفید و سید مرتضی در باب عقل  191

4 – 3 – 6. نکته ای در باب اصطلاح قیاس و اجتهاد: 193

5 – 1.روش های شرح و فهم حدیث   197

5 – 1 – 1. تحقیق و بررسی در صدور حدیث   199

5 – 1  – 1 – 1. تقطیع نادرست   199

5 – 1 – 1 – 2. توهم راویان در نقل متن  200

5 – 1 – 1 – 3. تصحیف   200

5 – 1  – 1 – 4. اختلاف الفاظ و تباین معانی  201

5 – 1 – 2. بررسی مورد صدور حدیث   202

5 – 1 – 3. بهره گیری از دانشهای ادبی  203

5 – 1 – 3  – 1. توجه به قواعد نحوی  204

5 – 1 – 3 – 2. توجه به معانی مختلف حروف   205

5 – 1 – 3  – 3. توجه به مدلولات لغوی و اصطلاحی  205

5 – 1 – 3 – 4 . استفاده از دلالت معانى لغوى و ادبى  206

5 – 1 – 3 – 5. بازکاوی معانی اصلی واژه ها 207

5 – 1 – 3 – 6. حمل کلام بر مجاز و کنایه 208

5 – 1 – 3 – 7. حمل کلام بر تشبیه و استعاره 209

5 – 1 – 3 – 8. حمل کلام بر مبالغه 209

5 – 2. مبانی و روش های نقد حدیث   210

5 – 2 – 1. نقد سندی احادیث   212

–

–

–

–

–

–

5 – 2 – 1 – 2 – 1. اصطلاحات حدیث شناختی در آثار اندیشمندان بغداد 222

1 – حدیث، خبر، اثر  222

2 – خبر مسند  223

3 – حدیث موثق  223

4 – حدیث مستفیض    223

5 – حدیث مشهور 223

6 – حدیث مرسل  224

7 – حدیث مضطرب   225

8 – حدیث شاذّ 225

9 – حدیث موضوع  225

10 – حدیث معنعن  225

5 – 2 – 1 – 2 – 2. طرق تحمل حدیث   226

–

–

–

4 – وجاده 227

–

–

7 – املاء 228

5 – 2 – 2. نقد محتوایی احادیث   228

5 – 2 – 2 – 1. مبانی ترجیح روایات از دیدگاه دانشمندان مکتب بغداد 231

– ترجیح روایت بر مبنای طرق تحمل حدیث   234

– ترجیح روایت بر مبنای شرایط حدیث   235

5 – 2 – 2 – 1 – 2. مرجحات خارجی  235

1-  عدم مخالفت با قرآن  235

– اخبار آحاد و تخصیص عمومات قرآن  236

–  نسخ قرآن با خبر واحد  238

–  نسخ سنت به سنت   239

2 –  عدم تعارض با سنت   241

3 – عدم تعارض با اجماع  241

4 –  عدم تعارض با عقل  242

5 –  تعدّد راویان و صفات آنان  242

6 –  مخالفت با عامّه 243

7 – شهرت روایی  244

8 –  شهرت عملی  244

9 – عدم تعارض با احکام فقهی  244

10. عدم تعارض روایت با اصول اخلاقی 245

5 – 2 – 2 – 2. شیوه های جمع و تأویل اخبار 246

1 –  بیان معانی اخبار 246

2 –  حمل بر رخصت‏ 247

3 – حمل بر ضرورت‏ 248

4 –  حمل اِخبار بر انشا 248

5 – حمل مجمل بر مفصل  249

6 –  حمل مطلق بر مقیّد  250

7 – حمل عامّ بر خاص    250

8 –  بیان دلالت الفاظ ظاهر در وجوب   251

9 –  بیان دلالت الفاظ ظاهر در حرمت   252

10 – حمل بر تقیه 252

فصل ششم  255

ویژگیهای مکتب حدیثی بغداد 255

6- 1.طرح بحث   256

6-2. حضور نام آوران مکتب تشیع  257

6-3. پایه گذاری دانشهای حدیث شناختی  258

6 -4. اندیشه های تقریب گرایانه 260

6-4- 2. برپایی جلسات بحث و مناظره 262

6- 4- 3. اهتمام به فقه مقارن  264

6- 5.گسترش اندیشه های کلامی و عقل گرایانه 266

6- 5- 1. تأسیس علم کلام 267

6 – 5- 2. نگارش کتب اصولی  268

6- 5 – 3. رویكرد به فقه تفریعی  270

6-      4- 4. تدوین تفاسیر اجتهادی  272

6- 5- 5. اعتبار بخشی به علم و یقین  273

6– 5– 6. مقابله با حدیث گرایی قمیان  275

6- 5- 6- 1. سهو النبیّ  279

6- 5- 6- 2. غلوّ  284

6- 5-  6- 2- 1. نقد عقاید غلات از دیدگاه دانشمندان مکتب بغداد 286

6- 5- 6- 2- 2. اختلاف مکاتب قم و بغداد دربارۀ حدّ غلو  296

6- 5- 6- 3. عدد و رؤیت   298

خاتمـه 300

کتابنامه 306

 

پیشگفتار

انتخاب هدفمند موضوع پژوهشنامه به عنوان مهمترین دستاورد تلاش دانشجو در دورۀ تحصیلات تکمیلی، نقش مهمی را در شکل گیری شخصیت علمی و پژوهشی فرد ایفا می نماید. اگرچه در مرحلۀ نخست و در مطلوب ترین حالت، انتخاب موضوع بر عهدۀ پژوهشگر است، اما این مهم، امری است که به دلیل فقدان تخصص و آگاهی کافی در مراحل آغازین پژوهش امکان پذیر نیست. از این رو، برای انتخاب موضوع بهترین اقدام مشاوره با خبرگان و نخبگان علمی هر فن است.

