1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

2 1-2 موضوع ومسأله تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..

 

3 1-3 اهداف و ضرورت پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….

 

3 1-4 پرسش پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

5 1-5 فرضیه‏‎های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

5 1-6 روش شناسی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….

 

6 1-6-1 نوع پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

6 1-6-2 نحوه جمع‏آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………

 

6 1-6-3 تجزیه و تحلیل داده‏ها ……………………………………………………………………………………………………………

 

6 1-6-4 جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

7 1-6-5 نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………

 

7 1-6-6 تعریف متغیرها ……………………………………………………………………………………………………………………….

 

7 1-6-7 قلمرو پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………..

 

9 1-7 چهارچوب نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..

 

9 1-8 نوآوری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

11 1-9 تعریف اصطلاحات کلیدی……………………………………………………………………………………………………………..

 

12 1- 10 استفاده کنندگان از نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………….

 

13 1- 11 ساختار کلی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..

 

13 1-12 خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………………………………

 

14 فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

 

  2-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

16 2-2 مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………

 

16 2-2-1 حاکمیت شرکتی  ……………………………………………………………………………………………………………………

 

16 2-2-2 هیات مدیره …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

17 2-2-2-1 سیر تحول زمانی ترکیب هیات مدیره ………………………………………………………………………………….

 

17 2-2-2-2ترکیب هیات مدیره……………………………………………………………………………………………………………..

 

18 2-2-2-2-1 اثر ترکیب هیات مدیره و جنبه های آن بر اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش ها……………..

 

19 2-2-2-2-2 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش استراتژیک………………..

 

19 2-2-2-2-3 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش نظارتی………………………

 

19 2-2-2-2-4 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش خدماتی……………………..

 

20 2-2-2-2-5 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش تأمین منابع……………….

 

20 2-2-2-2-6 اثر ترکیب هیات مدیره و جنبه های آن بر عملکرد شرکت………………………………………………..

 

20 2-2-2-2-7 اثر اندازه هیات مدیره بر عملکرد شرکت…………………………………………………………………………

 

20 2-2-2-2-8 اثراستقلال اعضای هیات مدیره بر عملکرد شرکت……………………………………………………………

 

21 2-2-2-2-9 اثر چند عضویتی بودن اعضای هیات مدیره بر عملکرد شرکت…………………………………………..

 

21  2-2-2-2-10 اثر جنبه های ترکیب هیات مدیره بر یکدیگر ………………………………………………………………..

 

21 2-2-2-3 ویژگی های اعضای هیات مدیره ………………………………………………………………………………………….

 

22 2-2-2-4 وظایف هیات مدیره ……………………………………………………………………………………………………………

 

24 2-2-2-5 اندازه هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………………

 

25 2-2-2-6 استقلال هیات مدیره…………………………………………………………………………………………………………..

 

27 2-2-2-7 جلسات هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………….

 

28 2-2-2-7-1انواع جلسات هیات مدیره………………………………………………………………………………………………..

 

28 2-2-2-8 دانش مالی هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………

 

30 2-2-2-9 جدایی نقش رئیس هیات مدیره و مدیرعامل…………………………………………………………………………

 

30 2-2-2-10 کیفیت ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………..

 

31 2-2-2-11 حوزه عملکردی هیات مدیره ها در سازمان………………………………………………………………………….

 

32 2-2-2-11-1 تعیین چشم انداز، رسالت و سمت وسوی استراتژیک سازمان……………………………………………

 

33 2-2-2-11-2 نظارت بر اجرای استراتژی ها و عملکرد تیم اجرایی مدیریت……………………………………………

 

33 2-2-2-11-3 بالنده سازی و ارزیابی مدیرعامل، انتخاب و جایگزینی…………………………………………………….

 

 

34 2-2-2-11-4 بالنده سازی سرمایه های انسانی…………………………………………………………………………………….

 

34 2-2-2-11-5 نظارت بر عملکرد حقوقی، اخلاقی و حاکمیتی سازمان…………………………………………………….

