1-2-ضرورت حفاظت از مناطق ساحلی.. 6
1-2-1-حفاظت سواحل.. 7
1-2-2-انواع طرحهای حفاظت از سواحل.. 7
1-3- تشریح مناطق ساحلی استان گیلان و منطقه بندی آن.. 8
1-3-1- تحلیل موقعیت استان.. 8
1-3-2-سواحل دریای خزر در استان گیلان.. 11
1-3-3-ویژگیهای اقلیمی استان گیلان (دما-رطوبت-باد). 16
1-3-4-منطقه بندی پیشنهادی جهت بکارگیری در مدل تاپسیس… 21
1-3-5-معرفی اقلیمی مناطق ساحلی استان گیلان.. 22
1-3-5-1-منطقه اول ( آستارا). 22
1-3-5-2-منطقه دوم: تالش(طوالش). 33
1-3-5-3-رضوانشهر. 34
1-3-5-4-بندرانزلی.. 34
1-3-5-5-رشت… 46
1-4-معرفی انواع و تشریح عملکرد موجشکنها.. 67
1-4- موج شکنهای صندوقه ای پوشیده شده با بلوک بتنی مستهلک کننده موج.. 73
1-4-4-طریقه دیگرتقسیم بندی موج شکنها براساس نوع سازه ای.. 73
1-5-معرفی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن.. 75
1-6-تشریح معیارهای موثر در جانمایی موج شکن.. 76
1-7-معرفی و تشریح مدل تاپسیس.. 126
فصل دوم : بر تحقیقات انجام شده
بر تحقیقات انجام شده.. 129
بر تحقیقات انجام شده.. 130
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق :.. 134
3-1-وزندهی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن.. 135
3-2-مقداردهی معیارهای موثردر جانمایی موج شکن در مناطق ساحلی استان گیلان.. 136
3-3-بکارگیری معیارهای جانمایی موج شکن در مدل تاپسیس.. 149
فصل چهارم : نتایج
نتایج:.. 163
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری:.. 164
منابع و مآخذ:.. 166
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                             صفحه
 
جدول( 1-1): سهم واحدهای طبیعی تشکیل دهنده استان گیلان.. 9
جدول(1- 1): منطقه بندی مناطق ساحلی دریای خزر در استان گیلان   22
جدول( 1-2 ): جانمایی موج شکن ها.. 75
جدول(1-3): وضعیت مورفودینامیكی ساختارهای رسوبی بستر سواحل جنوبی دریای خزر.. 85
جدول (1-4) وضعیت عوارض مورفودینامیكی در ناحیه بخش خشك ساحل. 86
جدول شماره (1-5): فراوانی زمانی سیستمهای اثر گذار بر سواحل جنوبی دریای خزر.. 104
جدول شماره (1-6): منشأ و فراوانی سامانه های مؤثر بر ترازهای توفانی سواحل جنوبی دریای خزر.. 105
جدول شماره (1-7): ویژگی های عمده تراز توفانی، فراوانی سامان ههای مؤثر و ویژگی های مسیرحركتی در هریک از خوشه ها.. 108
جدول (1-8) : سرعت جریانات دریایی m/m در خزر جنوبی سرعت میانگین و حداکثر جریان آب و جهت آن در شمال انزلی.. 119
جدول 3-1-مقادیروزنی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن.. 135
جدول( 3-2): مقدار معیار شیب بستر (ماهیت منفی).. 136
جدول(3-3): مقداری معیار طوفانی بودن دریا (ماهیت منفی).. 136
جدول (3-4): مقدار معیار ارتفاع موج دریا (ماهیت منفی).. 137
جدول (3-5): مقداری معیار جریانهای دریایی (ماهیت منفی).. 137
جدول( 3-6): مقدار معیار شدت باد (ماهیت منفی).. 138
جدول(3- 7): مقدار معیار شرایط پی و جنس خاک بستر دریا (ماهیت مثبت)   138
جدول (3-8): مقدار معیار میزان رسوبات ساحلی (ماهیت منفی).. 139
جدول (3-9) :مقداری معیار دسترسی به مصالح ساختمانی (ماهیت مثبت)   139
جدول( 3-10): مقدار معیار کاربری موج شکن (ماهیت مثبت).. 140
جدول (3-11) : مقدار معیار عوامل اقتصادی و سیاسی (ماهیت مثبت)   140
جدول (3-12): مقدار معیار اثرات زیست محیطی و اکوتوریسم (ماهیت منفی).. 141
جدول( 3-13):مقدار معیار محدوده بندر وتعداد و ابعادو سهولت تردد کشتیها (ماهیت مثبت).. 141
جدول (3-14) : معیار توسعه آتی بندر (ماهیت مثبت).. 142
جدول(3-15): مقدار معیار هزینه تعمیر و نگهداری (ماهیت منفی)   142
جدول(3-15): مقدار معیاراستفاده تفریحی از بنادر و موج شکنها (ماهیت مثبت).. 143
جدول(3-17): مقدار معیار احتمال لایروبی آتی محوطه بندری (ماهیت منفی).. 143
جدول(3-18) : مقدار معیار وجود بندرگاه های مجاور (ماهیت منفی)   144
جدول( 3-19) : مقدار معیار میزان بالاامدگی دریاsetupوپیشروی موج در ساحلrunup (ماهیت منفی).. 144
جدول3(-20) مقدار معیار احتمال پدیده انعکاس در مجاورت موج شکن (ماهیت منفی).. 145
جدول(3-21) : مقدار معیار مدل شکست امواج در ناحیه ساحلی (ماهیت منفی).. 145
جدول (3-22) : مقدار معیار ارضای معیارهای ایین نامه ای طراحی بنادر(نوسان آب در محدوده بندر)(ماهیت منفی).. 146
جدول(3-23) : مقدار معیاراقلیمی(دما) (ماهیت منفی).. 146
جدول(3-24) : مقدارمعیار اقلیمی(رطوبت) (ماهیت منفی).. 147
جدول(3-25) : مقدارمعیار ارتباطات تجاری با همسایگان (ماهیت مثبت)   147
جدول(3-26):مقدارمعیار لرزه خیزی (ماهیت منفی).. 148
 