من نیز چون انتخاب موضوع در خورِ تحقیق را از توانایی خود بیرون می دیدم و نمی خواستم تا به بیان برخی محققان تنها مدرک بگیرم و فراموشش کنم، بهترین راه را در این دیدم تا از محضر استادان ارجمندم بهرۀ وافر گیرم. از این رو، در ماه های آغازین تحصیل عزم خود را جزم کرده و به پیشنهاد استاد ارجمند جناب آقای دکتر طباطبایی، پژوهش در مکاتب حدیثی شیعه را به عنوان موضوع رسالۀ خود برگزیدم و آن را با برخی از محققان برجستۀ قم، استادان فرهیخته آیة الله جناب آقای شیخ محمد رضا جعفری، حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای سید علی حسینی میلانی و  حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای سید محمد رضا جلالی حسینی در میان گذاشتم که بایسته است در همین جا، از آن بزرگواران که وقت گرانبهایشان را در اختیار من نهادند و در آغاز راه نکته های ارزنده ای را گوشزد کردند، تشکر و قدردانی نمایم.

اکنون که در مراحل پایانی نگارش رساله از آغاز راه تحقیق سخن می گویم ، به این نکته اذعان دارم که آنچه برخی استادان عزیز از سنگینی و گستردگی کار گوشزد می کردند، حقیقتی بود که جوانب آن را آن زمان درنیافتم. زیرا ناگفته پیداست که کاوش در باب آراء حدیثی مهمترین، گسترده ترین و کهنترین حوزۀ علمیۀ جهان تشیع با گرایشهای فقهی و کلامی و ناپیوستگی مطالب حدیثی در کتب ایشان وقت گیر و توان فرسا بود، ضمن آن که به توانمندیهای فزونتر و زمانی بیشتر نیاز داشت. امید آن دارم تا لغزشها و کاستیهای این رساله به مدد نقد ارباب معرفت ترمیم و تدارک شود.

پیش از آن که به مباحث اصلی بپردازم، بیان چند نکته ضروری می نماید:

1 – مراد از اصطلاح مکتب بغداد یا اندیشمندان آن، جامعۀ شیعی مذهب بغداد است. بنابراین، بررسی آراء حدیثی اهل سنت و مقایسه و تطبیق آن با دیدگاه های عالمان شیعه در این پژوهش مدّ نظر نبوده است.

2 – هدف ما در این پژوهش گردآوری اسامی راویان و محدّثان بغداد و شرح زندگانی آنان نیست، بلکه پس از شناسایی رجال بغداد، اساس کار، بررسی و تحلیل آراء و نظریات حدیثی و روشها و رویکردهای آنان در نقد احادیث است.

3 – با توجه به این نکته که مکتب بغداد، بیش از آن که یک مکتب حدیثی باشد، صبغۀ کلامی و تا اندازه ای فقهی دارد، بسیاری از مباحث مطرح شده در نگاه اول شاید یک موضوع اصولی یا کلامی به نظر آید، امّا به دلیل ارتباط وثیق علم حدیث با همۀ شاخه های علوم اسلامی، از جنبۀ حدیثی نیز می تواند مورد بررسی قرار بگیرد. به عنوان نمونه مباحثی همچون تعارض اخبار و حجّیّت خبر واحد با آن که در کتابهای اصولی به تفصیل مورد بحث قرار گرفته، در اصل منشأ حدیثی دارد و از این رو، پرداختن به آن لازم می نماید.

4 – در سراسر این رساله تا آن جا که در توان بوده است کوشش شده تا آراء و نظریّات حدیثی تمامی دانشمندان شیعۀ بغداد در قرن چهارم و پنجم با توجه به آثار موجود آنان مورد بررسی قرار گیرد. امّا با عنایت به محور بودن سه شخصیت برجستۀ آن عصر، شیخ مفید، سیّد مرتضی و شیخ طوسی و آثار فراوان برجای مانده از آنان، بیشترین مطالب این رساله معطوف به دیدگاه های این سه تن است. ضمن آن که آثار برجای مانده از دیگر دانشمندان مکتب بغداد، عمدتاً بازتاب دهندۀ آراء استادان بزرگوارشان بوده و با گرایش فقهی و کلامی به رشتۀ تحریر درآمده است. با این حال، مطالعۀ آثار این شخصیتها نیز از نظر دور نمانده است.

