1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………… 5

1-4-اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 7

1-5- فرضیه‌های تحقیق………………………………………………………………………………………… 8

1-6- الگوی مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………….. 9

1-7- محدودیت های انجام تحقیق………………………………………………………………………….. 10

1-8- تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها………………………………………………………………… 10

فصل دوم: ادبیات تحقیق……………………………………………………………………………………….. 14

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 15

2-2- کارکردهای آموزش و پرورش……………………………………………………………………. 16

2-3- سیستم آموزش ایران……………………………………………………………………………………. 18

2-3-1- مدارس غیرانتفاعی……………………………………………………………………………….. 22

2-3-1-1- اهداف مدارس غیرانتفاعی…………………………………………………………………. 22

2-3-1-2- ویژگی‌های مدارس غیرانتفاعی…………………………………………………………….. 23

2-4-کیفیت……………………………………………………………………………………………………. 25

2-4-1-کیفیت آموزشی……………………………………………………………………………………. 27

2-4-2- الگوهای مطرح درزمینه کیفیت آموزشی…………………………………………………………. 29

2-5- مشروعیت……………………………………………………………………………………………….. 36

2-5-1- کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت……………………………………………………………….. 39

2-5-1-1- اطلاعات……………………………………………………………………………………… 40

2-5-1-2- اعتبار ……………………………………………………………………………………….. 42

2-5-1-3- پاسخگویی…………………………………………………………………………………… 44

2-5-1-4- ایمنی………………………………………………………………………………………… 46

2-5-1-5- مسائل ملموس………………………………………………………………………………. 47

2-6- مشتری…………………………………………………………………………………………. 49

2-6-1- رضایت مشتری…………………………………………………………………………… 51

2-6-1-1- شاخص‌های رضایت مشتری…………………………………………………………… 54

2-7- جمع‌بندی………………………………………………………………………………………… 56

فصل سوم: روش تحقیق………………………………………………………………………… 58

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………….. 59

3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………….. 59

3-2-1- روش‌ها و ابزار گردآوری داده‌ها………………………………………………………. 59

3-3- جامعه آماری……………………………………………………………………………………. 60

3-4- حجم نمونه و روش نمونه‌گیری…………………………………………………………. 60

3-5- روایی و پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………. 61

3-6- تحلیل پرسشنامه………………………………………………………………………….. 62

3-7- شیوه‌های تجزیه‌وتحلیل اطلاعات …………………………………………………….. 64

3-8- مکان پژوهش…………………………………………………………………………………. 65

3-9- جمع‌بندی……………………………………………………………………………………….. 66

فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها………………………………………………………………… 67

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………….. 68

4-2- آمار توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی …………………………………………………. 68

4-2-1-جنسیت ………………………………………………………………………………………… 68

4-2-2-سن …………………………………………………………………………………………….. 70

4-2-3-سطح تحصیلات ………………………………………………………………………… 71

4-2-4-میزان آشنایی با ساختار مدارس غیرانتفاعی ………………………………………. 72

4-3- توصیف پاسخ‌ها ……………………………………………………………………………. 74

4-3-1- توصیف پاسخ‌های مؤلفه اطلاعات…………………………………………………….. 74

4-3-2- توصیف پاسخ‌های مؤلفه اعتبار ……………………………………………………… 76

4-3-3- توصیف پاسخ‌های مؤلفه پاسخگویی ………………………………………………… 78

4-3-4- توصیف پاسخ‌های مؤلفه ایمنی …………………………………………………………… 80

4-3-5- توصیف پاسخ‌های مسائل ملموس………………………………………………. 81

4-3-6- توصیف پاسخ‌های رضایت (متغیر وابسته)…………………………………………….. 83

4-4- بررسی رابطه بین مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت و رضایت والدین با بهره گرفتن از ضریب همبستگی اسپیرمن…….84

4-4- 1- بررسی رابطه بین مؤلفه اطلاعات و رضایت والدین ……………………………. 84

4-4-2- بررسی رابطه بین مؤلفه اعتبار و رضایت والدین ………………………………….. 85

4-4-3- بررسی رابطه بین مؤلفه پاسخگویی و رضایت والدین …………………………… 86

4-4-4- بررسی رابطه بین مؤلفه مسائل ملموس و رضایت والدین ……………………… 87

4-4-5- بررسی رابطه بین مؤلفه ایمنی و رضایت والدین ………………………………… 87

4-5- نتایج آزمون رگرسیون ……………………………………………………………………. 89

4-6- جمع‌بندی ………………………………………………………………………………………. 92

 

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها…………………………………………………………….. 93

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………… 94

5-2-نتایج آزمون فرضیه‌ها ………………………………………………………………………………… 94

5-2-1- آزمون فرضیه فرعی اول ……………………………………………………………………….. 94

5-2-2- آزمون فرضیه فرعی دوم ……………………………………………………………………….. 96

5-2-3- آزمون فرضیه فرعی سوم ………………………………………………………………………. 97

5-2-4- آزمون فرضیه فرعی چهارم …………………………………………………………………….. 98

5-2-5- آزمون فرضیه فرعی پنجم ……………………………………………………………………… 99

5-3- پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………………………. 102

5-3-1- پیشنهاد بر اساس مؤلفه اطلاعات…………………………………………………………….. 103

5-3-2- پیشنهاد بر اساس مؤلفه اعتبار……………………………………………………………….. 104

5-3-3- پیشنهاد بر اساس مؤلفه پاسخگویی………………………………………………………….. 104

5-3-4- پیشنهاد بر اساس مؤلفه ایمنی……………………………………………………………….. 105

5-3-5- پیشنهاد بر اساس مؤلفه مسائل ملموس……………………………………………………… 105

5-4- پیشنهاد برای پژوهش‌های آتی ……………………………………………………………………….. 105

5-5- جمع‌بندی …………………………………………………………………………………………….. 106

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………. 107

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………. 108

منابع لاتین ………………………………………………………………………………………………….. 110

پیوست‌ها………………………………………………………………………………………………………… 113

پیوست الف: پرسشنامه ……………………………………………………………………………………… 114

پیوست ب: خروجی‌های نرم‌افزار SPSS …………………………………………………………………….

خروجی‌های مربوط به آمار توصیفی …………………………………………………………………………. 118

خروجی‌های مربوط به سؤالات پژوهش ……………………………………………………………………… 124

خروجی‌های مربوط به آمار استنباطی ……………………………………………………………………….. 141

پیوست ج: شاخص های رضایت مشتری …………………………………………………………………….. 151

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………. 156

چکیده:

ارتقای کیفیت در سازمان‌ها، همواره یکی از مهم‌ترین مباحث در راستای ادامه حیات و پیشرفت سازمان‌ها بوده است. مدارس غیرانتفاعی به‌عنوان یک سازمان خدماتی نیازمند حفظ و بهبود کیفیت عملکردشان هستند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت بر رضایت والدین دانش آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی، و جامعه آماری متشکل از والدین (یکی از والدین) دانش آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران بودند که با بهره گرفتن از نرم‌افزار G-Power، 384 نفر از والدین به ‌عنوان نمونه انتخاب‌شده و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در دسترس، پرسشنامه 42 سؤالی محقق ساخته میان آنان توزیع شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون صورت گرفت و در نهایت مشخص شد که ارتباط معناداری میان هر یک از مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت شامل مؤلفه‌های پاسخگویی، اعتبار، ایمنی، مسائل ملموس و اطلاعات به ترتیب اهمیت با رضایت والدین در دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران وجود دارد.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

آموزش از مقوله‌هایی است که انسان از دیرباز با آن سروکار داشته است. با پیشرفت جوامع، ضرورت این امر بیش ‌از پیش احساس گردیده و نیاز به آموزش صحیح و کارآمد به یکی از موارد اجتناب‌ناپذیر عصر حاضر تبدیل‌ شده است. نظام آموزش‌وپرورش در جوامع مختلف همواره نقشی مهم و اساسی در تربیت و پرورش افراد داشته و الگوی کلی نهادها و سازمان‌های رسمی جامعه برای انتقال معارف و میراث فرهنگی و پرورش و رشد اجتماعی و شخصی افراد محسوب می­ شود (علاقه بند، 1391). بنابراین لزوم وجود سازمان های آموزشی همراه با آموزش صحیح و کارآمد و به عنوان نهادی برای پرورش افراد امری انکارناپذیر است. در تحقیق حاضر پس از بیان مسئله و اهمیت و ضرورت تحقیق در فصل اول، به شناسایی تأثیر مولفه های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت بر رضایت والدین دانش آموزان دبیرستانهای غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران پرداخته شده است تا ضمن شناسایی وجود یا عدم وجود تأثیر هر یک از این عوامل، از میزان اهمیت این مؤلفه ها نیز اطلاع حاصل شود.

2-1- بیان مسئله

در جوامع امروز، نیازهای افراد، اعم از نیازهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی و اقتصادی، بیش‌ازپیش نیازمند توجه و اقداماتی در جهت رفع آن‌ ها هست. در طول ادوار گذشته و به‌منظور رفع نیازها و به‌تناسب هر کدام، نهادها و سازمان‌هایی به وجود آمده است. نهاد آموزش‌وپرورش نیز به‌منظور توجه به نیازهای آموزشی و افزایش سطح آگاهی جامعه ایجادشده است و به‌عنوان شاخصی در جهت سنجش پیشرفت مدنی و اجتماعی جامعه به شمار می‌رود که به دلیل تأثیرگذاری بالای فعالیت‌های آموزشی هر کشور بر سطح آگاهی افراد جامعه و درنتیجه توسعه‌یافتگی آن جامعه، سرمایه‌گذاری در حوزه‌ها و سطوح مختلف آموزشی، از مباحث مهم مدیریتی و اجتماعی به‌حساب می‌آید. بر همین اساس و به‌منظور تقویت سرمایه انسانی در دهه­های اخیر، هر نظام آموزشی، به‌منظور تحقق اهداف خود، ‌بایست با سازمان‌دهی و ساختاری مناسب فعالیت نماید.

از این منظر، در نظام‌های آموزش‌وپرورش جوامع مختلف ازجمله کشور ایران، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهایی وجود دارد که توجه به آن‌ ها در زمره مهم‌ترین مسائل پیش روی آموزش‌وپرورش است. بر اساس نتایج تحقیقات انجام‌شده توسط محققان و پژوهشگران پیشین، افزایش گرایش به تحصیل در میان خانواده‌ها، اختصاص بودجه عمرانی مناسب برای راه‌اندازی و تجهیز مدارس، ورود بخش خصوصی به آموزش‌وپرورش، بازشناسی و حمایت از استعدادهای درخشان و حمایت‌های اقتصادی و علمی فرهنگیان و مشارکت دادن آنان در تصمیم‌گیری‌ها (نصیری، 1387)، اصلاح و بازسازی مستمر متون درسی، افزایش ظرفیت‌های پژوهش در برنامه‌ریزی‌های درسی و افزایش ظرفیت استفاده از فناوری‌های جدید ) آیتی و همکاران، 1386) بخشی از نقاط قوت آموزش‌وپرورش ایران محسوب می‌شوند.

این در حالی است که بر اساس نتایج یافته های تعداد دیگری از محققان، نبود انگیزه کافی و اضطراب در عده زیادی از دانش‌آموزان، نرخ مردودی، نرخ ترک تحصیل، عدم تعامل در مباحث درسی، انتقال معلومات و به حافظه سپردن اطلاعات (صافی، 1382)، کمیت محوری به‌جای کیفیت گرایی (سنجری، 1384)، وجود فاصله طبقاتی در نظام آموزش‌وپرورش و ضعف در عدالت‌گستری در نهاد آموزش‌وپرورش ) نصیری، 1387)، ازجمله نقاط ضعف آموزش‌وپرورش ایران محسوب می‌شوند.

