هدف: بررسی راه‌های تغییر باورهای منفی در کودکان و آشنایی والدین با روش‌های برخورد مناسب با چهار هدف رفتار نادرست.

 

محتوا: در این جلسه با توجه به موضوعات و آموزش‌های جلسه قبل که در خصوص بررسی روش اهداف رفتار نادرست در کودکان آورده شده بود به والدین چهار راه تغییر باورهای منفی در نوجوانان و راه‌هایی که والدین می‌توانند اعمال نمایند در رابطه با نوجوانان آموزش داده خواهد شد.

 

برای تغییر باورهای نادرست نوجوانان باید ‌به این نکته توجه داشته باشیم که به زور نمی‌توانیم رفتار نوجوان‌ها را تغییر بدهیم و بهترین طرز برخورد با رفتار منفی نوجوان این است که بدانیم نوجوان از ما چه واکنشی را انتظار می‌کشد و بعد آن واکنش را کنار بگذاریم

 

جلسه پنجم: آشنایی با مهارت‌های ارتباطی مؤثر با کودکان.

 

هدف: پیدا کردن و آشنایی با مؤلفه‌های ارتباط مؤثر و تسهیل در برقراری ارتباط بین اعضای خانواده.

 

محتوا: در این جلسه مؤلفه‌های ارتباط مؤثر بین والدین و نوجوانان مطرح خواهد شد، بعضی از مؤلفه‌های آموزنده. صحبت کردن دقیق و محترمانه اعضا با یکدیگر، خوب گوش دادن، گوش دادن انعکاسی ‌و تماس چشمی.

 

جلسه ششم: دلگرم سازی و بالا بردن عزت نفس.

 

هدف: اهمیت دلگرم سازی در روابط والدین و کودکان، همچنین راه کارهایی که باعث ایجاد و افزایش دلگرمی در خانواده می‌شود مورد تبیین قرار گرفت.

 

محتوا: برای توضیح مفهوم دلگرمی ابتدا از شرکت کنندگان خواسته شدتا هر یک نظر خود را ‌در مورد این مفهوم بیان کنند و بعد خود مشاور تعریف نمود؛ تشریح راه‌های دلگرمی دادن، بیان ده روش برای تشویق کردن نوجوان‌ها.

 

جلسه هفتم: ارتباط،گوش دادن.

 

هدف:آشنایی با روش‌های گوش دادن فعال در خانواده.

 

محتوا : در جلسه هفتم ‌در مورد اینکه مسأله از آن کیست صحبت کردیم بعضی از مسایل و مشکلات خاص نوجوان‌هاست و اگر پدر و مادر به اصرار بخواهند مسئولیت مسائل نوجوان‌ها را به عهده بگیرند در آن‌ ها تولید وابستگی و یا سرکشی کنند و مانع از این می‌شوند که آن‌ ها مسئولیت مشکلات خود را متقبل گردند. گوش بدهید، با بدن خود نشان بدهید در حال گوش دادن هستید، باید به سمت جلو خم شوید، نزدیک فرزند خود بنشینید.کارهای دیگر را کنار بگذارید. به فرزندتان نگاه کنید. به او کامل توجه کنید. در این جلسه همچنین ‌در مورد موانع ارتباطی در رابطه مادر-نوجوان صحبت شد.

 

جلسه هشتم: ابراز احساس.

 

هدف: آشنایی و استفاده از روش های ابراز احساس(من-پیام به جای تو-پیام)

 

محتوا: در جلسه قبل توضیح دادیم که چگونه به ابراز احساس از ناحیه نوجوان گوش کنیم در این جلسه به روش‌هایی اشاره می‌کنیم که به کمک آن می‌توانیم احساسات خود درباره رفتار نوجوانمان را بیان کنیم

 

پیام من به جای پیام تو

 

 

 

 

 

 

من-پیام تو- پیام وقتی آشپزخانه را تمیز نمی‌کنی،مأیوس می‌شوم. تو نمی‌توانی آشپزخانه را تمیز کنی؟من که مستخدم تو نیستم!

تو-پیام نوجوان را تحقیر می‌کند.سرزنش آمیز و انتقاد کننده اند؛ وتولید خشم، رنجش، خجالت و احساس بی ارزش بودن ‌می‌کنند. نوجوان ها ممکن است عبارتی نظیر تو بی ملاحظه ای «را نشانه نداشتن ارزش شخصی قلمداد کنند.