5 – بررسی دیدگاه های رجالی مکتب بغداد و مطالعه و تحلیل دقیق کتب رجالی برجای مانده از این دوره، موضوع بحث این رساله نمی باشد، اما به فراخورِ نیاز، مطالبی مختصر در توضیح دیدگاه های رجالی محدّثان و متکلّمان بغداد که دخالتی در درک بهتر دیدگاه های فقه الحدیثی و نقد الحدیثی آنان دارد ارائه کرده ایم و بررسی دقیق آراء رجالیان بغداد همچون ابن غضائری، نجاشی و نیز دیدگاه های رجالی شیخ طوسی را به پژوهشی مستقل در این باره وا می گذاریم.

6 – در بهره گیری و استناد به کتابها سعی بر آن بوده تا به کتبی که در صحّت انتساب آنها به نویسندگانشان تردید وجود دارد تا حدّ امکان استناد نشود؛ از این رو، به کتبی نظیر المحکم و المتشابه منسوب به سیّد مرتضی و الاختصاص منسوب به شیخ مفید استناد نشده است.

7– برای رعایت اصول ویرایشی و نگارشی و ارجاعات متن و تنظیم کتابنامه، در بیشتر موارد توصیه های کتاب راهنمای نگارش و ویرایش اثر دکتر محمد جعفر یاحقّی و دکتر محمد مهدی ناصح و برای رعایت املای صحیح کلمات توصیه های کتاب غلط ننویسیم اثر جناب آقای ابوالحسن نجفی را به کار بسته ایم. کتابنامه نیز بر اساس اسامی اشهر مؤلّفان، مطابق با معیار مستند مشاهیر کتابخانۀ ملّی تنظیم گشته است. در حروفچینی و صفحه آرایی متن نیز «شیوه نامۀ حروفچینی رساله» که به تأیید دانشکده رسیده، مدّ نظر بوده است. همچنین ضبط صحیح کلمات بر مبنای کتاب فرهنگ اعلام تاریخ اسلام اثر جناب آقای دکتر غلامرضا تهامی به دست داده شده است.

 

در ختام، خداوند متعال را شاکرم که مرا توفیق داد تا گامی هرچند خرد در جهت آشنایی با معارف ناب شیعی بردارم، باشد که راه شناسایی و شناساندن آموزه های تشیع را بر من هموار سازد. نیز ثناگوی الطاف و عنایات پیامبر اکرم 6 و ائمۀ معصومین: به ویژه ولی نعمتمان حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا – علیه آلاف التحیه و الثناء – و حضرت ولی عصر – ارواحنا له الفداء – هستم که هرچه دارم از آستانشان دارم.

بایسته است که از حمایتهای بی دریغ استاد فرزانه جناب آقای دکتر سید کاظم طباطبایی، که از انتخاب موضوع تا پایان نگارش این رساله مرا مرهون لطف و عنایت خویش قرار دادند و انجام این پژوهش به پیشنهاد و با راهنماییهای ارزندۀ ایشان سامان پذیرفت، تشکر و قدردانی نمایم.

نیز وظیفۀ خود می دانم مراتب سپاس و قدردانی خود را از استاد ارجمند حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای حسن نقی زاده که این رساله را با دقّت نظر مطالعه کرده و با طرح دیدگاه های عالمانۀ خود همواره الهام بخش من بودند، ابراز نمایم. روشن است که این پژوهش بدون رهنمودها و نظرات آن بزرگواران به ثمر نمی رسید.

همچنین سپاسمندی خود را از استادان ارجمند و بزرگوارانی که مصدّع اوقات شریفشان بودم، و پدر و مادر عزیزم که هماره پشتیبان و یاورم بوده اند، ابراز می نمایم. از خداوند متعال سعادت و سلامت ایشان و توفیق خدمت گزاری به ساحت مقدس امام عصر (عج) را خواهانم.

 

1 – 1. معرفی پژوهش

شناخت و تحلیل مکاتب حدیثی، یکی از مباحث مهم در تاریخ تلاشهای حدیث شناختی و ادوار فقه و اجتهاد به شمار می رود.

مقصود از مکتب[1] یا مدرسۀ حدیثی، دیدگاه های خاص و خط مشی فکری حاکم بر یک حوزۀ حدیثی است که در طیّ تاریخ با مرکزیّت علمی برخی مناطق همراه بوده است. در این جریان حضور اندیشمندان برجسته، تضارب آراء و نظریات، حوادث تاریخی و غیره نقش بسزایی در تکوین و رشد یک مکتب ایفا می کند.

مطالعۀ مبانی و ویژگیهای مکاتب حدیثی ما را در بررسی نظریه های دانشوران یاری خواهد رساند و پیوندهای نادیده میان نظریه و محیط را آشکار می سازد. زیرا بسیاری از نظریه های علمی بنابر مقتضای زمان و مکان شکل گرفته است. از این رو، آشنایی با جریانهای فکری و اجتماعی زمینۀ فهم و درک عمیقتر نظریه ها و چگونگی شکل گیری آنها را فراهم می آورد.

در این میان مکتب بغداد از مهمترین مراکز علمی است که در سده های اولیه، در رشد و توسعۀ علوم حدیث مؤثر بوده و مبانی و ویژگیهای آن با دیگر مکاتب حدیثی، به ویژه مکتب قم، تفاوت دارد.