صافی (1391)، بر اساس یافته های پژوهش خود عواملی مانند مشارکت مردم در اداره آموزش‌وپرورش، تاکید بر راهنمایی و مشاوره دانش‌آموزان، تاسیس پژوهشگاه‌های تعلیم و تربیت، ایجاد و گسترش انواع مدارس و استفاده از خیرین مدرسه‌ساز در توسعه مکان‌های آموزشی را نمونه‌هایی از فرصت‌های پیش روی آموزش‌وپرورش می‌داند و همچنین عواملی مانند: عدم ثبات مدیریت‌ها، تغییر ساختار آموزشی واداری و عدم شناخت کافی از نیازهای ملی، محلی و منطقه‌ای، وجود فاصله زیاد میان طرح‌ها و اجرای آن‌ ها، عدم ارتباط واقعی میان تحصیل و اشتغال، کمبود معلمان حاذق و مدیران ماهر را ازجمله تهدیدات پیش روی آموزش‌وپرورش ذکر می‌کند.

با توجه به نکات گفته‌شده در سال‌های گذشته به دلیل رشد جمعیت و میزان نیاز افراد واجب التعلیم به آموزش، آموزش‌وپرورش با محدودیت‌هایی در تأمین هزینه‌ها، سرویس‌دهی و ایجاد مدارس دولتی جدید روبه‌رو بوده است. بنابراین به دلیل تغییر در سیاست‌های کشور در حوزه آموزش و گرایش به خصوصی‌سازی بر اساس قوانین، تأسیس مدارس غیردولتی امری اجتناب‌ناپذیر گردیده است. به‌گونه‌ای که در دو دهه اخیر شاهد گسترش و توسعه مدارس غیرانتفاعی به‌طور وسیعی در سطح کشور بوده‌ایم. اما باوجود سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته و توسعه و گسترش مدارس غیرانتفاعی، بر اساس قانون عرضه و تقاضای حاکم بر مدارس غیرانتفاعی و رشد معکوس جمعیت، این مدارس در چند سال اخیر در شرایط رقابتی پیچیده‌ای قرار گرفته‌اند که باعث ایجاد دشواری در حفظ دانش‌آموزان و یا به عبارتی مشتریان آنان شده است.

بر همین اساس، بنا بر گزارش رسانه ها و مطبوعات (رجانیوز)، این روزها برخی از خانواده‌ها رضایت چندانی از کیفیت آموزشی مدارس به نسبت شهریه‌هایی که از آن‌ ها گرفته می‌شود، ندارند و کیفیت آموزشی مدارس غیردولتی با شهریه‌های دریافتی همخوانی ندارد. علاوه بر این، چالش‌های برخی از مدارس غیرانتفاعی، عدم وجود امکانات، عدم وجود معلمان خبره، تمرکز مدارس بر نمره، پایین بودن سطح مدیریت و عدم وجود فضای مطلوب آموزشی – علمی به دلیل وجود مدارس غیرانتفاعی در مکان‌های غیر آموزشی هست. در چنین شرایط چالشی، حفظ مشتری برای مدارس ارائه‌دهنده خدمات، ارزش بسیاری خواهد داشت. مطابق با آمار ارائه‌شده از سوی وزارت آموزش‌وپرورش در رسانه‌ها (جام جم آنلاین)، در سال گذشته تحصیلی (91-92)، یک‌میلیون و 38 هزار و 353 نفر در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کردند، درحالی‌که آمار سال تحصیلی جاری (92-93)، به ثبت‌نام حدود یک‌میلیون دانش‌آموز در این مدارس اشاره دارد. همچنین، بر اساس اعلام نهادهای نظارتی و مسئولین آموزش‌وپرورش در گزارش‌های منتشره (جام جم آنلاین)، تعدادی از مدارس غیرانتفاعی از ابعاد دیگر پرورش دانش‌آموزان صرف‌نظر کرده و کیفیت این قبیل مدارس رو به نزول است.

بنابراین به دلیل تحولات جامعه امروز و افزایش درک و بینش والدین از میزان اهمیت کیفیت خدمات مدارس، توجه به کیفیت عملکرد مدارس که به نحوه انجام وظایف و مسئولیت‌های محول شده می‌پردازد، بیش‌ازپیش نیازمند توجه هست. بنابراین محقق در تحقیق حاضر در نظر دارد به بررسی تاثیر مولفه های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت[1] بر رضایت والدین دانش آموزان دبیرستان های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران بر اساس تعریف و مولفه های مشروعیت از نظر ساچمن (1995) و لفبره[2] و ردیون کلوت[3] ( 2012) اعتبار ، اطلاعات ، پاسخگویی مسائل ملموس و ایمنی بپردازد.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

پژوهش حاضر از دو جنبه دارای اهمیت و کاربرد است، اول آنکه می تواند از لحاظ نظری در شناسایی تأثیر مؤلفه های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت اطلاعات مفید و غنی معرفی نماید و دوم اینکه از لحاظ عملی جهت ارتقا این مؤلفه ها بر رضایت والدین دانش آموزان دبیرستانهای غیرانتفاعی الگویی مناسب ارائه نماید. توجه به هماهنگی اهداف، مواد و رویه‌های آموزش و ارزشیابی آموزشی با تحولات سریع علمی، فنی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی از نیازهای زمان ماست. توجه به شیوه های نوین و خلاقانه آموزش، توجه به نحوه پیاده‌سازی آنان و هماهنگی این شیوه ها با شرایط پیچیده و پرتحول امروز، نیازمند نهاد و یا سازمانی است که بتواند عهده‌دار اداره و سازماندهی این قبیل تحولات باشد.

با توجه به این مسئله که بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بر درآمدهای دولتی به‌عنوان منبع تأمین مالی آموزش‌وپرورش بسنده نکرده اند و از طریق اخذ شهریه‌هایی به‌منظور جبران ارائه خدمات عمومی آموزش‌وپرورش و تشویق به توسعه مدارس خصوصی به تأمین بخشی از هزینه‌های گسترش آموزش پرداخته اند (متوسلی، آهنچیان، 1381، ص: 207)، میزان توجه به کیفیت برنامه‌های آموزشی و همچنین نهادهای آموزشی در بخش خصوصی، ازجمله نکاتی است که باید مدنظر محققان، مسئولان برنامه‌ریزی و مدیران قرار گیرد.

به دلیل کاهش روزافزون بودجه آموزش‌وپرورش و پایین بودن سطح مهارت دانش‌آموختگان، توجه به بهره وری و کاهش هزینه‌ها توسط افزایش کیفیت ضروری است (تورانی، 1382). بنابراین توجه به مدارس غیرانتفاعی به‌عنوان یک ساختار آموزشی در ایران، از اهمیت بالایی برخوردار است، اما باید توجه داشت که نادیده گرفتن کیفیت این مدارس، علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف بر والدین، باعث کاهش کیفیت تحصیلی نیز خواهد بود. این اهمیت می‌تواند به خاطر دلایلی مانند: دستاوردهای دانشگاهی محدود دانش‌آموزان، بازگشت سرمایه اندک در سرمایه‌گذاری‌های آموزشی و توجه به توسعه کمی مدارس به‌جای توسعه کیفی آن‌ ها باشد (بیلتاگی1، 2012).

محقق معتقد است بررسی تاثیر مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت بر رضایت والدین باعث خواهد شد تا مدارس غیرانتفاعی درکی از چگونگی حفظ رضایت والدین به‌عنوان مشتریان این سیستم خدماتی داشته باشند. ضمن اینکه افزایش کیفیت عملکرد مدارس غیرانتفاعی، منجر به کاهش مشکلات این مدارس و رهایی از تعطیلی و شکست آن‌ ها می‌گردد. همچنین افزایش میزان رضایت والدین منجر به حفظ مشتریان جدید و درنتیجه وفاداری والدین به مدارس خواهد شد.

بنابراین استفاده از الگوهای کیفیت آموزش در امر شناسایی بیشتر و دقیق‌تر مدارس غیرانتفاعی و بهبود رضایت والدین از این مدارس مدنظر هست. محقق در این تحقیق با به‌کارگیری الگوی مشروعیت داشتن، به بررسی تاثیر مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت بر رضایت والدین در مدارس غیرانتفاعی که عبارتند از: ” اعتبار، اطلاعات، پاسخگویی، مسائل ملموس و ایمنی “خواهد پرداخت و امید دارد با بهره گرفتن از این روش، گامی در جهت بهبود کیفیت آموزش، رضایتمندی والدین، عدم نارضایتی از پرداخت هزینه برای آموزش، افزایش مشروعیت این مدارس، تجلی اعتماد دولت و مردم به یكدیگر به‌منظور حمایت و بسترسازی برای حضور بخش غیردولتی در آموزش‌وپرورش از این سیستم خدماتی بردارد.

4-1- اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق:

شناسایی تاثیر مؤلفه‌های کیفیت عملکرد از منظر مشروعیت بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

هدف فرعی (1): شناسایی تأثیر اطلاعات بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

هدف فرعی (2): شناسایی تأثیر اعتبار بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

هدف فرعی (3): شناسایی تأثیر پاسخگویی بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

هدف فرعی (4): شناسایی تأثیر مسائل ملموس بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

هدف فرعی (5): شناسایی تأثیر ایمنی بر رضایت والدین دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیرانتفاعی دخترانه شهر تهران.

1-3- اهمیت و ضرورت موضوع……………………………. 7

1-4- اهداف تحقیق…………………………….. 10

1-5- سوالات تحقیق…………………………….. 10

1-6- فرضیه های تحقیق…………………………….. 11

1-7- جامعه و نمونه آماری تحقیق…………………………….. 11

1-9- نوع تحقیق…………………………….. 12

1-10- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان تحقیق………………… 12

1-10-1- شخصیت…………………………….. 12

1-10-2-روان رنجوری…………………………… 13

1-10-3-برون گرایی…………………………….. 13

1-10-7- اعتیاد به اینترنت…………………………… 15

1-10-8- تمایل استفاده از اینترنت…………………………… 16

فصل دوم ادبیات تحقیق…………………………….. 19

2-1- مقدمه……………………………. 21

2-2- شخصیت (تعاریف و نظریه ها )…………………………… 22

2-3- نظریه ویژگی های شخصیت…………………………….. 24

2-4- سه بعد شخصیت آیزنک…………………………….. 24

2-5- 16عامل شخصیت ریموند کاتل……………………………. 26

2-6- نظریه پنج عامل شخصیت…………………………….. 27

2-7- رویکرد صفات…………………………….. 27

2-8- رویکرد یادگیری اجتماعی…………………………….. 31

2-9- رویکرد پدیدار شناختی (نظریه ی انسان گرا )…………….. 36

2-10- شبکه جهانی اینترنت…………………………….. 38

2-11- ویژگی های کار کردی اینترنت…………………………….. 39

2-12- اعتیاد……………………………. 40

2-13- اعتیاد به اینترنت…………………………….. 41

2-14- تشخیص اعتیاد به اینترنت…………………………….. 42

2-15- نشانه هایی از اعتیاد به اینترنت…………………………….. 43

2-16- مراحل اعتیاد به اینترنت…………………………….. 43

2-17- تاریخچه بحث اعتیاد به اینترنت…………………………….. 43

2-18- دیدگاه ها و نظریه ها در تبیین اعتیاد اینترنتی و پیامد های آن…….. 46

2-19- پیامد های اعتیاد اینترنتی…………………………….. 49

2-20- تمایل استفاده از اینترنت…………………………….. 50

2-21- مولفه های تمایل استفاده از اینترنت…………………………….. 50

2-22- پیشینه تحقیق…………………………….. 52

2-22-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور…………………………… 52

2-22-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور ……………………………54

2-23- جمع بندی تحقیقات انجام شده در پیشینه……………………………. 58

2-24 مدل مفهومی تحقیق…………………………….. 60

فصل سوم روش تحقیق…………………………….. 61

3-1- مقدمه……………………………. 62

3-2- هدف تحقیق…………………………….. 63

3-3- موضوع تحقیق…………………………….. 63

3-4- روش تحقیق…………………………….. 63

3-5- قلمرو تحقیق…………………………….. 64

3-5-1- قلمرو زمانی…………………………….. 65

3-5-2- قلمرو مکانی…………………………….. 65

3-5-3- قلمرو موضوعی…………………………….. 65

3-6- جامعه آماری…………………………….. 65

3-7- نمونه آماری و روش نمونه گیری…………………………….. 66

3-8- ابزار گردآوری داده ها…………………………… 67

3-9- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده…………………………… 68

3-9-1- روایی پرسشنامه……………………………. 68

3-9-2- پایایی پرسشنامه……………………………. 69

3-10-روش های آماری مورد استفاده…………………………… 71

3-10-1-آمار توصیفی…………………………….. 71

3-10-2-آمار استنباطی…………………………….. 71

3-11-متغیرهای تحقیق…………………………….. 72

3-12- نتیجه گیری…………………………….. 73

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها…………………………… 74

 