 

استفاده از من-پیام، احساس و نگرانی ما را مخابره می‌کند و شرایطی فراهم می‌سازد که نوجوان به احساسات ما بها دهند؛ و نشان می‌دهیم که خود ما مسئول احساساتمان هستیم و به جای اینکه بگوییم» تو مرا ناراحت می کنی« می گوییم»احساس ناراحتی می کنم«

 

جلسه نهم: رشد مسئولیت، نتایج طبیعی و منطقی آن.

 

هدف:آشنایی با نتایج منطقی و طبیعی و آشنایی و استفاده از پیامد به جای مجازات یا تنبیه.

 

محتوا: پیامدهایی که خود به خود و پس از انجام دادن عمل پیش می‌آیند، پیامد طبیعی هستند.

 

جلسه دهم: جمع بندی، مرور و نتیجه گیری

 

هدف: جمع بندی و نتیجه گیری و گزارش والدین در خصوص تغییرات ارتباطی و آشنایی با دیدگاه های مطرح شده مادران.

 

محتوا: در ابتدای جلسه،تکلیف جلسه قبل اعضاء بررسی خواهد گردید و تبادل نظری بین اعضاء در رابطه با موارد یادداشت شده ی هر فرد صورت خواهد گرفت. سپس مباحث جلسات قبلی جمع بندی می شود و به اعضاء توضیح داده خواهد شد که با کاربرد صحیح مهارت هایی که در این جلسه ها آموخته اند، می‌توانند ارتباط بهتری با فرزندان نوجوانشان داشته باشند سپس به سؤال های اعضای گروه پاسخ داده خواهد شد، و با اعضای گروه آخرین جلسه، مورد مرور و ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس اعضاء نظرات و پیشنهادات خود ‌در مورد جلسات را به صورت کتبی و شفاهی مطرح کردند.

 

روش تحلیل یافته ها

 

جهت انجام محاسبات آماری وتجزیه و تحلیل داده ها از روش‌های آماری زیر استفاده گردید: ۱٫روش‌های آمار توصیفی: میانگین، انحراف معیار و حداقل و حداکثر نمره‌های افراد گروه‌های آزمایش و کنترل در متغیر مورد مطالعه.

 

۲ .روش‌های آمار استنباطی: جهت تحلیل دو فرضیه اول پژوهش از تحلیل کوواریانس تک متغیره (ANCOVA) استفاده شد.

 

 

 

 

 

فصل چهارم

 

یافته های پژوهش

 

 

 

مقدمه؛ در این فصل تجزیه و تحلیل داده ­ها در دو بخش توصیفی و استنباطی صورت ‌می‌گیرد. در بخش توصیفی جدول فراوانی، درصد و شاخص­ های توصیفی متغیرهای پژوهش یعنی میانگین و انحراف استاندارد در قالب جدول ارائه شده است. در بخش استنباطی ‌نیز برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شده است و قبل از اجرای آن پیش شرط استفاده از تحلیلات پارامتریک و به ویژه تحلیلات کوواریانس نیز به کمک آزمون‌های آزمون کولموگروف اسمیرنوف و لون بررسی شد.

 

بخش اول، یافته ­های توصیفی؛

 

جدول شماره دو وضعیت سنی والدین شرکت کننده پژوهش به تفکیک برای گروه آزمایش و گروه گواه را مشخص می‌کند. ارائه­ این اطلاعات نیز به دلیل نشان دادن همتای تقریبی گروه ­های پژوهش است.

 

جدول ۲ مشخصات سنی مادران گروه گواه و آزمایش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گروه تعداد حد اقل حد اکثر میانگین انحراف استاندارد گروه آزمایش ۱۲ ۳۱ ۴۵ ۳۹٫۷۱ ۵٫۲۲ گروه گواه ۱۲ ۳۰ ۴۵ ۳۷٫۲۱ ۴٫۱۱

