فصل اول کلیات تحقیق

1-مقدمه………………………….. 2

1-1-عنوان تحقیق…………………………. 3

1-2- بیان مسئله تحقیق…………………………… 3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………… 6

1-4- اهداف تحقیق…………………………… 8

1-4-1- اهداف اصلی…………………………… 8

1-4-2- اهداف فرعی…………………………… 8

1-5 -محدوده تحقیق…………………………… 9

1-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات………………….. 9

1-6-1- تعاریف نظری…………………………… 9

1-6-2- تعاریف عملیاتی…………………………… 14

1-7 -انواع متغیرها…………………………. 15

خلاصه فصل اول…………………………… 16

فصل دوم ادبیات تحقیق

2-مقدمه………………………….. 17

2-1- مبانی نظری تحقیق…………………………… 18

2-1-1- تاریخچه مالیات در ایران…………………………… 18

2-1-2- تعریف مالیات……………………………. 22

2-1-3- هدف از وصول مالیات چیست؟………………….. 23

2-1-4-مبنای مالیات……………………………. 26

2-1-5- ظرفیت مالیاتی…………………………… 27

2-1-6- تعلق مالیاتی…………………………… 27

2-1-7- اهمیت و جایگاه مالیات……………………………. 28

2-1-8- مالیات بر ارزش افزوده………………………….. 32

2-1-9- تعریف مالیات بر ارزش افزوده………………………….. 33

2-1-10- تاریخچه ی مالیات بر ارزش افزوده در جهان…………… 33

2-1-11- تاریخچه مالیات برارزش افزوده درایران…………………. 35

2-1-12- مزایا و نتایج اصلی استقرار نظام مالیات بر ارزش افزوده………….. 36

2-1-13- ویژگی های مالیات بر ارزش افزوده………………………….. 37

2-1-14- شیوه اجرایی مالیات بر ارزش افزوده………………………….. 38

2-1-15- محاسبه مالیات بر ارزش افزوده………………………….. 38

2-1-16- وظایف و تکالیف مودیان…………………………… 42

2-1-17- تخلفات و جرائم مالیاتی…………………………… 43

2-1-18- مشمولین ثبت‌نام در قانون مالیات بر ارزش افزوده…………….. 45

2-1-19- فرار مالیاتی…………………………… 50

2-1-20- استرداد یا تهاتر اضافه پرداختی مالیات……………………………. 51

2-1-21- اجتناب مالیاتی و فرار مالیاتی…………………………… 52

2-1-22- تاریخچه فرار مالیاتی…………………………… 53

2-1-23- فرهنگ سازی مالیاتی…………………………… 65

2-1-24- عوامل موثر در ایجاد فرهنگ مطلوب مالیاتی………………… 66

2-1-25- نقش مالیات بر ارزش افزوده در اثربخشی نظام مالیاتی………… 68

2-1-26- نیازمندیهای یک ساختار خوب مالیاتی…………………………… 69

2-1-27- صندوق فروش و مزایای استفاده از آن در اقتصاد کشور………. 70

2-1-28- نقش شماره اقتصادی در تعیین مالیات……………………………. 71

2-2- مبانی تجربی تحقیق…………………………… 75

2-2-1-پیشینه تحقیقات داخلی…………………………… 75

2-2-2- پیشینه تحقیقات خارجی…………………………… 79

2-3- چارچوب نظری…………………………… 86

2-4- مدل مفهومی تحقیق…………………………… 89

2-5- فرضیات تحقیق…………………………… 90

2-5-1- فرضیه اصلی…………………………… 90

2-5-2- فرضیه های فرعی………………………….. 90

خلاصه فصل دوم ………………………91

فصل سوم(روش تحقیق)

3-مقدمه………………………….92

3- 1- روش تحقیق…………………………… 93

3-2- فرایند تحقیق…………………………… 93

3- 3- جامعه آماری تحقیق…………………………… 94

3- 4- حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………… 95

3-5- ابزار جمع آوری داده ها ………………………….95

3-5-1- پرسشنامه جرایم مالیاتی…………………………… 95

3-5-2- پرسشنامه جلوگیری از فرار مالیاتی…………………………… 96

3-6- شیوه جمع آوری داده ها………………………….97

3-7- روش های تجزیه و تحلیل داده ها…………………………. 98

خلاصه فصل سوم………………………….. 98

فصل چهارم(یافته ها)

4-1- توصیف شاخصهای دموگرافیک (بررسی ویژگیهای عمومی)………. 99

4-2 -وضعیت متغیرهای تحقیق…………………………… 103

4-3 -یافته های استنباطی…………………………… 107

4-3-2- فرضیه اصلی…………………………… 108

4-3-3- فرضیه های فرعی…………………………… 111

خلاصه فصل چهارم………………………….. 130

فصل پنجم( نتیجه گیری وبحث)

