1- تاریخچة دینی ایران پیش از اسلام 7

2- تاریخچة دینی ایران در سده­های اول تاریخ اسلام 16

فصل اول: سیاه­جامگان. 20

1-  معرفی سیاه­جامگان. 21

1-1- ابومسلم خراسانی، رهبر سیاه­جامگان. 22

1-2- وجه تسمیة سیاه­جامگان. 26

1-3- بررسی تاریخی سیاه­جامگان. 27

1-4- هدف سیاه­جامگان. 34

2- معرفی جنبش­های به­آفرید، سنباد، استادسیس و اسحاق ترك.. 35

2-1- جنبش به­آفرید. 36

2-1-1- نماز. 40

2-1-2- شراب.. 42

2-1-3- حذف باژ پیش از غذا 43

2-1-4- آبادانی و تعمیر راه­ها و پل­ها 44

2-1-5- نكشتن حیوانات.. 45

2-1-6- ادعای عروج.. 46

2-2- جنبش سُنباد. 47

2-3- جنبش اسحاق ترک.. 53

2-4- جنبش استادسیس… 55

3- بررسی عقیدتی سیاه­جامگان. 58

4- انعكاس باورهای ایران باستان در عقاید و افکار سیاه­جامگان. 68

4-1- ازدواج با محارم. 69

4-2- خرفسترغن.. 71

4-3- اشتراك در ناموس….72

فصل دوم: راوندیه. 76

1- معرفی راوندیه 77

1-1- وجه تسمیة راوندیه. 79

1-2- بررسی تاریخی راوندیه. 79

1-3- هدف راوندیه. 82

2- بررسی عقیدتی راوندیه 82

3- انعکاس باورهای ایران باستان در عقاید و افكار راوندیه 84

3-1- الوهیت… 84

3-2- ازدواج با محارم. 89

3-3- مهمان­نوازی.. 89

فصل سوم: سفیدجامگان. 91

1- معرفی سفیدجامگان. 92

1-1- مقنع، رهبر سفیدجامگان. 93

1-2- وجه تسمیة سفیدجامگان. 94

1-3- بررسی تاریخی سفیدجامگان. 95

1-4- هدف سفیدجامگان. 102

2- بررسی عقیدتی سفیدجامگان. 103

3- انعکاس باورهای ایران باستان در اندیشه­ های سفیدجامگان و بنیانگذار آن. 105

3-1- درخشش صورت مقنّع. 105

3-2- نحوۀ دیدار با مقنع. 109

3-3- زندگی مقنع به همراه همسران. 110

3-4- یاری­دهنده در جنگ و شکست­ناپذیر. 111

3-5- رازدانی و غیبگویی.. 112

3-6- نقاب.. 114

3-7- ضیافت آیینی و عروج به آسمان. 117

3-8- شباهت بین مهرابه و بارگاه مقنع. 118

3-9- اشتراك در مال و ناموس… 120

فصل چهارم: خرمدینان. 122

1-  معرفی خرمدینان. 123

1-1- بابك خرمدین، رهبر خرمدینان. 123

1-2- وجه تسمیة خرمدینان. 125

1-3- بررسی تاریخی خرمدینان. 126

1-4- هدف خرمدینان. 133

2 – بررسی عقیدتی خرمدینان…..134
3- انعکاس باورهای ایران باستان در عقاید و افکار خرمدینان. 137

3-1- گاوكشی.. 139

3-2- جنگجویی.. 141

 