هر گروه متشکل از ۱۲ نفر است. اطلاعات مربوط سن مادران نشان می‌دهد که گروه ها از نظر شرایط سنی تفاوت چندانی با هم ندارند. میانگین سنی گروه آزمایش ۳۹٫۷۱ و گروه گواه ۳۷٫۲۱ سال است. نمودار شماره­ ۱ و ۲ نیز اطلاعات مربوط به تعداد فرزندان و سطح تحصیلات مادران گروه آزمایش و گروه گواه را نشان می‌دهند. ۴۲% مادران گروه گواه تحصیلاتشان در سطح ابتدایی، ۳۴ در صد راهنمایی،و دوره های متوسطه، دیپلم و لیسانس و بالاتر هرکدام ۸ درصد است. در بین مادران گروه آزمایش نیز ۲۲ درصد تحصیلاتشان در سطح ابتدایی،۳۶ درصد راهنمایی، ۱۴ درصد دبیرستان، ۲۱ درصد دیپلم و ۷ درصد نیز لیسانس و بالاتر بودند.

 

1. 1. ماده ۹-۱ اصول مؤسسه‌: ۱- طرفین ملزم به رعایت هر عرف تجاری توافق شده و هر رویه ای هستند که بین خود برقرار ساخته اند.۲- طرفین ملزم به رعایت عرفی تجاری هستند که در تجارت بین‌المللی، از سوی طرفین در تجارت خاص مورد نظر، به طور گسترده ای شناخته شده است و به طور منظم رعایت می شود، مگر در موردی که اعمال چنان عرفی غیرمتعارف باشد. ↑

   

 

1. 1. کاتوزیان، جلد سوم، صفحه های ۱۳۳-۱۳۰٫ ↑

 

1. 1. ماده ۷-۱ اصول مؤسسه‌: ۱٫ در تجارت بین‌المللی، هر طرف قرارداد باید مطابق با حسن نیت و معامله منصفانه اقدام کند. ۲٫ طرفین نم ‌می‌توانند این تکلیف را مستثنا یا محدود کنند. ↑

 

1. 1. 1. ماده ۸-۴-۷ اصول مؤسسه‌: ۱٫ طرف مسئول عدم اجرای تعهد، مسئول آن قسمت از صدمه وارده بر طرف زیان‌دیده که با اقدامات معقول و متعارف طرف زیان‌دیده ممکن بود تقلیل داده شود، نیست. ۲٫ طرف زیان‌دیده مستحق است هر هزینه ای را که به طور متعارف در تلاش برای تقلیل صدمه متحمل شده است، دریافت کند. ↑

   

 

1. 1. اخلاقی و امام، ۱۳۹۳، ص ۱۹۴٫ ↑

 

1. 1. ماده ۴-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، صفحه های ۱۵۴-۱۵۱ قسمت شرط نتیجه. ↑

 

1. 1. قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، صفحه های ۱۵۷ قسمت شرط فعل. ↑

 

1. 1. اخلاقی و امام، ۱۳۹۳، ص ۱۹۵٫ ↑

 

1. 1. ماده ۷-۱-۷ اصول مؤسسه‌: ۱٫ عدم اجرای تعهد از سوی یک طرف قرارداد، در صورتی معذور است که طرف مذبور ثابت کند عدم اجرای تعهد به دلیلِ وجودِ مانعی فراتر از کنترل وی بوده و در زمان انعقاد قرارداد، به طور متعارف انتظار نمی رفته است که مانع مذبور ب ه حساب آورده شود یا از آن یا از نتایج آن اجتناب شود یا بر آن مانع یا نتایج آن غلبه شود. ۲٫ در صورتی که مانع فقط موقتی باشد، عذر (قوه قهریه )، با در نظر گرفتن اثر مانع مذبور بر اجرای تعهدات قراردادی، برای مدت زمانی متعارف قابل قبول خواهد بود. ۳٫ طرفی که در اجرای تعهداتش کوتاه می‌کند، باید اخطاری مبنی بر وجود مانع و اثر آن بر توانایی وی برای اجرای تعهداتش، به طرف دیگر بدهد . اگر در مدت زمانی متعارف، پس از اینکه طرف مسئول عدم اجرا از وجود مانع آگاه شده یا بایستی از آن آگاه می شده است، طرف دیگر اخطار مذکور را وصول نکند، وی مسئول خسارات ناشی از عدم وصول است. ۴٫ مفاد این ماده به هیچوجه یک طرف قرارداد را از اجرای حق خود برای خاتمه دادن به قرارداد یا خودداری از اجرا یا درخواست بهره در قبال پولی که موعد پرداختش رسیده است، منع نمی کند. ↑