 
فهرست نمودار
عنوان                                                                                                            صفحه
نمودار( 1-1): میانگین دمای ماهانه در استان گیلان.. 17
نمودار( 1-2): نقشه همدمای استان گیلان ( 2000- 1976 ) (كمانگر،1382).. 17
نمودار(1-3): میانگین رطوبت نسبی ماهانه در استان گیلان.. 18
نمودار (1-4): نقشه همباران استان گیلان ( 2000-1976 ) (كمانگر،1382)   19
نمودار (1-5): درصد فصلی بارش در استان گیلان.. 20

نمودار (1-6): حداكثر بارش روزانه شهرهای پرباران استان گیلان   21
نمودار(1-7): تغییرات ماهانه دمای میانگین آستارا.. 25
نمودار (1-8): تغییرات فصلی دمای آستارا.. 25
نمودار (1-9): روند تغییرات سالانه دمای آستارا.. 25
نمودار (1-10): تغییرات ماهانه رطوبت میانگین آستارا.. 26
نمودار (1-12): روند تغییرات سالانه رطوبت آستارا.. 26
نمودار (1-11): تغییرات فصلی رطوبت آستارا.. 26
نمودار (1-13): میانگین ماهانه بارندگی آستارا.. 27
نمودار(1-14):میانگین فصلی بارندگی آستارا.. 27
نمودار(1-15): روند تغییرات مجموع بارندگی سالانه آستارا.. 27
نمودار (1-16): میانگین ماهانه تعداد روزهای بارانی آستارا.. 28
نمودار (1-17): روند تغییرات سالانه تعداد روزهای بارانی آستارا   28
نمودار (1-18): حداكثر بارندگی 24 ساعته آستارا.. 28
نمودار( 1-19): میانگین ماهانه تعداد روزهای صاف آستارا.. 29
نمودار( 1-20): میانگین ماهانه تعداد روزهای نیمه ابری آستارا   29
نمودار (1-21): میانگین ماهانه تعداد روزهای تمام ابری آستارا   29
نمودار(1-22): میانگین ماهانه تعداد روزهای یخبندان آستارا.. 30
نمودار (1-23): روند تغییرات سالانه تعداد روزهای یخبندان آستارا   30
نمودار (1-24): میانگین ماهانه تعداد ساعات آفتابی آستارا.. 30
نمودار (1-25): روند تغییرات سالانه تعداد ساعات آفتابی آستارا   31
نمودار (1-26): میانگین ماهانه فشار هوای ایستگاه آستارا.. 31
نمودار (1-27): روند تغییرات سالانه فشار هوای ایستگاه آستارا   31
نمودار (1-28): میانگین ماهانه سرعت باد آستارا.. 32
نمودار (1-29): روند تغییرات سالانه سرعت باد آستارا.. 32
نمودار (1-30): میانگین فصلی باد آرام آستارا.. 32
نمودار (1-31) : نمودار تغییرات ماهانه دمای میانگین بندرانزلی   37
نمودار (1-32): نمودار تغییرات فصلی دمای بندرانزلی.. 38
نمودار (1-33): نمودار روند تغییرات سالانه دمای بندرانزلی.. 38
نمودار (1-34): نمودار روند تغییرات سالانه رطوبت بندرانزلی.. 38
نمودار (1-35): نمودار تغییرات فصلی رطوبت بندرانزلی.. 39
نمودار (1-36): نمودار میانگین فصلی بارندگی بندرانزلی.. 39
نمودار (1-37) : نمودار میانگین ماهانه بارندگی بندرانزلی.. 39
نمودار (1-38): نمودار روند تغییرات مجموع بارندگی سالانه بندرانزلی   40
نمودار (1-39): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای بارانی بندرانزلی.. 40
نمودار (1-40): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای بارانی بندرانزلی.. 40
نمودار (1-41): نمودار حداكثر بارندگی 24 ساعته بندرانزلی.. 41
نمودار (1-42): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد ساعات آفتابی بندرانزلی.. 41
نمودار (1-43): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای نیمه ابری بندرانزلی.. 41
نمودار (1-44): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای تمام ابری بندرانزلی.. 42
نمودار( 1-45): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای یخبندان بندرانزلی.. 42
نمودار (1-46): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای یخبندان بندرانزلی.. 42
نمودار( 1-47): نمودار میانگین ماهانه تعداد ساعات آفتابی بندرانزلی   43
نمودار (1-48): نمودار روند تغییرات سالانه فشار هوای ایستگاه انزلی   43
نمودار (1-49): نمودار روند تغییرات سالانه سرعت باد بندرانزلی   43