3-3- طهارت و پاکی.. 142

3-4- ازدواج با محارم. 146

3-5- اعتقاد به گرزْمان. 147

3-6- نفی تعدد زوجات.. 149

3-7- تحریم طلاق.. 150

3-8- ظهور منجی.. 152

3-9- اعتقاد به دو اصل روشنی و تاریكی.. 152

3-10- آزار نرساندن به حیوانات و گیاهان. 155

3-11- اعتقاد به تناسخ ارواح.. 159

3-12- سرنوشت روان پس از مرگ.. 162

3-13- اشتراك در مال و ناموس… 163

3-14- آزار نرساندن به مردم. 165

3-15- محبت و مهمان­نوازی.. 166

3-16- لذت­جویی.. 166

3-17- اعتقاد به وجود همیشگی پیامبران و عدم انقطاع وحی.. 167

نتیجه ­گیری.. 169

فهرست منابع  173

مقدمه
جنبش­های شكل­گرفته در ایران پس از اسلام با انگیزه­ها و اهداف مختلفی پدید آمده­اند. رهبران برخی از این جنبش­ها كه علاقه­ای به دین اسلام نداشتند، درصدد بودند تا ادیان، عقاید و اندیشه­ های كهن ایرانی را دوباره در ایران رواج دهند. در واقع، با غلبة اسلام بر ایران، اگر چه عدة زیادی از ایرانیان دین اسلام را پذیرفتند و از عقاید كهن خود دست كشیدند، اما بودند كسانی كه اعتقادات كهن خود را از دست نداده و منتظر فرصتی برای ترویج مجدد آن­ها بودند. این افراد كه هر كدام عقاید و دعاوی خاص خود را داشتند، برای رسیدن به اهداف خود، بر ضد دستگاه خلافت اسلامی شوریدند و در مدت كمی موفق ­­شدند افراد زیادی را به جنبش خود جذب كنند. آنان پس از جذب گروه زیادی از مردم، اندیشه­ های ایرانی مدّنظر خود را تبلیغ ­نموده و افكار و اذهان مردم را به شدت تحت تأثیر قرار ­دادند. جنبش­های دینی مختلفی كه توسط این افراد پایه­گذاری شد، با وجود پذیرش دسته­ای از اعتقادات اسلامی، محل تجلی و تبلور برخی از عقاید و باورهای ایران باستان بودند.
از میان جنبش­های دینی مختلفی كه در قرون اولیة اسلامی رخ داد، ما در این جستار برآنیم تا جنبش­هایی را بررسی كنیم كه نه تنها اندیشه­ های ایرانی در آن­ها وجود داشته باشد، بلكه خاستگاه آن­ها ایران بوده و در دو قرن اول هجری رخ داده باشند. با این توصیف، فرقی چون میمونیه – از خوارج – و منصوریه – از فرق غلات – كه اعتقاداتی همچون ازدواج با محارم در بین آن­ها به چشم می­خورد،[1] چون خارج از مرزهای ایران شكل گرفتند و خاستگاه اولیة آن­ها در ایران نبوده، مورد بررسی قرار نمی­گیرند و شورش افرادی چون ابوعیسی اصفهانی،[2] شُرَیْک­بن­شیخ مهری[3] و یوسف البرم[4] نیز با اینكه شورش­هایی دینی بوده و در ایران شكل گرفته­اند، اما چون اندیشه­ های ایرانی در عقاید آنان وجود ندارد، بررسی نخواهند شد.[5] از این­رو، در پژوهش حاضر جنبش­های سیاه­جامگان، به­آفرید، سنباد، اسحاق­ترك، استادسیس، راوندیه، سفیدجامگان و خرّمدینان، كه جنبش­هایی التقاطی بودند و تا حدی می­توان گفت بر پایه­ آمیختگی اندیشه­ های ایرانی و اسلامی شکل گرفتند، مورد نظر خواهند بود.

سؤالاتی كه در این پژوهش درصدد پاسخگویی به آن­ها هستیم، عبارتند از: آیا میان جنبش­های دینی شكل­گرفته در دوران اولیة ایران و اندیشه­ های موجود در ایران پیش از اسلام ارتباطی وجود دارد؟ میزان تأثیرپذیری این جنبش­ها از اندیشه­ های ایران پیش از اسلام تا چه حد بوده است؟ کدام یک از ادیان ایرانی بیشترین تأثیر را بر این جنبش­ها گذاشته­اند؟

بر این اساس پایان­نامة حاضر به چهار فصل تقسیم شده است:

در كلیات به ارائه­ گزارشی کلی درباره باورها و عقاید ایران باستان در ادوار مختلف تاریخی و بررسی وضعیت ادیان مختلف در ایران پس از اسلام پرداخته و سپس جنبش­های دینی موردنظر در ایران پس از اسلام معرفی شده ­اند.