5-مقدمه………………………….. 131

5-1- نتایج تحقیق…………………………… 132

5-2- بحث……………………………. 137

5-3- پیشنهادات……………………………. 141

5-3-1- پیشنهادات برگرفته از نتایج تحقیق…………………………… 141

5- 3-2 – پیشنهادهایی برای محققین آینده………………………….. 142

5-4- محدودیّت‌های تحقیق…………………………… 142

خلاصه فصل پنجم…………………………… 143

پیوست ها

پیوست 1………………………….. 144

پیوست 2………………………….. 146

پیوست 3………………………….. 149

منابع…………………………… 156

چکیده:

هدف این پژوهش عبارت است از بررسی میزان کارایی جرایم مالیاتی در جلوگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده .جامعه آماری 320 نفر و نمونه آماری طبق جدول مورگان 175 نفر انتخاب و اطلاعات مورد نیاز ازطریق پرسشنامه جمع آوری گردید .پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات نتایج زیر بدست آمد:

بین جرایم مربوط به عدم ثبت نام ، عدم صدور صورتحساب ، عدم تسلیم اظهارنامه وعدم ارائه دفاترواسناد ومدارک با جلوگیری از فرار مالیاتی رابطه معنی داری وجود دارد، و بین جرایم مربوط به تاخیر در پرداخت و جلوگیری از فرار مالیاتی رابطه وجود ندارد. مهمترین پیش بینی کننده جرائم در جلوگیری از فرار مالیاتی ، به ترتیب عدم ارائه دفاتر واسناد و مدارک و عدم ثبت نام می باشند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1- مقدمه

تامین هزینه های عمومی كشورها همچون تامین امنیت، بهداشت و درمان،آموزش و ….. نیازمند منابع مناسب و مستمر برای دولت ها می باشد و مهمترین منبع درآمدی دولت ها برای تامین این هزینه ها در جهان امروز مالیات است. این منبع (مالیات ها) در كشورهای پیشرفته و توسعه یافته اكثر قریب به اتفاق درآمدهای دولت ها را تشكیل می دهد و اساساً تكیه بر درآمدهای مالیاتی كه منبعی پایدار هستند، حكایت از سلامتی اقتصاد كشورها دارد.اصلاح ساختار اقتصادی کشور یکی از اهداف مهم دولت در حال حاضر محسوب می شود در همین چارچوب اصلاح ساختار درآمدی دولت و کاهش اتکاء به درآمدهای نفتی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.یکی از راهکارهای برنامه ریزی شده برای اصلاح ساختار درآمدی و کاهش اتکا بر درآمدهای نفتی اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است.(پناهی و طهماسبی،10:1389)

این نوع مالیات نوعی مالیات بر فروش چندمرحله­ ای است که به عنوان درصدی ازارزش افزوده کالاهاو خدمات محاسبه واخذمیشود.مالیات برارزش افزوده مبنای وسیعتری داردو امکان وصول بخش اعظم ظرفیتهای بالقوه مالیاتی را در کشور فراهم میسازد(صمیمی ،1384 )

1-1- عنوان تحقیق

بررسی میزان کارایی جرایم مالیاتی در جلوگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده.

2-1- بیان مسئله تحقیق

شاید بتوان ادعا کرد همزمان با تشکیل اولین جوامع بشری مالیات نیزپا به عرصه ظهور گذاشته است. کلمه مالیات به معنای باج و خراج و وجوهی است که مأمورین وزارت دارایی به موجب قانون از مردم می گیرند.در بیشتر کشورهای جهان بخش عمده ای از منابع درآمدی دولت، از طریق‎‎دریافت مالیات تامین ‏می شود. سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی در میان کشورها، متفاوت است‎‎و میزان آن بستگی ‏به سطح توسعه و ساختار اقتصادی آنها دارد (علیپور و آقاجان،1:1389).

مالیات عبارت است از سهمی که موجب اصل تعاون ملی و طبق مقررات موضوعه، هر یک از افراد کشور موظف است از درآمد یا دارایی فرد به منظور تأمین هزینه های عمومی و حفظ منافع اقتصادی، سیاسی واجتماعی کشور بر حسب توانایی و استطاعت مالی فرد به خزانه دولت بپردازد (تقوی، 1378: 7).

مالیات یكی از مهمترین و با ثبات ترین درآمد های دولت است كه به عنوان یكی از موثرترین سیاست های مالی نقش برجسته ای در فرایند توسعه دارد و می تواند به عنوان ابزاری كارآ در اجرای عدالت اجتماعی ، مقابله با تورم قیمت ها، هدایت پرو‍‍‍ژه های توسعه ای و سرمایه گذاری های مولد در مسیرهای مطلوب مورد استفاده شایسته قرار گیرد(متین،1382،:13).

