واژه خطا را از لحاظ لغوی در كتاب ها و فرهنگهای لغت بررسی كردیم حال بایدبنگریم كه از لحاظ اصطلاحی چگونه بیان شده است.

برخی درذیل واژه خطا معانی مختلفی را بیان کردند:

1. خطا در اراده و فعل، بدین معنا كه شخص كار بدی را اراده می كند و آن را انجام می دهد. این خطا است كه انسان به خاطرآن مواخذه می شود. قال تعالى:«إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً کَبِیراً ».[11]

 

2. 2. خطا در اراده فقط، یعنی انسان چیزی را اراده كند كه فعل آن نیكوست ولی خلاف آن اتفاق می افتد. قال تعالى:«وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ».[12]

3.خطا در فعل فقط، بدین معنا كه انسان چیزی را اراده كند كه فعل آن نیكوست ولی فعل وی بر خلاف اراده اش واقع شود.قال تعالى:«وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ[13] ».

 

پس وقتى كسى اراده چیزى كند، و اتفاقاً چیز دیگرى را به دست آورد و یا كارى دیگر كند، مى‏گویند فلانى خطا كرد.و اگر همان چیز را كه خواسته بود به دست آورد، مى‏گویند فلانى اصابه كرد. گاهى هم مى‏شود كه به كسى كه عملى كرده كه درست آن را انجام نداده و یا اراده‏اى كرده كه خوب نمى‏تواند عملیش كند، مى‏گویند فلانى به خطا رفت.و از این باب است كه مى‏گویند:” اصاب الخطا” و یا مى‏گویند” اخطا الصواب” و یا” اصاب الصواب” و” اخطا الخطاء” یعنى به راه خطا رسید و راه صواب را به خطا رفت و به راه صواب رسید و راه خطا را هم درست نرفت، بلكه در آن نیز خطا كرد. و این لفظ یعنى لفظ خطا به طورى كه ملاحظه كردید، مشترك در چند معنا است. و كسى كه مى‏خواهد در حقایق تدبر كند، باید در هر مورد استعمالى فكر كند ببیند این لفظ در خصوص آن مورد به چه معنا است.[14]

پس خطا این است كه انسان كارى را بر خلاف قصد و نیت خود انجام دهد. مثل اینكه تیرى به سوى هدفى یا شكارى بیاندازد و به انسانى اصابت كند و او را بكشد. یا انسانى را به خیال اینكه كافر است، به قتل رساند.[15]

دراصطلاح فقهی نیزمقابل عمد آمده است و داشتن تصور خلاف واقع از چیزی راگویند. منظور از قتل خطایی،یعنی قتل کاملاً اشتباهی روی داده است به طوری که قاتل نه قصدفعل داشته و نه قصد نتیجه.به عبارتی دیگر فعلی است که بدون قصد واراده از مکلف صادر شود وعبدبدان مواخذه نیست به موجب حدیث رفع .[16]

 

به غیر از وا‍ژه خطا واژه دیگری نیز از آن بسیار ذكر شده است و آن هم واژه “خطیئه ” است كه البته معنای آن با خطا فرق دارد.

كلمه” خطیئه” از نظر معنا با كلمه” سیئه” نزدیک است چیزى كه هست كلمه خطیئه را بیشتر در جایى استعمال مى‏كنند كه مورد مقصود اصلى و فى نفسه نبوده باشد، بلكه آن مورد و آن فعلى كه به خطا انجام شده زائیده از مقصدى دیگر باشد، مثل كسى كه قصد كرده شكارى را با تیر بزند،ولى تیر او به انسانى بر مى‏خورد. و یا تنها مى‏خواهد مسكرى بنوشد و قصد هیچ جنایتى ندارد، و لیكن وقتى مست شد جنایت هم مرتكب مى‏شود.[17]

 

“خطیئه” : در اصل به مفهوم لغزش و گناهانی است که بدون قصد از انسان سر می­زندو گاهی دارای کفاره و غرامت است؛ ولی به تدریج در معنی خطئیه توسعه­ای داده شده و هر گناه اعم از عمد رادر برمی گیرد؛زیرا هیچ گناهی اعم از عمدو غیر عمد با روح سلیم انسان سازگار نیست و اگر از او سرزند در حقیقت نوعی لغزش و خطاست که شایسته مقام او نیست.[18]

به عبارت دیگر، مرادحالتی است كه براثرارتكاب گناه درنفس گنه كار پدیدمی آیدوآن را احاطه می كند.وجه تسمیه این حالت به خطیئه (كه معنای خطاو عدم اصابه به مقصودرادربردارد)این است كه آنچه بالاصابه مقصودگنه كاراست خودگناه ولذت ناشی ازآن است وآنچه ازمعصیت،متولد می شودو نفس گنه كار را فرا می گیردمتعلق قصد اونیست؛چنان كه تیر شكارچی به جای صید به عابری اصابت كندو ماننداین كه نوشنده مسكری مرتكب جنایتی شود. اصابت تیر به انسان عابر و ارتكاب جنایت پس ازكار،خطیئه نام دارد؛زیرامقصودعامل نبوده است.[19]

 

پ – فرق خطا با گناه

 

حال جای این سوال است كه چه فرقی خطا با گناه و ترك اولی دارد؟

 

1- گناه (اثم) آنچه که عمدی می باشد ولی خطا آنچه که غیر عمدباشد.[20]

2- گناه (ذنب)اطلاق می کند بر هر چیزی که به ذات قصد نماید ولی خطا بر آنچه که بر عرض قصد کند مانند این که شکارچی تیری می اندازد وآن نیز به انسانی اصابت کند.[21]

3- خطا عقوبت ندارد ولی گناه وآنچه را که از روی عمد و اختیاراست مورد حساب قرار خواهد گرفت و عقوبت را به همراه دارد.مضمون این عبارت در ذیل آیه(وَ لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ فِیما أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَ لكِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ )آمده است.

4- خطا ازغیرمعصومین سرمی‌زندوحتی بزرگان هم گاهی دچاراشتباه یا خطامی‌شوند؛ولی گناه آن است که ازضعف ایمان و سستی تقواوجهل وبی‌معرفتی حاصل می‌شودو بسیاری از بزرگان را دیده و شنیده‌ایم که معصوم نبودند، ولی به گناه آلوده نشدند؛ یعنی انسان می‌تواند به درجه‌ای برسد که به واسطه ایمان و یقین و تقوای بالا، گناه نکند ولی خطا و اشتباه ممکن است از او سربزند.[22]

 

 

ت– فرق خطا با ترك اولی

برخی معتقدندكه حتی پیامبران نیز خطا می كنندوبه خصوص این خطا را به حضرت آدم(علیه السلام) نسبت می دهنددرحالی كه این طور نیست و بین این دوفرق است.

«أولى»،افعل از «ولى» به معناى نزدیک شدن و شایسته است.«اولى» به معناى بهتر، سزاوارتر، احرى، اجدر و صواب‌تر آمده است. «اولى» به معناى جایزتر و «ترك اولى» به معناى ترك مستحب و جایزتر است. در قرآن كه برترین كلام درفصاحت و بلاغت است،هیچ گاه براى این معنا،تعبیرهای عصیان،غوایت، ظلم و شقاوت كه به معناى گناه و خطاى فاحش است، به كار نمی‌رود. نكته دیگر اینكه در گناه آدم نیز نسبیتى وجود ندارد، در آن ظرف زمانى هنوز مكلفان به آن حد نبودند كه بتوان نسبت قائل شد و در نهى هم نسبیتى نیست كه جهت مصلحت و مفسده در آن لحاظ شود.