نمودار (1-50): نمودار میانگین ماهانه سرعت باد بندرانزلی.. 44
نمودار (1-51): نمودار میانگین ماهانه فشار هوای ایستگاه انزلی   44
نمودار (1-52): نمودار میانگین ماهانه دمای آب و دمای هوای انزلی   44
نمودار (1-53): نمودار میانگین فصلی باد آرام بندرانزلی.. 45
نمودار (1-54): نمودار میانگین ماهانه شوری آب در بندر انزلی   45
نمودار (1-56): نمودار میانگین ماهانه تفاضل دمای آب و هوا در انزلی   46
نمودار (1-57): نمودار میانگین ماهانه PH آب در بندر انزلی.. 46
نمودار(1-58) : نمودار تغییرات ماهانه دمای میانگین رشت.. 49
نمودار (1-59): نمودار تغییرات فصلی دمای رشت.. 50
نمودار( 1-60): نمودار روند تغییرات سالانه دمای رشت.. 50
نمودار( 1-61): نمودار تغییرات ماهانه رطوبت میانگین رشت.. 50
نمودار( 1-62): نمودار تغییرات فصلی رطوبت رشت.. 51
نمودار( 1-63): نمودار روند تغییرات سالانه رطوبت رشت.. 51
نمودار( 1-64): نمودار میانگین ماهانه بارندگی رشت.. 51
نمودار( 1-65):نمودار میانگین فصلی بارندگی رشت.. 52
نمودار( 1-66) : نمودار روند تغییرات مجموع بارندگی سالانه رشت   52
نمودار (1-67): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای بارانی رشت   52
نمودار( 1-68): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای بارانی رشت   53
نمودار( 1-69): نمودار حداكثر بارندگی 24 ساعته رشت.. 53
نمودار( 1-70): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای صاف رشت.. 53
نمودار( 1-71): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای نیمه ابری رشت   54
نمودار( 1-72): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای تمام ابری رشت   54
نمودار( 1-73): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای یخبندان رشت   54
نمودار( 1-74): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای یخبندان رشت   55
نمودار( 1-75): نمودار میانگین ماهانه تعداد ساعات آفتابی رشت   55
نمودار(1-76): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد ساعات آفتابی رشت   55
نمودار( 1-77): نمودار میانگین ماهانه فشار هوای ایستگاه رشت   56
نمودار( 1-78) : نمودار روند تغییرات سالانه فشار هوای ایستگاه رشت   56
نمودار (1-79): نمودار میانگین ماهانه سرعت باد رشت.. 56
نمودار( 1-80): نمودار روند تغییرات سالانه سرعت باد رشت.. 57
نمودار( 1-81) : نمودار میانگین فصلی باد آرام رشت.. 57
نمودار( 1-82) : تغییرات ماهانه دمای میانگین لاهیجان.. 61
نمودار( 1-83): تغییرات فصلی دمای لاهیجان.. 61
نمودار( 1-84): روند تغییرات سالانه دمای لاهیجان.. 61
نمودار (1-85): میانگین ماهانه رطوبت نسبی لاهیجان.. 62
نمودار (1-86): میانگین فصلی رطوبت نسبی لاهیجان.. 62
نمودار( 1-87): تغییرات سالانه رطوبت نسبی لاهیجان.. 62
نمودار (1-88) : نمودار میانگین ماهانه بارندگی لاهیجان.. 63
نمودار (1-89): نمودار میانگین فصلی بارندگی لاهیجان.. 63
نمودار( 1-90): نمودار روند تغییرات مجموع بارندگی سالانه لاهیجان   63
نمودار( 1-91): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای بارانی لاهیجان   64
نمودار (1-92): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای بارانی لاهیجان.. 64
نمودار(1-93): حداكثر بارندگی 24 ساعته لاهیجان.. 64
نمودار (1-94): نمودار میانگین ماهانه تعداد روزهای یخبندان لاهیجان   65
نمودار (1-95): نمودار روند تغییرات سالانه تعداد روزهای یخبندان لاهیجان.. 65
نمودار (1-95): نمودار ترازهای توفانی قابل مشاهده از مشاهدات ساعتی سواحل جنوبی دریای خزر.. 97
نمودار (1-96): نمودار رابطه تغییرات تراز آب دریا(Δhc) با دوره میانگین داده های اولیه.. 97
نمودار (1-97): دندروگرام تحلیل خوشه ای نقشه های همدیدی زمان رخداد تراز توفانی بالاتر از50 سانتیمتر.. 98
نمودار (3-1) امتیاز مناطق مورد بررسی جهت احداث موج شکن (خروجی مدل تاپسیس).. 161
 