 

4-1- مقدمه……………………………. 76

4-2- آمار توصیفی…………………………….. 77

4-2-1- جنسیت پاسخ دهندگان……………………………. 77

4-2-2- سن پاسخ دهندگان……………………………. 77

4-2-3- رشته های تحصیلی پاسخ دهندگان…………… 78

4-2-4- میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان………………. 79

4-3- آمار استنباطی…………………………….. 79

4-3-1- آزمون کفایت نمونه گیری…………………………….. 80

4-3-2- آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش………………. 81

4-3-3- وضعیت متغیر های پژوهش……………………………… 82

4-3-4- بررسی مدل های اندازه گیری متغیرهای پژوهش…………… 83

4-3-4-1- تحلیل عاملی تأییدی…………………………….. 84

4-3-4-1-1- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر تمایل استفاده از اینترنت………… 85

4-3-4-1-2- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر تمایل استفاده از اینترنت……… 89

4-3-3-1-3- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر ویژگی های شخصیتی…………. 91

4-3-4-1-4- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر ویژگی های شخصیتی………. 95

4-3-4-1-5- تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر اعتیاد اینترنتی……………… 97

4-3-4- همبستگی متغیرهای پژوهش……………………………… 102

4-3-5- آزمون فرضیات پژوهش……………………………… 103

4-4- جمع بندی…………………………….. 107

فصل پنجم بحث نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………….. 110

5-1- مقدمه……………………………. 109

5-2- یافته های تحقیق…………………………….. 109

5-2-1- یافته های توصیفی…………………………….. 109

5-2-2- یافته های آزمون فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از مدل معدلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر….110

5-2-2-1- آزمون فرضیات اصلی…………………………….. 110

5-3- بحث در مورد یافته های تحقیق…………………………….. 111

5-4- پیشنهادات کاربردی…………………………….. 113

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………………….. 114

5-6- محدودیت های تحقیق…………………………….. 114

منابع……………………………. 116

منابع انگلیسی…………………………… 120

پیوست…………………………….. 123

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک شخصیتی پنج عاملی، اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت صورت گرفته است که دانشگاه سمنان به عنوان مورد مطالعه برای این منظور انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی(غیر آزمایشی) و از نوع پیمایشی می باشد و با بهره گرفتن از داده های به دست آمده به بررسی روابط احتمالی بین ابعاد پنچ گانه ی شخصیت به عنوان متغیر مستقل، اعتیاد اینترنتی به عنوان متغیر وابسته و تمایل استفاده از اینترنت به عنوان متغیر میانجی می پردازد. جامع آماری کلیه دانشجویان دانشگاه سمنان هستند روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای می باشد و حجم نمونه نیز با بهره گرفتن از فرمول کوکران مشخص شده است. برای انجام این پژوهش از سه پرسشنامه استفاده گردید. برای ارزیابی پنج عامل شخصیت( برونگرایی، روان رنجوری، گشودگی نسبت به تجربه، سازگاری و وظیفه شناسی)از پرسشنامه پنج عاملی ویژگی های شخصیتی نئو ( 60 ماده ای)،و به منظور سنجش اعتیاد اینترنتی از پرسشنامه ی یانگ(1998)و برای تعیین تمایل استفاده از اینترنت از پرسشنامه اسلانبای(2008)استفاده گردید. هر سه پرسشنامه استاندارد بوده و مجددا نیز روایی آن ها با اضهار نظر اساتید و صاحب نظران محترم تائید شد و پایایی آن ها نیز با بهره گرفتن از معیار آلفای کرونباخ به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری اس پی اس اس و لیزرل با اعمال آزمون های مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی، با توجه به فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که پنج عامل شخصیت برای مناسب بودن سنجش شخصیت تائید شدند و همچنین مولفه های تمایل استفاده از اینترنت در تعیین تمایل به اینترنت تائید شدند و شاخص های اعتیاد اینترنتی نیز در نمونه تائید شدند.نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی و بین اعتیاد اینترنتی و تمایل استفاده از اینترنت رابطه معنادار وجود دارد اما وجود رابطه معنادار بین ویژگی های شخصیتی و تمایل استفاده از اینترنت تائید نشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

اینترنت به عنوان ترکیبی از منابع و فناوری است که انتظار می رود به عنوان زیرساختها و تسهیلاتی برای خدمت کردن در نظر گرفته شود.وابستگی گسترده به اینترنت برای فعالیتهایی متنوع و روزمره شامل ارتباطات ، همکاری های شغلی ، معاملات تجاری ، سرگرمی و آموزش وجود دارد و استفاده غیر مسئولانه از این منبع ارتباطی تهدیدی بزرگ برای جامعه محسوب می شود (سهرابی و خانلری، 1388(.

انقلاب الکترونیک، انفجار اطلاعات و انقلاب رایانه ای تفاوت های کمی و کیفی بسیاری در جهان نسبت به دو دهه ی پیش با خود به همراه آورده است. اینترنت قبل از آنکه در دسترس عموم قرار گیرد (قبل از سال 1990) بیشتر به عنوان وسیله ای برای مکاتبات محرمانه برای دستیابی به روابط مطرح بود. سپس به صورت وسیعی رشد کرد و تبدیل به وسیله ای ضروری در زندگی ما گردید (یونگ، 1998).

ایوان گلدبرگ[1] ، روان پزشکی از دانشگاه کلمبیا، اولین بار اختلال اعتیاد به اینترنت را در جولای 1995 مطرح کرد و واژه اعتیاد به اینترنت را ابداع و معیارهای تشخیصی آن را ثبت کرد (گونزالز،2008).

در سالهای اخیر مطالعات شیوع اعتیاد به اینترنت را بین 3/0 % تا 22% گزارش کرده اند. همچنین اعتیاد به اینترنت با فوبی اجتماعی و اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی ، اختلال دو قطبی، مشکلات در روابط بین فردی، اختلال اضطرابی و تکانه ای، خودکشی و پرخاشگری، افسردگی، برانگیختگی بالا در ارتباط بوده است. از طرفی برخی مطالعات با بررسی مشخصات دمو گرافیک به عنوان متغیر های پیش بینی کننده اعتیاد به اینترنت، شانس جنسیت، سن ، بیکاری و تاهل را موثر دانسته اند. متغیر دیگری که برخی مطالعات در ارتیاط با اعتیاد به اینترنت بررسی نموده اند، ویژگیهای شخصیتی کاربران می باشد که خصوصیاتی مانند کمرویی، تکانشی بودن، تنهایی، اضطراب، افسردگی، صفات روان نژندی( اضطراب، خشم و کینه، خلق افسرده، شرم، تکانشی بودن، آسیب پذیری در برابر استرس) خشونت و پرخاشگری، سبک شخصیتی درون گرایی، احترام به خود پایین، احساسات نا پایدار و خیال پردازی، دنبال تازگی بودن، اجتناب از آسیب و کاهش وابستگی به پاداش، برون گرایی و باز بودن تاثیر گذار است(ویلدت و پائوتزینک[2]،2007). در سال های اخیر توجه زیادی به رابطه بالقوه میان ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی صورت گرفته است.از آنجا که این ویژگی ها زیربنای نظام رفتاری افراد را تشکیل می دهند،پرداختن به این مقوله می تواند جنبه های خاصی از عملکرد افراد را روشن سازد.

هدف کلی این مطالعه به دنبال بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر ویژگیهای شخصیتی با تاکید بر تمایل استفاده از اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه سمنان می باشد.

1-2- تعریف موضوع و بیان مسئله

به طور کلی اعتیاد به اینترنت را می توان به عنوان” نوعی استفاده از اینترنت که می تواند مشکلات روانشناختی، اجتماعی، درسی و یا شغلی در زندگی فرد ایجاد کند،” تعریف کرد( گونزالز[3]،2008).

اعتیاد به اینترنت یا وابستگی رفتاری به اینترنت صرف نظر از اینکه آن را یک بیماری یا آسیب روانی یا معضل اجتماعی بدانیم پدیده ای است مزمن ، فراگیر و عود کننده که با صدمات جدی جسمانی ، مالی ، خانوادگی ، اجتماعی و روانی همراه است. رایج ترین اصطلاح” اعتیاد به اینترنت” است که نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت ایجاد می کند. انجمن روان پزشکی آمریکا اعتیاد به اینترنت را یک الگوی استفاده از اینترنت که موجب اختلال عملکردی شده و با حالات ناخوشایند درونی در حلول یک دوره ی دوماهه همراه باشد تعریف کرده است و برای تشخیص آن هفت ملاک ارائه کرده است. (حداقل سه معیار در طول دو ماه) تحمل، علایم ترک، زمان استفاده از اینترنت بیش از آنچه که فرد در ابتدا قصد دارد به طول انجامد،تمایل مداوم باری کنترل رفتار،صرف وقت قابل توجه برای امور مرتبط با اینترنت، کاهش فعالیتهای اجتماعی، شغلی و تفریحی در اثر استفاده از اینترنت ، تداوم استفاده با وجود آگاهی از آثار منفی آن (پاتریک ، 2008).

اعتیاد به اینترنت پدیده ی جدیدی است که بسیاری از پزشکان عمومی از آن بی اطلاع هستند. به نظر می‌رسد ریشه این عمل فرار از مشکلات شخصی است. متنوع بودن قسمت های مختلف اینترنت، فرصتی برای فرار از مشکلات عاطفی مانند: افسردگی ، استرس ، اضطراب یا مشکلات ارتباط با دیگران فراهم می آورد (گرینفلید ، 2004). رویارویی با اعتیاد به اینترنت مانند هر اعتیاد دیگر مشکل است. اعتیاد به اینترنت ، هروئین ، سیگار ، الکل و همه انواع اعتیاد دارای اجزاء اساسی شبیه به هم می باشند و ترک هیچ اعتیادی راحت و بدون درد نیست (اورمان ، 2003).