تمام تعبیراتى كه درباره عصیان و گناه و ذنب انبیا – چه در مورد آدم و چه در مورد خاتم – در آیات و روایات دیده می‌شود، ممكن است اشاره به همین معنى باشد.گاهى از این معنى به عنوان «ترك اولى» تعبیر می‌شودومنظور از آن عملى است كه تركش از انجامش بهتر است.این عمل ممكن است جزء «مكروهات» یا «مباحات» و حتى «مستحبات» باشد؛ مثلاً طواف مستحبى گرچه كار خوب و پسندیده‌اى است، ولى ترك آن و پرداختن به قضاى حاجت مؤمن اولى و بهتر است.حال اگر كسى قضاى حاجت مؤمن را رها كند و به جاى آن طواف خانه خدا انجام دهد،گر چه ذاتاً عمل مستحبى انجام داده، ولى ترك اولى كرده است و این كار براى اولیاء الله و انبیاء و ائمه هدى(علیهم السلام) مناسب نیست و اینكه بعضى گمان كرده‌اند ترك اولى حتماً در مورد كارهاى مكروه گفته می‌شود، اشتباه محض است. [23]

 

 

 

«ترک اولی»یعنی کاری که معصیت وخطا نیست،ولی انجام ندادنش برای پیامبران بهتر است.همه‌ی آنچه درقرآن به عنوان کارهای ناپسندانبیای الهی ذکرشده،ازجمله داستان میوه درخت ممنوعه که حضرت آدم از آن تناول کرد در زمره‌ی ترک اولی هستند، بنا به اعتقاد شیعیان گناه محسوب نمی‌شوند.بنابراعتقاد مذهب شیعه،انبیای الهی از همه گناهان،چه کبیره،چه صغیره و نیزازهمه خطاهاواشتباه‌ها دورهستند.عصمت در انبیای الهی درمحدوده دریافت،حفظ وابلاغ وحی خلاصه نمی‌شود،بلکه محدوه‌ای بسیار وسیع‌تردارد.

با این حال، شیعیان ترک اولی را برانبیاء روا می‌دانند و معتقدند خدشه‌ای به معصومیت پیامبران وارد نمی‌کنند.[24]

 

 

ث – كاربردقرآنی واژه خطا

قرآن كریم واژه “خطا” را 22 بار آورده است. این واژه در قرآن كاربردهای مختلف دارد كه عبارتنداست:

1– ث)  سهو

 قرآن كریم در چند‌آیه واژه “خطا” را به معنای سهو آورده است.ازجمله آیه :«وَ لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ فِیما أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَ لكِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُم [25]؛ امّا گناهى بر شما نیست در خطاهایى كه از شما سرمى‏زند، ولى آنچه را از روى عمد مى‏گویید(مورد حساب قرار خواهد داد)».‏

معنای آیه این است كه گناهى بر شما نیست در مواردى كه اشتباهاً و یا از روى فراموشى افراد را به غیر پدرانشان نسبت دهید، ولیكن در مواردى كه دلهایتان آگاه است، و عمداً این كار را مى‏كنید، گناهكارید- این معنادر صورتى است كه كلمه” ما” را موصوله، و به معناى” آنچه” بگیریم، و اما اگر مصدر بگیریم معنایش چنین مى‏شود- و لیكن در تعمد دلهایتان گناه هست، و جمله” وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً” مربوط به موارد اشتباه و خطا است.خطا در این آیه به این معنا است.گناهان دو دسته است: گناهان سهوی و گناهان عمدی.اگر از انسان گناه و خطایی ازروی سهو و نسیان سر زد اشکال ندارد؛ اما آنچه قلب از روی عمد انجام دهد در آخرت به حساب می آید.از این رو درادامه فرمود «وَ لكِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُم ».[26]

درجای دیگر آمده است :«رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا ‏[27]؛اى پروردگار ما، اگر فراموش كرده‏ایم یا خطایى كرده‏ایم، ما را بازخواست مكن».

” أَوْ أَخْطَأْنا ”  یا خطا كردیم در چیزى از منهیّات، و خطا مانند نسیان در فعلى است كه فاعل، عزم آن كار را نداشته است.[28]

خطا:كارى است از روى عمد صورت نگیرد پس كیفر ندارد. «أخطأ و خَطِى‏ء» داراى یک معنى هستند.

پس معنا آیه چنین است : اگر فراموش یا خطا كنیم ما را مؤاخذه مكن).[29]

درجای دیگرنیزچنین آمده است :

 وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ إِلاَّ أَنْ یَصَّدَّقُوا فَإِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَکُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ وَ تَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ شَهْرَیْنِ مُتَتابِعَیْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَ كانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیما[30]؛ هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را جز به خطا بكشد. و هر كس كه مؤمنى را به خطا بكشد باید كه بنده‏اى مؤمن را آزاد كند و خونبهایش را به خانواده‏اش تسلیم كند، مگر آنكه خونبها را ببخشند. و اگر مقتول، مؤمن و از قومى است كه دشمن شماست فقط بنده مؤمنى را آزاد كند و اگر از قومى است كه با شما پیمان بسته‏اند، خونبها به خانواده‏اش پرداخت شود و بنده مؤمنى را آزاد كند و هر كس كه بنده‏اى نیابد براى توبه دو ماه پى در پى روزه بگیرد. و خدا دانا و حكیم است.

” خطاء” در اینجا معنایى است در مقابل عمد و تعمد، چون آیه در مقابل آیه بعدى قرار دارد.و مراد از نفى در جمله مورد بحث نفى اقتضاء است، مى‏خواهد بفرماید: در مؤمن بعد از دخولش در حریم ایمان و قرقگاه آن، دیگر هیچ اقتضایى براى كشتن مؤمنى مثل خودش وجود ندارد، هیچ نوع كشتن مگر كشتن از روى خطا.[31]

1- محمدبن مكرم ابن منظور، لسان العرب ،ج 1 ،چ 3 (بیروت: دار صادر، 1414 ) ص 66

2- حسین بن محمدراغب اصفهانی ،المفردات فی غریب القرآن،چ اول( بیروت: دارالعلم ،1412)ص 287

3- آذرتاش آذرنوش،فرهنگ معاصرعربی فارسی،ج اول،چ اول( تهران: نی،1379)ص 170

4- عباس شوشتری، فرهنگ لغات قرآن،چ 3( تهران:دریا، 1355) ص 222

5- حسن عمید، فرهنگ فارسی ، ج اول ،چ اول ( تهران: امیر كبیر، بی تا) ص 866

• خلیل بن احمد فراهیدی،العین، ج‏4، چ 2(قم : هجرت، 1414 )ص 293

7- احمد بن فارس ، معجم المقاییس فی اللغه ( بیروت: دارالفكر، 1414) ص 323

8- آذرتاش آذرنوش، همان

9- فخرالدین طریحی ، مجمع البحرین ، ج‏1،چ 3 (تهران : كتابفروشی مرتضوی، 1375) ص125

10- ابوالحسن شعرانی، نثر طوبی (تهران: کتابفروشی اسلامیه ، 1352 ) ص 223

1- اسراء/ 31

2-  بقره / 81

3- نساء/ 92

4- حسین بن محمد راغب اصفهانی، پیشین ، ص 151

5- فخر الدین طریحی ، مجمع البحرین ، همان، ج 5 ، ص 294

1-­­ محمدحسین­مختاری­وعلی اصغرمرادی،فرهنگ اصطلاحات فقهی،چ اول(تهران:انجمن قلم ایران،1377)ص143

2- حسین بن محمد راغب اصفهانی، پیشین ، ص 152

3- بهاءالدین خرمشاهی ودیگران ، دایره المعارف تشییع، ج 7 ،(تهران: نشر شهید سعید محبی، 1378 )ص 159