 

1. 1. اخلاقی و امام، ۱۳۹۳، ص ۱۹۶٫ ↑

 

1. 1. ماده ۵-۱-۵ اصول مؤسسه‌. ↑

 

1. 1. اخلاقی و امام، ۱۳۹۳٫ ↑

 

1. 1. بند الف از ماده ۵-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی: طریق بیان تعهد در قرارداد. ↑

 

1. 1. بند ب از ماده ۵-۱-۵ اصول مؤسسه‌: مبلغ قراردادی و سایر شروط قرارداد. ↑

 

1. 1. بند ج از ماده ۵-۱-۵ اصول مؤسسه‌: میزان مسئولیت ناشی از خطری که به طور معمول در دستیابی به نتیجه مورد انتظار ذی مدخل است. ↑

 

1. 1. اخلاقی و امام، ۱۳۹۳، ص ۱۹۹٫ ↑

 

1. 1. بند د از ماده ۵-۱-۵ اصول مؤسسه‌: قابلیت طرف دیگر بر تأثیرگذاری بر اجرای تعهد مورد نظر. ↑

 

1. 1. ماده ۶-۱-۵ اصول مؤسسه‌. ↑

 

1. 1. بند اول از ماده ۷-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. بند دوم از ماده ۷-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. بند سوم از ماده ۷-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. بند چهارم از ماده ۷-۱-۵ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. ماده ۵۵ کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا: هرگاه قرارداد به نحو صحیح منعقد شده باشد ولی ثمن به طور صریح یا ضمنی تعیین نشده یا مقرراتی برای تعیین آن وضع نگردیده باشد، در صورت فقدان هر گونه دلیل مخالفت، چنین فرض می‌شود که طرفین به طور ضمنی بر روی ثمنی که عموماً در زمان انعقاد قرارداد برای چنان کالای فروخته شده ای که در اوضاع و احوال مشابه در تجارت مربوطه رایج است توافق کرده‌اند. ↑

 

1. 1. ماده ۷-۱ اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی: ۱٫در تجارت بین‌المللی، هر طرف قرارداد باید مطابق با حسن نیت و معامله منصفانه اقدام کند. ۲٫ طرفین نم ‌می‌توانند این تکلیف را مستثنا یا محدود کنند. ↑

 

1. 1. قسمت دوم فصل سوم اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی. ↑

 

1. 1. اصول مؤسسه‌، ماده ۸-۳: در صورتی که یک طرف بر اثر تدلیس طرف دیگر، به ا نعقاد قرارداد ترغیب و هدایت شده باشد، می‌تواند قرارداد را ابطال کند . تدلیس شامل بیان یا رفتار یا عدم افشای فریبکارانه اوضاع و احوالی می شود که بر طبق معیارهای متعارف تجاری برای معامله منصفانه، طرف دیگر موظف به افشای آن ها بوده است. ماده ۹-۳: در صورتی که یک طرف با تهدیدهای غیرموجه طرف دیگر، به سوی انعقاد قرارداد کشانده شود، تهدیدهایی که با توجه به اوضاع و احوال، چنان قریب الوقوع و جدی بوده اند که انتخاب متعارف دیگری را برای طرف اول باقی نگذاشته اند، او می‌تواند قرارداد را ابطال کند . یک تهدید بویژه در مو ردی غیرموجه است که فعل یا ترک فعلی که با آن طرف مذبور تهدید شده است، به خودی خود غلط باشد یا استفاده از آن به عنوان وسیل ه ای برای رسیدن به هدف انعقاد قرارداد، خطا باشد. ماده ۱۰-۳: ۱٫ اگر در زمان انعقاد قرارداد، قرارداد یا شرطی از آن، به طور غیرق ابل توجیه، مزیت بیش از حدی به طرف دیگر واگذار کند، طرف اول می‌تواند قرارداد یا شرط منفرد مذبور را ابطال کند. در این مورد باید از جمله به موارد زیر توجه داشت: الف) این واقعیت که طرف دیگر از وابستگی، فشار اقتصادی یا نیازهای اضطراری طرف اول، یا از عدم آمادگی ، جهل، بی تجربگی یا عدم مهارت او در چانه زدن، به طور غیرمنصفانه ای بهره برده است؛ و ب) ماهیت و مقصود از قرارداد. ۲٫ دادگاه می‌تواند بر مبنای درخواست طرفی که حق ابطال دارد، قرارداد یا شرطی از آن را تعدیل کند تا با معیارهای تجاری متعارف در معامله منصفانه منطبق شود. ۳٫ دادگاه همچنین می‌تواند بر مبنای درخواست طرفی که اخطار ابطال را دریافت می‌کند، قرارداد یا شرطی از آن را تعدیل کند مشروط بر اینکه طرف مذبور، بلافاصله پس از دریافت اخطار مذکور، و قبل از اینکه طرف دیگر بر مبنای آن اقدام کرده باشد، او را از درخواست خود آگاه کرده باشد. مفاد بند دوم ماده ۱۳-۳ (پس از اعلام یا اجرای مذبور، حق ابطال از میان می رود و هر اخطارِ ابطالِ قبل از آن، فاقد اثر قانونی م یشود)، بسته به مورد اعمال می شود. ↑

