پیشینه ی انجام کار: 3

نحوه ی تنظیم ونگارش پایان نامه. 4

1ـ طنز. 5

1ـ1ـ تعریف… 6

1ـ2ـ فلسفه‌ خلق طنز. 7

1ـ3ـ هدف طنز. 9

1ـ4ـ موضوعات و شیوه‌های طنزپردازی.. 10

1ـ5ـ تاریخچه‌ طنز. 14

1ـ6ـ طنز در ایران. 15

2ـ ابوالقاسم حالت… 19

3ـ ساختار زبانی.. 23

3ـ1ـ مباحث و مقولات بررسی شده 26

3ـ1ـ1ـ واژگان. 27

3ـ1ـ1ـ1ـ واژگان رسمی و معیار. 27

3ـ1ـ1ـ2ـ واژگان محاوره‌ای و عامیانه. 28

3ـ1ـ1ـ3ـ واژگان غیرفارسی.. 29

3ـ1ـ2ـ تركیبات… 30

3ـ1ـ2ـ1ـ تركیبات رسمی و نوشتاری.. 31

3ـ1ـ2ـ2ـ تركیبات عامیانه و محاوره‌ای.. 31

3ـ1ـ3ـ افعال. 32

3ـ1ـ3ـ1ـ افعال ساده 33

3ـ1ـ3ـ2ـ افعال پیشوندی.. 33

3ـ1ـ3ـ3ـ افعال مركب… 34

3ـ1ـ4ـ اصطلاحات… 34

3ـ2ـ مباحث ادبی.. 40

3ـ2ـ1ـ اغراق و كنایه. 41

3ـ2ـ2ـ تشبیه. 48

3ـ2ـ3ـ جناس و سجع. 53

□ سجع. 54

□ جناس… 55

3ـ2ـ4ـ تلمیح.. 57

□ تلمیح به آیات و احادیث… 58

□ ضرب‌المثل‌.. 60

□ تلمیح به ابیات و اشعار. 62

□ تلمیح به حكایات منظوم و منثور. 66

3ـ2ـ5ـ چند صنعت ادبی دیگر. 71

□ تشخیص…. 71

□ ایهام. 73

□ مراعات نظیر. 74

□ تضاد. 75

□ تكرار. 75

4ـ موضوعات… 76

4 ـ 1 موضوعات اجتماعی.. 80

4 ـ 1 ـ 1  مسائل اقتصادی.. 81

4 ـ 1 ـ 1 ـ 1  گرانی و کمبود اجناس و کالاهای ضروری زندگی.. 81

4 ـ  1 ـ 1 ـ 2 مسأله ی کمبود مسکن و ساخت و سازهای غیراستاندارد مسکن.. 83

4 ـ 1 ـ 1 ـ 3 مسائل و مشکلات خاص ما بین مالک و مستأجر. 85

4 ـ 1 ـ 1 ـ 4 مسائل معیشتی و مشکلات خاص بازنشستگان. 87

4 ـ 1 ـ 1 ـ 5  مسأله ی بیکاری در جامعه. 88

4 ـ 1 ـ 2 مسائل اداری و دولتی.. 91

4 ـ 1 ـ 2 ـ 1 رواج معضلاتی مثل پارتی بازی، رشوه خواری و تبعیض در ادارات دولتی  91

4 ـ 1 ـ 2 ـ 2 بی مسئولیتی کارمندان و عدم رسیدگی صحیح به امور. 93

4 ـ 1 ـ 2 ـ 3 عدم مدیریت صحیح در ادارات و اتلاف نیروی انسانی.. 95

4 ـ 1 ـ 2 ـ 4  ناکارآمدی ادارات برق ، آب ، گاز و …. 97

4 ـ 1 ـ 3 مسائل نظام درمانی.. 98

4  ـ 1 ـ 3 ـ 1 بالا بودن نرخ ویزیت پزشکان. 99

4 ـ 1 ـ 3 ـ 2 بی مسئولیتی پزشکان در برابربیمار. 100

4 ـ 1 ـ 3 ـ 3  ناکارآمدی سازمان های بیمه. 102

4 ـ 1 ـ 3 ـ 4 مسائل و مشکلات مربوط به مراکز درمانی.. 104

4 ـ 1 ـ 4 مسائل خاص شهر تهران. 106

 