این مکتب در قرن دوم با تأسیس شهر بغداد به منصّۀ ظهور رسید و اوج فعّالیّت آن در نیمۀ اول قرن پنجم هجری، در عصر طلایی تاریخ فرهنگ اسلام، با حضور اندیشمندان برجسته و اثرگذار جهان تشیع، همچون شیخ مفید، سیّد مرتضی و شیخ طوسی نمودار گشت. سرانجام در سال 448 ق. در پی سقوط دولت آل بویه، با هجوم برخی گروه های افراطی اهل سنت به خانه و کتابخانۀ شیخ طوسی و در نتیجه مهاجرت شیخ به نجف اشرف، مرکزیت علمی بغداد از میان رفت و هرگز نتوانست شکوه و عظمت علمی خود را دیگربار احیا کند.

[1] – School.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………..4

اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………8

اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………… 10

سؤا­لهای پژوهش………………………………………………………………………………………. 10

متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………… 11

تعریف مفاهیم و اصطلاحات……………………………………………………………………….. 11

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………13

شناخت اجتماعی………………………………………………………………………………………. 14

تئوری ذهن……………………………………………………………………………………………… 17

تعریف تئوری ذهن…………………………………………………………………………………… 19

مبانی نظری تئوری ذهن……………………………………………………………………………… 21

رویکرد تحولی پیرامون تبیین تحول و رشد تئوری ذهن……………………………………… 24

رویکردنظریه نظریه……………………………………………………………………………….. 24

نظریه پودمانی(مدولار)…………………………………………………………………………… 27

رویکرد شبیه سازی……………………………………………………………………………….. 29

رویکرد پیمانه­ای…………………………………………………………………………………… 31

حالت­های ذهنی……………………………………………………………………………………….. 34

بازنمایی و فرابازنمایی……………………………………………………………………………….. 38

تکالیف تئوری ذهن…………………………………………………………………………………… 39

عوامل مؤثر در تئوری ذهن کودکان……………………………………………………………….. 4

ارتباط تئوری ذهن با سایر توانایی­ها……………………………………………………………….. 41

هوش هیجانی………………………………………………………………………………………….. 43

تعریف هوش هیجانی…………………………………………………………………………………. 46

ابعاد هوش هیجانی…………………………………………………………………………………….. 48

مهارتهای هوش هیجانی………………………………………………………………………………. 50

هوش هیجانی و بهرۀ هوشی ……………………………………………………………………….. 51

نظریه­ های هوش هیجانی………………………………………………………………………………. 51

نظریه­ های توانایی……………………………………………………………………………………. 52

نظریه­ های ترکیبی……………………………………………………………………………………. 52

مدل­های هوش هیجانی…………………………………………………………………………………. 53

مدل توانایی مایر و سالووی………………………………………………………………………. 53

مدل ترکیبی گلدمن…………………………………………………………………………………. 54

مدل ترکیبی بار آن………………………………………………………………………………….. 56

مدل هوش هیجانی دولویکس و هیگس…………………………………………………………. 59

تقویت هوش هیجانی……………………………………………………………………………………… 60

رابطه تئوری ذهن و هوش هیجانی……………………………………………………………………. 61

فصل سوم : روش پژوهش…………………………………………………………………………………. 66

   روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………..67

جامعه آماری و گروه نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری……………………………….. 67

ابزار پژوهش……………………………………………………………………………………………. 67

       آزمون تئوری ذهن…………………………………………………………………………………. 67

اعتبار و روایی آزمون تئوری ذهن…………………………………………………………………….68

       پرسشنامه هوش هیجانی شوت…………………………………………………………………. .69

اعتبار و روایی پرسشنامه هوش هیجانی شوت…………………………………………………….70

روش اجرا ……………………………………………………………………………………………… 71

روش تجزیه وتحلیل داده ­ها…………………………………………………………………………. 71

فصل چهارم: یافته های پژوهش……………………………………………………………………………72

توصیف داده ­ها………………………………………………………………………………………….. 73

همبستگی­…………………………………………………………………………………………………. 79

پیش بینی هوش هیجانی بر اساس سطوح تئوری ذهن………………………………………… 80

فصل پنجم: بحث و تفسیر………………………………………………………………………………..83 نتیجه‌گیری        84

محدودیت­های پژوهش………………………………………………………………………………. 91

پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………… 91

 

پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………92

منابع………………………………………………………………………………………………………….. 94

پیوست­ها………………………………………………………………………………………………………….104

آزمون تئوری ذهن…………………………………………………………………………………………..105

پرسشنامه هوش هیجانی شوت…………………………………………………………………………..109

        فهرست جدولها

جدول1-2: مدل ترکیبی هوش هیجانی بار-آن……………………………………………………. 59

جدول1-4: توزیع فراوانی آزمودنی­ها به تفکیک جنسیت ……………………………………… 73

جدول2-4: مشخصه­های آمار توصیفی نمره­های سطوح تئوری ذهن و نمره کلی هوش هیجانی…74

جدول3-4: همبستگیهای متقابل بین هوش هیجانی و سه سطح تئوری ذهن……………….. 79

جدول4-4: خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیش بینی هوش هیجانی بر اساس سطوح تئوری ذهن…………………… 81

جدول5-4: خلاصه تحلیل واریانس مرتبط با رگرسیون بر باقی مانده­ها برای پیش ­بینی هوش هیجانی…………………….. 82