 

35 2-2-2-11-6 مدیریت بحران………………………………………………………………………………………………………………

 

35 2-2-2-11-7 تأمین منابع سازمانی……………………………………………………………………………………………………..

 

36 2-2-2-12 عوامل مؤثر بر ترکیب هیات مدیره و جنبه های مختلف آن………………………………………………….

 

36 2-2-2-12-1 عوامل شرکتی……………………………………………………………………………………………………………….

 

36 2-2-2-12-2 عوامل فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………….

 

37 2-2-2-12-3 عوامل بازاری……………………………………………………………………………………………………………….

 

37 2-2-2-12-4 عوامل حاکمیتی……………………………………………………………………………………………………………

 

38 2-2-2-12-5 عوامل قانونی……………………………………………………………………………………………………………….

 

38 2-2-13 کیفیت گزارشگری مالی…………………………………………………………………………………………………………

 

38 2-2-14 ریسک………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

42 2-2-14-1 نقش هیات مدیره در مدیریت و کنترل ریسک…………………………………………………………………….

 

43 2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….

 

44 2-3-1 پژوهش های خارجی……………………………………………………………………………………………………………….

 

44 2-3-2 پژوهش های داخلی………………………………………………………………………………………………………………..

 

53 2-4 خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………

 

58

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

  3-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

60 3-2 موضوع و مسأله تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………

 

60 3-3 روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..

 

61 3-4 قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………

 

61 3-4-1 قلمرو زمانی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..

 

61 3-4 -2 قلمرو مکانی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..

 

62 3-5 جامعه و نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………………….

 

62 3-6 روش گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………..

 

62 3-7 متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

63 3-7-1 متغیرهای مستقل …………………………………………………………………………………………………………………..

 

63 3-7-2 متغیرهای وابسته ………………………………………………………………………………………………………………….

 

64 3-7-3 متغیرهای کنترلی …………………………………………………………………………………………………………………

 

65 3-8 فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….

 

66 3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………….

 

68 3-9-1 انواع داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………

 

69 3-9-1-1 مزایای استفاده از داده های تابلویی………………………………………………………………………………………

 

70 3-9-2 تجزیه و تحلیل همبستگی ……………………………………………………………………………………………………..

 

70 3-9-2- 1 ضریب همبستگی ……………………………………………………………………………………………………………..

 

70 3-9-2-2 ضریب تعیین……………………………………………………………………………………………………………………..

 

71 3-9-3 آزمون F ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

71 3-9-4 تصمیم‎گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ……………………………………………………………………………………

 

72 3-10 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

73 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‎ها

 

  4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

75 4-2 آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

76 4-3 آمار استنباطی …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

76 4-4 برآورد کیفیت گزارشگری مالی ……………………………………………………………………………………………………

 

77 4- 5 مدل اول……………………………………………………………………………………………………………………………………

 

77 4-5-1 ضریب همبستگی …………………………………………………………………………………………………………………..

 

79 4-5-2 آزمون ایستایی ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

80 4-5-3 آزمون چاو…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

81 4-5-4 برازش مدل…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

81 4-5-5 بررسی پیش فرض های مدل……………………………………………………………………………………………………

 

83 4-5-5-1 آزمون مستقل بودن خطاها………………………………………………………………………………………………….

 

84 4-5-5-2 آزمون ثابت بودن واریانس خطاها………………………………………………………………………………………..

 

84 4-5-5-3 آزمون نرمال بودن خطاها……………………………………………………………………………………………………

 

85 4-5-5-4 بررسی نرمال بودن متغیر وابسته………………………………………………………………………………………..

 

86 4- 6مدل دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

87 4-6-1 ضریب همبستگی …………………………………………………………………………………………………………………..

 

87 4-6-2 آزمون ایستایی ………………………………………………………………………………………………………………………

 

89 4-6-3 آزمون چاو …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

90 4-6-4برازش مدل…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

90 4-6-5بررسی پیش فرض های مدل…………………………………………………………………………………………………….

 

92 4-6-5-1آزمون مستقل بودن خطاها…………………………………………………………………………………………………..