هولمز در تعریف خود از اعتیاد به اینترنت معتقد است : فردی که بیش از 19 ساعت در هفته از اینترنت استفاده می کند ، معتاد به اینترنت است. (جین هک و جی یی، 2006) پژوهش های انجام گرفته در زمینه اعتیاد به اینترنت نتایج ضدونقیض را گزارش می کند. (کائو و همکارانش[4] ، 2007؛ یلولیس و همکارانش[5] ،2005؛ لی شانگ[6] ،2006) خاطر نشان می کنند که استفاده مفرط و آسیب شناسانه از اینترنت میزان بهداشت روانی دانشجویان را کاهش می دهد. اعتیاد به اینترنت یک پدیده ی جهانی با سطح و دامنه متفاوتی از 5 تا 25 درصد جمعیت دانشجویان آمریکا ، چین ، کره ، انگلستان ، استرالیا ، تایوان ، ژاپن ، کشورهای اروپای شرقی و غربی است (لی شانگ ؛ 2006). (آمیچای هامبرگر و بن آرتزی[7]،2003) نشان دادند که دانشجویانی که به صورت افراطی وابسته به اینترنت هستند از لحاظ بهداشت روانی احساس تنهایی می کنند. مطالعات انجام شده نشان می دهد که دانشجویان دانشگاه­ها که به اعتیاد اینترنت دچارند در روابط اجتماعی مهارت های لازم را ندارند و بهزیستی روانی و اجتماعی کمتری دارند. پژوهش های صورت گرفته از سوی نادمی و سعیدی رضوانی (1385) درباره استفاده از اینترنت و پیامد های روانی و اجتماعی نشان می دهد که بین برون گرایی و روان با بهره گرفتن از اینترنت رابطه منفی معنادار وجود دارد.

یکی از متغیر های که می تواند با اعتیاد به اینترنت ارتباط داشته باشد ویژگی شخصیتی است که نقش تعیین كننده ای بر رفتار مشهود وآشكار فرد دارد شخصیت عبارتست از: مجموعه سازمان یافته،واحد و متشكلی از خصوصیات نسبتاً ثابت و مداومی كه یک شخص را از اشخاص دیگر متمایز میكند(براهنی،بیرشك1377؛ سیاسی1371؛ هال ولیندزی كریسنی ، 1999). شخصیت از واژه‌ی لاتین پرسونا[8] گرفته شده است که به نقابی اشاره دارد که هنر پیشه ها در نمایش به صورت خود می‌زنند. شخصیت را می توان به صورت مجموعه ی بادوام و بی نظیر ویژگیهای تعریف کرد که ممکن است در موقعیت های مختلف تغییر کند. شلدون در تعریف خود چنین عنوان می کند: شخصیت سازمان یافتگی پویشی جنبه های عقلی ، عاطفی ، انگیزشی و فیزیولوژیکی فرد را گویند (جین هک و جی،یی 2006).

تعریف کنل از شخصیت آن چیزی است که پیش بینی آنچه را که یک شخص در موقعیتی معین انجام خواهد داد ، امکان پذیر می سازد. او معتقد بود که شخصیت از صفات یا عواملی تشکیل شده است که می توان آن ها را به وسیله روش تحلیل عاملی بدست آورد.( هاردی ، 2007).

پنج عامل اصلی بزرگ عبارتند از : نورتیسیزم[9] (N) که عصبیت یا بی ثباتی هیجانی نامیده شده، برونگرایی[10](E) ، باز بودن به تجربه[11] (O) ، توافق[12] (A) و وجدانی بودن[13] © (باگبی ، 2007).

برخی متغیرهایی که در ارتباط با اعتیاد به اینترنت بررسی نموده اند ، ویژگی های شخصیتی کاربران می باشد. خصوصیاتی مانند کمرویی ، تکانشی بودن ، تنهایی ، اضطراب ، افسردگی ، صفات روان نژدی (اضطراب،خشم وکینه، خلق افسرده،شرم،تکانشی بودن،آسیب پذیری در برابر استرس) خشونت و پرخاشگری، سبک شخصیتی درون گرایی، احترام به خود پایین، احساسات ناپایدار و خیال پردازی، دنبال تازگی بودن، اجتناب از آسیب و کاهش وابستگی به پاداش، برون گرایی و باز بودن. (نیه ماز، 2005؛ نگ بد، 2005) . همچنین کیم (2002،2006؛ لی و همکارانش ،2001؛ ین و همکارانش،2007) نشان داده اند که میزان افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی، بیش فعالی، هراس، ترس اجتماعی، پرخاشگری و خشونت و رفتارهای ضداجتماعی در دانشجویانی که به اعتیاد دچارند بیشتر است.در این پژوهش به تاثیر نقش تمایل استفاده از اینترنت تاکید شده است از این جهت که میخواهیم بدانیم افرادی که تمایل به استفاده از اینترنت دارند چه ویژگی های شخصیتی خواهند داشت وآیا این تمایل استفاده از اینترنت بر روی اعتیاد اینترنتی اثری دارد یا خیر.با توجه به اینکه معتادان به اینترنت به دلیل شرایط خاص دنیای مجازی اینترنت دچار تغییراتی در جسم و روان خود می شوند که بر خلق و خو وتمامی روند زندگی و ویژگی های شخصیتی آن ها اثر می گذارد و همچنین با توجه به مطالب مطرح شده ارتباط و همپوشی متغیرها روشن به نظر می رسد، لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تاکید بر نقش تمایل استفاده از اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه سمنان می پردازد.ویژگی های شخصیتی در این پژوهش متغیر مستقل و اعتیاد اینترنتی متغیر وابسته و تمایل استفاده از اینترنت متغیر میاجی می‌باشد.

به طور کلی پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش می باشد که آیا ویژگی های شخصیتی بر اعتیاد اینترنتی با تاکید بر نقش تمایل استفاده از اینترنت- میان دانشجویان دانشگاه سمنان- اثر معناداری دارد یا خیر؟

1-3- اهمیت و ضرورت موضوع

یکی از علت های مهم روند رو به رشد مشکل اعتیاد به اینترنت در ایران این است که مدیریت کلان اجتماعی برنامه ریزی مناسبی برای رفع مشکلات اجتماعی جوانان نظیر رفع بیکاری، شرایط مناسب ادامه تحصیل و مشکلات معیشتی جوانان ننموده، برنامه ریزان اجتماعی برنامه مناسبی ارائه نکرده اند هم چنین در زمینه نحوه استفاده از اینترنت کار فرهنگی صورت نگرفته که در صورت ادامه این روند باید شاهد عوارض آسیب جدیدی باشیم که جامعه ما را تهدید می کند. جوان وارد یک فضای مجازی می شود و در این فضا می خواهد شروع به مکالمه و تبادل افکار کند. در این صورت نکته ای که وجود دارد این است که این شخص از واقعیت دور می شود و فراموش می کند که ارتباطات مجازی و واقعی چقدر تفاوت دارند و دچار رفتار دوگانه می شود و دچار تخیلات می گردد. همچنین اعتیاد به اینترنت از مواردی است که بسیاری از کاربران را اسیر خود می کند و موجب می شود که کاربران در فعالیت های اجتماعی کمتر در گیر شوند و موجب افت تحصیلی و عدم مسئولیت پذیری در فرد و انزوای اجتماعی و عزت نفس کمتر در فرد می شود و نیز موجب مشکلات جسمانی و بیش فعالی و کمبود توجه در این افراد شده و موجب افسردگی و تمایل به کارهای پر خطر و استفاده غیر مجاز از سایت های غیر اخلاقی و بسیاری از کاربران از خستگی چشم، پایین آمدن انرژی بدن، کند شدن تصمیمات و … شکایت می کنند(بیگز[14]،2000).

یکی از بزرگترین علت های روانی هر نوع اعتیادی فرار از مشکلات روزانه می باشد. اما موضوعی که در اینجا بایستی به آن توجه شود مشخص کردن مسئله سن، جنسیت و کاربری است که قصد استفاده از اینترنت را دارد. کاربر اینترنتی محدوده سنی و جنسیت ندارد. این به این مفهوم است که منحصرا تمام استفاده کنندگان از اینترنت مرد یا زن نمی باشند و افراد متفاوتی از این دو جنسیت یا سنین مختلف اقدام به استفاده از این تکنولوژی می کنند. برخی جامعه شناسان می گوید: معتادان اینترنت ترجیح می دهند با تشکیل گروه ها و برقرار کردن ارتباطات تنگاتنگ با یکدیگر به نوعی خلال های روحی خود را برطرف کنند. برای دسته ای از جوان ها که اسیر اینترنت شده اند دنیای مجازی چت روم ها و بازی های اینترنتی به راحتی جایگزین افراد فامیل، دوستان، تحصیل، اشتغال و خواب می شود. به طوری که بعضی از جوانان ایرانی از ساعت 10 شب تا 4 صبح وقت خود را صرف اینترنت می کنند و به طور هفتگی 40 تا 50 ساعت با اینترنت هستند و از دنیای واقعی که در آن زندگی می کنند فاصله می گیرند. نوجوانان معتاد به اینترنت صرف نظر از جنسیت، سن و مقطع تحصیلی بدون هیچ منظور و هدفی تنها برای یافتن چیزهای جدید و مهیج در این شبکه پرسه می زنند که معضلات اقتصادی، بیکاری و نبود امنیت شغلی آن را تشدید می کند. به دنبال گسترش اینترنت، ظهور این اعتیاد به عنوان یک اختلال اولین بار سال 1995 در آمریکا مطرح شد و در سال 1996 توسعه یافت و از آن پس مراکز درمان این بیماران در سراسر این کشور به وجود آمدند و حتی در دادگاه و سیستم قانونی آن هم، این اختلال به عنوان یک اختلال روانی پذیرفته شد. علاوه بر آمریکا وجود تعداد زیادی از این گونه بیماران در آلمان هم باعث شده تا به تازگی کلینیکی در شهر مانیتز این کشور به منظور درمان این معتادان اینترنتی افتتاح شود و کلینیک کودکان در هانوفر هم به عنوان نخستین بیمارستان در آلمان، بخشی را برای درمان این نوع اعتیاد اختصاص داد. البته آمار دقیقی درباره این که چند نفر در آلمان دچار این مشکل هستند وجود ندارد، اما نکته این که 80 درصد بیمارانی که به کلینیک مانیتز مراجعه می کنند، معتاد به بازیهای کامپیوتر هستند. بنابراین اهمیت روزافزون این موضوع توجه زیادی را به خود اختصاص داده است(لیم و همکارانش؛ 2004). بنابراین با این تحقیق می توانیم ویژگی های شخصیتی گفته شده در بالا و ویژگی های شخصیتی دیگر این افراد که چندان روی آنها در داخل کشور کار نشده را بسنجیم و بتوانیم با اطلاعات بدست آمده راهکار هایی را برای تغییر دادن ویژگی های شخصیتی افراد وابسته به اینترنت را طرح و اقداماتی را انجام داد.

