فصل اول:کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………..1

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………2

بیان مساله……………………………………………………………………………………………………2

واژه های کلیدی………………………………………………………………………………………….3

اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………..3

ضرورت موضوع…………………………………………………………………………………………5

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………….5

سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………….5

فرضیه ها………………………………………………………………………………………………….6

قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………..6

روش اجرایی تحقیق……………………………………………………………………………………7

محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………….7

منافع تحقیق……………………………………………………………………………………………..7

پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………..7

فصل دوم:ادبیات موضوع………………………………………………………………………..10

تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری………………………………………………………11

تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی………………………………………………………..12

دوره اول: اتوماسیون پشت باجه……………………………………………………………..13

دوره دوم: اتوماسیون جلوی باجه…………………………………………………………….13

دوره سوم: متصل کردن مشتریان به حسابهایشان………………………………………….14

دوره چهارم: یکپارچه سازی سیستمهاو مرتبط کردن مشتری با تمامی عملیات بانکی….15

مقایسه بانکداری سنتی با بانکداری الکترونیکی……………………………………………..17

انتقال الکترونیکی وجوه……………………………………………………………………………19

مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه………………………………………………………………..20

اهمیت و جایگاه انتقال الکترونیکی……………………………………………………………23

مزایا وویژگیهای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه………………………………………..24

نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه………………………………………………………26

انواع سیستمهای انتقال الکترونیکی وجوه……………………………………………………27

بانکداری الکترونیکی مصرف کننده(در سطح مشتری)……………………………………..28

ماشین خود پرداز…………………………………………………………………………………..28

ماشین های نقطه فروش………………………………………………………………………29

بانکداری تلفنی…………………………………………………………………………………….30

بانکداری اینترنتی…………………………………………………………………………………..31

بانکداری خانگی/دفتری…………………………………………………………………………31

بانکداری الکترونیکی بین بانکی……………………………………………………………….32

کارتهای پلاستیکی(بانکی)در بانکداری الکترونیکی……………………………………..33

معماری سیستم های پرداخت الکترونیکی………………………………………………….35

ویژگی سیستمهای پرداخت الکترونیکی مناسب…………………………………………..35

سوئیفت……………………………………………………………………………………………..37

کارتهای بانکی(اعتباری)………………………………………………………………………..38

تعریف و مفهوم کارتهای بانکی(اعتباری)……………………………………………….38

تاریخچه کارتهای اعتباری…………………………………………………………………..39

مزایای استفاده از کارتهای اعتباری…………………………………………………………41

انواع کارتهای اعتباری…………………………………………………………………………42

انواع کارت از لحاظ فناوری ساخت……………………………………………………………44

انواع کارتها به لحاظ گستره جغرافیایی کاربرد…………………………………………..47

مسائل و مشکلات کارتهای اعتباری(بانکی)…………………………………………………..48

پول الکترونیکی…………………………………………………………………………………..49

تعریف پول الکترونیکی………………………………………………………………………….49

اهمیت و مزایای پول الکترونیکی……………………………………………………………….50

انواع پول الکترونیکی…………………………………………………………………………..54

معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی…………………………………………………55

پرداخت الکترونیکی صورت حسابها…………………………………………………………57

بررسی وضعیت بانکداری الکترونیکی در ایران…………………………………………….58

تاریخچه بانکداری در ایران………………………………………………………………………58

بانکداری الکترونیکی در ایران………………………………………………………………..59

کارتهای بانکی در ایران……………………………………………………………………………60

شبکه تبادل اطلاعات بانکی(شتاب)………………………………………………………..63

مرکز هماهنگی تبادل اطلاعات بین بانکی(مهتاب)………………………………………64.

سوئیفت…………………………………………………………………………………………..64

 

 

VSAT…………………………………………………………………………………………………..