در فصل اول به معرفی جنبش­ سیاه­جامگان و جنبش­های به­آفرید، سنباد، اسحاق ترك و استادسیس پرداخته شد و سیر تاریخی و عقیدتی هر یک از آن­ها به تصویر کشیده ­شد. در نهایت اندیشه­ های ایرانی موجود در آن­ها مورد بررسی قرار گرفته است.

محتوای فصل دوم، جنبش راوندیه است که پس از بررسی سیر تاریخی و عقیدتی آن، اندیشه­ های ایرانی موجود در آن معرفی شده است.

در فصل سوم و چهارم به ترتیب جنبش سفیدجامگان و خرمدینان، تاریخ و عقاید آن­ها را مورد كنكاش قرار دادیم و در پایان با معرفی افکار و اندیشه­ های ایرانی مطرح در این جنبش­ها، به بررسی میزان تأثیرپذیری آن­ها از اندیشه­ های ایرانی پرداخته­ایم.

بخش آخر این پایان نامه نیز مشتمل بر نتیجه و کتابنامه­ است که دربردارندة منابع مورد استفاده در این تحقیق است.

در مورد تاریخ جنبش­های مذکور پژوهش­های مختلفی صورت گرفته است. بهترین این پژوهش­ها را صدّیقی در كتاب جنبش­های دینی ایرانی در قرن­های دوم و سوم هجری به انجام رسانده است. وی در این كتاب ضمن بررسی تاریخ هر كدام از این جنبش­ها، به عقاید دینی آن­ها نیز اشاره می­نماید. در كنار این اثر كه جامع­ترین اثر در این زمینه محسوب می­ شود، محققان دیگری چون مهرداد بهار در ادیان آسیایی؛ ادوارد براون در تاریخ ادبی ایران؛ زرین­كوب در سه اثر خود به نام­های دو قرن سكوت، روزگاران ایران و تاریخ ایران بعد از اسلام؛ ذبیح­الله صفا در تاریخ ادبیات ایران؛ سعید نفیسی در بابك خرّمدین؛ غلامحسین یوسفی در ابومسلم سردار خراسان؛ رضا رضازادة لنگرودی در جنبش­های اجتماعی در ایران پس از اسلام؛ احسان یارشاطر در مقاله­ای به نام دین مزدكی و… بدین موضوع پرداخته­اند.

ویژگی مشترك اغلب این آثار تكیة آن­ها بر جنبة تاریخی این جنبش­هاست و آثاری كه عقاید آن­ها را مورد توجه قرار داده­اند، به شرحی كلی در مورد عقاید ایشان اكتفا كرده­اند. برای نمونه، مهرداد بهار عقاید موجود در بین خرمدینان را برمی­شمارد و آن­ها را مزدكی می­داند. صدّیقی نیز به وجود اندیشه­ های مزدكی به ویژه در بین خرمدینان اشاره می­كند، اما اغلب اندیشه­ های رایج در بین این جنبش­ها را متأثر از محیط اجتماعی و برگرفته از اندیشه­ های غلات می­داند. ادوارد براون[6] نیز وجود اندیشه­ های غیر اسلامی و برگرفته از غلات را در بین ایشان تأیید می­كند.

از بین آثاری كه به عقاید این جنبش­ها پرداخته­اند حسن ابراهیم حسن، فاروق عمر و براون به نقل از دوزی،[7] عقیدة راوندیان به الوهیت خلفا را متأثر از اندیشه­ های ایرانی می­دانند و ویدن گرن[8] به تأثیر اندیشه­ های ایرانی و هندوایرانی در برخی از اعمال مقنع اشاره می­كند. ریچارد فرای[9] نیز در كتاب عصر زرین فرهنگ ایران به وجود عقاید كهن ایرانی در بین سفیدجامگان  اذعان كرده، اما این اندیشه­ها را نام نبرده است. وی همچنین در كنار ایران­شناسانی چون اشپولر[10] و دوشن گیمن[11] برخی از اعتقادات خرمدینان را زردشتی می­داند.