 

1. 1. ماده ۸-۱-۵ اصول مؤسسه‌. ↑

 

در اینجا دو سؤال مطرح می‌شود. نخست اینکه، اگر قبل از عروسی و پیش از اینکه زن تمامی مهریه خود را که بدون مدت و قابل وصول است و به قول قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک آن می‌شود (ماده ۱۰۸۲ق.م.)، زن با اجبار و اکراه از طرف شوهر، تمکین نماید، آیا با این اکراه که موجب شده، زن بالاجبار تن به تمکین خاص بدهد حق حبس او از میان می‌رود و پس از رفع اکراه، آیا زن می‌تواند از انجام وظایف خاص زناشوئی خودداری کند تا مهر حال خویش را تماماً دریافت کند؟ به نظر می‌رسد پاسخ مثبت است، زیرا، هرچند بعد از اولین بار از نزدیکی، حق حبس زایل می‌شود. اما، این زمانی است که با اختیار نزدیکی صورت گرفته باشد. ‌بنابرین‏، حق حبس که برای زن ایجادشده، با اکراه از بین نمی‌رود، و مفهوم مخالف ماده ۱۰۸۶ق.م. که از کلمه اختیار استفاده ‌کرده‌است، به نظر می‌رسد، همین معنا را خواهد داشت.
پرسش دوم این است که: از یک طرف ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی مقرر نموده: هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب‌النفقه امتناع نماید، دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می‌کند و از سوی دیگر طبق ماده ۱۰۸۵ق.م. زن می‌تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. ‌بنابرین‏، آیا نتیجه‌ای که گرفته می‌شود این است که اگر شوهر از پرداخت نفقه چنین زنی امتناع نماید، قابل مجازات خواهد بود؟ در پاسخ می‌توان گفت آنچه که در ماده ۱۰۸۵ق.م. آمده، جنبه مدنی استحقاق نفقه زن است که او علی‌رغم امتناع از وظیفه زناشوئی (تمکین خاص) به دلیل داشتن حق حبس، استحقاق مطالبه و دریافت نفقه را دارد. اما، در قانون مجازات اسلامی، مجازات مرد، موکول به تمکین زن شده است (به طور مطلق) و با تفسیر مضیق و به نفع متهم، به پاسخ نزدیک می‌شویم که در چنین حالتی، حکم به مجازات شوهر داده نخواهدشد. به علاوه، رأی وحدت رویه و لازم‌الاتباع شماره ۶۳۳ مورخ ۱۴/۲/۱۳۷۸ هیئت عمومی دیوان‌عالی کشور . ‌به این پرسش و بحث خاتمه داده و مقرر ‌کرده‌است که در اینجا: حکم به مجازات شوهر به علت امتناع زوجه از تمکین ولو به اعتذار استفاده از اختیار حاصله از مقررات ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، داده نخواهد شد.
درا ینجا لازم است چند نکته را یاد‌آوری نماییم که: اگر مهریه حال نباشد (موجل و قسطی باشد)، حق حبس برای زن به وجود نخواهد آمد. ولی اگر زن حق حبس داشته باشد، پرداخت قسمتی از مهر نیز این حق را از بین نمی‌برد، به علاوه، اعسار شوهر (هم) مانع از استفاده زن از حق حبس نیست .^[۱۵۴]