جدول6-4: ضرایب رگرسیون همزمان برای پیش ­بینی هوش هیجانی بر اساس سطوح تئوری ذهن………………………. 82

فهرست شکلها

شکل 1-4: نمایش توزیع فراوانی آزمودنی­ها به تفکیک جنسیت………………………………. 74

شکل 2-4: نمایش هیستوگرام توزیع فراوانی نمره­های سطح1(تئوری ذهن مقدماتی) شركت- كنندگان در پژوهش…………….. 77

شکل 3-4: نمایش هیستوگرام توزیع فراوانی نمره­های سطح2(اظهار اولیه یک تئوری ذهن واقعی) شركت كنندگان در پژوهش…………77

شکل 4-4: نمایش هیستوگرام توزیع فراوانی نمره­های سطح3(جنبه­ های پیشرفته­تر تئوری ذهن) شركت كنندگان در پژوهش…………. 78

شکل 5-4: نمایش هیستوگرام توزیع فراوانی نمره­های کلی هوش هیجانی شركت كنندگان در پژوهش……………………………… 78

چكیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تئوری ذهن با هوش هیجانی دانش ­آموزان است. گروه نمونه شامل 88 دانش ­آموز(47 دختر و41 پسر) بود که در دروه ششم ابتدایی سال تحصیلی 92-1391 مشغول به تحصیل بودند، به شیوه نمونه­برداری تصادفی انتخاب و دو پرسشنامه تئوری ذهن و هوش هیجانی شوت بر روی آنها اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ­ها از همبستگی و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بین تئوری مقدماتی ذهن(سطح یکم) وجنبه­ های پیشرفته تئوری ذهن(سطح سوم) با هوش هیجانی رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین اظهار اولیه یک تئوری ذهن واقعی(سطح دوم) با هوش هیجانی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش همزمان نشان داد از بین سطوح تئوری ذهن تنها اظهار اولیه یک تئوری ذهن واقعی(سطح دوم) می ­تواند هوش هیجانی را پیش بینی نماید. دو سطح دیگر تئوری ذهن به دلیل همبستگی کم قادر به پیش بینی هوش هیجانی نیستند. بنابراین می­توان گفت تئوری ذهن در بین دانش ­آموزان در حال سیر تکاملی است و درک باور غلط در هوش هیجانی دانش ­آموزان تأثیر دارد.

مقدمه

امروزه، تاریخ روانشناسی تحولی همواره شاهد پدید آمدن و تکامل مدلها و نظریه­ های علمی درباره چگونگی تغییرات رفتاری، شناختی، هیجانی و اجتماعی انسان بوده است. تا کنون نظریه­ های مختلفی در حیطه روان­شناسی تحولی ارائه شده که هر کدام باعث پیشرفت علمی گردیده و تغییرات مهمی در حیطه نظری، عملی و تعلیم و تربیت را در بر داشته است (دامون و لنر، 2006). شناخت اجتماعی[2] یکی از موضوعات مهم در روابط بین فردی و درون فردی است که دارای جایگاه مهمی در روان­شناسی تحولی نگر است. در دهه­های اخیر شناخت اجتماعی بیش از پیش مورد توجه پژوهشگران مختلف از جمله روان­شناسان تحولی­نگر، بین فرهنگی، تجربی و اجتماعی قرار گرفته است (لزلی، فریدمن و جرمن،2004).

از لحاظ تاریخی سه رویکرد مهم پژوهشی دربارۀ تحول شناختی– اجتماعی به خصوص در مورد کودکان وجود دارد که عبارتند از:رویکردی که به طور مستقیم و غیر مستقیم از نظریۀ پیاژه نشأت گرفته، رویکرد«فراشناخت»، و رویکرد «تئوری ذهن» (اصلانی، طالع پسند و مشهدی، 1391).

اصطلاح تئوری ذهن به عنوان توانایی منحصر به فرد انسان، برای توضیح و پیش بینی رفتار خود و دیگران با استناد به حالتهای ذهنی تعریف شده، و برای اول بار توسط پریماك و وودورف در سال 1978 مطرح شد و پس از آن به عنوان یکی از جالب­ترین و مهمترین موضوعات، مورد توجه روان­شناسان رشد، دانشمندان شناختی و متخصصان آموزش و پرورش قرار گرفت (رضویه، لطیفیان و عارفی، 1384).