4 ـ 1 ـ 4 ـ 1 ترافیک و آلودگی هوای تهران. 107

4 ـ 1 ـ 4 ـ 2  کمبود امکانات و عدم ارائه ی خدمات مناسب به شهروندان. 108

4 ـ 1 ـ 4 ـ 3 مهاجرت افراد از شهرستان ها به تهران برای زندگی.. 110

4 ـ 1 ـ 4 ـ 4 ناکارآمدی شهرداری در تأمین رفاه شهروندان. 112

4 ـ 1 ـ 5 مسائل و مشکلات زنان. 114

4 ـ 1 ـ 5 ـ 1 بی توجهی افراد و جامعه به زنان خانه دار. 115

4 ـ 1 ـ 5 ـ 2 بی توجهی به زنان کارمند و شاغل در ادارات دولتی.. 116

4 ـ 2 موضوعات فرهنگی.. 117

4 ـ 2 ـ 1 مسائل مربوط به نظام آموزشی.. 119

4 ـ 2 ـ 1 ـ 1 آموزش و پرورش… 119

4 ـ 2 ـ 1 ـ 2 آموزش عالی.. 121

4 ـ 2 ـ 2 مسائل مربوط به رسانه های جمعی.. 123

4 ـ 2 ـ 2 ـ 1 سینما و تلویزیون و رادیو. 123

4 ـ 2 ـ 2 ـ 2 مجلات و روزنامه ها و کتاب… 125

4 ـ 2 ـ 3  مسائل مربوط به اعتقادات دینی و مذهبی.. 126

4 ـ 2 ـ 4 مسائل مربوط به اخلاق در جامعه. 128

4 ـ 2 ـ 5 مسائل مربوط به فرهنگ عمومی جامعه. 131

4 ـ 2 ـ 5 ـ 1 غرب زدگی و رواج مدهای غربی.. 131

4 ـ 2 ـ 5  ـ2 رواج مصرف زدگی و اسراف در جامعه. 135

4 ـ 2 ـ 6 مسائل تربیتی.. 137

5-ساختار روایی داستان های حالت… 140

5 ـ 1 روایت شناسی.. 142

5-2 تحلیل ساختاری داستان ها 157

5-2-1 خلاصه ی داستان ها و تحلیل ساختاری آن ها 157

1-عجب تجلیلی از من کردند. 157

2-صرفه با بی کتابی است. 163

3-دوش گرفتن با لباس… 165

4-ابلهی شاخ و دم ندارد. 169

5-از بیمارستان تا تیمارستان. 172

6-جرم راانسان می کند،چوبش راحیوان می خورد. 175

7-سال به سال دریغ از پارسال. 179

8-سرنوشت مرد دوزنه. 182

9-فصل شمع و چراغ نفتی.. 184

10-کمدی خانه تکانی.. 187

11-ورزش حیدر قلی خان. 189

12-موش و تله موش… 193

13-یک مشت طفیلی و قفیلی.. 195

14-آدم های نیمه کر و نیمه لال. 199

15-آقای بوقلمون. 204

16-آنجا که پای پول در میان است… 208

17-باغ است یا کاروانسرا 212

18-ترافیک به بادی بند بود. 215

19-پلوی عروسی به این همه دردسرنمی ارزد. 220

20-تله. 224

21-نامه رسان. 228

22-آقای دكتر اختیار دارید. 232

23-ببین قسمت چه كارها می كند. 236

24-نازی كه خریدار نداشت… 238

25-می خواهم زنده بمانی.. 242

26-لقمه ی آخری.. 246

27-شگون هفت سین.. 251

28-بهترین سوغات تهران. 255

29-آقا چه دردسرتان بدهم. 259

30-كلكی كه آقا سوار كرد. 263

31-بی زن در بهشت… 269

32-ماجرای لنگه كفش… 272

33-ترس از سگ درنده 274

34-زرنگی زیاد نتیجه ی معكوس می دهد. 277

35-پندی كه راننده ی تاكسی داد. 280

36-یک شب آزادی.. 282

37-گربه را در حجله باید كشت… 285

5-2-2 نتایج کلی تحلیل ساختاری داستان ها 288

5-2-3 تحلیل شخصیت های داستانی.. 290

نتیجه گیری و پیشنهادات: 295

فهرست منابع. 297

چکیده:

در این رساله آثار نثر ابوالقاسم حالت از نظر ساختار زبانی و ادبی،موضوعات مطرح شده و ساختار روایی داستان ها مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.  ساختار زبانی و ادبی خاصی که حاصل نگاه طنز گرایانه ی حالت به امور مختلف است در این آثار قابل مشاهده است. استفاده های به جاوخلاقانه از مقولات مختلف سبکی ،زبانی و ادبی از خصائص این آثار به شمار می رود.موضوعات متعددو متنوع اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی واخلاقی در این آثار به زبان طنز مطرح و بیان شده اند.استخراج و دسته بندی موضوعات با ذکر شواهد انجام گرفته است که می تواند در ترسیم اوضاع کلی جامعه ی ایران در زمان نگارش این آثار –آخرین سال های قبل از انقلاب اسلامی- کمک فراوانی به مخاطبان نماید.داستان های کوتاه این آثار از ساختار روایتی خاصی برخوردار بوده و دارای زنجیره های یکسان و مشابهی در زمینه ی موضوع، نحوه ی طرح موضوع و چینش حوادث و شخصیت ها هستند. تعداد نود و سه داستان از مجموع این آثار انتخاب و بر مبنای نظریه ی ساختاری گرماس تجزیه و تحلیل شده است. زنجیره های همسان روایتی در داستان های بررسی شده به طور دقیق بر روی نمودار و جدول ارائه شده اند.این بخش از کار می تواند در شناساندن و تبیین دقیق روش های تحلیل ساختاری داستان های مختلف به مخاطبان مفید واقع شود.
مقدمه:
ابوالقاسم حالت(1298-1371)از برجسته ترین و موفق ترین چهره های ادبیات معاصر محسوب می شود. او را باید از پر کار ترین فعالان عرصه ی ادبیات معاصر به حساب آورد.وی درنظم و نثر و ترجمه(از سه زبان انگلیسی،فرانسه و عربی( آثار ارزشمندی از خود برجا گذاشته است.

اگرچه حالت آثار خود را در هر دو زمینه ی طنز و جدارائه کرده است اما عمده ی شهرت و موفقیت او مرهون طنز پردازی های لطیف و استادانه ی اوست.در زمینه ی طنز هم،حالت در هر دو عرصه ی نظم و نثر به فعالیت پرداخته است،وی اشعار فراوانی را در چندین دیوان و مجموعه ی شعر جمع آوری نموده است.بحر طویل های او نیز به عنوان معروف ترین آثار به جا مانده از او در مجموعه ای جذاب و ماندگار به نام ((بحر طویل های هدهد میرزا)) جمع آوری شده است.

اگرچه بیشترین شهرت حالت در طنز پردازی مرهون اشعار و بحر طویل های اوست اما باید گفت که او آثار نثری نیز نگاشته و در نثر نویسی هم موفق بوده است.

پرحجم ترین آثار نثر حالت مجموعه ای دو جلدی است تحت عنوان <<مجموعه ی آثار طنز ابوالقاسم حالت>> که در سال1376 توسط انتشارات گوتنبرگ در تهران به چاپ رسیده است.این دو جلد شامل هشت مجموعه از آثار طنز حالت است ،به نام های :از عصر شتر تا عصر موتور،از بیمارستان تا تیمارستان،زباله ها و نخاله ها ، پابوسی وچاپلوسی، صدای پای عزرائیل، یا مفت یامفت، دوره ی خر سواری، آش کشک خالته.

او در این آثار مجموعه ای از مقالات و داستان های طنزآمیز خود را که در آخرین سال های قبل از انقلاب اسلامی در روز نامه ی کیهان منتشر می شده است جمع آوری کرده است و پس از مرگش این هشت مجموعه در دو  جلد و  تحت یک عنوان جمع آوری و چاپ شده است.

این آثار و مجموعه های نثر طنزآمیز با وجود برخورداری از شیوه های استادانه ی طنز پردازی و داستان نویسی و همچنین فراوانی موضوعات و مسائل مطرح شده در آن ها،در میان آثار ادبی معاصر تا حدودی مجهول مانده و چنان که باید وشاید شناخته نشده است.

با مطالعه و بررسی دقیق بعضی از ویژگی های طنز پردازی و داستان نویسی در این آثار بر آن شدیم تا بررسی ساختار طنز در این آثار را موضوع رساله ی خود قرار داده و مباحث و ویژگی های