4- عبدالله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ج 5 (قم: نشر اسراء،1385) ص 324

1- هلال عسگری ، فروق اللغویه( قم : مكتبه بصیرتی ،1353)ص 193

2- نورالدین حسینی موسوی جزائری، فروق اللغات،چ 2 ( تهران : مكتب نشر الثقافه الاسلامیه، 1408)ص 121

3-حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی، پژوهشی در عصمت معصومان، چ اوّل(تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1377)ص233

1- ناصر مکارم شیرازی،  پیام قرآن، ( قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام، 1379 )ص 106‌

2-  سید محمد حسین طباطبایی ،المیزان، ج 2( قم : جامعه مدرسین حوزه علمیه ، 1417 )ص 138

1- احزاب / 5

2- سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، پیشین ، ج‏16، ص276

3- بقره/ 286

4 – سلطان محمد گنابادی، بیان السعادة، ج‏1 ( بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1408ه.ق ) ص243

5- فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏2( تهران: ناصر خسرو، 1372 )، ص 691

1- نساء/ 92

2- سید محمد حسین طباطبایی ،پیشین، ج‏5، ص38

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

مقدمه: 2

بیان مسئله: 4

ضرورت و اهمیت پژوهش: 6

هدفهای تحقیق: 8

فرضیه های و سئوالات  تحقیق : 9

تعاریف مفاهیم و اصطلاحات: 9

فصل دوم-ادبیات و پیشینه پژوهش… 11

مقدمه: 12

بخش اول- سبک حل مسأله. 12

راهبردهای حل مسئله: 14

بازنمایی مسئله: 14

ساختار شناختی حل مسأله. 17

مراحل حل مسئله در مدل حافظه گرینو. 18

مولفه های سبکهای حل مسئله: 20

حل مساله و مؤلفه های فراشناختی.. 21

حل مسئله — تصمیم گیری.. 23

دیدگاه های گوناگون در زمینه حل مسئله. 24

دیدگاه رفتار گرایی و شناختگرایی: 25

دیدگاه پردازش اطلاعات : 25

مراحل حل مسئله : 26

حل مسئله در دیدگاه روان پویایی: 27

مفهوم حل مسئله در دیدگاه انسان گرایانه: 28

حل مسئله در دیدگاه یادگیری اجتماعی : 28

بخش دوم-هوش هیجانی: 29

تعریف هوش شناختی: 29

تعریف هیجان: 31

تاریخچه ی هوش هیجانی.. 34

تعاریف هوش هیجانی: 36

نشانه های ذهن هیجانی : 38

پاسخی سریع اما سست بنیاد : 38

مولفه های هوش هیجانی : 39

مقایسه هوش هیجانی با هوش شناختی.. 40

هوش هیجانی به مفهوم روح زمان. 42

هوش هیجانی و مفهوم شخصیت… 44

هوش هیجانی و مفهوم توانایی ذهنی.. 45

الگوها و مولفه های هوش هیجانی.. 47

دیدگاه های موجود در زمینه هوش هیجانی: 47

الگوی ترکیبی هوش هیجانی گلمن و مولفه های آن. 47

دانیل گلمن مولفه های هوش هیجانی را به شرح زیر بیان می کند: 50

کارکرد های هوش هیجانی: 51

هوش هیجانی و مولفه های آن از دیدگاه “بار-اون”. 54

خرده مقیاس های هوش هیجانی بار – اون. 56

الگوی توانایی مایر و سالووی.. 60

مؤلفه های هوش هیجانی: 61

کارکردهای هوش هیجانی.. 67

عوامل مؤثر بر هوش هیجانی.. 70

آموزش هوش هیجانی.. 72

دیدگاه های مایر- سالووی در آموزش هوش هیجانی.. 73

اکتساب هوش هیجانی.. 73

وارد نمودن هوش هیجانی در برنامه های معمول یا استاندارد: 74

بخش سوم-پیشینه پژوهشی: 74

الف-پژوهشهای خارجی: 74

ب-پژوهشهای داخلی: 78

فصل سوم-روش پژوهش… 81

مقدمه : 82

روش(طرح تحقیق) 82

جامعه آماری : 82

حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 82

ابزار گرد آوری اطلاعات: 83

پرسشنامه حل مسئله هپنر و کراسکوف ( 1988) 83

 

معنای مولفه ها: 83

پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز:(2005) 84

معنای نمرات : 85

روش گرد آوری اطلاعات: 87

روش تحلیل داده ها: 87

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری.. 88

مقدمه. 89

توصیف داده ها 90

تحلیل داده ها 94

فصل پنجم. 99

بحث و نتیجه گیری.. 99

خلاصه پژوهش: 100

بحث و بررسی: 101

محدودیتها و مشکلات پژوهش: 104

پیشنهادات: 104

پیشنهادات کاربردی: 105

منابع فارسی.. 106
فهرست جداول

جدول 1-3 تفسیر نمرات در آزمون پرسشنامه برادبری و گریوز –گنجی (1385)  86

جدول 2-3 ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس سبکهای حل مسئله. 86

جدول  3-3 : ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس هوش هیجانی.. 87

جدول 1-4: شاخص‌های توصیفی نمرات پرسشنامه هوش هیجانی والدین و فرزندان  90

جدول 2-4: شاخص‌های توصیفی نمرات پرسشنامه هوش هیجانی در دانش آموزان به تفکیک جنس     91

جدول 3-4: شاخص‌های توصیفی نمرات پرسشنامه سبک های حل مسئله در والدین و فرزندان  92

جدول 4-4: شاخص‌های توصیفی نمرات پرسشنامه سبک های حل مسئله در دانش آموزان دختر و پسر  93

جدول5-4: نتایج ضریب همبستگی بین سبک های حل مسئله در والدین و فرزندان  94

جدول 6-4: نتایج ضریب همبستگی برای رابطه سبک های حل مسئله در والدین و فرزندان دختر و پسر  95

جدول 7-4: نتایج ضریب همبستگی  بین هوش هیجانی در والدین و فرزندان  96

جدول 8-4: نتایج ضریب همبستگی بین هوش هیجانی والدین و فرزندان دختر و پسر  96

جدول 10-4: نتایج  آزمون t برای مقایسه هوش هیجانی در دانش آموزان دختر و پسر  98

جدول 9-4: نتایج  آزمون t برای مقایسه سبک های حل مسئله در دانش آموزان دختر و پسر  97
فهرست نمودارها

نمودار 1-4: میانگین نمرات هوش هیجانی و مولفه های آن در والدین و فرزندان  90

نمودار 2-4: میانگین نمرات هوش هیجانی و مولفه های آن در در دانش آموزان دختر و پسر  91

نمودار 3-4: میانگین سبک های حل مسئله در والدین و فرزندان. 92

نمودار 4-4: میانگین سبک های حل مسئله در دانش آموزان دختر و پسر  93

چكیده :