[1] . ivan goldberg

1-Vyldt and Payvtzynk

2 -Gonzalez

[4] -cao etall

[5] -yellowless etall

[6]- li &chang

[7]-amichai hamburqere & ben – artz

[8]-persona

[9]-neuroticism

[10] -extrover tism

[11]-open to experience

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

یكی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الكترونیك، وجود سیستم بانكداری الكترونیک است، كه همگام با سیستم‌های جهانی مالی و پولی عمل و فعالیتهای مربوط به تجارت الكترونیک را تسهیل كند. پیاده سازی تجارت الكترونیك، نیازمند تحقق بانكداری الكترونیک است(الهیاری فرد، 1389). به همین دلیل، استفاده از سیستم های الكترونیک در مؤسسات مالی و اعتباری جهان به سرعت رو به گسترش بوده و تعداد استفاده كنندگان از خدمات بانكداری الكترونیک روز به روز در حال افزایش هستند. خدمات الکترونیکی یک فعل، تلاش یا عملکردی است که از طریق فن آوری اطلاعات مثل شبکه، کیوسکهای اطلاعاتی و موبایل ها تحویل می شود(راولی ،2008). با افزایش کاربرد تجارب الکترونیک در سازمانها، سنجش و ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی در دنیای مجازی از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. امروزه به دهان به دهان گشتن اطلاعات نیازی ضروری است، زیرا از این طریق تسهیلاتی برای افراد ایجاد می شود تا بتوانند خیلی راحت تر اطلاعات زاید را کنار گذاشته و مابقی را تجزیه و تحلیل کنند و تجربیات مفید خود را در اختیار سازمان بگذارند. مدیران مؤسسات که در یک محیط رقابتی فعالیت می کنند، باید تشخیص دهند چه چیزی برای مشتریان آنها در بازار هدفشان مهم است و معیارهای مقایسه محصولشان با محصول رقیب را در فرایند انتخاب درک کنند. استراتژیهای سازمانی باید بر اساس درک و شناخت تفکرات، احساسات و رفتار مصرف کنندگان شکل بگیرد. تحقیقات مصرف کننده به عنوان مهمترین شیوه بهبود استراتژیهای بازاریابی می تواند به مدیران در شناخت مصرف کنندگان کمک کند(صمدی، 1388).

در این فصل مسئله ای که تحقیق به دنبال حل آن می باشد بیان شده و اهمیت و اهداف آن نیز تبیین می گردد. سؤالات و فرضیات، قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق نیز مشخص خواهند شد.

2-1- بیان مسئله

خدمات الکترونیکی چیزی بیش از انجام یک سفارش، پاسخگویی به سؤالات و پست الکترونیکی است. خدمات الکترونیکی باعث می شود مشتریان تجربه متفاوتی از جریان تعاملی اطلاعات پیدا کنند. اینکه اطلاعات چگونه ادراک و مورد بهره برداری قرار می گیرد و اینکه مشتریان به چه اطلاعاتی نیاز دارند و یا انتظار دریافت چه اطلاعاتی را دارند نقش مهمی در کیفیت فرایند خدمات الکترونیک و رضایتمندی مشتریان ایفا می کنند(سالایونو فلورز، 2009). فرایند خدمات الکترونیکی بر مبنای اطلاعاتی است که از طریق فن آوری اطلاعات کسب می شوند و کیفیت این اطلاعات در تعیین نیازهای مشتری بسیار مهم است. هرچه مشتریان بیشتری شخصاً برای رفع نیازهای خود بصورت آنلاین اقدام نمایند، مدل تجارت مقیاس پذیر و مقرون به صرفه می گردد(بیگلی و همکاران، 2008). با افزایش کاربرد تجارب الکترونیک در سازمانها، سنجش و ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. بازاریابی دهان به دهان نوعی از بازاریابی است که مردم را به بازگو کردن پیام بازاریابی شما به دیگران برمی انگیزاند. تنها نوع بازاریابی که در بخش خدمات نقش مهمی ایفا نموده و بر پایه تفکر واقعی و صادقانه مشتری نسبت به برند می باشد. سازمان های موفق به خواسته مشتریان خود توجه کامل داشته و موقعیتی را به وجود می آورند تا با دوستان، آشنایان و خانواده خود در مورد کیفیت کالاها و خدمات به گفتگو بپردازند. به عبارتی براساس ارزش مدنظر مشتری محصولات و خدمات خود را طراحی و ارائه می كنند و با توجه به شناخت از قدرت خرید مشتری و ارزشی كه مشتریان برای محصول در مقایسه با محصولات رقبا قائل هستند، قیمت گذاری می كنند(لین، 2010). با توجه به فراگیر شدن خدمات الکترونیک در بانکها و شباهت نسبی ارائه این گونه خدمات، عامل کیفیت و راهبرد بازاریابی دهان به دهان جهت ترویج خدمات چه تأثیری بر خواسته ها و نیات رفتاری مشتریان می تواند داشته باشد؟

3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در جامعه فراصنعتی امروز تغییرات زیادی در رفتار مشتریان به وجود آمده است. در حوزه خدمات به ویژه خدمات مالی و بانکی تحولات چشمگیری رخ داده است، که سطح انتظارات و توقع مشتریان را بی حد و حصر افزایش داده است. خدمات الکترونیک(آنلاین) بانکی از این جمله اند. که با پیچیده شدن مباحث اقتصادی و تجاری و افزایش فعالیتها در این حوزه ارائه خدمات الکترونیک جزء لاینفک و ضروری این مؤسسات شده است. وجه تمایز مؤسسات مالی و بانکی کیفیت خدمات الکترونیک با رویکرد تمرکز بر نیات رفتاری مشتریان می باشد. هر مشتری دارای افکار، احساسات، برنامه ها، تصمیمات و مراجعات متعددی است. فردی که تنها به فعالیت خرید خدمت توجه می کند خیلی از فعالیتهای مرتبط با آن را نادیده گرفته است. در حالی که بازاریابان باید طیف وسیعی از فعالیتهای مشتری، شامل اندیشیدن به محصول، کسب اطلاعات، توجه به تبلیغات، کیفیت، خرید و کاربرد تا رضایت و رجوع مجدد را مورد کنکاش قرار دهند(ویلکه،2009، ص.14). عوامل متعددی در دنیای کسب و کار امروز نقش آفرین می باشند و بنگاه ها باید توجه ویژه به آنها داشته باشند، این عوامل عبارتند از:

افزایش شدت رقابت در سطح جهانی؛

افزایش آگاهی مشتریان و افزایش تقاضا و کاهش شدید مشتریان وفادار؛

تکه تکه شدن بازارها؛

تغییر سریع الگوی خرید مشتریان؛

افزایش مستمر استانداردهای کیفیت؛

تأثیر فناوری بر تمامی زمینه های زندگی بشر؛

بی اعتباری روش های بازاریابی سنتی(مانند کاهش اثربخشی تبلیغات) (کاندامپولی و اودی، 2006).

براساس گزارش تحقیقاتی مؤسسه دیتا مانیتور (از مراکز برجسته تجزیه و تحلیل اطلاعات بانکداری در اروپا) آمار استفاده‌ کنندگان از سیستم‌های بانکداری الکترونیک در هشت کشور فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئد، سوئیس و انگلیس از 5/4 میلیون نفر در سال 1999 به حدود 22

 میلیون نفر در سال 2005رسیده است(اداره تحقیقات بانك سپه، 1388). در سال 2005 بیش از 75 درصد شركتهای فعال در كشورهای توسعه یافته حداقل از یكی از خدمات بانكداری الكترونیک استفاده می‌كنند.

راهبرد بازاریابی دهان به دهان با ارائه خدمات الکترونیک کیفی و تمرکز بر نیات مشتریان، وجه تمایزی برای انتخاب به مشتریان بدست می دهد. در این تحقیق سعی شده است چگونگی تأثیر عوامل فوق بر یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد. بانکداری الکترونیکی می‌‏تواند در جهت کاهش هزینه‌‏های دولت ومشتریان  قدم‌‏های مؤثری بردارد کاهش نقل و انتقال اسکناس به صورت مستقیم، در جهت بهداشت عمومی مؤثر است طبق آمار به دست آمده سالانه 3/7 میلیارد برگ اسکناس در کشور در جریان است که با توجه به جمعیت 70 میلیون در کشور ما، سرانه هر نفر 100 برگ اسکناس می‌‏شود که این رقم در بین کشورهای صنعتی برای هر نفر 12 تا 16 برگ اسکناس و حتی در کشورهایی مانند هند و پاکستان بین 40 تا 50 برگ اسکناس است.  وجود تعداد برگ‌‏های اسکناس در کشور ما نشان دهنده نبود بانکداری الکترونیک است. سالانه حدود 120میلیارد ریال بابت تفکیک و جمع آوری این اسکناس‌‏ها در کشور هزینه می‌‏شود که اگر بخشی از این هزینه صرف توسعه بانکداری الکترونیک شود بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.  بانک‌‏ها نیز با کاهش مراجعین، کاهش هزینه های سربار اداری، کاهش عملیات بانک‌‏ها می‌‏توانند در سرویس‌‏دهی مناسب به مشتریان قدم‌‏های بسیاری مؤثری بردارند. جلوگیری از اختلاس یکی از پدیده‌‏هایی است که با این سیستم حل خواهد شد. ایجاد بانکداری الکترونیکی در کاهش هزینه‌‏ها و سرعت عمل مؤثر بوده و ارتقای فرهنگ بانکداری الکترونیکی با بهره گرفتن از ابزارهای اطلاع رسانی و آموزشی جهت شناسایی سیستم های نوین بانکی می‌‏تواند در این بین بسیار تأثیرگذار باشد.  وجود قوانین و مقررات حقوقی نیز در این امر الزامی است با وجود امضای دیجیتالی به منظور نحوه رسیدگی به شکایات و تخلفات الکترونیکی، تدابیری اتخاذ شود تا امنیت لازم در این سیستم‌‏ها به وجود آید. 

4-1- اهداف تحقیق

هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر کیفیت خدمات الکترونیک و اثربخشی تبلیغات دهان به دهان بر نیات رفتاری مشتریان در بانک مهر اقتصاد می باشد و در راستای این هدف، اهداف فرعی زیر دنبال می شوند:

بررسی کیفیت خدمات الکترونیک در بانک مهر اقتصاد؛

بررسی تأثیر پارامتر تجربه مشتریان در استفاده از خدمات الکترونیک بانک مهر اقتصاد بر اثربخشی تبلیغات دهان به دهان؛

ارائه راهکارهایی برای بهبود تبلیغات دهان به دهان در بانک مهر اقتصاد.

5-1- سوال های تحقیق

سؤالات تحقیق، عبارتند از:

سؤال1: آیا کیفیت خدمات الكترونیک برنیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد تأثیری دارد؟

سؤال2: آیا اثربخشی تبلیغات دهان به دهان بر نیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد تأثیری دارد؟

سؤال3: آیا تجربه استفاده از خدمات الکترونیک بر نیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد اثری دارد؟

سؤال4: آیا کیفیت خدمات الکترونیک بر اثربخشی تبلیغات دهان به دهان اثری دارد؟

6-1- فرضیه های اصلی و فرعی

فرضیات زیر را مورد آزمایش قرار می دهیم:

فرضیه اصلی1: کیفیت خدمات الکترونیک بر اثربخشی تبلیغات دهان به دهان اثر دارد.

فرضیه اصلی2: اثربخشی تبلیغات دهان به دهان بر نیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد تأثیر دارد.

فرضیه اصلی3: کیفیت خدمات الکترونیک بر نیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد تأثیر دارد.

فرضیه فرعی1: تجربه استفاده از خدمات الکترونیک بر نیات رفتاری مشتریان بانک مهر اقتصاد تأثیر دارد.