 

فصل ششم

 

حقوق زوجین و نشوز

 

نشوز و وظایف زوجین :

 

حقوق ووظایف زوجین :

 

در اثر نکاح رابطه بین زوجین برقرار می شود که به دنبال این رابطه یک سری حقوق و وظایف بین زوجین مترتب می شود هر دو (زن و مرد ) درقبال یکدیگر یک سری حقوق و وظایفی دارند که ماده ۱۱۰۲ ق . م ‌به این امر اشاره ‌کرده‌است به محض وقوع عقد به نحو صحت روابط زوجیت بین طرفین موجود حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار و مترتب می شود ^[۱۵۵]همان گونه که در روایت زیر به حقوق ووظایف زوجین نسبت به هم اشاره شده است «من لایحضر و قال : ایها امراه اذت زوجها بلسا نها لم یقبل الله عزوجل منها صرفا و لاعدلا ولاحسنه من علمها حتی ترضیه و ان صاحت نهارها وقامت ‌لیل‌ها و اعتقت الرقاب و حملت علی صیاد الفیل فی سبیل الله عزو جل و کانت اول من تردالنار و کذلک الرجل اذا کان لها ظالما و قال : الاومن صبر علی خلق امراه سته الخلق و احستب فی ذلک الاجرا عطاء الله ثواب الشاکرین .

 

رسول اکرم (ص) فرمود : هر زنی که به زبان خود شوهرش را آزار کند قبول نمی کند خداوند متعال از او توبه و فدیه و عمل نیکو را تا زمانی که او را راضی نماید اگر چنانچه این زن روزها روزه گرفته و شبها عبادت کرده و بندها آزاد نموده و برپشت چهار پایان در راه خدا نفقه حمل کند و از نخستین کسانی خواهد بود که وارد دوزخ شود همچنین اگر مردی به زن خود ستم روا بدارد و باز فرمود : آگاه باشید هر مردی که صبر و تحمل بورز د به سوء خلق زن خود آن را به حساب خدا و اجرا الهی آورد خداوند متعال عطا خواهد فرمود او را ثواب و اجرا سپاسگذاران ^[۱۵۶].

 

وظایف وحقوق زن نسبت به مرد :

 

۱-۲- تمکین :

 

مراد از تمکین یعنی تن در دادن تمام و آن واگذاری میان خود و شوهر و تتمع بردن به حدی که مخصوص زمان و مکان خاصی نباشد^[۱۵۷] در واقع هر کاری که به حقوق مرد زیاد نرساند و مانع از استمتاع کامل زوج شود و در این حال عدم تمکین را به همراه دارد به هیچ بهانه ای نمی تواند شوهر خود را از سرخود باز دارد مگر عذرهای شرعی (مثل حیض ،نفاس و یا بیماری خاصی …) حتی در این زمینه مستحب است که زوجه پیش قدم شده و آمادگی خود را اعلام کند .^[۱۵۸]

 

این مسئله (تمکین نمودن شوهر ) عاملی مهم است که در روایات و احادیث به آن اشاره نموده اند .

 

لاتطمعو هن صلوتکن لتمنعن ازواجکن … برای این که شوهر با دقت نیازش را از سر وا کند نماز را که بالاترین عبادت است طولانی نکنید^[۱۵۹] .

 

۲-۲-اطاعت از شوهر :

 

از دیگر وظایف زن نسبت به زوجه اش این که از او اطاعت نماید حد و حدود اطاعت برای زن رادر مطلق استمتاعات و خروج زوجه از منزل دانسته ان پس زنان صالحه از اطاعت کنندگان خدایند و قیام نمودن به حقوق شوهرانشان و در غیاب آن ها نگه دارنده اند^[۱۶۰] اما از نظر فقها و روایات چنین به نظر می‌رسد که حتی در امور مستحبی نیز اطاعت از شوهر واجب است همان گونه که در روایات ذیل به آن اشاره شده است .

 

عن النبی (ص) : لاتصوم المراه و زوجها شاهد یوما من غیر شهر رمضان الابادنه .

 

رسول اکرم (ص) فرمودند : زن در روزهای غیر ماه رمضان روزه نگیرد مگر با اجازه شوهر در صورت یکه شوهرش حاضر باشد نه غایب^[۱۶۱] .