هدف کلی پژوهش حاضر ، بررسی رابطه سبکهای حل مسئله و هوش هیجانی شاگردان با سبکهای حل مسئله و هوش هیجانی اولیائشان میباشد . جامعه آماری تحقیق شامل دانش آموزان پسر و دختر دوره اول راهنمایی منطقه 2 آموزش و پرورش تهران در سال تحصیلی 91-90  ،به همراه والدینشان است . از این جامعه 75 دانش آموز پسر و 113 دانش آموز دختر به همراه اولیائشان به روش  نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری برای سنجش سبکهای حل مسئله ، پرسشنامه 35 سئوالی حل مسئله هپنر و کراسکوف و برای سنجش هوش هیجانی پرسشنامه 28 سئوالی برادبری و گریوز است و روش تحقیق حاضر  از نوع همبستگی میباشد.به منظور تحلیل داده ها از ضرایب همبستگی پیرسون و نیز جهت مقایسه بین دختران و پسران از آزمون t مستقل استفاده گردیده است.
نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین سبکهای حل مسئله و هوش هیجانی والدین و فرزندان  همبستگی مثبت معنی داری وجود دارد . همچنین تفاوتی معنادار در مورد اعتماد به حل مسئله در دانش آموزان دختر با پسر وجود دارد و میانگین اعتماد به حل مسائل در پسران بالاتر از دختران می باشد. نیز تفاوتی معنادار بین هوش هیجانی دختران با پسران وجود دارد . در این راستا میانگین هوش هیجانی پسران بالاتر از دختران است
مقدمه:
در دنیای امروز که هر چیز به سرعت و به صورتی غیر قابل پیش بینی در حال تغییر است . وظیفه ما این است که افراد را برای روبرو شدن با مشکلاتی آماده کنیم که از قبل قابل پیش بینی نیستند و فرد را کمک کنیم  تا توانایی ها و مهارتهای ذهنی تعمیم یافته ای را بدست آورد که بتواند آنها را در موقعیت های جدید به خوبی به خدمت بگیرد.(به نقل از با لسینی 1388)

نزو[1](1986)شیوه حل مسئله [2]را “فرایندی شناختی – رفتاری تعریف می کند که افراد ، طی آن استراتژیهای موثر برای مقابله با موقعیتهای مشکل زایی که در زندگی با آن مواجه می شوند را می شناسند یا کشف میکنند.”(بهرامگیری 1380)

شاید بتوان گفت که حل مسئله به عنوان یک کل ، سایر حوزه هایی را که انسان در موقعیتهای گوناگون اجتماعی ،شغلی،و آموزشی ناگزیر از روبرو  شدن با آنها می باشد را تحت پوشش قرار می دهد و اصل و اساس زندگی سازگارانه به حساب می آید.(نوری 1380)

از طرفی دیگر باید گفت که گروهی از  افراد ، از احساسات، عواطف و روحیات خویش کاملا” با خبر بوده  و این بینش و آگاهی امکان دارد که دیگر خصوصیات  شخصیتی آنها را تقویت کند . این گروه از  افراد به صورت خود مختار عمل نموده و  از حد و مرز خویش اطمینان دارند . این اشخاص از سلامت روانی خوبی برخوردارند وتمایل دارند که دورنمای مثبتی از زندگی داشته باشند . از طرفی دیگر بعضی اشخاص وجود دارند که در بیشتر موقعیتها دچار احساسات شده و راه گریزی از آن نمی یابند  . آنها افرادی ناپایدارند که از عواطف خود بی خبر هستند و بی هیچ دورنمایی در احساسات خود غوطه ور  میگردند و در نتیجه با این احساس که هیچ دخالتی در کنترل  زندگی خود ندارند ، هیچ  گونه تلاش و کوششی  به عمل نمی آورند.(گلمن [3]/ترجمه پارسا 1383)

هر کسی می داند یا فکر  می کند که می داند هوش هیجانی یعنی چه؟ اما تعریف هوش دشواریها و سختیهای  زیادی دارد .دشواری تعریف هوش از از جایی شروع می شود که مفهوم آن بر واقعیت بسیار پیچیده ای انطباق دارد و تحت جنبه های بسیار مختلف و گوناگونی تجلی می کند . خود روانشناسان نیز در این مورد  اتفاق نظر ندارند.(گنجی 1371)

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسئله. 4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 6

1-4- اهداف تحقیق.. 8

1-5- فرضیه های تحقیق.. 9

1-5-1- فرضیه اصلی.. 9

1-5-2- فرضیات فرعی.. 9

1-6- تعریف مفاهیم.. 9

1-6-1- تعریف نظری متغیرهای پژوهش…. 9

1-6-2- تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش…. 11

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1- مقدمه. 13

2-2- هوش هیجانی.. 14

2-2-1- هوش و هیجان.. 15

2-2-2- تعریف و مفهوم هوش هیجانی.. 16

2-2-3- اهمیت و ضرورت هوش هیجانی.. 18

2-2-4- پیشینه هوش هیجانی.. 21

2-2-5- ابعاد هوش هیجانی.. 23

2-2-6- آیا می‌توان هوش هیجانی را افزایش داد؟. 26

2-3- رضایت شغلی.. 28

2-3-1- تعریف و مفهوم رضایت شغلی.. 29

2-3-2- اهمیت رضایت شغلی در سازمان.. 31

2-3-3- انواع رضایت شغلی و ابعاد آن.. 32

2-3-4- عوامل مؤثر بر رضایت شغلی.. 33

2-3-5- پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی.. 36

2-3-6- رضایت شغلی و عملكرد. 38

2-4- سلامت روان.. 40

2-4-1- تاریخچه بهداشت روان.. 41

2-4-2- سلامت روانی در اسلام. 41

2-4-3- سلامت روانی قرن 21. 42

2-4-4- تحولات و گسترش اختلالات روانی.. 42

2-4-5- تعریف و مفهوم سلامت روان.. 43

2-4-6- اهداف بهداشت روانی.. 47

2-4-7- سلامت روان از دیدگاه مکاتب مختلف… 49

2-4-8- عوامل موثر بر بهداشت روان.. 50

2-4-9- ملاكهای سلامت روان.. 50

2-4-10- فرصت­ها و موانع برنامه ­ریزی برای بهبود بهداشت روان.. 51

2-4-11- پیشگیری­های سلامت روان.. 52

2-4-12- بهداشت روانی در دوران نوجوانی.. 52

2-4-13- بهداشت روانی در خانواده 53

2-5- تحقیقات داخلی.. 53

2-6- تحقیقات خارج از ایران.. 58

2-7- مدل مفهومی تحقیق.. 60

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 62

3-2- نوع و روش تحقیق.. 62

3-3- جامعه آماری.. 62

3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه. 62

3-5- ابزار گردآوری اطلاعات… 63

3-6- روایی و پایایی پرسشنامه. 65

3-6-1- روایی.. 65

3-6-2- پایایی.. 66

3-7- تكنیک های آماری مورد استفاده 67

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­ ها

4-1- مقدمه. 69

4-2- تجزیه و تحلیل یافته­ ها 69

4-2-1- آمار توصیفی اطلاعات جمعیت شناختی.. 69

4-2-2- تحلیل فرضیات… 71

فصل پنجم: بحث و نتیجه ­گیری

 

5-1- مقدمه. 82

5-2- بحث و نتیجه گیری.. 82

5-3- پیشنهادات كاربردی.. 87

5-4- پیشنهاداتی برای محققین آینده 88

5-5- محدودیت های تحقیق.. 88

منابع.. 90

 

فهرست جداول

جدول3-1: مقدار آلفای کرونباخ هوش هیجانی و ابعاد آن.. 66

جدول3-2: مقدار آلفای کرونباخ سلامت روان و ابعاد آن.. 66

جدول4-1:توزیع فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان.. 69

جدول4-2: توزیع فراوانی وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان.. 70

جدول4-3: توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان.. 70

جدول4-4: توزیع فراوانی سابقه كار پاسخ ­دهندگان.. 71

جدول4-5: نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون هوش هیجانی و سلامت روان.. 71

جدول4-6: نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون رضایت شغلی و سلامت روان.. 72

جدول4-7: نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون هوش هیجانی و رضایت شغلی.. 72

جدول4-8: نتایج آمار توصیفی ابعاد هوش هیجانی.. 73

جدول4-9: نتایج ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بین رضایت شغلی و مولفه­های هوش هیجانی.. 74