[1] – Data Monitor

2-1) بیان مسئله………………………… 1

3-1) بیان ضرورت و اهمیت موضوع………………………… 2

4-1) اهداف تحقیق…………………………. 2

5-1) سؤال اصلی تحقیق……………………….. 3

6-1) فرضیه‌های تحقیق…………………………. 4

7-1) قلمرو تحقیق…………………………. 5

1-7-1) قلمرو زمانی…………………………. 5

2-7-1) قلمرو موضوعی…………………………. 5

3-7-1) قلمرو مكانی…………………………. 5

8-1) تعریف متغیرهای تحقیق…………………………. 6

9-1) ساختار پایان‌نامه………………………… 10

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

1-2)مقدمه………………………… 12

2-2) بخش اول: روش‌های تأمین مالی شرکت‌ها……………….. 12

1-2-2) سیستم مالی…………………………. 12

1-1-2-2) بازارهای مالی…………………………. 13

2-1-2-2) واسطه‌های مالی…………………………. 14

2-2-2) ساختار و منابع اصلی تأمین مالی…………………………. 15

1-2-2-2) تأمین مالی بر اساس منبع………………………… 15

1-1-2-2-2) فرض ترتیب هرمی تأمین مالی…………………………. 17

1-2-2-2-2) تأمین مالی کوتاه‌مدت………………………….. 23

2-2-2-2-2) تأمین مالی میان‌مدت………………………….. 24

3-2-2-2-2) تأمین مالی بلندمدت……………………….26

3-2-2) سهام عادی…………………………. 27

1-3-2-2) ویژگی‌های سهام عادی (حقوق و امتیازات سهامداران) ………….27

2-3-2-2) تأمین مالی از طریق انتشار سهام عادی…………………………. 29

1-2-3-2-2) محاسن انتشار سهام عادی به عنوان منبع تأمین مالی……….. 29

2-2-3-2-2) معایب انتشار سهام عادی به عنوان منبع تأمین مالی………… 30

3-3-2-2) سایر جنبه‌های تأمین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام……. 30

4-2-2) سودهای توزیع نشده……………………….. 31

1-4-2-2) سود انباشته………………………… 33

1-1-4-2-2) تأمین مالی از طریق سود انباشته………………………… 34

1-1-1-4-2-2) محاسن تأمین مالی از طریق سود انباشته………………………… 34

2-1-1-4-2-2) معایب تأمین مالی از طریق سود انباشته………………………… 35

2-4-2-2) سود سهمی…………………………. 35

1-2-4-2-2) مزایا و معایب سود سهمی…………………………. 36

5-2-2) وام‌ بلندمدت………………………….. 37

1-5-2-2) ویژگی‌های وام‌های بلندمدت………………………….. 37

2-5-2-2) تأمین مالی از طریق وام بلند مدت………………………….. 38

1-2-5-2-2) محاسن انتشار وام‌های بلندمدت به عنوان منبع تأمین مالی…….. 38

2-2-5-2-2) معایب انتشار وام‌های بلندمدت به عنوان منبع تأمین مالی……… 38

6-2-2) وام کوتاه‌مدت………………………….. 39

1-6-2-2) انواع وام‌های کوتاه‌مدت………………………….. 39

2-6-2-2) شرایط وام………………………… 40

7-2-2) نوآوری در تأمین مالی…………………………. 41

3-2) بخش دوم: هزینه‌های تأمین مالی و ساختار سرمایه……… 41

1-3-2) هزینه‌ی سرمایه (تأمین مالی)……………………….. 42

1-1-3-2) محاسبه اجزای هزینه‌ی سرمایه………………………… 43

1-1-1-2-2) هزینه‌ی بدهی…………………………. 43

2-1-1-3-2) هزینه‌ی سهام ممتاز (نرخ سود سهام ممتاز)………. 44

3-1-1-3-2) هزینه‌ی سهام عادی (نرخ سود سهام عادی) ………45

1-3-1-1-3-2) مدل ارزیابی سود نقدی…………………………. 45

2-3-1-1-3-2) مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای……….. 47

4-1-1-3-2) هزینه‌ی سود انباشته………………………… 47

2-1-3-2) محاسبه هزینه‌ی سرمایه در کل (متوسط هزینه‌ی سرمایه)……. 48

1-2-1-3-2) انواع ضرایب مورد استفاده در محاسبه‌ی متوسط هزینه سرمایه……. 49

2-1-2-1-3-2) ضرایب تاریخی…………………………. 49

2-1-2-1-3-2) ضرایب نهایی…………………………. 50

2-3-2) ساختار سرمایه………………………… 50

1-2-3-2) عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه………………………… 51

 

 

2-2-3-2) نظریات مختلف پیرامون ساختار سرمایه………… 52

1-2-2-3-2) نظریه‌ی درآمد خالص…………………………… 54

2-2-2-3-2) نظریه‌ی درآمد خالص عملیاتی…………………………. 55

3-2-2-3-2) نظریه‌ی سنتی…………………………. 56

4-2-2-3-2) نظریه‌ی میلر- مودیگلیانی…………………………. 57

4-2) بخش سوم: چرخه عمر شرکتها……………………….. 58

1-4-2) ایجاد………………………… 59

2-4-2) طفولیت………………………….. 59

3-4-2) رشد سریع………………………… 60

4-4-2) بلوغ………………………… 61

5-4-2) تكامل…………………………. 62

6-4-2) دوران پیری…………………………. 63

7-4-2) نحوه عملكرد و تعیین موقعیت واحد های تجاری در منحنی چرخه عمر …..67

8-4-2) ویژگیهای مالی واحد های تجاری در مراحل مختلف چرخه عمر شركت……. 68

5-2) بخش چهارم: پیشینه‌تحقیق…………………………. 69

1-5-2) تحقیقات خارجی…………………………. 69

2-5-2) تحقیقات داخلی…………………………. 72

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

1-3- مقدمه………………………… 78

2-3- روش و نوع پژوهش………………………….. 78

3-3- جامعهی آماری…………………………. 79

4-3- تعیین حجم نمونه و نمونه گیری……………. 79

5-3- روش و ابزار گردآوری داده ها………………. 80

6-3- سؤال پژوهش………………………….. 81

7-3- تدوین فرضیه ها……………………….. 81

9-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………………. 85

1-9-3- یافته‌های توصیفی…………………………. 85

2-9-3- یافته‌های استنباطی…………………………. 85

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

1-4) مقدمه………………………… 90

2-4) یافته‌های توصیفی متغیرهای تحقیق……… 91

3-4) آزمون نرمال بودن متغیرها……………………….. 92

4-4) آزمون همبستگی…………………………. 93

5-4) آزمون معنادار بودن رگرسیون………………………… 94

6-4) آزمون همخطی…………………………. 94

7-4) آزمون عدم خود همبستگی…………………………. 95

8-4) آزمون فرضیه‌ها و نتایج آن………………………… 95

1-8-4) آزمون فرضیه‌ی فرعی اول………………………… 97

2-8-4) آزمون فرضیه‌ی فرعی دوم………………………… 98

3-8-4) آزمون فرضیه‌ی فرعی سوم………………………… 99

4-8-4) آزمون فرضیه‌ی فرعی چهارم………………………… 101

5-8-4) آزمون فرضیه‌ی فرعی پنجم………………………… 102

6-8-4) آزمون فرضیه‌ی ششم………………………… 104

9-4) خلاصه نتایج…………………………. 106

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5) مقدمه………………………… 108

2-5) بر خطوط کلی تحقیق…………………………. 108

3-5) یافته‌های مهم تحقیق…………………………. 109

4-5) بحث و نتیجه‌گیری………………………… 109

5-5) پیشنهادها ………………………..110

6-5) پیشنهادهایی برای تحقیق‌های آینده……………………….. 111

منابع و ماخذ………………………… 112

چکیده:

تصمیم گیری در مورد ساختار سرمایه،یکی از چالش بر انگیزترین و مشکلترین مسایل پیش روی شرکتها، اما در عین حال حیاتی ترین تصمیم در مورد ادامه بقای آنها است.هدف اصلی پژوهش بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و چرخه عمر شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تئوری سلسله مراتبی عبارت است ازتخصیص بهینه منابع مالی که بر اساس آن می توان تصمیم گرفت در کدام شرکت سرمایه گذاری نمود.متغیر مستقل عبارت است از کسری مالی و متغیر های وابسته عبارت اند از بدهی ها،حقوق صاحبان سهام و سود انباشته.متغیر کنترلی نیز عبارت است از اندازه شرکت.روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و اسناد کاوی صورتهای مالی می باشد. تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق در سه قسمت تهیه شده است:در قسمت اول متغیرهای تحقیق توصیف می شوند.در قسمت دوم یعنی فرض آماری،به آزمون فرضیات پرداخته می شود.و در قسمت سوم یعنی خلاصه یافته ها،نتایج حاصل از فرض آماری خلاصه و جمع بندی می شود.داده های اولیه برای محاسبه متغیرهای مذکور از طریق سایت بورس اوراق بهادار تهران و نرم­افزار ره‌آورد نوین استخراج و پس از انتقال به صفحه گسترده EXCEL محاسبه و مورد پردازش قرار گرفته است و سپس با توجه به نوع فرضیه، به تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ­ها از تحلیل رگرسیون به وسیله نرم افزار EVIWES استفاده می‌شود.

بطور کلی نتایج تحقیق نشان می دهد که تئوری سلسله مراتبی، الگوهای مالی شرکت های بلوغ یافته و مرحله افول را بهتر از شرکت های در حال رشد در بورس اوراق بهادارتهران نشان می دهد.

فصل اول: بیان کلیات

1-1- مقدمه

بحث ساختار سرمایه به چگونگی ترکیب منابع تأمین مالی شرکت، از قبیل بدهی‌های کوتاه‌مدت، اوراق قرضه، بدهی بلندمدت، سهام ممتاز و سهام عادی اشاره دارد. برخی شرکت‌ها هیچ برنامه­ی از پیش تعیین شده­ای را برای ساختار سرمایه­ خود در نظر نمی­گیرند و تنها به تناسب تصمیمات مالی اتخاذ شده توسط مدیریت مالی، بدون هیچ گونه برنامه ­ریزی مشخصی اقدام به تغییر ساختار سرمایه‌ی شرکت می‌کنند. این شرکت‌ها اگر چه ممکن است در کوتاه‌مدت به موفقیت دست‌یابند، اما سرانجام در تأمین منابع مالی لازم برای فعالیت‌های خود با مشکلات عمده‌ای مواجه می‌شوند. چنین شرکت‌هایی ممکن است قادر نباشند استفاده‌ی بهینه‌ای از منابع موجود خود داشته باشند. در نتیجه، این واقعیت بیش از پیش محرز می‌شود که یک شرکت باید ساختار سرمایه‌ی خود را به گونه‌ای برنامه‌ریزی نماید که قادر باشد میزان بهره‌وری از وجوه را حداکثر نموده و وضعیت خود را با سهولت بیشتری با تغییر شرایط وفق دهد(هامپتون و دیگران، 1389، 167). شرکت‌ها ناچارند ساختار سرمایه‌ی اولیه‌ی خود را هنگام تأسیس و راه‌اندازی واحد انتفاعی طرح‌ریزی نموده و سپس هرگاه برای انجام سرمایه‌گذاری‌ها نیاز به تأمین وجوه باشد، تصمیمات ساختار سرمایه تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

2-1- بیان مسئله

تصمیمات مربوط به تامین مالی و تعیین ترکیب بهینه ساختار سرمایه از یک طرف و توجه به ریسک شرکت، بویژه ریسک مرتبط با توان بازپرداخت بدهی ها، از طرف دیگر از جمله مسائلی است که در تصمیم گیری مدیریت حائر اهمیت است (جولا, 1389). یکی از مهمترین اجزای هر فعالیت اقتصادی فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز است؛ که این منابع را می توان از محل حقوق صاحبان سهام یا بدهی تامین کرد. در همین راستا مدیران مالی در شرکت ها تضمین بهترین ترکیب منابع تامین مالی یا به عبارت دیگر ساختار سرمایه می باشد و تصمیمات اتخاذ شده در این زمینه در راستای افزایش ارزش شرکت است. موضوع ساختار سرمایه از جمله مسائلی است که تاکنون تحقیقات و آزمون های زیادی بر روی آن انجام شده است و در حال حاضر نیز تحقیقات نظری و بررسی های تجربی در مورد آن ادامه دارد (کشاورز, 1391).