سیستمهای یکپارچه بانکی…………………………………………………………………67

تلفن بانک………………………………………………………………………………………….67

تجارت بانکهای کشور در خصوص بانکداری الکترونیکی………………………….67

سیستم مالی مالزی…………………………………………………………………………..75

ساختار سیستم مالی در مالزی…………………………………………………………….75

سیستم بانکی در مالزی……………………………………………………………………78

بانکهای تجاری……………………………………………………………………………..78

شرکتهای مالی………………………………………………………………………………79

بانکهای سرمایه ای……………………………………………………………………….80

بانکداری اسلامی……………………………………………………………………………..80

موسسات تنزیل……………………………………………………………………………81

فاتر نمایندگی بانکهای خارجی در مالزی…………………………………………….82

بانکداری الکترونیکی در مالزی………………………………………………………..82

دستگاه خود پرداز………………………………………………………………………….83

بانکداری تلفنی…………………………………………………………………………….85

بانکداری تلفن همراه……………………………………………………………………85

بانکداری کامپیوتر شخصی…………………………………………………………86

مرکز بانکداری اتوماتیک……………………………………………………………….86

بانکداری اینترنتی در مالزی………………………………………………………..87

بانکداری مجازی…………………………………………………………………………88

مزایای بانکداری مجازی……………………………………………………………91

بررسی و تحلیل اشکالات وارده بر بانکداری مجازی…………………………..93

امنیت در بانک مجازی………………………………………………………………..95

بانکداری مجازی در مالزی………………………………………………………….96

فصل سوم: روش تحقیق……………………………………………………………..116

مقدمه…………………………………………………………………………………117

تعریف پژوهش……………………………………………………………………….117

انواع تحقیق…………………………………………………………………………….118

ویژگیهای پژوهش علمی…………………………………………………………..119

روش تحقیق…………………………………………………………………………….121

جامعه آماری………………………………………………………………………….121

روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه…………………………………………..121

فرضیات تحقیق………………………………………………………………………122

ابزارهای جمع آوری اطلاعات…………………………………………………….122

بررسی اسناد و مدارک(روش کتابخانه)…………………………………………….122

پرسش نامه………………………………………………………………………….123

فصل چهارم: تحلیل داده ها و یافته های تحقیق……………………………….124

مقدمه……………………………………………………………………………..125

تجزیه و تحلیل داده های مربوط به سوالات عمومی…………………….125

روایی و پایائی پرسش نامه…………………………………………………..126

روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………….127

آزمون فرضیات……………………………………………………………………..127

اولویت بندی فرضیات بااستفاده ازتحلیل واریانس……………………..132

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………..134

جمع بندی…………………………………………………………………………..135

نتیجه گیری…………………………………………………………………………136

پیشنهادات اجرایی……………………………………………………………..137

پیشنهادات برای تحقیقات آتی………………………………………………….138

چکیده:

در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر بکارگیری بانکداری الکترونیک بر کارایی سیستم بانکی می باشیم. با توجه به استقرار نظام بانکداری بدون ربا در ایران ، در این تحقیق تأثیرات این سیستم بر نظام بانکداری بدون ربا مورد نظر ما بوده وکشور مالزی به دلیل استقرار نظام بانکداری بدون ربا جهت مطالعه تطبیقی انتخاب گردید. بر این اساس در ابتدا به بررسی مفاهیم مرتبط با بانکداری الکترونیک و کارایی سیستم بانکی می پردازیم.در ادامه این تحقیق ، آمار و ارقام مرتبط با موضوع تحقیق را در ایران و مالزی مورد مقایسه و بررسی قرار داده و از این طریق نتایج مورد نظر استخراج می گردد.شیوه پرسشنامه در این تحقیق برای اثبات ارتباط بین یانکداری الکترونیک و کاهش هزینه سیستم بانکی که به صورت مستقیم بر کارایی آن تأثیر گذار است مورد استفاده قرار می گیرد..بر این اساس،هزینه عملیاتی و هزینه سبد تأمین سرمایه سیستم بانکی مالزی را مورد توجه و کنکاش قرار داده و با مقایسه آن با هزینه های سیستم بانکی در ایران و بیان ارتباط آن با بانکداری الکترونیک به نتایج مطلوبی خواهیم رسید.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

دسترسی تعداد زیادی از مردم جهان به شبکه جهانی اینترنت و گسترش ارتباطات الکترونیک بین افراد و سازمان های مختلف از طریق دنیای مجازی، بستری مناسب برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فراهم کرده است. تجارت الکترونیک عمده ترین دستاورد به‌کارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در زمینه های اقتصادی است. یکی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک ، وجود سیستم بانکداری الکترونیک است که همگام با سیستم‌های جهانی مالی و پولی عمل و فعالیتهای مربوط به تجارت الکترونیک را تسهیل کند. در حقیقت می‌توان گفت که پیاده سازی تجارت الکترونیک ، نیازمند تحقق بانکداری الكترونیک است. به همین دلیل، استفاده از سیستم های الکترونیک در موسسات مالی و اعتباری جهان به سرعت رو به گسترش بوده و تعداد استفاده کنندگان از خدمات بانکداری الکترونیک روز به روز در حال افزایش هستند.