جدول4-10: نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین سلامت روان و مولفه­های هوش هیجانی.. 75

جدول4-11: نتایج آمار توصیفی ابعاد سلامت روان.. 76

جدول4-12: نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین رضایت شغلی و ابعاد سلامت روان.. 76

جدول4-13: نتایج آزمون t مستقل در ارتباط با تفاوت هوش هیجانی بهورزان زن و مرد. 77

جدول4-14: نتایج آمار توصیفی هوش هیجانی برحسب تحصیلات… 77

جدول4-15: نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه هوش هیجانی بر حسب تحصیلات… 78

جدول4-16: نتایج آزمون t مستقل در ارتباط با تفاوت رضایت شغلی بهورزان زن و مرد. 78

جدول4-17: نتایج آمار توصیفی رضایت شغلی برحسب تحصیلات… 79

جدول4-18: نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه رضایت شغلی بر حسب تحصیلات… 79

جدول4-19: نتایج آزمون t مستقل در ارتباط با تفاوت سلامت روان بهورزان زن و مرد. 79

جدول4-20: نتایج آمار توصیفی سلامت روان برحسب تحصیلات… 80

جدول4-21: نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه سلامت روان بر حسب تحصیلات… 80

 

فهرست اشکال

شکل2-1: چهارچوب مطالعات رضایت شغلی.. 33

شکل2-2: ارتباط رضایت شغلی و عملكرد. 39

شکل2-3: مدل كیز. 47

شکل2-4: مدل مفهومی تحقیق.. 60

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و رضایت شغلی با سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی شهرستان زاهدان انجام گرفت. روش انجام تحقیق توصیفی- همبستگی بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بهورزان دانشگاه علوم پزشكی زاهدان(550 نفر) كه حجم نمونه برابر با 215 نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده و ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد (هوش هیجانی بار-آن، رضایت شغلیJDI) و سلامت روان گلدبرگ می­باشد. روایی این تحقیق از نوع محتوایی و پایایی كلی پرسشنامه هوش هیجانی 83/0، رضایت شغلی 89/0 و سلامت روان 78/0 برآورد گردید. برای تحلیل آماری داده ها از شاخص های آماری جدول توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و همچنین از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه برای آزمون فرضیات تحقیق استفاده شده است که با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل آماری بر روی داده ­ها انجام پذیرفت. بطور کلی یافته های این پژوهش حاکی از این بود که بین هوش هیجانی و رضایت شغلی با سلامت روان رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. همچنین بین رضایت شغلی و سلامت روان نیز رابطه معناداری مشاهده گردید. یافته ها نیز بیانگر این بود که بین ابعاد هوش هیجانی و رضایت شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در زمینه ارتباط بین ابعاد هوش هیجانی و سلامت روان نتایج از این قرار بود که فقط بین سلامت روان و خودتنظیمی، انعطاف پذیری و حل مسئله رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. اما بین سلامت روان و مؤلفه خودآگاهی، همدلی و مهارتهای اجتماعی، و واقع­گرایی رابطه معناداری مشاهده نگردید. در زمینه ارتباط ابعاد سلامت روان و رضایت شغلی نیز یافته ها نشان داد که فقط بین بعد عملكرد اجتماعی سلامت روان و عملکرد اجتماعی و بعد افسردگی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. اما بین رضایت شغلی و بعد جسمانی و بعد اضطراب رابطه معناداری وجود ندارد.نتایج آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین هوش هیجانی برحسب جنسیت و تحصیلات و بین سلامت روان برحسب جنسیت و تحصیلات و بین رضایت شغلی برحسب جنسیت و تحصیلات تفاوت معناداری وجود ندارد

1-1- مقدمه

در جهان امروز، سلامت روانی[1] اهمیت بسیاری دارد، زیرا در عصری زندگی می‌کنیم که به موازات پیشرفت­های تکنولوژیکی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی، نابسامانی‌های روانی، در حال گسترش است. بسیاری از افراد از مشکلات روانی به شدت رنج می‌برند و نه تنها خود در رنج هستند، خانواده و جامعه را نیز دچار چالش می­ کنند. سلامت روانی، علمی است در جهت بهزیستی، رفاه اجتماعی و سلامت زندگی که با تمامی دوره­ های زندگی (پیش از تولد تا مرگ) و با تمامی زوایای زندگی (محیط‌های خانواده، مدرسه، دانشگاه، کار و جامعه) ارتباط دارد. انسان در کنار نیازهای فیزیولوژیک، دارای نیازهای عاطفی، اخلاقی، مذهبی، آموزشی و هدایتی است که زندگی سالم، در پرتو برآورده شدن این نیازها و ایجاد تعادل میان آنها به وجود می ­آید (پناهی، 1389).

یکی از پدیده­هایی که در دهه اخیر، مورد استقبال فراوانی قرار گرفته، پدیده هوش هیجانی[2] است. دلیل این امر توانایی بالای هوش هیجانی در حل بهتر مسایل و کاستن از میزان تعارضات بین دریافت‌های فکری و احساسی است. پژوهش­های متعددی نشان داده‌اند که هوش هیجانی می ­تواند سبب افزایش میزان سلامتی، رفاه، ثروت، موفقیت، عشق و شادی گردد (سالوی و مایر[3]، 1990). گلمن[4](1998) به نقل از رستمی (1388) در تعریف هوش هیجانی، آن را نوع دیگری از هوش می‌داند که حاکی از شناخت احساسات خویشتن است و از آن برای اتخاذ تصمیم‌های مناسب در زندگی استفاده می‌شود. هوش هیجانی، توانایی اداره مطلوب خلق و خوی، وضع روانی، کنترل تکانه­ها و عاملی است که هنگام شکست ناشی از دست نیافتن به هدف، در شخص انگیزه و امید ایجاد می‌کند. این نوع هوش، همچنین حاکی از همدلی، یعنی آگاهی یافتن از احساسات افراد پیرامون ماست (رستمی، 1383).

از طرفی یکی از متغیرهایی که سلامت روان و هوش هیجانی می ­تواند بر آن اثرگذار باشد رضایت شغلی می­باشد. امروزه به خاطر رشد و پیشرفت علوم و توسعه كشورها، نیازهای انسان صورت نامحدودی پیدا كرده كه آن نیازها باید برطرف گردد. برای رفع نیازهای انسان سازمان های مختلفی با اهداف متفاوتی بوجود آمده است. یكی از گسترده‌ترین این سازمانها، مراکز دانشگاهی و موسئسات آموزشی بخصوص دانشگاه­های علوم پزشکی است كه بدلیل اهمیت زیاد آن در جامعه، باید به رضایت شغلی نیروی انسانی آن توجه كافی مبذول داشت. هنگامی نیروی انسانی یک سازمان از رضایت شغلی برخوردار است كه به انگیزش واداشته شود و زمانی نیروهای انسانی برانگیخته می‌شوند كه نیازهای معقولانه آنها در ابعاد جسمی، اجتماعی و روانی توسط مدیران سطح عالی سازمان مورد توجه قرار گیرد. با بررسی رضایت شغلی و تعهد سازمانی كاركنان می‌توان باعث افزایش كارایی آنها و در نهایت بهبود بهره‌وری سازمان شد(الوانی و معمارزاده، 1384).