سرمایه گذاری یک امر ضروری و حیاتی در رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری است. برای اینکه وجوه لازم جهت سرمایه گذاری فراهم آید، باید یکسری منابع برای تامین مالی وجود داشته باشد. بنابراین مدیران مالی می بایست در تامین مالی ضمن در نظر داشتن منابع مختلف، به ریسک و بازده شرکت و تاثیر آن بر روی ریسک و بازده سهام عادی شرکت در بازار بورس نیز توجه داشته باشند. عواملی که ریسک یک شرکت را تعیین می کنند متعددند. یکی از این عوامل ساختار سرمایه شرکت می باشند. از جمله اینکه شرکت در ساختار سرمایه خود چقدر آورده سهامداران و چقدر بدهی دارد. به این علت که استفاده از بدهی موجب ایجاد یکسری تعهدات ثابت( هزینه های مالی) برای شرکت می شود؛ لذا این تعهدات ثابت، ریسک شرکت را بالا می برد چرا که اگر شرکت نتواند اصل و فرع وام را بازپرداخت کند به درماندگی مالی گرفتار می گردد (جولا, 1389). ارزیابی مطلوبیت یک بستر سرمایه گذاری در وضعیت نامطمئن بر اساس مقادیر ریسک و بازده آن است. یکی از مسائل مهم اثرگذار بر ریسک و بازده سهام عادی نیز، تصمیمات مربوط به ساختار سرمایه است. استفاده از بدهی ارزان قیمت ممکن است باعث کاهش هزینه سرمایه شرکت شود، ولی از طرفی ممکن است موجب افزایش ریسک مالی و هزینه ورشکستگی نیز شود (خرم, 1383).

در تحقیق حاضر در جستجوی پاسخگویی به این سوال هستیم که در تعیین ساختار سرمایه چه مقدار از تئوری سلسه مراتبی پیروی می کنیم. به عبارتی می خواهیم بدانیم با توجه به چرخه ی حیاتی که سازمان در آن قرار دارد، چگونه ساختاری برای تامین مالی انتخاب می شود؛ شرکت در این دوره از حیاتش چه مقدار ریسک پذیر و یا ریسک گریز می باشد و اینکه در انتخاب ساختار سرمایه اش، میزان بازده و سودآوری را مد نظر قرار می دهد؟

پاسخگویی به این سوالات در قالب چرخه ی عمر سازمانی پیگیری می شوند و سعی می کنیم تا شرکتهای تولیدی را در سه دسته شرکت های در حال رشد ، شرکت های بلوغ یافته و پیر و شرکتهای در حال افول دسته بندی کرده و فرضیه تحقیق را مورد بررسی قرار دهیم.

1-3- بیان ضرورت و اهمیت موضوع

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                         صفحه

: 1

1-1-مقدمه 2

1-2- بیان مساله 2

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق 4

1-4- اهداف تحقیق 6

1-5- سئوال های تحقیق 6

1-6- فرضیه ها 6

1-7- تعریف واژگان اختصاصی 6

1-7-1- تعریف خانه های دوم 6

1-7-2- تعریف اکوتوریسم 7

1-7-3- دهستان لواسان بزرگ 7

1-8- پیشینه تحقیق 7

: 10

2-1- مقدمه 11

2-2-1-انواع اکوتوریست 13

2-2-2- اصول اکوتوریسم 13

2-2-3-اهداف اکوتوریسم 14

2-2-4- اهمیت اکوتوریسم 14

2-2-5- فرصت ها و تهدیدات اکوتوریسم 15

2-2-5-1- فرصتهای اکوتوریسم 15

2-2-5-2- تهدیدات اکوتوریسم 15

2-3- اکوتوریسم در روستا 16

2-4- تعریف و مفهوم خانه های دوم 19

2-5- مهمترین زمینه ها و عوامل کششی، انگیزشی و یا رانشی گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی 22

2-5-1- تفاوت آب و هوایی و جغرافیایی 22

2-5-2- مهاجرت های روستایی- شهری 22

2-5-3- آلودگی محیط زیست و ازدحام بیش از حد جمعیت در شهر ها 23

2-5-4- بهبود راه های ارتباطی و افزایش برخورداری از خودروی شخصی 23

2-5-5- شهر گریزی و گسترش خانه های دوم 23

2-6- تاریخچه خانه های دوم 24

2-6-1- جهان 24

2-6-2- ایران 26

2-7- اثرات خانه های دوم بر نواحی روستایی 29

2-7-1- اثرات زیست محیطی 31

2-7-1-1- آلودگی هوا و صوتی 31

2-7-1-2- آلودگی آب رودخانه ها 31

2-7-1-3- از بین بردن پوشش گیاهی 32

2-7-1-4- تخریب و تغییر چشم انداز طبیعی 32

2-7-1-5- تخریب محیط زیست و منابع طبیعی 32

2-7-2- اثرات اجتماعی و فرهنگی 33

2-7-2-1- افزایش سطح آگاهی و دانایی مردم ناحیه 33

2-7-2-2- تضاد و دو گانگی اجتماعی و فرهنگی بین گردشگران و روستاییان 33

2-7-2-3- الگو برداری از شیوه زندگی گردشگران 33

2-7-2-4- تاثیر بر روند مهاجرت روستای-شهری 34

2-7-2-5- تضعیف فرهنگ محلی و سنتی 34

2-7-2-6- کاهش امکان ساخت مسکن برای مردم محلی 35

2-7-2-7- کاهش انسجام اجتماعی 35

2-7-2-8- افزایش ناهنجاری اجتماعی 35

2-7-3- اثرات اقتصادی 35

2-7-3-1- افزایش قیمت زمین 36

2-7-3-2- افزایش قیمت کالا و خدمات 36

2-7-3-3- ایجاد اشتغال و درآمد 36

2-7-3-4- منسوخ شدن فعالیت کشاورزی 37

2-7-3-5- افزایش هزینه زندگی 37

2-7-3-6- کمک به فراهم شدن خدمات زیر بنایی 37

2-7-3-7- افزایش رفاه عمومی مردم روستا 37

2-7-3-8- افزایش اختلاف درآمد بین روستائیان 38

2-7-4- اثرات کالبدی 38

 

2-7-4-1- تغییر کاربری باغات و مزارع 38

2-7-4-2- تبدیل باغات مثمر به ساختمانهای مسکونی 39

2-7-4-3- تغییر در بافت و ساخت روستا 39

2-7-4-4- تجاوز به حریم رودخانه ها و اراضی ساحلی 39

2-7-4-5- تغییر چشم انداز روستایی 39

42

3-1- مقدمه 43

3-2-قلمرو تحقیق 43

3-2-1-قلمرو موضوعی 43

3-2-2- قلمرو زمانی 43

3-2-3- قلمرو مکانی 43

3-2-3-1- جغرافیای طبیعی دماوند 43

3-2-3-1-1- موقعیت 43

3-2-3-1-2-ناهمواریها 44

3-2-3-1-3- آب و هوا 45

3-2-3-1-3-1- كویر یا دشت كویر 45

3-2-3-1-3-2- رشته كوه های البرز 45

3-2-3-1-3-3- بادهای مرطوب و باران زای غربی 45

3-2-3-1-3-4- سه بخش اقلیمی استان تهران 45

3-2-3-1-4- خصوصیات جغرافیایی شهرستان شمیرانات 46

3-2-3-1-4-1- ساختمان زمین شناسی 47

3-2-3-1-4-2- ناهمواری ها 47

3-2-3-1-4-2-1 گسل های مهم 49

3-2-3-1-4-3- اقلیم 49

3-2-3-1-5- خصوصیات انسانی شهرستان شمیرانات 50

3-2-3-1-5-1- تقسیمات كشوری 50

3-2-3-1-5-2- جمعیت و توزیع جغرافیایی آن 51

3-2-3-1-5-3- خصوصیات اقتصادی 52

3-2-3-1-5-3-1 فعالیت های اقتصادی 52

3-2-3-1-5-3-1-1- كشاورزی 52

3-2-3-1-5-3-1-2- صنعت و خدمات 53

3-2-3-1-5-4- جاذبه های گردشگری در شهرستان شمیرانات 53

3-2-3-1-5-4- 1- جاذبه های طبیعی 53

3-2-3-1-5-4- 2- جاذبه های انسانی 55

3-2-3-1-6- بخش لواسانات 57

3-2-3-1-6-1- شهرها 57

3-2-3-1-6-2- دهستان ها 57

3-2-3-1-6-3- پیشینه 58

3-2-3-1-6-4 – جمعیت 58

3-2-3-1-6-5- مردم 58

3-2-3-1-6-6- جاذبه های طبیعی و گردشگری 59

3-2-3-1-6-7- چشمه های بخش لواسانات 60

3-2-3-1-6-8- دهستان لواسان بزرگ 61

3-2-3-1-6-9- روستاهای داخل محدوده لواسان بزرگ 62

3-2-3-1-6-10- ریشه‌شناسی 63

3-2-3-1-6-11- زبان گفتاری 63

3-2-3-1-6-12- خاندان‌های بومی و اصیل لواسان بزرگ 63

3-2-3-1-6-13-محصولات کشاورزی 64

3-2-3-1-6-14- مسیرهای دسترسی به لواسان بزرگ 64

3-2-3-1-6-15- آثار توریستی، باستانی و ملی منطقه 64

3-2-3-1-6-16- ایرا (لواسان) 66

3-2-3-1-6-17- نیکنام‌ده (لواسان) 67

3-3-داده های مورد استفاده 68

3-4-شاخص های تحقیق 68

3-5- مراحل انجام تحقیق 70

3-6- روش شناسی تحقیق 70

3- 7-جامعه آماری 71

3 -8- روش نمونه گیری 71

3-9- حجم نمونه 71

3-10- روش جمع آوری اطلاعات 73

3-11-روایی ابزار تحقیق 73

3-12- آزمون پایایی پرسشنامه 74

3-14- روش تجزیه و تحلیل داده ها 77

78

4-1- مقدمه 79

4-2-تجزیه تحلیل پرسشنامه 80

4-2-1. جنسیت 80

4-2-2. تاهل 81

4-2-3. میزان تحصیلات 82

4-2-4. سن 83

4-3. چگونگی توزیع متغیرهای پژوهش بر اساس شاخصهای مرکزی، پراکندگی و شکل توزیع 84

4-4. بررسی نرمال بودن متغیرها 86

4-5. فرضیه های پژوهش 88

99

5-1-نتیجه گیری 100

5-2- پیشنهادات 101

5-2-1- پیشنهادات اجرایی 101

5-2-2- پیشنهادها برای تحقیقات آتی 103

منابع: 104

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول2-1- اثرات خانه های دوم در ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی 40

جدول3-1- تقسیمات کشوری شهرستان شمیران 51

جدول3-2- شاخص های تحقیق……………………. 69

جدول 3-3 جدول مقادیر آلفای کرونباخ برای شاخص های پژوهش  76

جدول 4-1- توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده از نظر جنس 80

جدول 4-2-توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده از نظرتاهل 81

جدول 4-3- توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده از نظرمیزان تحصیلات . 82

جدول 4-4- توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده ازسن… 83

جدول 4-5-شاخص های مرکزی،پراکندگی وتوزیع متغییرهای پرسشنامه ساکنین روستا……………………………… 85

جدول 4-6- شاخص های مرکزی،پراکندگی وتوزیع متغییرهای پرسشنامه مسئولین روستا…………………………….. 86

جدول 4-7-آزمون کولموگروف اسمیرنوف متغییرهای پژوهش 87

جدول 4-8-توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به تاثیرات زیست محیطی از دید ساکنین روستا……………………….. 88

جدول 4-9- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به تاثیرات زیست محیطی از دید مسئولین روستا………………………. 90

جدول 4-10- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به تاثیرات اجتماعی از دید ساکنین روستا………………………….. 91