طبق شواهد تاریخی در روند تکامل جوامع بشری، حضور دولت چه از نظر کمی (حجم فعالیت ها) و چه از نظر کیفی (عمق و پیچیدگی وظایف) در زمینه مسائل مختلف اقتصادی و اجتماعی، به طور مداوم افزایش یافته است از سوی دیگر، عملیات مالی دولتها، اثرات غیر قابل انکاری بر زندگی اقتصادی مردم دارد. جوامع بشری نیاز قطعی به تغییرات اصلاحی اجتماعی و اقتصادی دارند، زیرا عملکرد بازارها، متضمن انحرافاتی است. سیاستهای مالی دولت ها از عمده ترین راه حل های این معضل است که می تواند در بازگرداندن و یا ایجاد شرایط مطلوب به مدد دست اندرکاران اقتصاد جامعه بیایند. در این رابطه توزیع مناسب درآمد از مواردی است که باید مورد تأکید فراوان قرار گیرد. در واقع پرکردن شکاف درآمدی از جنبه تحقق عدالت اجتماعی ضروری به نظر می رسد. همچنین مالیات به عنوان اصلی ترین ابزار کسب درآمد برای دولت ها جهت دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. از طرف دیگر مالیات ها به عنوان ابزار کنترل دولت ها بر اقتصاد به شمار می روند و دولت ها می توانند از مالیات ها به عنوان ابزار سیاستگذاری اقتصادی نیز استفاده نمایند(متین،1382،:14)

دولت ها برای اعمال حاکمیت نیازمند درآمد می باشند درآمدهای دولت به دو نوع درآمدهای مالیاتی و غیرمالیاتی تقسیم می شوند که بهترین روش کسب درآمد برای دولت ها درآمدهای مالیاتی می باشد، چرا که این منبع درآمد برای دولت قابلیت کنترل دارد(متین،1382،:12).

نقش درآمدهای مالیاتی دربسیاری ازکشورهادرمقایسه با سایرمنابع درآمدی بیشترحائزاهمیت است.به عبارت دیگرمقایسه این منبع مهم باسایرمنابع حاکی ازاین است که هرچه سهم مالیاتهادرتامین مخارج دولت بیشترباشدآثارنامطلوب اقتصادی کمترخواهدشد . به همین دلیل در کشورهای پیشرفته برخلاف کشورهای درحال توسعه مالیاتهادرتامین مالی مخارج دولت نقش بسیار بالایی رادارند و تقریباقسمت عمده مخارج دولت از این طریق تامین میشود .موضوع تامین مالی هزینه های دولت ازطریق درآمدهای عادی ومخصوصاًدرآمدهای مالیاتی یکی ازموضوعاتی است که درسالهای اخیردرکشورهای درحال توسعه کشورخودمان نیزموردتاکید قرارگرفته شده است . دراین زمینه بررسی عملکردنظام مالیاتی کشوردر سالهای اخیرنشان می دهدکه درتامین درآمدهای دولت نظام مالیاتی کارایی چندانی نداشته است. مثلا”به طوری که سهم درآمدهای مالیاتی کشور در بودجه دولت، از 6/26% در سال 1386 به 7/28% در سال 1387 رسیده است که البته فاصله زیادی تا نقطه مطلوب دارد. (مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری، 1387)

بدون شک یکی از مهمترین مشکلات ساختاری اقتصادی کشور، ضعف نظام مالیاتی می باشد. شرایط این نظام به گونه ای است که کمتر می توان نشانه هایی از یک نظام مالیاتی کارآمد را در آن پیدا نمود. چرا که اگر کارایی را انجام درست کار بدانیم، نظام مالیاتی ایران کار خود را درست انجام نمی دهد. به عبارت دیگر این نظام فاقد شاخص های اثبات کننده انجام درست کار یعنی «دقت»، «سرعت»با حداقل هزینه می باشد(متین،1382،:27).

لذا برخورداری از یک نظام مالیاتی کارآمد می تواند گامی در مسیر تحقق اهداف دولتها محسوب گردد. بنا به اهمیت و تاثیر گذاری فرار مالیاتی بر نظام مالیاتی ارزش افزوده مطالعات متعددی در زمینه شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری وجلوگیری ازپدیده فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده انجام گرفته است به همین خاطر تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به سوال زیر است:

آیا بین میزان کارایی جرایم مالیاتی با جلوگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده رابطه وجود دارد؟

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

مالیات مهمترین ابزار سیاست مالی دولت است که روند رشد اقتصادی را تسریع می بخشد و توزیع مجدد درآمد را جهت کاهش شکاف طبقاتی فراهم می آورد. مالیات ها یکی از عمده ترین و با ثبات ترین منابع درآمدی دولت ها را تشکیل می دهند. امروزه درآمدهای مالیاتی بسیاری از کشورها در مقایسه با سایر منابع از اهمیت بالاتری برخوردارند. به علاوه مالیات ها به عنوان مؤثرترین عامل در سیاست های مالی نقش خطیر و پویایی در روند توسعه کشورها به عهده دارند و می توانند به عنوان ابزاری کارا در تصحیح نابرابری ها، مقابله با تورم قیمت ها ،هدایت پروژه های توسعه در مسیرهای مطلوب، کاهش مصرف های تجملی و غیرمفید طبقات ثروتمند و نیز جمع آوری پس اندازهای اجباری و هدایت آنان به سرمایه گذاری های مولد مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین مالیات ها نقش بسیار مهمی در تأمین مالی دولت از یک سو و تنظیم امور اقتصادی از سوی دیگر ایفا می کنند. (