فهرست شکل ها
عنوان                                                                                                             صفحه
 
شکل(1-1): نقشه سیاسی استان گیلان.. 10
شکل( 1-2 ): نقشه گیلان.. 21
شکل(1-8): نقشه منطقه لنگرود.. 66
شکل(1-3): ریخت شناسی بستر دریای خزر (The Caspian Sea, 1987)… 80
شکل( 1-4 ): منطقه ریخت شناسی ساحلی.. 82
(شكل 1-5)… 84
شكل (1-6) سوراخ های زیستی روی بستر دریای خزر.. 85
شکل(1-7): انواع موجك های ماسه ای در منطقه مورد بررسی.. 86
شکل (1-8): نقشه عمق سنجی دریای خزر.. 90
شکل (1-9): تغییرات مورفولوژیکی دهانه رودخانه سفیدرود در دریای خزر.. 91
شکل (1-10): سهم رودخانه های حاشیه خزر در ورود آب به حوضچه دریای خزر.. 92
شکل (1-11: دریای طوفانی).. 92
شکل(1-12): اثر مد توفان بر سطح دریا و مد نجومی.. 94
شکل (1-13): نقشه محدوده مورد مطالعه و موقعیت ایستگا ههای ترازسنجی   96
شکل (1-14): الگوهای گردشی سطح 500 و 1000 میلیبار مؤثر بر ترازهای توفانی بیش از 5/0.. 101
شکل شماره (1-15): میانگین مسیرهای عمده سیستم ها با منشا ده گانه   106
شکل شماره (1-16):میانگین مسیرهای عمده رودبادهای 500 هكتوپاسكال   106
شکل شماره (1-17): مسیرهای ده گانه سامانه های موثر بر ترازهای توفانی بیش از 50 سانتیمتر.. 107
شکل شماره (1-18): جزر و مد.. 108
شکل شماره (1-19): تصاویر جز و مد.. 110
شکل شماره (1-20): نمای نزدیک از مش محاسباتی در جنوب دریای خزر.. 112
شکل شماره (1-21): اصلاحات اعمال شده به جهت و سرعت باد مدل ECMWF Operational 113
شکل (1-22): سری زمانی ارتفاع موج و نمودار پراكندگی داده های مدل در مقایسه با بویه امیرآباد در مارس و آوریل 2002. 114
شکل (1-23): گلموج حاصل از مدلسازی و اندازه گیری در محل بویه نكادر سال 1992.. 115
شکل (1-24): نمودار پراكندگی ارتفاع موج حاصل از مدلسازی و داده های ماهواره ای برای نقطه Tr-2-3. 115
شکل (1-25): ارتفاع موج به متر در دوره بازگشت 100 ساله بر اساس توزیع TGUM/ ML (بخش جنوبی خزر).. 116
شکل (1-26) جریان های آبی در دریای خزر.. 117
شکل (1-27) : پراکنش رسوب های سطحی در کف دریای خزر.. 118
شکل (1-28) : بنادر و شهرهای ساحلی دریای خزر.. 118
شکل (1-29) : جریان های دریایی در دریای خزر (ماخذ دکتر امین سحابی)   119
شکل (1-30) :گلباد ایستگاه های هواشناسی استان گیلان.. 122
شکل (1-31) : ایستگاه آستارا.. 123
شکل (1-32): ایستگاه تالش.. 123
شکل (1-33): ایستگاه انزلی.. 124
شکل (1-34) : ایستگاه رشت – فرودگاه.. 124
شکل (1-35) : ایستگاه رشت – کشاورزی.. 125
شکل (1-36) : ایستگاه كیاشهر (آستانه).. 125
شکل (1-37) : کانون سطحی زمین لرزه فیرزو آباد.. 126
فهرست نقشه ها
عنوان                                                                                                            صفحه
 