1. مقدمه. 2

2. بیان مسئله:. 4

3. پیشینه تحقیق:. 5

3-1. امر ارشادی و مولوی در میان اهل تشیع:. 5

3-2. امر ارشادی و مولوی در میان اهل تسنن:. 6

4. ضرورت انجام تحقیق:. 8

5. سؤال های تحقیق. 8

6. فرضیه‌های تحقیق. 8

7. روش تحقیق. 8

8. اصطلاح شناسی: (تعاریف واژه های کلیدی تحقیق). 9

8-1.امر مولوی. 9

8-2. قاعده آمره. 10

فصل دوم:. 11

چرایی بررسی تطبیقی اوامر مولویه و قواعد آمره. 11

2. پیشینه تاریخی خطاب قانونی. 12

3. روش تشریع احکام و تحول روابط. 13

4. تقسیم‌بندی قضایا. 14

5. نظریه خطاب قانونی و انحلال قانونی. 15

5-1. مقدمات خطابات قانونی. 19

5-2. بحث از صحت یا عدم صحت امر با علم به انتفای شرط   21

5-3. اشکالات نظریه خطابات شخصی. 23

5-4. وجه تفسیر انحلال یا عدم انحلال. 23

6. قواعد حقوقی. 24

6-1. اوصاف قواعد حقوقی. 24

1. ماده امر. 27

1-1. معنای لغوی امر (ماده امر). 27

1-2. معنای اصطلاحی ماده امر. 27

2. صیغه امر. 29

2-1. ظهور صیغه امر. 29

2-2. منشأ و علت ظهور وجوب امر. 29

3. شرع. 30

3-1. حکم شرعی. 31

3-1-1. انواع حکم در اصطلاح علم حقوق. 31

3-1-1-1.حکم قضایی. 31

3-1-1-2. حکم قانونی. 31

3-1-2. انواع حکم شرعی. 32

3-1-2-1. حکم تکلیفی. 32

3-1-2-2. حکم وضعی. 33

3-2. بیان ویژگی‌های حکم شرعی:. 34

3-2-3. ظاهر و باطن رفتار انسان را کنترل و تنظیم می‌کند:   35

3-2-4. خطابی است که متوجه اشخاص جامعه می‌شود:. 36

3-2-6. با وجود جزای دنیوی و اخروی برای آن، الزام‌آور است:   37

3-3. مراحل حکم شرعی. 37

3-3-1. مرحله اقتضا یا مرحله نفس الامر:. 37

3-3-2. مرحله جعل و انشاء یا مرحله اثبات:. 37

3-3-3. مرحله فعلیت یا امتثال:.. 37

3-3-4. مرحله تنجز:. 37

4. امر ارشادی و مولوی:. 38

4-1. ملاک تشخیص امر ارشادی و مولوی:. 40

4-2. آیا اوامر مولوی مختص واجبات است یا مستحبات هم دارای امر مولوی هستند؟. 42

4-3. امر ارشادی جنبه انشاء دارد یا اِخبار؟. 43

4-4. آیا تعبیر به واجب ارشادی صحیح است؟. 44

4-5. آیا عقل می‌تواند امر مولوی داشته باشد؟. 45

4-6. آیا ممکن است ارشادیت و مولویت در یک امر جمع شود؟   51

4-7. آیا صدور امر ارشادی محض از خداوند ممکن است؟   52

5- تغییرپذیری احکام الهی. 53

5-1. گونه‌های تغییر احکام شرعی:. 53

5-1-1. تغییر در موضوع:  .. 54

5-1-2. تغییر در مناط:.. 54

5-1-3. تغییر در شیوه و زمینه‌های اجرای حکم:. 55

 