در این رابطه مورهد و گریفین[5](2005) معتقدند که دنیای ما دنیای سازمان­هاست و گرداننده اصلی این گردونه انسانها هستند آنانند که به کالبد سازمان­ها جان می­بخشند و تحقق هدف­ها را میسر می­سازند بدون انسان سازمان بی ­معنی است و مدیریت امری موهوم. شاید این شبهه پیش آید که در دنیای آینده که آدمواره­ها و ماشین­ها جای انسان­ها را در سازمان­ها پر می­ کنند نقش انسان در سازمان کم­رنگ خواهد شد اما به هیچ رو اینگونه نخواهد شد و با خود­کاری و ماشینی شدن کارها، نوع فعالیت­های انسانی در سازمان تغییر شکل می­دهد و به گفته پیتر دراکر[6] کاردستی[7] جای خود را به کار دانشی[8] می­دهد. اما نقش به یقین تعیین­کننده انسان، به عنوان حاکم سازمانی همچنان برقرار و مستدام خواهد بود (به نقل از الوانی و معمارزاده، 1384).

فصل اول:کلیات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1.طرح تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

1-1.بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

1-2.علت انتخاب موضوع………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

1-3.سابقه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

1-4.ضرورت واهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………………………………. 14

1-5.فواید پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………. 14

1-6.سوال اصلی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-7.سوا­‌‌ل­های فرعی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

1-8. فرضیه ­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-9. پیش­فرض­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 15

1-10. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

1-11. روش گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-12.نوآوری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………. 16

1-13. نتایج علمی و عملی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 16

1-14.سازماندهی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………… 16

2. مفهوم شناسی «ولی» و«ولایت»………………………………………………………………………………………………………………………… 18

2-1. معنای لغوی ولی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-2.معنای لغوی ولایت…………………………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-3.کاربردهای قرآنی واژه ولی……………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-4.ولایت در اصطلاح………………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-4-1.ولایت در علم كلام………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-4-2.ولایت در علم فقه…………………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-4-3. ولایت درعلم عرفان……………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-4-4. ولایت در علم تفسیر قرآن…………………………………………………………………………………………………………………. 24

2-5.اقسام ولایت………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25

3.مفهوم شناسی امام:……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

3-1.معنای لغوی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 26

3-2.كاربرد لفظ امام در قرآن…………………………………………………………………………………………………………………………… 27

بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

3-3.معنای اصطلاحی امام……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

3-3-1.امامت از نظر امامیه………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-3-3.امامت از دیدگاه اهل سنت………………………………………………………………………………………………………………….. 29

3-3-3.تفاوت علماء امامیه با اهل سنت در مفهوم امامت………………………………………………………………………………………. 30

3-3-4 .ریشه تناقض شیعه وسنی در ابعاد بحث

 امامت…………………………………………………………………………………………. 31

4. ضرورت امامت……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

4-1.دلیل عقلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 31

4-1-1.برهان لطف…………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

4-1-1-1.دلایل وجوب لطف بر خداوند……………………………………………………………………………………………………….. 34

4-1-1-2.تبیین لطف بودن امام……………………………………………………………………………………………………………….. 35

4-2.ادله نقلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35

4-2-1.آیات…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35

4-2-2. روایات……………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

5.امامت موضوع علم كلام است یا فقه………………………………………………………………………………………………………………………. 39

5-1. اهل تسنن………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

5-2. امامیه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

5-3.نظر مطلوب(نهایی)………………………………………………………………………………………………………………………………… 41

6.امامت از اصول دین یا اصول مذهب………………………………………………………………………………………………………………………. 41

7. وظایف امام………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 43

7-1. وظایف امام از دیدگاه اهل سنت………………………………………………………………………………………………………………….. 43

بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

7-2.وظایف امام از دیدگاه امامیه………………………………………………………………………………………………………………………. 45

8 .ویژگی­های امام……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

8-1. ویژگی­های امام از دیدگاه اهل سنت……………………………………………………………………………………………………………… 46

بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

8-2. ویژگی­های امام از دیدگاه امامیه…………………………………………………………………………………………………………………. 50

8-2-1.عصمت……………………………………………………………………………………………………………………………………… 50

 

8-2-2.افضل بودن………………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

8-2-3.علم………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60

8-2-4. نصب الهی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 66

9.نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 70

فصل دوم:فخر رازی؛زندگی و تطوّر علمی……………………………………………………………………………………………………………………… 72

1.زندگی فخر رازی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 72

1-1. ولادت و نسب……………………………………………………………………………………………………………………………………… 72

1-2.ویژگی­های شخصیتی………………………………………………………………………………………………………………………………. 72

1-3. مذهب فقهی و مكتب كلامی فخر رازی………………………………………………………………………………………………………….. 73

1-3-1. اهل بیت : در مفاتیح الغیب و شیعه‌بودن فخر رازی…………………………………………………………………………………………. 73

بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

1-4 .وفات فخر رازی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 75

2. 2. تطور علمی فخر رازی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

2-1. اساتید فخر…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 75

2-2.شاگردان فخر رازی………………………………………………………………………………………………………………………………… 76

2–3.جایگاه علمی فخر رازی…………………………………………………………………………………………………………………………… 76

2–4.سفرهای علمی فخر رازی………………………………………………………………………………………………………………………… 77

2–5. تألیفات فخر رازی………………………………………………………………………………………………………………………………… 77

2-6.اوضاع اجتماعی عصر فخر رازی………………………………………………………………………………………………………………… 78

3.نگاهی به تفسیر مفاتیحالغیب(تفسیر کبیر)فخر رازی…………………………………………………………………………………………………….. 78

3-1.نقص و تكمیل مفاتیح الغیب……………………………………………………………………………………………………………………….. 78

3-2.انگیزه نگارش مفاتیح الغیب……………………………………………………………………………………………………………………… 80

3-3.ویژگی­های مفاتیح الغیب………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

3-4. شیوه تنظیم و نگارش مفاتیح الغیب……………………………………………………………………………………………………………… 82

3-5.مفاتیح الغیب در گفتار عالمان…………………………………………………………………………………………………………………….. 83

3-6. روش و گرایش فخر رازی در تفسیر مفاتیح­الغیب……………………………………………………………………………………………… 85

3-7.مصادر و منابع مفاتیح‌الغیب………………………………………………………………………………………………………………………. 86

3-8.تاثیر مفاتیح‌الغیب بر تفاسیر دیگر………………………………………………………………………………………………………………… 87

1-4.نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88

فصل سوم: فخر رازی و آیات بیانگر ولایت حضرت علی7……………………………………………………………………………………………………. 89

1. آیه تبلیغ‏……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

1-1.تبیین آیه با توجه به كلمات،عبارات و سیاق آن………………………………………………………………………………………………….. 91

1-2. تبیین آیه با توجه به شأن نزول و حقایق تاریخی………………………………………………………………………………………………… 99

1-3.تحلیل آیه با توجه به سایر آیات مرتبط با مقصود آیه………………………………………………………………………………………….. 100

1-4.موضع فخر رازی نسبت به دلالت آیه تبلیغ بر ولایت حضرت علی 7……………………………………………………………………….. 103

1-4-1.حفظ جان؛علت تأخیر و ترس پیامبر9 در ابلاغ پیام مهم الهی…………………………………………………………………………. 103

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103

دلایل عدم بیم پیامبر 9 در ابلاغ پیام الهی به خاطر حفظ جان………………………………………………………………………………. 103

1-4-2. منظور از «ما اُنزِلَ»، تمام رسالت……………………………………………………………………………………………………… 106

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 107

دلایل عدم دلالت «ما‌اُنزِلَ» بر تمام رسالت…………………………………………………………………………………………………… 107

1-4-3.حفظ پیامبر از شرّ یهود و نصاری………………………………………………………………………………………………………. 109

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 110

دلایل عدم دلالت آیه بر وجود خطر یهود و نصاری………………………………………………………………………………………….. 110

1)ناسازگاری با سیاق آیه………………………………………………………………………………………………………………… 110

2)عدم ترس پیامبر9 در ابلاغ امر الهی به خاطر حفظ جان……………………………………………………………………………. 114