2-1- بیان مسئله

سیستم های رقابتی بانکداری در جهان استفاده از بانکداری الکترونیک را به عنوان یک اصل جهت توسعه و بقاء پذیرفته و توسعه این سیستم را سال ها پیش شروع کرده و امروز در سطوح بسیار مناسبی از بانکداری الکترونیک قرار گرفته اند. دلیل استفاده گسترده از بانکداری الکترونیک در نزام بانکی جهان چیست ؟ در صورت استفاده نظام بانکی در کشور ما از این سیستم چه تأثیراتی را مشاهده خواهیم کرد ؟

در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیرات بانکداری الکترونیک بر عملکرد سیستم بانکی ابتدا به صورت کلان و سپس از سه بعد خدمات رسانی ، هزینه ها ،امنیت و شفاف سازی در سیستم بانکی می باشیم.

3-1- واژه های کلیدی

بانك : بانک ها مؤسساتی هستند که از محل سپرده های مردم می توانند سرمایه های لازم را در اختیار صاحبان واحدهای صنعتی، کشاورزی و بازرگانی و اشخاص قرار دهند.

بانكداری: مدیریت تجهیز و تخصیص منابع در بازار پول را بانکداری می‌گویند.

بانكداری الكترونیک : به طور کلی می توان گفت بانکداری الکترونیکی عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرایندهای بین شعبه‌ای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری به مشتریان که با بهره گرفتن از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه روز (۲۴ ساعته) از طریق کانال‌های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند.

به عبارت دیگر بانکداری الکترونیکی استفاده از فناوری های پیشرفته نرم افزاری و سخت افزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی است و نیازی به حضور فیزیکی مشتری در شعبه نیست.

امروزه پایانه فروش، پایانه شعب، دستگاه خودپرداز و… نماد بانكداری الكترونیک است.

عملكرد : عملكرد هم به عمل، هم به نتیجه عمل اشاره دارد. به عبارت دیگر، عملكرد به عنوان عمل امروز كه مقدمه تولید مقدار مشخصی از ارزش خروجی فرداست، تعریف می‌شود

سیستم بانكی : مجموعه‌ای از فعالیتها در عملیات بانکی، شامل سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و سازماندهی و اجرا سیستم بانكی نام دارد.