ریشه ­های این ظرفیت شناختی را می­توان در سالهای اولیه زندگی جستجو کرد (هال و تاگر- فلاسبرگ، 2003). نظریه­ های متعددی در ارتباط با ماهیت و رشد تئوری ذهن مطرح گردیده است که از سه رویکرد نظری عمده می­توان به رویکرد نظریه- نظریه، پیمانه­ای و شبیه ­سازی اشاره کرد. گر چه این رویکردها در مؤلفه­ های اصلی تئوری ذهن توافق نظر دارند اما درباره زمان و چگونگی کسب این مؤلفه­ ها توسط کودکان اختلاف نظر دارند. طبق رویکرد نظریه- نظریه، رشد توانایی تئوری ذهن مستلزم رشد توانایی ذهنی در کودکان است به این صورت که حالتهای ذهنی ساده نظیر تمایل و ادراك به حالات ذهنی پیچیده نظیر باور مجهز می­گردد. رویکرد پیمانه­ای در چارچوب رویکرد پردازش اطلاعات، با در نظر گرفتن تئوری ذهن به عنوان یک پیمانه معتقد به وجود یک پردازشگر اختصاصی جهت بازنمایی حالات ذهنی است. در طی فرایند تکامل، انسان به پیمانه تئوری ذهن تجهیز گردیده است. این پیمانه محركهای مربوط را از دنیا انتخاب و بر اساس قوانین خود، به گونه­ ای سریع و ناخودآگاه پردازش می­ کند که نتیجه آن درك رفتارهای انسانی است. رویکرد شبیه سازی، فرایند زیرین درك حالت­های ذهنی دیگران را مکانیسمی شناختی به نام توانایی شبیه سازی می­داند که طی آن فرد پس از ادراك ذهنی حالت خود، با درگیر شدن در فرایند شبیه سازی خود را در موقعیت شخص دیگر قرار می­دهد و از این طریق با پی بردن به حالت ذهنی وی، رفتارش را پیش بینی می­نماید (فلاول[8]،1999). این رویکردها و نظریه­ها به منظور تطابق هر چه بیشتر با تجارب آنان در معرض دگرگونی قرار می­گیرند و به تدریج تئوریهای مناسب جایگزین تئوریهای نامناسب می­شوند.

در سالهای اخیر با توجه به اهمیت تئوری ذهن و نحوه تأثیرگذاری آن بر سایر توانایی های شناختی، مطالعات فراوانی در زمینه ­های گوناگون صورت گرفته است. یکی از ابعاد یا توانایی­های شناخته شده انسان، هوش هیجانی است كه اغلب برای عملکرد روزانه شخص مهمتر از جنبه­ های شناختی هوش است. این توانایی كه جنبه­ های شناختی كمتری نسبت به درک خود و دیگران، ارتباط با افراد، تطبیق و مقابله با موقعیت­های ناگهانی دارد. این عوامل توانایی افراد را در جهت موفقیت بیشتر در پرداختن به خود، دیگران و اقتضاهای محیطی افزایش می­دهد (رنجدوست و عیوضی، 1392).

مقدمه……………………………………………………………………………………. 1

1- بیان مسئله………………………………………………………………………….. 1

الف) تعریف عنوان……………………………………………………………………………………………… 1

ب) طرح مسئله……………………………………………………………………………………………….. 1

2- اهمیّت و فایده موضوع……………………………………………………………… 2

3- سؤال اصلی پژوهش………………………………………………………………… 2

4- سؤالات فرعی پژوهش……………………………………………………………… 2

5- فرضیه های پژوهش………………………………………………………………… 3

6- پیش‌فرض‌های پژوهش……………………………………………………………… 3

7- اهداف پژوهش……………………………………………………………………… 3

8- روش کلی پژوهش و روش گردآوری اطلاعات…………………………………….. 3

9- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………… 3

10- نتایج علمی و عملی پژوهش………………………………………………………. 4

11- سازماندهی پژوهش………………………………………………………………… 4

بخش اول……………………………………………………………………………………………………. 1

کلیات………………………………………………………………………………………. 1

مقدمه……………………………………………………………………………………. 6

1-1- مفهوم شناسی……………………………………………………………………. 7

1-1-1- مفهوم شناسی علم…………………………………………………………………………………… 7

1-1-1-1-  علم در لغت…………………………………………………………………………………… 7

1-1-1-2- علم در اصطلاح………………………………………………………………………………… 8

1-1-2- مفهوم شناسی تفسیر………………………………………………………………………………… 9

1-1-2-1. تفسیر در لغت…………………………………………………………………………………. 10

1-1-2-2- تفسیر در اصطلاح……………………………………………………………………………. 11

1-1-2-3. جمعبندی معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر……………………………………………………. 12