نقشه (1-1): نقشه منطقه آستارا.. 23
نقشه (1-2): نقشه منطقه تالش.. 33
نقشه (1-3): نقشه منطقه رضوانشهر.. 34
نقشه( 1-4): نقشه منطقه بندرانزلی.. 34
نقشه(1-5): نقشه منطقه رشت.. 46
نقشه( 1-6 ): نقشه منطقه آستانه اشرفیه.. 58
نقشه( 1-7): نقشه منطقه لاهیجان.. 59
نقشه(1-9):نقشه منطقه رودسر.. 67

چکیده

موج شكن ها سازه هایی هستند كه بنادر را در برابر اثرات ویران كننده امواج دریاها حفاظت میكنند. تاریخ ساخت موج شكن ها به 4000 الی 5000 سال پیش میرسد. فینیقی ها اولین كسانی بودند كه اقدام به ساخت موج شكن های اولیه نمودند. در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم موج شكن های مشابهی ساخته شد كه بر اثر حوادث و خرابی های زیادی كه به بار آوردند همگی از نظر مهندسی مردود شناخته شدند. دو موج شكن الجیز (ALGIERS) و كاتانیا (CATANTA) از این نمونه اند. كه هر دو به علت لغزیدن تخته سنگهایشان بر روی یكدیگر بكلی ویران گشتند. لذا برای مقابله با چنین خرابیها لازم آمد تا مطالعاتی در این زمینه انجام گیرد. موج شكن ها سازه های دیواره ای شكلی هستند كه با استهلاك انرژی امواج , حوضچه آرامشی در سمت ساحلی خود ایجاد می نمایند .از محیط آرام ایجاد شده بوسیله بازوهای موج شكن استفاده های دیگری نیز می شود كه از آن جمله می توان باراندازی , و باربرداری و عملكرد ایمن شناورها و نیز حفاظت از تسهیلات بندری و مناطق و گردشگاه های ساحلی را بر شمرد . علاوه بر موارد فوق الذكر موج شكن ها می توانند با بهبود شرایط ورودی بنادر و هدایت جریانهای دریائی و ایجاد ترازهای متفاوت آب, روند رسوبگذاری را كنترل نمایند. برای طراحی و جانمایی موج شکن علاوه بر بررسی ضروریت طرح، انجام عملیات هیدروگرافی و مطالعات و جمع آوری اطلاعات مربوط به عمق آب و مقدار و ارتفاع جذر و مد- ارتفاع متوسط امواج- جهت وزش باد های موسمی – میزان قدرت و نوع طوفانهای دریایی در منطقه- جهت و شدت وزش باد غالب- مطالعه بستر دریا بوسیله گمانه زنی و تعیین میزان و ارتفاع لای و رسوبات و همچنین تعیین نوع بستر(بستر سنگی یا بستر ماسه ای) موردنیاز میباشد. با بدست آوردن تمامی اطلاعات مذکور، طراحی با مد نظر قرار دادن این داده ها و همچنین بر اساس کارایی مورد نیاز موج شکن از لحاظ وسعت مورد نیاز حوضچه میزان سطح آب خور حوضچه جهت استفاده نوع کاربری و تعداد و تناژ نوع شناور هایی که برای استفاده از حوضچه یا وسعت محدوده ساحل حفاظتی مد نظر کارفرما میباشد و در واقع براساس نوع کاربری تعریف شده توسط کارفرما، اقدام به جانمایی و طراحی موج شکن مینماید. در این تحقیق سعی برآن است که بامنطقه بندی مناطق ساحلی براساس معیارهای دارای اولویت فوق با بکارگیری مدل تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS مکانهای دارای اولویت احداث موج شکن براساس منطقه بندی ساحلی را مشخص نماییم.
 