 

92 4-6-5-2آزمون ثابت بودن واریانس خطاها…………………………………………………………………………………………

 

93 4-6-5-3آزمون نرمال بودن خطاها…………………………………………………………………………………………………….

 

94 4-6-5-4بررسی نرمال بودن متغیر وابسته………………………………………………………………………………………….

 

95 4-7 خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………

 

97 فصل پنجم: بحث و نتیجه‏گیری

 

  5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

99 5-2 خلاصه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

99 5-3 نتیجه‏گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

103 5-4 محدودیت در تعمیم نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………..

 

105 5-5 پیشنهادات ناشی از یافته‏های پژوهش …………………………………………………………………………………………

 

105 5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………………………

 

106 5-7 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

107 منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

108 پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

116

چکیده

یک شركت ، تحت هدایت و رهبری اعضای هیات مدیره اش اداره می شود سپس هدایت و رهبری از هیات مدیره به مدیر عامل و از مدیر عامل به مدیران ارشد ، به منظور مدیریت و سازماندهی كارهای روزانه شركت ، انتقال     می یابد. بدین ترتیب ، هیات مدیره به نمایندگی از سوی سهامداران شركت ، كار نظارت و كنترل بر شركت را انجام می دهد؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی تأثیر ترکیب تنوع هیات مدیره بر کیفیت گزارشگری مالی و ریسک در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.فرضیه های موجود رابطه بین ترکیب هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی و ریسک را بررسی و آزمون کرده اند.برای آزمون فرضیه ها، تعداد 126 شرکت در طی سال های 1388 الی 1392 از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش غربال انتخاب شده است.در این پژوهش تعداد اعضای هیات مدیره، استقلال هیات مدیره ،رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره، سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و دانش مالی اعضای هیات مدیره بعنوان متغیرهای مستقل و کیفیت گزارشگری مالی و ریسک بعنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شده است.اندازه شرکت و اهرم مالی هم بعنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شده اند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که ارتباط مثبت و معناداری بین اندازه هیات مدیره و استقلال هیات مدیره با کیفیت گزارشگری مالی وجود دارد و  همچنین ارتباط مثبت و معناداری بین دانش مالی اعضای هیات مدیره و ریسک شرکت وجود دارد. و بین رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و دانش مالی اعضای هیات مدیره با کیفیت گزارشگری مالی ارتباط معناداری وجود ندارد و همچنین بین اندازه هیات مدیره و استقلال هیات مدیره و رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و سوابق شغلی اعضای هیات مدیره با ریسک شرکت ارتباطی وجود ندارد.

مقدمه

یک شركت ، تحت هدایت و رهبری اعضای هیات مدیره اش اداره می شود سپس هدایت و رهبری از هیات مدیره[1] به مدیر عامل و از مدیر عامل به مدیران ارشد ، به منظور مدیریت و سازماندهی كارهای روزانه شركت ، انتقال     می یابد. بدین ترتیب ، هیات مدیره به نمایندگی از سوی سهامداران شركت ، كار نظارت و كنترل بر شركت را انجام می دهد.در حالی كه حاكمیت شركتی مؤثر و كارآمد مسئول تمام كسانی است كه با ذینفعان ارتباط برقرار        می كنند، این هیات مدیره است كه در رأس امور، مسئولیت هماهنگی را بر عهده دارد و از وجود فرهنگ و فضای مناسب در سیستم اطمینان حاصل می كند.

كلید ایجاد یک حاكمیت شركتی مؤفق ،اطمینان از گسترش اصول پایداری، مسئولیت، پاسخگویی، انصاف، شفاف سازی و اثربخشی در سازمان است. امروزه با بروز تغییرات مداوم در سبد ذینفعان سازمان ها و از طرفی پویای های حاكمیتی موجود در فضای كسب و كار، تغییرات گسترده ای در سطوح حاكمیتی و رهبری سازمان ها رخ داده است. هیات مدیره ها یكی از اركان حاكمیت در سازمان های امروزی به شمار می روند كه بیشتر از آنها به عنوان اهرم اجرایی اصول حاكمیتی سازمانی و مسئول نظارت و سیاست گذاری در شركت ها  یاد می شود. (هوس[2]،2007).