1-5.نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 117

2. آیه اكمال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 119

2-1. بررسی و تبیین كلمات و عبارات آیه…………………………………………………………………………………………………………… 121

2-2.تبیین آیه با شأن نزول آن………………………………………………………………………………………………………………………… 126

2-3.تبیین آیه با مسائل موجود جامعه مسلمین………………………………………………………………………………………………………. 127

2-4. موضع فخر رازی در دلالت آیه اكمال بر ولایت حضرت علی7……………………………………………………………………………… 130

2-4-1. اكمال دین یعنی كامل كردن احكام و تسلّط اسلام……………………………………………………………………………………….. 131

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 131

دلایل عدم تسلّط مطلق و دائمی مسلمین بر تمام كفار……………………………………………………………………………………. 131

2-4-2.مقصود از واژه«الیوم»؛واژه‌ای مجازی یا روز عرفه…………………………………………………………………………………. 132

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 133

1)عدم وجود قرینه بر مجازی بودن واژه«الیوم»…………………………………………………………………………………………… 133

2)عدم نزول آیه در روز عرفه……………………………………………………………………………………………………………….. 133

2-4-3.یأس كافران به دلیل نا‌امیدی كفار از حلال‌كردن پلیدی‌ها و نیز غلبه اسلام…………………………………………………………… 137

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 137

1)عدم توانایی كفار در حلال‌كردن گوشت‌های حرام؛تكوینی است یا تشریعی……………………………………………………………… 137

2)عدم غلبه مطلق و دائمی مسلمین بر كفّار………………………………………………………………………………………………… 138

2-4-4.اكمال دین؛یعنی صدور احكام كامل و ابدی در آخر بعثت……………………………………………………………………………….. 139

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 139

كامل بودن دین ؛یعنی جایگزینی ركنی با فقدان یكی از اركان دین………………………………………………………………………….. 139

2-5.نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 141

3.آیه اولوالأمر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 144

3-1.تبیین كلمات و عبارات آیه……………………………………………………………………………………………………………………….. 145

3-1-1.دیدگاه‌ها در مورد مصادیق اولوا‌الأمر…………………………………………………………………………………………………… 147

3-1-2.مصادیق حقیقی اولوا‌الأمر………………………………………………………………………………………………………………. 148

3-2. تبیین آیه با شأن نزول آیه………………………………………………………………………………………………………………………. 149

3-3.تبیین و تفسیر آیه با آیات تطهیر و ولایت………………………………………………………………………………………………………. 149

3-4.موضع فخر رازی درباره دلالت آیه اولوا‌الأمر بر امامت حضرت علی7…………………………………………………………………….. 151

3-4-1.مصداق اولوا‌الأمر،اهل حل و عقد امت و حجیت اجماع……………………………………………………………………………….. 151

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 152

1)اشتباه فخر رازی………………………………………………………………………………………………………………………. 152

2)نكته‌ای دقیق و اعتراف فخر رازی……………………………………………………………………………………………………. 153

3)دلایل عدم دلالت آیه بر اهل‌حل‌و‌عقد…………………………………………………………………………………………………… 153

4)عدم عصمت اهل‌حل‌و‌عقد………………………………………………………………………………………………………………. 155

5)عدم صدق اولوا‌الأمر معصوم بر اهل حلّ‌وعقد……………………………………………………………………………………….. 155

6)عدم حجیت اجماع امت………………………………………………………………………………………………………………… 157

3-4-2.دلایل فخر رازی بر عدم دلالت آیه بر مدعای روافض ؛یعنی شیعیان…………………………………………………………………. 157

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 158

1)شناخت،لازمه ضروری انجام و اطاعت هر عمل مطلق و مقید…………………………………………………………………. 158

2)اعترافی از  فخر رازی در مخالفت با ادعای وی……………………………………………………………………………….. 163

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 165

1)انواع كاربرد لفظ جمع در معنای مفرد……………………………………………………………………………………………….. 165

2)عدم دلالت اجتماع افراد بر عصمت آنها……………………………………………………………………………………………… 168

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 169

1)جواب نقضی……………………………………………………………………………………………………………………………. 169

2)آیه در مقام بیان مرجعیت قرآن و سنت و نه بیان مصداق اجرایی حلّ اختلاف…………………………………………………….. 169

3)اشكالات اساسی نظر فخر رازی………………………………………………………………………………………………………. 171

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 173

1)عدم دلالت اولوا‌الأمر بر خلفاء راشدین و علماء…………………………………………………………………………………….. 173

2)عدم دلالت آیه بر فرماندهان و سلاطین……………………………………………………………………………………………….. 174

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 175

3-5.نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 177

4.آیه ولایت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 178

4-1. تبیین آیه از طریق كلمات و عبارات آن………………………………………………………………………………………………………… 178

4-2.تبیین آیه از طریق شأن نزول آیه………………………………………………………………………………………………………………… 182

4-3. تبیین آیه از طریق دیگر آیات…………………………………………………………………………………………………………………… 184

4-4.موضع فخر رازی نسبت به دلالت آیه ولایت بر امامت حضرت علی7………………………………………………………………………. 190

4-4-1.دلالت آیه بر عموم مؤمنین………………………………………………………………………………………………………………. 190

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 191

1)نقص استدلال فخر رازی بر عمومیت آیه ولایت و دلایل آن…………………………………………………………………………….. 191

1-1)بی‌ارتباطی بین آیه مورد استناد فخر و آیه ولایت………………………………………………………………………………… 191

1-2) عدم دلالت آیه بر تمایز مؤمنان از منافقان با عبارت) یُقیمُونَ الصَّلاة و …(………………………………………………….. 192

4-4-2.منظور از مؤمنان؛ ابوبكر،علی7………………………………………………………………………………………………………… 193

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 193

دلالت آیه بر حضرت علی7…………………………………………………………………………………………………………………… 193

4-4-3.منظور از ) وَ هُمْ راكِعُونَ(؛خضوع،شرافت ركوع،حالت مؤمنین……………………………………………………………………… 194

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 194

ادله دلالت) وَ هُمْ راكِعُونَ(بر حالت ركوع نماز……………………………………………………………………………………………… 194

4-4-4.تقریر استدلال شیعه در بیان فخر رازی…………………………………………………………………………………………………. 195

4-4-5.نقد فخر رازی بر استدلال شیعه…………………………………………………………………………………………………………. 197

4-4-5-1.اشكال اول:عدم جواز حمل لفظ مشترك بر دو معنا در یک زمان………………………………………………………………………………….. 197

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 197

تقریر ناقص و منحرف استدلال شیعه از سوی فخر رازی………………………………………………………………………………….. 197

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 199

1)وحدت سیاق؛عامل اشتباه فخر رازی…………………………………………………………………………………………….. 199

2) ادله عدم ارتباط آیه ولایت با آیات قبل و بعد……………………………………………………………………………………. 200

4-4-5-2-2.دلیل دوم:عدم تصرّف علی7 در زمان پیامبر9…………………………………………………………………………… 201

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 202

ولایت بالفعل حضرت علی7 در زمان حیات پیامبر9……………………………………………………………………………….. 202

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 204

1)انواع حمل لفظ جمع بر فرد……………………………………………………………………………………………………….. 204

2)فخر رازی و حمل جمع بر مفرد………………………………………………………………………………………………….. 205

4-4-5-2-4.دلیل چهارم:تناقض در آیات………………………………………………………………………………………………. 207

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 207

1)عدم دلالت آیه54 بر ابوبكر………………………………………………………………………………………………………. 207

2)تناقض مدعا با عقیده فخر رازی…………………………………………………………………………………………………. 211

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 212

1)تمسك و احتجاج علی7به آیه بر امامت خود…………………………………………………………………………………….. 213

2)سوگند روز شورا………………………………………………………………………………………………………………….. 215

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 217

ولایت بلافصل حضرت علی 7بعد از پیامبر9……………………………………………………………………………………….. 217

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 218

دلالت آیه بر التزام مؤمنین به رهبری و ولایت مطلقه……………………………………………………………………………… 218