 
 
 
 
 
 
 
 

فصل اول :

کلیات تحقیق

1-1-معرفی اهمیت مناطق ساحلی

دریاها و اقیانوسها بیش از 60 درصد از سطح زمین رامی پوشانند و متجاوز از 97 درصد آب موجود در کره زمین را در خودجای داده و نقشی حیاتی درچرخه انرژی وغذایی ایفامی کنند. انسانها برای بسیاری ازمسایل بویژه انرژی و موادمعدنی به دریاهاواقیانوسهاوابسته اند. دریاهاواقیانوسهاسکونتگاه موجودات زنده ومنبع غذایی بسیارمهم هستند . دریاهاواقیانوسها همچنین محلی برای تفریح، یادگیری ، تقویت قوای تخیل و ابداع در انسانها هستند . بسیاری از منابع مهم دریاها و اقیانوسها در نزدیک سواحل آنها متمرکز هستند . در سال 1997 تقریباً 601 میلیون نفر دارند در سواحل یا در نزدیکی سواحل واقع شده بودند.درصد شهرهای جهان که هر کدام جمعیتی بیش از 6بررسی منابع ساحلی جهان و آشنایی با آن برای کلیه کسانی که در سطوح مختلف درگیر مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی هستند مهم و ضروری است . در حقیقت بخش اعظمی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی بر محور نحوه بهره برداری درست وحفاظت از این منابع استوار است . اکوسیستمهای ساحلی منابع زاینده زیست محیطی هستند که نقش بسیار تاثیرگذاری در حیات کره زمین ایفا می نمایند.مناطق ساحلی به دلیل برخورداری از انواع منابع طبیعی و غیر طبیعی موجود در آنها دارای ارزش و اهمیت بالای اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی می باشند و دارای ارزش اقتصا دی بسیار بالایی هستند که در برخی از موارد اقتصاد کشورها و جوامع به شدت به آن وابسته است . از نظر زیست محیطی مناطق ساحلی به دلیل دارا بودن اکوسیستمهای مولد و حساس دارای اهمیت وارزش فوق العاده ای می باشند.
مناطق ساحلی جهان را از زوایای مختلف می توان مورد توجه و بررسی قرار داد:
 
1-1-1- ابعاد و اندازه سواحل و مناطق ساحلی جهان
سواحل جهان طولی به اندازه 1634701 کیلومتر دارند . مساحت سواحل از خط ساحلی تا فلات قاره (عمق دویست متری ازخط ساحلی)بالغ بر 242811 هزار کیلومتر مربع و مساحت قلمرو سرزمینی مجموع کشورها 18869هزار کیلومتر مربع میباشد. مساحت منطقه ویژه انحصاری کشور ها در حدود 1021084هزار کیلومتر مربع است . بر اساس آخرین اطلاعات موجودنزدیک به 39 درصد جمعیت جهان در فاصله 100 کیلومتری از سواحل زندگی می کنند .
 