4-1- اهمیت موضوع

سال‌ها از حساب و كتاب كردن با چرتكه، قرن‌ها از عصر چوب‌خط و مبادلات كالا به كالا می‌گذرد. هركدام از تغییرات و جابه‌جایی از عصری به عصر دیگر قرن‌ها، سال‌ها و روزها طول كشید تا به وقوع پیوست.اهمیت بانكداری و سیستم بانكی در مسائل مالی امروز بر همگان آشكار است.چه آنكه این موضوع ریشه در تاریخ تمدن بشری داشته و با پیشرفت آن توسعه یافته و از شكل پیشین خود خارج شده است.این تغییر شكل به سمت حذف فیزیكی رویه ها در حال پیشروی است و به عبارت دیگر به خود شكل مجازی خواهد گرفت.بانكداری الكترونیک بی شك سهم اصلی سیستم بانكی را به خود اختصاص خواهد داد ، چه آنكه در بعضی از كشور ها این امر محقق گردیده است. اما به راستی تأثیر بانكداری الكترونیک بر سیستنم بانكی چگونه است ؟ در كشور ما كه سیستم بانكی سنتی در حال چرخش به سمت سیستم الكترونیكی است ، دانستن تأثیرات آن بر عملكرد بانكی تا به امروز در ایران و بررسی این تأثیر در كشوری توسعه یافته ترمانند مالزی كه بر پایه سیستم بانكداری اسلامی عمل می كند می تواند به شناخت بانكداری الكترونیک ، نقاط مثبت و منفی آن و برنامه ریزی در جهت شكل گیری مناسب و سریعتر آن كمك نماید. حال در عصر ارتباطات و الكترونیك، جهان تغییراتش را روزانه تجربه می‌كند. بانكداری الكترونیک به عنوان یكی از مظاهر عصر حاضر قدمتش به بعد از جنگ جهانی دوم می‌رسد. با ظهور كامپیوتر‌ها در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم این پدیده آغاز و در سال 1960 با تولد آرپانت[1] كه اساس ظهور شبكه جهانی اینترنت شد ادامه یافت و تا به امروز با سرعت هر چه بیشتر به پیش می رود.با رشد روزافزون معاملات تجاری در سطح جهان و در سال‌های اخیر ظهور پدیده تجارت الكترونیك[2] و نیاز ساختاری تجارت به حضور فعال و قدرتمند بانك‌ها جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانكداری الكترونیک نیز به عنوان بخش تفكیك‌ناپذیر از تجارت الكترونیک مطرح شد. پدیدآمدن دو مفهوم جدید با عنوان پول الكترونیك[3] وانتقال الكترونیک منابعEFT اساس شكل‌گیری بانكداری الكترونیک شد. در واقع بانكداری الكترونیک اوج استفاده از فناوری‌ انفورماتیک و ارتباطات و اطلاعات در جهت حذف دو قید زمان و مكان از خدمات بانكی است.تعاریف بسیاری از بانكداری الكترونیک ارائه شده اما بنا به تعریف ارائه شده از موسسات مالی ایالت ایندیانا بانكداری الكترونیكییا EFT[4] استفاده آسان از ابزار الكترونیكی برای دسترسی به انواع حساب‌ها، انتقال مستقیم وجه از یک حساب به حساب دیگر به جای پول نقد یا چك است. بانكداری الكترونیک هچنین در برگیرنده مفهوم خدمات 24ساعته بانكی در تمامی روزهای سال (حتی تعطیل) یعنی فارغ از قید مكان و زمان تعریف شده است.

5-1- ضرورت موضوع

منافع تحقق هر چه سریع‌تر بانکداری الکترونیک مدرن بر کسی پوشیده نیست. تکریم ارباب رجوع، کاهش هزینة نگهداری و استفاده از پول نقد و افزایش اعتبارات درچرخه نظام اقتصادی کشور و کاهش تورم و نقدینگی در پی آن از جمله منافع پیاده‌سازی شبکه نوین بانکی برپایه فناوری اطلاعات است. استفاده از بانکداری الکترونیک در کشور باعث کاهش هزینه‌های بانکداری می‌شود و بر همین اساس کارمزد بانک‌ها نیز کاهش خواهد یافت و دولت می‌تواند راحت‌تر به هدف خود یعنی تک‌رقمی کردن نرخ سودبانکی دست یابد.ضرورت یک نظام بانكی كارآمد برای حضور در بازار‌های جهانی و عضویت در سازمان‌هایی نظیر سازمان تجارت جهانی (WTO) ایجاب می‌كند تا بانكداری الكترونیک نه به عنوان یک انتخاب بلكه ضرورت مطرح شود.

6-1- اهداف تحقیق

این تحقیق به دنبال بررسی تأثیرات بانکداری الکترونیکی از نظر کیفی است. سیستم هایی از قبیل خود پرداز ، بانکداری اینترنتی ، دستگاه های کارت خوان ، پول الکترونیک و .. از نمو نه های بانکداری الکترونیک است که تأ ثیراتی از قبیل سرعت عمل، امنیت، راندمان، محدوده تحت پوشش ، هزینه ها ، قا بلیت های جدید و.. را در پی خواهد داشت که بررسی هر یک از آنها و نتایج حاصله مورد نظر این تحقیق می باشد. بررسی این تأثیرات در کشوری دیگر همچون مالزی که سیستم بانکداری اسلامی در آن رایج است و از نظر بانکداری الکترونیک در جایگاهی بالاتر از کشور ما قرار دارد ، می تواند به شناخت بیشتر و کاملتری از این تأثیرات کمک کرده و آینده پیش روی سیستم بانکداری مجهز به بانکداری الکترونیک را به ما نشان دهد.

[1] Arpanet