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 219

تناسب و تأكید منطقی آیات دلیل بر معنای تصرّف در امور………………………………………………………………………… 219

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 221

1)اتفاق دانشمندان بر حصر«انّما»…………………………………………………………………………………………………. 221

2)دلالت آیات مورد استناد فخر رازی بر حصر مطلق……………………………………………………………………………… 221

3)دلایل حصر مطلق در آیه ولایت…………………………………………………………………………………………………… 223

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 224

1)مغالطه فخر رازی و تحریف ظاهر آیه…………………………………………………………………………………………… 225

2)توجیه نامربوط و مشكل……………………………………………………………………………………………………………. 226

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 228

دلالت كامل آیه بر حضرت علی7………………………………………………………………………………………………………… 228

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 230

1)زكات اسمی عام برای واجب و مستحب…………………………………………………………………………………………. 230

2)عدم تعلّق زكات واجب بر انگشتر………………………………………………………………………………………………… 232

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 233

سائل فرستاده خدا و توجه به درخواست او توجه به خدا…………………………………………………………………………… 233

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 234

عدم صدق فعل كثیر بر اشاره…………………………………………………………………………………………………………. 234

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 235

زكات مستحبّی………………………………………………………………………………………………………………………… 235

بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………… 235

بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 236

4-5.نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 238

نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 239

پیشنهاد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 245

کتابنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

 

1-1.بیان مسأله

بحث از ابعاد امامت ازقبیل چیستی،چرایی،چگونگی و کیستی و به معنای جانشینی پیامبراکرم9 بعد از وفات ایشان اولین و اختلاف­انگیزترین بحث در میان متکلمان و محققان اسلامی بوده است. امت اسلام بعد از پیامبر9  به دو مذهب اصلی و هر کدام از این مذاهب به تدریج به فرقه­های مختلفی منشعب شد؛علت اصلی این افتراق در بین مسلمانان بحث جانشینی بعد از رحلت پیامبر9 می­باشد.هریک از مذاهب و فرَق مسلمان برای اثبات ابعاد بحث امامت ادله­ای اقامه کرده و برآن پافشاری نموده ­اند.مذهب تشیع با اقامه ­ادله عقلی و نقلی(آیات و روایات و تاریخ)چگونگی و کیستی خلیفه بعد از پیامبر9 را مخصوص عده خاصی(اهل­بیت معصوم پیامبر: )دانسته است.اما اهل تسنن خلافت بعد از پیامبر9 را مخصوص کسی ندانسته­ و به نظرآنان هرکسی که مورد اجماع و انتخاب مردم یا از طریق شورا،توافق اهل حل وعقد، غلبه و زور بر حاكمیت مردم مسلّط شده باشد ،به عنوان امام مسلمین و جانشین پیامبر9 است.

علماء امامیه به استناد آیاتی ازقرآن؛که به آیات امامت و ولایت مشهورند؛امام را ازطرف خدا منصوب دانسته و قائلند که مردم در تعیین امام هیچ نقشی را ندارند و این مقام برای تداوم هدایت مردم همانند مقام نبوت باید ازسوی خداوند ، مشخص و به وسیله پیامبر به مردم شناسانده شود.امّا در مقابل ؛ علمای اهل تسنن دلالت این دسته از آیات را بر امامت حضرت علی و اولاد معصومش: قابل قبول ندانسته و با ذکر شأن نزول­ها و دلایلی برادله علمای امامیه خدشه و شبهاتی را وارد نموده ­اند و از قبول امامت و خلافت بلافصل حضرت علی و نیز اولاد معصومش : سرباز زده­اند.

یکی از علماء مشهور اهل سنت،فخررازی است.ایشان ضمن اعتراف به فضائل اهل­بیت: نسبت به دلالت آیات ولایت بر ولایت و امامت حضرت علی7 موضع دیگری گرفته است. سوال قابل طرح در این جستار این است که موضع فخر رازی درخصوص دلالت آیات ولایت بر ولایت امیرالمؤمنین علی7 چیست.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

 

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

مقدمه. 7

بیان مساله. 8

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق… 10

اهداف تحقیق… 11

سؤالات تحقیق: 12

فرضیه‏های تحقیق: 12

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 13

فصل دوم.. 17

مقدمه: 18

رضایت زناشویی… 18

تعریف رضایت زناشویی… 20

نظریه های مربوط به رضایتمندی زناشویی… 21

نظریه های طبقه بندی ازدواج های بادوام. 21

نظریه مدل اجتماعی نای… 22

نظریه چرخه زندگی زناشویی… 23

نظریه عقلانی – هیجانی الیس….. 26

عوامل و مولفه های رضایت زناشویی… 26

درآمد و اشتغال.. 29

عوامل فرهنگی، اجتماعی و تربیتی… 29

شناخت و تفکر. 30

خصوصیات شخصیتی… 31

رابطه جنسی… 31

تعهد و وفاداری… 32

طول ازدواج.. 33

هوش هیجانی : 34

نظریه های هوش….. 35

نظریه هوش اسپیرمن : 36

هوش دو عاملی کتل… 37

نظریه هوش چند گانه. 37

نظریه سه وجهی هوش….. 38

مفهوم هیجان.. 39

هوش عمومی و هوش هیجانی… 39

تاریخچه هوش هیجانی… 40

مفاهیم وتعاریف هوش هیجانی… 41

طبقه بندی هیجان ها 45

محاسن هیجان های مثبت و منفی… 46

هوش هیجانی و مؤلفه های آن.. 48

 

مهارت های اجتماعی: 50

مدلهای هوش هیجانی… 50

سرسختی روانشناختی… 58

پیشینه عملی تحقیق… 66

فصل سوم.. 72

روش شناسی تحقیق: 73

جامعه آماری : 73

نمونه، حجم نمونه و روش نمونه گیری… 74

ابزار گردآوری اطلاعات… 74

روش اجرا: 79

متغیرهای پژوهش: 79

روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: 80

فصل چهارم.. 81

یافته های تحقیق… 82

الف: داده های توصیفی.. 82

ب: یافته های استنباطی… 86

فصل پنجم… 92

بحث ونتیجه گیری… 93

محدودیت های پژوهش: 100

پیشنهادات پژوهشی: 100

منابع  101

چکیده

هدف این پژوهش، “توصیف و بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سرسختی روانشناختی با رضایت زناشوئی معلمان شهر بردسیر” می باشد. روش پژوهش در پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی    می باشد. جامعه مورد پژوهش کلیه معلمان مقطع دبیرستان شهر بردسیر می باشد که تعداد 100 نفر از بین آنها به شیوه تصادفی به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد هوش هیجانی، سرسختی روانشناختی و رضایت زناشوئی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد که: بین هوش هیجانی و رضایت زناشوئی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین سرسختی روانشناختی و رضایت زناشوئی رابطه مثبت و معنادار  وجود دارد. و همچنین بین میزان هوش هیجانی معلمان مرد وزن تفاوت وجود دارد اما بین میزان سرسختی روانشناختی و رضایت زناشوئی معلمان مرد وزن تفاوت وجود ندارد. و همچنین هوش هیجانی و سرسختی روانشناختی قدرت تبیین و پیش بینی کنندگی معناداری بر رضایت زناشوئی معلمان مرد و زن داشتند.

 مقدمه