 
 
 
1-1-2- اکوسیستمهای ساحلی
خصوصیات سواحل ، اطلاعات پایه و مرجعی برای ارزیابی اکوسیستم های ساحلی و نحوه مدیریت آنها ارائه می دهند.
 
1-1-3- ارزش و اهمیت اقتصادی منابع اکوسیستمی
ارزش گذاری اقتصادی برای اکوسیستمها و خدماتی که ارائه می دهند کار سخت و پیچیده ای است . با این حال عده ای ازدانشمندان و اقتصاددانان کوشیده اند با بهره گرفتن از روش های گوناگون برآوردهایی از ارزش کالاها و خدمات اکوسیستمها تهیه انجام داده اند . بر (Costanza et al., 1997) نمایند. یکی از این موارد، مطالعه ای است که کوستانزا و دیگران در سال 1997اساس این مطالعات ارزش سالانه خدمات اکوسیستمی ارائه شده توسط کل اکوسیستمهای موجود در بیوسفر چیزی بین 16 تا 33تریلیون دلار آمریکا برآورد شده است که نزدیک به 8/1 برابر بزرگتر از ارزش تولید ناخالص ملی کل کشورهای جهان است.تشکیل خاک به دلیل اهمیتی که برای کشاورزی دارد از پر ارزش ترین خدمات اکوسیستمی است . خدمات تفریحی و تنظیم و عرضه آب در رده بعدی قرار دارند .بدیهی است سهم قابل توجهی از این خدمات توسط اکوسیستم های ساحلی ارائه می شوند.
 
1-1-4- انواع منابع و کاربردهای مناطق ساحلی
کاربری های ساحلی انواع متعددی دارند ولی در یک تقسیم بندی کلی می توان آنها را به چهار دسته تقسیم بندی نمود . این چهار دسته عبارتند از:
الف) استخراج منابع

• صید و صیادی
• جنگلداری
• نفت و گاز
• معدن

ب) زیرساختها

• حمل و نقل
• بنادر
• اسكله هاوموجشکنها
• دفاع و حفاظت ساحلی

ج)توریسم و اوقات فراغت
د)حفاظت و نگهداری از تنوع زیستی
منابع ساحلی را می توان به دو دسته منابع تجدید شونده و تجدید ناپذیر تقسیم بندی نمود.
-استخراج منابع ( صید و صیادی)
منابع تجد ید شونده ساحلی عمدتا منابع شیلا تی هستند که توسط صید تجاری و صید تفریحی و پرورش آبزیان بهره برداری می شوند .
-استخراج منابع (منابع جنگلی)
منابع جنگلی یکی دیگر از منابع تجدید شونده در مناطق ساحلی هستند که عمدتاً بر روی استخراج و بهره برداری از جنگلهای مانگرو استوار است . مانگرو به طور تار یخی منبعی برای سوخت، ساخت لوازم خانگی و سا یر استفاده ها در مناطق ساحلی بوده است ولی طی سالهای اخیر بهره برداری بی رویه از آن بویژه برای سوخت بطور روز افزونی در حال افزا یش بوده است .
-استخراج منابع (منابع نفت و گاز)
منابع نفت و گاز از جمله مهمتر ین منابع تجد ید ناپذیر هستند که در اغلب مناطق ساحلی وجود داشته و با سرعت زیادی درحال استخراج می باشند . بعضی از مناطق ساحلی و دریایی دارای ذخایر عظیمی از نفت و گاز و بعضی دارای ذخایر فراوانی ازطلا، کبالت، فسفر و سایر سنگهای با ارزش معدنی هستند . به این دسته از کانیهای ارزشمند باید شن و سنگ را نیز که در بعضی مناطق ساحلی به وفور یافت می شوند اضافه کرد.ذخایر انرژی ساحلی 11.8درصد از کل ذخایر نفت جهان و 25 درصد ذخایر گاز جهان را تشکیل می دهند.
-استخراج منابع (منابع معدنی )
سواحل همچنین دارای منابع معدنی مانند شن و ماسه، نمک و صخره های مرجانی هستند که ضمن ا ینکه بخش قابل توجهی از فعالیتها را در مناطق ساحلی به خود اختصاص می دهند نیاز به مدیریت درست منابع دارند و بدون استفاده درست از آنها مشکلات زیادی بوجود خواهد آمد .
– زیرساختها