1-1-3- مفهوم شناسی تفسیر علمی………………………………………………………………………… 13

1-1-3-1. جمعبندی تعاریف اصطلاحی تفسیر علمی…………………………………………………….. 16

1-2- پیشینه عام تفسیر علمی……………………………………………………… 18

1-3- پیشینه پژوهش………………………………………………………………… 19

1-4- اقسام تفسیر علمی از نظر شیوه………………………………………………. 20

1-4-1- استخراج همه علوم از قرآن كریم…………………………………………………………………… 21

1-4-2- تطبیق و تحمیل نظریات علمى بر قرآن كریم………………………………………………………. 21

1-4-3- استخدام علوم براى فهم بهتر قرآن…………………………………………………………………. 21

1-5- نظر علامه معرفت در مورد اقسام تفسیر علمی………………………………. 22

1-6- نظر سیّد قطب در مورد اقسام تفسیر علمی………………………………….. 22

1-7- دلایل تفسیر علمی…………………………………………………………….. 23

1-7-1. دلایل موافقان تفسیر علمی………………………………………………………………………….. 23

1-7-2. دلایل مخالفان تفسیر علمی…………………………………………………………………………. 24

1-7-3. دلایل قائلان به تفصیل………………………………………………………………………………. 26

1-8- زندگینامه اجمالی علامه معرفت………………………………………………. 28

1-9- زندگینامه اجمالی سیّد قطب………………………………………………….. 34

1-10. آثار سیّد قطب…………………………………………………………………. 37

1-11- شیوه علامه معرفت در تفسیر……………………………………………….. 38

1-12- مبانی تفسیر علمی علامه معرفت…………………………………………… 38

1-13- منابع علامه معرفت در تفسیر علمی…………………………………………. 40

1-14- شیوه سیّد قطب در تفسیر علمی…………………………………………….. 41

1-15- منابع سیّد قطب در تفسیر علمی……………………………………………. 46

1-16- مهم‌ترین مباحث علمی علامه و سیّد قطب در تفسیر……………………… 47

1-17- نتیجه‌گیری کلّی بخش اول…………………………………………………… 49

بخش دوّم……………………………………………………………………………………………….. 58

نمونه‌های تفسیر علمی در علوم طبیعی……………………………………………….. 58

مقدّمه…………………………………………………………………………………. 53

2-1. قرآن و کیهان‌شناسی…………………………………………………………… 54

2-1-1. گسترش آسمان………………………………………………………………. 54

2-1-1-1. آیه……………………………………………………………………………………………….. 54

2-1-1-2. مفهوم شناسی……………………………………………………………………………………. 55

2-1-1-2-1- سماء………………………………………………………………………………………. 55

2-1-1-2-2-  اید………………………………………………………………………………………… 56

2-1-1-2-3- موسعون…………………………………………………………………………………… 56

2-1-1-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 57

 

2-1-1-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 58

2-1-1-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 59

2-1-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 59

2-1-1-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 60

2-1-1-6- مقایسه و بررسی و نتیجه‌گیری………………………………………………………………….. 60

2-1-2- ستون‌های آسمان‌ها…………………………………………………………. 61

2-1-2-1- آیات…………………………………………………………………………………………….. 61

2-1-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-2-1-عمد………………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-4-  نکات علمی……………………………………………………………………………………… 64

2-1-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 65

2-1-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 65

2-1-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………………. 66

2-1-2-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 66

2-2- قرآن و زیست‌شناسی…………………………………………………………. 68

2-2-1- بدن انسان از نظر رشد جنینی…………………………………………….. 68

2-2-1-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 69

2-2-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 69

2-2-1-2-1- نطفه………………………………………………………………………………………. 69

2-2-1-2-1- علقه……………………………………………………………………………………….. 70

2-3-1-2-1- مضغه……………………………………………………………………………………… 70

2-2-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………………. 71

2-2-1-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 71

2-2-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………………. 73

2-2-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 73

2-2-1-5-1-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 76

2-2-1-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 77

2-2-2- زوجیّت عمومی موجودات………………………………………………….. 78

2-2-2-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 78

2-2-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 78

2-2-2-2-1- زوج……………………………………………………………………………………….. 79

2-2-2-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 79

2-2-2-4-  نکات علمی……………………………………………………………………………………… 80

2-2-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 83

2-2-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 83

2-2-2-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 84

2-2-2-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………………. 85

2-2-3- اندازه زنی و هماهنگی موجودات………………………………………….. 87

2-2-3-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 87

2-2-3-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-2-1- قدر………………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-2-2-  شیء……………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………………. 88

2-2-3-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 88

2-2-3-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………………. 89

2-2-3-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 89

2-2-3-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 90

2-2-3-6. مقایسه و بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 91

2-2-4- لقاح (زایا کردن ابرها و گیاهان)……………………………………………. 92

2-2-4-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 93

2-9-2- مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………………. 93

2-2-4-2-1- لواقح………………………………………………………………………………………. 93

2-2-4-2-2- تثیر……………………………………………………………………………………….. 94

2-2-4-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 95

2-2-4-4- نکات علمی………………………………………………………………………………………. 96

2-2-4-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 97

2-2-4-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 97

2-2-4-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………………. 98

2-2-4-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………………. 98

2-3- قرآن و علوم پزشکی………………………………………………………….. 100

2-3-1- بهداشت…………………………………………………………………….. 100

2-3-1-1- بهداشت پوششی و بدنی………………………………………………………………………… 100

2-3-1-1-1. آیات………………………………………………………………………………………. 101

2-3-1-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………… 101

2-3-1-1-2-1-  طهر………………………………………………………………………………. 101

2-3-1-1-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………….. 102

2-3-1-1-4- نکات علمی………………………………………………………………………………. 102

2-3-1-1-5- دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………. 104

2-3-1-1-5-1-  دیدگاه علامه معرفت……………………………………………………………… 104

2-3-1-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………. 104

2-3-1-1-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………. 105

2-3-1-2. بهداشت غذایی………………………………………………………………………………….. 106

2-3-1-2-1- خوراکی‌های پاک………………………………………………………………………… 106

2-3-1-2-1-1- آیات……………………………………………………………………………….. 106

2-3-1-2-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………….. 107

2-3-1-2-1-2-1- طیّب……………………………………………………………………………. 107

2-3-1-2-1-2-2- حلال…………………………………………………………………………… 107

2-3-1-2-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………….. 108

2-3-1-2- 4. نکات علمی………………………………………………………………………………. 108

2-3-1-2-5. دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………….. 108

2-3-1-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………. 108

2-3-1-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………. 109

2-3-1-2-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………. 109

2-3-1-2-2- خوراکی‌های ناپاک……………………………………………………………………….. 109

2-3-1-2-2-1. آیه………………………………………………………………………………….. 109

2-3-1-2-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………….. 110

2-3-1-2-2-2-1-اهل……………………………………………………………………………… 110

2-3-1-2-2-3- نکات تفسیری……………………………………………………………………… 110

2-3-1-2-2-4- نکات علمی………………………………………………………………………… 111

2-3-1-2-2-5. دیدگاه‌ها……………………………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت……………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری………………………………………………………. 113