جدول 4-11- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به تاثیرات اقتصادی از دید ساکنین روستا………………………….. 93

جدول 4-12- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به تاثیرات اقتصادی از دید مسئولین روستا ………………………… 94

جدول 4-13- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به اثرات کالبدی از دید ساکنین روستا………………………….. 95

جدول 4-14- توزیع فراوانی پاسخ سئوالات مربوط به اثرات کالبدی از دید مسئولین روستا…………………………. 97

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

شكل2-1-اکوتوریسم به مثابه یک فرصت 15

شکل2-2- تهدیدات بالقوه ی اکوتوریسم 16

شکل 3-1 تقسیمات کشوری استان تهران…………… 46

شکل 3-2- نقشه دهستان لواسان بزرگ……………. 62

شکل 3-3- روستای ایرا در دهستان لواسان بزرگ ….. 66

شکل3-4- خانه ویلایی در روستای ایرا …………. 67

شکل3-5- خانه ویلایی در روستای ایرا …………. 67

شکل3-6- روستای نیکنامده از دهستان لواسان بزرگ . 68

شکل3-7- نقشه روستای ایرا ونیکنامده………….. 68

شکل3-8-نمودارمراحل انجام تحقیق……………… 70

نمودار 4-1-وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر جنس 81

نمودار 4-2- وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظرتاهل 82

نمودار 4-3- وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظرمیزان تحصیلات 83

نمودار4-4- وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظرسن ….. 84

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 

1-1-مقدمه

تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان بعد از جنگ جهانی دوم به ویژه در زمینه سهولت تحرک وجابجایی دررابطه با بهبودراه های ارتباطی وحمل و نقل، افزایش اوقات فراغت، گسترش شهرنشینی، افزایش آلودگی محیط زیست، بهبود رفاه اجتماعی و امکان تخصیص بخشی از درآمد برای امور غیرضروری، موجب رواج گردشگری روستایی و به تبع آن خانه های دوم ابتدا در غرب و سپس در بسیاری از کشورهای جهان شد (رضوانی و همکاران، 1391: 1). خانه های دوم به خانه هایی گفته می شود که ساکنان شهرها برای گذراندن اوقات فراغت و استراحت خود در نواحی روستایی خوش آب و هوا تدارک می بینند و به نام خانه های ییلاقی، خانه های تعطیلات و آخر هفته معروف اند. از آنجا که گردشگران روحیات، خصلتها، انگیزه ها، آموخته ها و آرزو های گوناگونی دارند و سلسله مراتب ارزشی آنها نیز متنوع و پیچیده است، می توان انتظار داشت که الگوی رفتاری آنها در تدارک خانه های دوم و گذراندن اوقات فراغت در روستا نیز متفاوت باشد (عنابستانی، 1388: 7).

1-2- بیان مساله

در برخی از كشورها مالكیت خانه های دوم به عنوان بخش اجتناب ناپذیر الگوی جدید زندگی مطرح شده و به همین دلیل بازار اصلی مقاصد روستایی راگردشگران داخلی تشكیل می دهند. فرانسه، آلمان و ایتالیا از زمره كشورهایی به شمار می آیند كه با توجه به تعداد جمعیت ساكن خود بیشترین تعداد خانه های دوم را در خود جای داده اند. در فرانسه، خانه های دوم اغلب در اماكنی كه از نقاط ممتاز گردشگری به حساب می آیند؛ یعنی در كنار دریا و یا نواحی كوهستانی استقرار یافته اند. در ایالات متحده آمریكا نیز چنین است برای مثال می توان به خانه های دوم تجملی ولوكس واقع در ایالات فلوریدا، كالیفرنیا و ویلاهای مجلل در كوههای راكی اشاره كرد. در روسیه « داچا[1]» ها در حوالی مسكو و یا در كرانه های دریای سیاه نقش مشابه ای دارند. در مناطق گرمسیری جهان، طبقات مرفه نیز چنین خانه هایی را در نواحی مرتفع احداث می كنند. این پدیده در محیط زیست و جوامع محلی پیامد های مثبت و منفی را در برداشته است. در صورتی که ساخت خانه های دوم در پیرامون کلان شهرهایی مانند تهران بدون اندیشه قبلی وبرنامه ریزی انجام شود، می تواند توسعه پایدار آن نواحی را تهدید نماید (صالحی نسب، 1385: 2). گسترش خانه های دوم می تواند با برهم زدن زیبایی بصری روستاها و تخریب پوشش گیاهی به روستاها آسیب برساند. با گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی به جنبه ی زیبایی و توازن آن ها توجه کمی شده است. با توجه به ماهیت گردشگری و خانه های دوم و ارتباط آن با فعالیت های مختلف اقتصادی و اجتماعی، بروز تغییرات و تحولات زیست محیطی و اثرات اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی اجتناب ناپذیر است، به ویژه رشد بی رویه و بی برنامه ی خانه های دوم می تواند اثرات نامطلوبی در زمینه های ذکر شده ایجاد نماید (رضوانی و همکاران، 1391: 3). با توجه به تعریف اکوتوریسم که شکل پایدار، گردشگری مبتنی بر منابع طبیعی است که به طور عمده بر دو فاکتور”کسب تجربه درطبیعت” و”یادگیری در مورد طبیعت”تأکید می نماید. علاوه بر آن مدیریت طبیعت گردی بر اساس اصول اخلاقی صورت می پذیرد تا از این طریق میزان تأثیرات سوء وارده بر محیط زیست را به حداقل برساند، همچنین هدایت و جهت گیری فعالیت های طبیعت گردی به صورت محلی در جهت منافع بومیان اعمال می شود، ازآنجایی که طبیعت گردی در مناطق طبیعی واقع می شود لذا باید جهت حفاظت وحراست از این مناطق اقدام نمود ( دیوید ای. فنل، 1999: 64).

منطقه لواسان بزرگ یا همان دهستان لواسان بزرگ یکی از مناطق ییلاقی، کوهستانی و خوش آب و هوای بخش لواسانات شهرستان شمیرانات استان تهران است که در دامنه سرسبز رشته‌کوههای البرز و۳۳کیلومتری جنوب‌غربی قله دماوند قرار دارد. روستاهای داخل محدوده لواسان بزرگ: رسنان-علایین-کلان-روستای لواسان (بزرگ) (مرکز دهستان) -مزرعه شاه نشین–نیکنامده (پر جمعیت ترین منطقه لواسان بزرگ) -هیزم دره-ایرا-پورزند سفلی-پورزند علیا-پورزند وسطی-تاسیسات سدلتیان–جوزک (جیرودی،1377: 31).

با توجه به اثراتی که گسترش خانه های دوم بر محیط زیست و ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی روستاها (جوامع محلی) می گذارد. این تحقیق در پی یافتن این موضوع است که خانه های دوم چه اثراتی براکوتوریسم در منطقه مورد مطالعه دارد. به علاوه این تحقیق در پی پیافتن اثرات اجتماعی و اقتصادی بر منطقه مورد مطالعه است.

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق

رشد و گسترش گردشگری و به تبع آن شكل گیری و گسترش خانه های دوم از پدیده های مهم قرن بیستم و قرن حاضر است. نواحی روستایی از جمله عرصه هایی است كه در این زمینه مورد بهره برداری قرار گرفته و به همین علت بخش مهمی ازخانه های دوم درنواحی روستایی ایجادوگسترش یافته اند با توجه به ماهیت گردشگری وخانه های دوم وارتباط آن با فعالیتهای مختلف اجتماعی و اقتصادی بروز تغییرات و تحولات زیست محیطی و اثرات اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی اجتناب ناپذیر است. رشد بی رویه و بدون برنامه خانه های دوم می تواند اثرات نامطلوبی در زمینه های ذكر شده ایجاد نماید (نوذری، 1386: 5). خانه های دوم می تواند اثرات متعددی بر نواحی روستایی داشته باشد، در برخی موارد این اثرات سود مند است. برای نمونه ممکن است مساکن قدیمی در روستاها بازسازی و یا تبدیل به مساکن جدید شوند که علاو ه برزیباسازی روستاها، برای مردم روستاها نیز زمینه اشتغال موقت و یادائمی فراهم آورند درآمد فروشگاه های محلی را بالا ببرند و تسهیلات دیگری فراهم نمایند. با این حال گسترش مالکیت خانه های دوم می تواند اثرات منفی بر نواحی روستایی داشته باشد. در این رابطه وال واسمیت معتقدند که گسترش خانه های دوم می تواند با برهم زدن زیبایی بصری روستاها و تخریب پوشش گیاهی، به محیط روستاها آسیب برساند. به نظر آن ها درگسترش خانه های دوم در نواحی روستا یی به زیبایی وتوازن آنها توجه کمی شده است (رضوانی و همکاران، 1384: 3). از آنجا که نواحی روستایی منبعی آسیب پذیر و مستعد تغییرات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است، به ویژه تجربه نشان داده است که همه جا گردشگری به طور خودجوش واتفاقی و بدون برنامه ریزی و مدیریت مؤثر، گسترش یافته، پیامدهای نامطلوبی به بار آورده و در درازمدت مشکلات آن بیشتر از فواید آن شده است (رضوانی و همکاران، 1390: 5). پیامدهایی چون آلودگی محیط زیست، تخریب منابع آب، وقوع سیل، فرسایش خاک و تخریب جنگل ها ومراتع از عوارض مشهود آن طی دو دهۀ اخیر بوده است. به همین دلیل در طول چند سال گذشته مفهوم گردشگری پایدارتاحدی پیشرفت کرده که بتواند پاسخگوی تهدیدات گردشگری نابسامان باشد ( دروئو[2]، 1374: 410). گسترش خانه های دوم امکان ساخت مسکن برای مردم محلی را کاهش می دهد. افزایش تقاضای خرید خانه های دوم در نواحی روستایی قیمت این خانه ها را به حدی بالا می برد که مردم محلی توان خرید مسکن را ندارند؛ جوانان به دلیل مشکلات سکونت در جوامع محلی، به شهرها مهاجرت می کنند و بدین ترتیب ساختار اجتماعی جوامع روستایی برهم می خورد؛ و هجوم ثروتمندان غیر روستایی به نواحی روستایی می تواند سبب خشم افراد محلی شودو فرهنگ آنها را کمرنگ کند؛ اگر چه بسیاری از مطالعات نشان داده است که صاحبان خانه های دوم سعی می کنند خود را با جوامع محلی وقف دهند. بنابراین یکی از مسائلی که برنامه ریزان گردشگری روستایی با آن مواجه اند، برقراری توازن بین تقاضای ساکنان ثروتمند شهری برای خرید یا ساخت خانه های دوم در نواحی روستایی با نیازهای جوامع محلی در زمینه ی تأمین مسکن است (رضوانی و همکاران، 1384: 4). خانه هایی دوم به عنوان بخش مهمی از گردشگری روستایی اگر به نحوی مناسب برنامه ریزی و مدیریت شود، میتواند خالق یا محرك یک فرایند توسعه یافتگی برای حصول به پایداری توسعه در نواحی روستایی و نیز پایداری جوامع محلی در کلیه زیر شاخه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خود صنعت گردشگری باشد. در بعضی از کشورها، گردشگری روستایی از طریق مالکیت خانه های دوم ابزاری برای توسعه پایدار قرار میگیرد (فاضل نیا و همکاران، 1389). این پدیده در محیط زیست و جوامع محلی پیامدهای مثبت ومنفی را در بر داشته است. در صورتی كه ساخت خانه های دوم در محیط های پیرامون كلان شهرهایی مانند تهران بدون اندیشه قبلی و برنامه ریزی انجام شود، می تواند منابع اکوتوریستی آن نواحی را ت