پایان نامه ارشد رشته فقه و اصول: تحلیل فقهی اجاره به شرط تملیک، احکام و آثار آن |
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
قرارداد اجاره به شر ط تملیک از جمله عقودی است که مهد آن حقوق کامن لا است که در برخی نظامهای حقوقی از جمله حقوق ایران که بر مبنای فقه امامیه است ذکر شده است، این قرار داد به صورت امروزی سابقه¨ فقهی ندارد، به همین دلیل در قانون مدنی ذکر نشده است، اصطلاح اجاره به شرط تملیک اولین بار در سال 1361ش توسط شورای پول و اعتبار در حقوق ایران به کار گرفته شد که این طور تعریف شده است «قراردادی است که به موجب آن، مورد معامله در پایان مدت اجاره در صورت انجام شروط عقد و پرداخت همه¨ اقساط مال الاجاره توسط مستاجر به وی منتقل میشود.»
درباره¨ ماهیت حقوقی اجاره¨ به شرط تملیک نظرات گوناگونی مطرح است. به نظر ما عقد اجاره به شرط تملیک عقد صحیحی است که از مصادیق عقد معین اجاره است که در آن شرط تملیک لحاظ شده است و با عمومات و اطلاقات در مورد معاملات میتوان تصحیحش کرد، ولی قطعا با فروش اقساطی و بیع معلق فرق دارد زیرا در فروش اقساطی خریدار بلافاصله بعد از اولین قسط مالک میشود ولی در عقد اجاره به شرط تملیک این طور نیست و مالکیت با پرداخت آخرین قسط و انجام تمام شروط قرار داد حاصل می شود. همچنین در عقد معلق نیز قبل از حصول معلق علیه از لحاظ حقوقی مالکیت پدید نمیآید در صورتی که در اجاره به شرط تملیک از همان اول مالکیت حقوقی رخ داده است.
این قرار داد یک عقد تملیکی، معوض و لازم است و مورد معامله میتواند منقول یا غیر منقول باشد. حقوق طرفین و موارد فسخ آن تابع عقد اجاره و موارد قانونی و قرار دادی عقد اجاره به شرط تملیک است.
کلمات کلیدی: عقد، اجاره ، شرط تملیک، فروش اقساطی، بیع معلق، بیع خیاری
فهرست مطالب
مقدمه. 1
پیشگفتار. 2
بیان مسئله. 4
سؤال اصلی.. 6
سؤالهای فرعی.. 6
فرضیههای تحقیق.. 6
هدف تحقیق.. 7
پیشینه تحقیق.. 7
ضرورت تحقیق.. 7
روش تحقیق.. 7
روش گردآوری.. 8
قلمرو. 8
نو آوری تحقیق.. 8
بخش اول مفاهیم و كلیات… 9
فصل اول: مفاهیم. 10
گفتار اول: معنای لغوی و اصطلاحی واژه های « عقد اجاره به شرط تملیک» 10
گفتار دوم: واژه های کلیدی مرتبط با عقد اجاره به شرط تملیک… 15
فصل دوم: کلیات… 22
گفتار اول: سابقه تاریخی اجاره به شرط تملیک در حقوق ایران و حقوق تطبیقی.. 22
گفتار دوم: جایگاه اجاره به شرط تملیک در فقه و اقتصاد. 29
گفتار سوم: انواع اجاره به شرط تملیک… 31
گفتار چهارم: انواع و ارکان عقد. 39
گفتار پنجم: انواع شرط.. 46
بخش دوم ماهیت اجاره به شرط تملیک… 48
مقدمه. 49
فصل اول: ویژگیها و خصائص…. 50
گفتار اول: خصائص و عناصر تشکیل دهنده عقد اجاره به شرط تملیک… 50
گفتار دوم: ویژگی عقد اجاره به شرط تملیک در بانکداری اسلامی.. 65
فصل دوم: تفاوت با سایر عقود. 81
گفتار اول: ترادف و عدم ترادف با عقد لیزینگ… 81
گفتار دوم: تفاوت با سایر عقود مثل اجاره معمولی، بیع، قرض، رهن و … 83
بخش سوم اقوال و ادله صحت و فساد اجاره به شرط تملیک… 91
مقدمه. 92
فصل اول: ادله قائلین به فساد عقد اجاره به شرط تملیک… 94
گفتار اول: اشکالات بر ماهیت… 94
گفتار دوم: اشکالات بر شرط.. 101
فصل دوم: ادله قائلین به صحت ماهیت عقد اجاره به شرط تملیک… 108
گفتار اول: بررسی قول به اجاره بودن عقد اجاره به شرط تملیک… 108
گفتار دوم: نقد و بررسی قول به بیع بودن عقد اجاره به شرط تملیک… 118
گفتار سوم: بررسی قول به قرض بودن اجاره به شرط تملیک… 141
گفتار چهارم: بررسی قول به رهن بودن اجاره به شرط تملیک… 141
گفتار پنجم: نقد و بررسی قول به ترکیبی از چند عقد بودن اجاره به شرط تملیک… 143
گفتار ششم: بررسی قول به جدید بودن عقد اجاره به شرط تملیک… 153
بخش چهارم آثار عقد اجاره به شرط تملیک… 171
مقدمه. 172
فصل اول: بنا بر عقد معین بودن. 174
یکم: احکام و آثار بنابر اجاره 174
دوم: آثار بنابر بیع. 178
سوم: آثار بنابر قرض بودن. 180
چهارم: آثار بنابر رهن.. 180
پنجم. آثار بنابر ترکیب… 182
فصل دوم: بنا بر عقد جدید بودن. 184
فصل سوم: بررسی تملک در عقد اجاره به شرط تملیک… 187
فصل چهارم: بررسی تکالیف و حقوق طرفین قرارداد عقد اجاره به شرط تملیک… 188
- حقوق و تکالیف طرفین نسبت به هم. 188
- موارد فسخ قرارداد. 192
نتیجه گیری.. 195
پیشنهادات… 197
منابع. 198
كتب و مقالات: 198
منابع لاتین: 208
منابع سایتها: 208
منابع نرم افزاری: 209
مقدمه
پیشگفتار
عقود و قرار دادهای حقوقی جدیدی که به دلیل نیازهای اجتماعی و اقتصادی روز جامعه به وجود میآید، نیازمند راهکارها و مکانیزم جدیدی است. با توجه به ویژگی جامعه اسلامی؛ این عقود و قرار دادها هم باید دارای ویژگیهای معاملات ربوی نباشند و هم پاسخگوی نیازهای جامعه در زمینه فعالیت های پویا و سالم اقتصادی باشند تا نیاز مردم را برآورده سازند.
بالا بودن بهای بعضی از کالاهای ضروری نظیر مسکن از یک طرف و پایین بودن دستمزد از طرف دیگر، مردم را نیازمند آن دسته از قراردادهایی ساخته که به وسیله آن بتوانند قبل از پرداختن کامل پول، حق تصرف و استفاده از کالاهای ضروری گران قیمت را به دست آورند بدون اینکه درگیر وام و وثیقه شوند.
یکی از این راهکارها قرارداد اجاره به شرط تملیک است که در آن طرفین قرارداد با قصد این که عین مال تا پایان مدت در اجاره مستاجر باشد و پس از پرداخت آخرین قسط به ملکیت مستاجر در آید، به تشکیل عقد مبادرت میورزند.
اجاره به شرط تملیک میتواند به عنوان یکی از صحنه های فعالیت اقتصادی بانکداری اسلامی در تخصیص منابع باشد هر چند این قرارداد عقدی است جدید که بنا به مقتضای ضرورت جامعه به وجود آمده است اما میتوان ماهیت فقهی و حقوقی آن را از لابلای احکام سایر معاملات و شروط بدست آورد و با تعمق در مدارک و منابع اسلامی اشکالاتی که ممکن است بر این قرارداد مطرح شده و یا وارد گردد، دفع گردیده و پاسخ مقتضی داده شود که از این طریق جایگزین اعطای وام به شیوه مرسوم در بانک های ربوی شود و این ابزار با كاربرد وسیعی كه دارد میتواند قسمت عمدهای از نیازهای موجود در واحدهای مختلف اقتصادی ( صنعتی، کشاورزی، معدنی، خدماتی و …) را مرتفع نماید و از طرف دیگر برای مشتری نیز مفید میباشد، زیرا وی با اطمینان بیشتری اقساط مال الاجاره که در حقیقت قیمت عین اجاره است را پرداخت نموده و در پایان مدت مالک عین مورد اجاره شود.
طرفین این قرار داد می توانند هر یک از اشخاص حقیقی و حقوقی یا خصوصی و عمومی باشند.
امام بیشتر میان بانك ها به عنوان واسط بین اشخاص خصوصی منعقد می شود تا از این راه تضمین های كافی بر رعایت مصلحت حقوق دولتی اخذ گردد و تخلف مستاجر از شرایط قرار داد توجیه كننده عدم انتقال مال به وی باشد. از تعریف این قرارداد به اجاره به شرط تملیک ابتدا این برداشت می شود كه از خصوصیات دو عقد بیع و اجاره استفاده شده به صورتی كه برای مدتی منافع و پس از انقضای مدت و انجام شرایط توسط مستاجر، دیگر مالكیتی به عین مستاجر ندارد؛ اما در صورت تخلف مستاجر، مال همچنان در ملكیت موجر باقی خواهد ماند.
استفاده فراوان از این قرارداد در سال های اخیر، لزوم شناسایی ماهیت و احکام آن را ضروری کرده است. در این نوشتار سعی بر آن است که با توجه به مفهوم این قرارداد و عدم پیش بینی آن در منابع فقهی- حقوقی و قانون مدنی، با تحلیل ماهیت قرارداد مذکور، مقررات حاکم بر آن طبق بانکداری اسلامی بدون ربا تبیین و آثار و احکام آن را مشخص نماییم. این رساله در چهار بخش به تحلیل و بررسی قرارداد اجاره به شرط تملیک پرداخته و در آخر سخن گزیده در این مقال و نتیجه حاصل از کنکاشها بیان میشود.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-10-02] [ 09:57:00 ب.ظ ]
|