2-3-2- نقش عسل در درمان بیمارى‏ها……………………………………………. 114

2-3-2-1. آیه……………………………………………………………………………………………… 114

2-3-2-2. مفهوم شناسی………………………………………………………………………………….. 114

2-3-2-2-1- شفاء…………………………………………………………………………………….. 114

2-3-2-3-  نکات تفسیری…………………………………………………………………………………. 115

2-3-2-4- نکات علمی…………………………………………………………………………………….. 116

2-3-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………. 117

2-3-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………….. 117

2-3-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………….. 118

2-3-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 119

2-3-3. تنگی نفس در ارتفاع……………………………………………………….. 119

2-3-3-1. آیه……………………………………………………………………………………………… 120

2-3-3-2. مفهوم شناسی………………………………………………………………………………….. 120

2-3-3-2-1- یصَّعَّد…………………………………………………………………………………….. 120

2-3-3-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 120

2-3-3-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………… 121

2-3-3-5. دیدگاه‌ها……………………………………………………………………………………….. 122

2-3-3-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………….. 122

2-3-3-5-2- دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………….. 123

2-3-3-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………. 124

2-4- نتیجه‌گیری کلّی بخش دوّم…………………………………………………… 125

بخش سوّم……………………………………………………………………………………………… 130

نمونه‌های تفسیر علمی در علوم انسانی……………………………………………….. 130

مقدمه………………………………………………………………………………… 129

3-1- قرآن و تربیّت…………………………………………………………………. 130

3-1-1- تربیّت، هدف بعثت………………………………………………………………………………… 132

3-1-1-1- آیات………………………………………………………………………………………… 132

3-1-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 134

3-1-1-2-1- تزکیه…………………………………………………………………………………. 134

3-1-1-2-2- تعلیم…………………………………………………………………………………. 134

3-1-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 134

3-1-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 135

3-1-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 135

3-1-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 135

3-1-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 136

3-1-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 137

3-2. قرآن و مسائل اجتماعی………………………………………………………. 138

3-2-1. امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح عمومی و فرمانروایی…………………………………………… 139

3-2-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 139

3-2-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 140

3-2-1-2-1- امر……………………………………………………………………………………. 140

3-2-1-2-2-  معروف………………………………………………………………………………. 141

3-2-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 141

3-2-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 142

3-2-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 143

3-2-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 143

3-2-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 144

3-2-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 146

3-3. قرآن و حقوق…………………………………………………………………. 148

3-3-1. آزادی انسان‌ها…………………………………………………………………………………….. 148

3-3-1-1. آیه…………………………………………………………………………………………… 149

3-3-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 149

3-3-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 149

3-3-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 150

3-3-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 151

3-3-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 151

3-3-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 153

3-3-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 154

3-3-2. قانون‌گذاری در حکومت……………………………………………………………………………. 155

3-3-2-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 155

3-3-2-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 156

3-3-2-2-1- حکمت……………………………………………………………………………….. 156

3-3-2-2-2- اولی الامر……………………………………………………………………………… 156

3-3-2-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 157

3-3-2-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 159

3-3-2-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 161

3-3-2-5-1-  دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………… 161

3-3-2-5-2-  دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………. 163

3-3-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 164

3-4. قرآن و سیاست……………………………………………………………….. 165

3-4-1. اصل مشورت در حکومت…………………………………………………………………………… 166

3-4-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 166

3-4-1-2. مفهوم شناسی……………………………………………………………………………….. 166

3-4-1-2-1- شوری………………………………………………………………………………… 166

3-4-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 167

3-4-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 167

3-4-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 169

3-4-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 169

3-4-1-5-2-  دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………. 171

3-4-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 172

3-5. قرآن و اقتصاد………………………………………………………………… 174

3-5-1. ربا…………………………………………………………………………………………………. 174

3-5-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 175

3-5-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 175

3-5-1-2-1- الربا………………………………………………………………………………………. 175

3-5-1-2-2- یتخبط……………………………………………………………………………….. 176

3-5-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 176

3-5-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 178

3-5-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 179

3-5-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 179

3-5-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 180

3-5-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 181

3-6- نتیجه‌گیری کلّی بخش سوّم…………………………………………………. 182

نتیجه کلّی پایان‌نامه…………………………………………………………………. 184

پیشنهادات………………………………………………………………………….. 185

فهرست منابع………………………………………………………………………… 186

الف) کتب فارسی…………………………………………………………………………………………… 186

ب) کتب عربی……………………………………………………………………………………………… 190

ج) مقالات………………………………………………………………………………………………….. 192

Abstract…………………………………………………………………………………………… 130

 

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید