ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 5

فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 6

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 8

تعاریف نظری و عملیاتی…………………………………………………………………………………………….. 9

فصل دوم: زمینه و پیشینه پژوهش

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 12

افسردگی……………………………………………………………………………………………………………….. 12

تاریخچه افسردگی……………………………………………………………………………………………………. 12

اختلال افسردگی اساسی…………………………………………………………………………………………….. 13

شیوع…………………………………………………………………………………………………………………….. 16

سبب شناسی اختلال افسردگی اساسی…………………………………………………………………………… 17

عوامل زیست شناختی……………………………………………………………………………………………….. 17

عوامل نوروشیمیایی…………………………………………………………………………………………………… 18

عوامل روان­پویشی……………………………………………………………………………………………………. 19

عوامل یادگیری………………………………………………………………………………………………………… 20

نظری­های افسردگی………………………………………………………………………………………………….. 20

نظریه شناختی…………………………………………………………………………………………………………. 20

نظریه اصالت وجودی……………………………………………………………………………………………….. 21

عوامل شخصیتی………………………………………………………………………………………………………. 22

مدل رفتاری لوینسون………………………………………………………………………………………………… 23

مدل خویشتن داری رم………………………………………………………………………………………………. 24

مدل شناختی بالینی بک……………………………………………………………………………………………… 25

نظریه شیکه تداعی……………………………………………………………………………………………………. 29

مدل دزماندگی آموخته شده…………………………………………………………………………………………. 32

مدل تکرار غیرارادی خودنظم بخش………………………………………………………………………………. 33

مدل سبک­های پاسخی به افسردگی………………………………………………………………………………. 34

مدل شناختی جدید بک از افسردگی……………………………………………………………………………… 35

مدل زیرسیستم­های شناختی متعامل……………………………………………………………………………….. 37

اختلال اضطراب فراگیر……………………………………………………………………………………………… 43

سیر اختلال اضطراب فراگیر در DSM…………………………………………………………………………. 43

سیر و پیش آگهی…………………………………………………………………………………………………….. 45

نظریه­ های شناختی GAD………………………………………………………………………………………….. 47

نظریه­ی بک……………………………………………………………………………………………………………. 47

نظریه­ی بارلو…………………………………………………………………………………………………………… 51

نظریه­ی بورکووک…………………………………………………………………………………………………….. 56

نظریه­ی ولز…………………………………………………………………………………………………………….. 60

اختلال شخصیت خودشیفته………………………………………………………………………………………… 66

تاریخچه و تول خودشیفتگی……………………………………………………………………………………….. 66

خودشیفتگی……………………………………………………………………………………………………………. 68

شیوع…………………………………………………………………………………………………………………….. 69

توصیف­های اختلال شخصیت خودشیفته………………………………………………………………………… 70

انواع شخصیت خودشیفته…………………………………………………………………………………………… 72

نوع بزرگ منش……………………………………………………………………………………………………….. 73

نوع آسیب پذیر……………………………………………………………………………………………………….. 74

روی­آوردهای مختلف اختلال شخصیت خودشیفته……………………………………………………………. 76

روان­پویشی…………………………………………………………………………………………………………….. 76

زیستی اجتماعی………………………………………………………………………………………………………. 77

شناختی رفتاری……………………………………………………………………………………………………….. 77

بین فردی………………………………………………………………………………………………………………. 79

طرحواره­های ناسازگار اولیه………………………………………………………………………………………… 80

نظریه یانگ…………………………………………………………………………………………………………….. 80

طرحواره­های حوزه­ بریدگی و طرد…………………………………………………………………………….. 83

طرحواره­ی رهاشدگی / بی ثباتی………………………………………………………………………………….. 83

طرحواره­ی بی اعتمادی / بدرفتاری……………………………………………………………………………….. 83

طرحواره­ی محرومیت هیجانی……………………………………………………………………………………… 83

طرحواره­ی نقص / شرم……………………………………………………………………………………………. 84

طرحواره­ی انزوای اجتماعی / بیگانگی…………………………………………………………………………… 84

طرحواره­ها­ی حوزه خودگردانی و عملکرد مختل …………………………………………………………….. 84

طرحواره­ی وابستگی/ بی کفایتی…………………………………………………………………………………… 84

طرحواره­ی آسیب پذیری نسبت به زیان و بیماری…………………………………………………………….. 85

طرحواره­ی خود تول نیافته / گرفتار………………………………………………………………………………. 85

طرحواره­ی شکست…………………………………………………………………………………………………… 85

طرحواره­ها­ی حوزه محدودیت­های مختل ………………………………………………………………………. 85

طرحواره­ی استحقاق / بزرگ منشی………………………………………………………………………………. 86

طرحواره­ی خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی…………………………………………………………….. 86

طرحواره­­های حوزه دیگر جهت­مندی…………………………………………………………………………….. 86

طرحواره­ی اطاعت……………………………………………………………………………………………………. 87

طرحواره­ی ایثار……………………………………………………………………………………………………….. 87

طرحواره­­های حوزه گوش به زنگی بیش از حد و بازداری…………………………………………………… 87

طرحواره­ی بازداری هیجانی………………………………………………………………………………………… 88

طرحواره­ی معیارهای سختگیرانه و عیب جویی افراطی………………………………………………………. 88

پیشینه­ی پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 92

تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………………… 92

تحقیقات انجام شده در خارج کشور……………………………………………………………………………… 92

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. 94

فصل سوم: روش اجرای پژوهش

روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 96

جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………… 96

حجم نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………….. 96

ابزار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 96

فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه­ی یانگ…………………………………………………….. 96

پرسشنامه شخصیت خودشیفته……………………………………………………………………………………… 97

روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………… 98

روش اجرا……………………………………………………………………………………………………………… 98

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 100

الف- یافته های جمعیت شناختی……………………………………………………………………………….. 100

ب- یافته های توصیفی……………………………………………………………………………………………. 102

ج- بخش استنباطی (یافته های مربوط به فرضیه ها)………………………………………………………… 104

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 110

محدودیت ها………………………………………………………………………………………………………… 115

پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………… 115

منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………….. 117

منابع لاتین……………………………………………………………………………………………………………. 118

فهرست جداول

جدول 2-1 : ملاك های تشخیصی دوره افسردگی اساسی براساس DSM-IV-TR……………….. 15

جدول2-2 : اجزا نظریه شناختی در اختلال افسردگی اساسی………………………………………………. 21

جدول2-3: تفاوت های بین معنا و مضمون در GAD……………………………………………………… 42

جدول2-4: ملاک­های تشخیصی GAD ……………………………………………………………………… 45

جدول2-5 : فراوانی علایم شناختی و رفتاری در بیماران مبتلا به GAD………………………………. 50

جدول2- 6: ویژگیهای سبک پردازش فراشناختی و عینی در S-REF………………………………….. 62

جدول 2-7 : مقایسه اختلال و سبک شخصیت خودشیفته…………………………………………………… 71

جدول 2-8: ویژگی­های اختلال شخصیت خودشیفته………………………………………………………… 72

جدول 2-9: روی آوردهای مختلف به خود شیفته…………………………………………………………….. 79

جدول 2-10: تفاوت بین طرح واره های شرطی و غیرشرطی……………………………………………… 82

جدول2-11: معرفی طرحواره های چهار ذهنیت کودکانه……………………………………………………. 90

جدول 2-12: ذهنیت های مقابله ای ناسازگار………………………………………………………………….. 91

جدول 2-13: ذهنیت های والد ناکارآمد…………………………………………………………………………. 91

جدول 4-1 توزیع فراوانی و درصد وضعیت جنسیت در سه گروه مورد مطالعه……………………… 100

جدول 4-2 توزیع فراوانی و درصد وضعیت تاهل در سه گروه مورد مطالعه…………………………. 100

جدول 4-3 توزیع فراوانی و درصد وضعیت تحصیلات در سه گروه مورد مطالعه…………………. 101

جدول4-4: میانگین و انحراف استاندارد مولفه­های شخصیت خودشیفته در سه گروه………………… 102

جدول4-5: میانگین و انحراف استاندارد مولفه­های طرحواره­های ناسازگار اولیه در سه گروه………. 103

جدول 4-6: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه­های خودشیفته ……… 104

جدول 4-7: نتایج آزمون لوین برای مولفه های شخصیت خودشیفته در سه گروه……………………. 105

جدول 4-8: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه­های خودشیفته……… 106

جدول 4-9: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه­های طرحواره­های ناسازگار اولیه در سه گروه    107

جدول 4-10: نتایج آزمون لوین برای مولفه های طرحواره­های ناسازگار اولیه در سه گروه……….. 108

جدول 4-11: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه­های طرحواره­های ناسازگار اولیه در سه گروه   109

جدول 4-12: مقایسه­ طرحواره­های ناسازگار اولیه در سه گروه با بهره گرفتن از آزمون LSD………. 110

فهرست شکل­ها

شكل2-1: نظریه طرحواره‌ها از اختلالات هیجانی……………………………………………………………… 26

شكل2-2: حلقه معیوب بر پایه رابطه متقابل بین تفسیرهای منفی از تجارب و خلق افسرده…………. 32

شكل2-3: فعال سازی شیوه فقدان اولیه در افسردگی………………………………………………………… 36

شكل2-4: پیکربندی قفل درونی افسرده ساز در دیدگاه زیرسیستم های شناختی متعامل………………………   40

شکل2-5: فرایند بیمناکی اضطراب برانگیز………………………………………………………………………. 52

شکل2-6: مدل شکل گیری آسیب پذیری در برابر اضطراب………………………………………………… 54

شکل2-7: مدل آسیب پذیری GAD……………………………………………………………………………. 55

شکل2- 8 : مدل فراشناختی GAD……………………………………………………………………………… 64

شکل2-9 : شکل بندی مشکل بیمار GAD در قالب مدل فراشناختی……………………………………… 65

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه طرحواره­های ناسازگار اولیه و اختلال شخصیت خودشیفته در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار می­باشد. روش این پژوهش علی- مقایسه ای از نوع مورد شاهدی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران زن و مرد مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر مراجعه کننده به بیمارستان ها و مراکز بالینی شهرستان مشهد در تابستان سال 1390 بود. اندازه هر یک از زیرگروه ها باید حداقل 15 نفر باشد، برای افزایش اعتبار بیرونی پژوهش حاضر اندازه هر یک از زیرگروه ها 30 نفر در نظر گرفته شده است. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری در دسترس بود. برای جمع آوری داده ­ها از پرسشنامه شخصیت خودشیفته (PNI) و فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ_SF) استفاده شد. داده ­های پژوهش با تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که بین میانگین هیچکدام از مولفه­ها­­ی اختلال شخصیت خودشیفته در سه گروه تفاوت معناداری وجود ندارد. و همچنین نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که بین میانگین تمامی 15 طرحواره ناسازگار اولیه در سه گروه تفاوت معناداری وجود دارد و نتایج آزمون تعقیبی LSD نشان داد که میانگین تمامی این طرحواره­ها در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر از بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و افراد بهنجار؛ و در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی از افراد بهنجار بیشتر است. بر اساس این یافته­ ها می­توان نتیجه ­گیری کرد که مولفه­های شخصیت خودشیفته نقشی در بروز یا تشدید نشانه­ های افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر ندارند و طرحواره­های ناسازگار اولیه از عوامل اصلی بروز یا تشدید نشانه­ های اختلال اضطراب فراگیر می­باشد.

مقدمه

اضطراب و افسردگی دو اختلال روانی شایع محسوب می شوند که در قلمرو آسیب شناسی روانی پژوهش های فراوانی را به خود اختصاص داده اند، لیکن هنوز هم عوامل موثر بر بروز و تداوم این اختلالات به خوبی روشن نشده است. مشخص است که افسردگی و اضطراب با هم ارتباط نزدیکی دارند اما علل، پیامدها و عملکردهای متفاوتی می توانند داشته باشند، مثلا اضطراب و افسردگی اثرات متفاوتی بر پردازش اطلاعات دارند(بک، فریمن و دیویس[1]، 2003).

اختلالات خلقی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که به صورت خلق پایین در دوره های افسردگی و خلق بالا در دوره های شیدایی نمود پیدا می کند (سادوک و سادوک[2]، 2003).

اختلالات خلقی به اختلالات افسردگی ، اختلالات دو قطبی و دو اختلال مبتنی بر آسیب شناسی (اختلال خلقی به علت یک حالت طبی عمومی و اختلال خلقی ناشی از مصرف مواد) تقسیم می شود (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2000).

دامنه بالینی افسردگی از افسرده خویی[3] تا افسردگی عمده[4] می باشد. شیوع طول عمر اختلال افسردگی اساسی 2/16 درصد و شیوع سالیانه آن 6/6 درصد می باشد. این اختلال در زنان دو برابر مردان می باشد و بیشترین احتمال خطر برای ابتلا به افسردگی بین 40-20 سالگی می باشد (بلازر5، 2000) که با نشانه هایی چون خلق افسرده، از دست دادن علاقه، کاهش قابل ملاحظه وزن ، انرژی و غیره مشخص می شود (سادوک و سادوک، 2003). اختلالات اضطرابی نیز از جمله شایع ترین اختلالات روانپزشکی است. میزان شیوع طول عمر اختلالات اضطرابی 5/30 درصد و شیوع سالیانه آن 7/17 درصد می باشد(سادوک و سادوک، 2003).اختلالات اضطرابی نیز انواع مختلفی دارد که از آن جمله می­توان به اختلال اضطراب فراگیراشاره کرد. این اختلال با اضطراب مداوم و فراگیر مشخص می شود که وابسته به شرایط خاص نیست هرچند به وسیله برخی از شرایط وخیم­تر می شود. این اختلال در زنان دو برابر مردان می باشد و شیوع طول عمر این اختلال 5 درصد شیوع سالیانه آن 3 درصد می­باشد (تایرر و بالدوین