5-2. بررسی رابطه تغییرپذیری احکام قرآن. 55

5-3. نسخ و تغییرپذیری احکام. 56

5-3-1. نسخ و احکام متناسب با مقتضیات. 56

5-3-2. نسخ و تشریع گام به گام احکام. 57

5-3-3. معنای لغوی  نسخ. 57

5-3-4. نسخ در اصطلاح. 59

5-4. احکام اولیه و ثانویه. 60

6. ضمانت اجرای اوامر مولوی. 62

6-1. از حیث نوع جزا. 62

6-1-1. به صورت ثواب یا پاداش، در صورت تن دادن به احکام شرعی.   63

6-1-2. به صورت مجازات یا ضمان به هنگام تخلف از آن‌ ها.   63

6-2. از حیث طبیعت جزا. 63

6-3. انواع جزاهای شرعی و دنیوی. 63

فصل چهارم: قواعد آمره. 65

1. قواعد حقوقی. 66

2. منشأ و مبنای قواعد حقوقی. 67

3. هدف قواعد حقوق. 68

4. اوصاف قاعده حقوقی. 69

5. تعریف قاعده حقوقی. 69

5-1. الزامی بودن حقوق. 69

5-2. حقوق و ضمانت اجرا:. 71

5-3. کلی بودن حقوق. 71

5-4. حقوق نظام اجتماعی است. 73

6. درجه‌های اجبار ناشی از قانون. 73

7. تمیز قوانین امری و تکمیلی؛ مفهوم نظم عمومی. 74

7-1. اماره‌های امری بودن قانون. 75

7-1-1. لحن قانونگذار. 75

7-1-2. وضع احکام استثنایی. 76

7-1-3. جنبه آمرانه داشتن قوانین. 76

7-1-4. جملات خبریه. 76

7-2. ضابطه برای تشخیص قوانین امری و تکمیلی. 76

7-3. بررسی مسئله امری و تکمیلی بودن قوانین در حقوق   77

7-4. بررسی مسئله امری و تکمیلی بودن قوانین در فقه   77

8. قلمرو موضوعی قواعد آمره. 78

9. ضمانت اجرای قواعد آمره. 80

9-1.کیفر متجاوزان. 82

9-2. اجرای مستقیم قاعده. 82

9-3. بطلان و عدم نفوذ و فسخ اعمال حقوقی. 83

9-3-1. بطلان. 83

9-3-2. عدم نفوذ. 83

9-3-3. قابلیت فسخ. 83

9-4. مسئولیت مدنی. 84

9-5. تحت فشار قرار دادن مدیون. 84

9-5-1. تهدید به توقیف مدیون. 84

9-5-2. اجبار. 85

10. تغییرپذیری قواعد آمره. 85

10-1. اصلاح و تغییر قاعده آمره. 85

10-2. نیروهای نگهبان و تغییردهندة حقوق. 86

10-3. پیشرفت‌های علمی و قواعد حقوق. 87

10-4. نسخ در قانون. 90

10-4-1. مقام صالح در نسخ. 91

10-4-2. اقسام نسخ. 92

10-4-2-1.نسخ صریح. 92

10-4-2-2. نسخ ضمنی. 93

10-5. قوانین موقت. 94

10-6. قانون متروک. 94

11. مراحل وضع قواعد آمره. 96

11-1. تصویب قانون. 96

11-2. امضای قانون. 96

11-3. انتشار قانون. 97

12. مصادیقی از قوانین آمره. 98

12-1. اهلیت و حجر. 98

12-2. ارث. 99

12-3. نکاح. 101

13. عناصر تشکیل‌دهنده قاعده آمره. 103

14. نظم عمومی. 105

14-1. خاستگاه نظم عمومی. 106

14-2. نظم عمومی در نظام‌های حقوقی ملی. 108

14-3. مفهوم نظم عمومی. 108

14-4. ضمانت اجرای نظم عمومی. 110

14-5. نسبی بودن نظم عمومی. 111

14-6. کارکرد نظم عمومی در حقوق موضوعه داخلی. 112

15. اخلاق حسنه. 113

15-1. ماهیت حقوقی اخلاق حسنه. 114

15-2. بررسی اخلاق حسنه در حقوق داخلی. 115

16. ارزش و هنجار. 118

16-1. مفهوم ارزش. 120

16-2. مفهوم هنجار. 120

16-3. مسئله تضاد هنجارها و تغییرات اجتماعی. 122

16-4. انواع انحراف به اعتبار انواع هنجارها. 122

فصل پنجم: بررسی تطبیقی اوامر مولویه در فقه امامیه و قواعد آمره در حقوق موضوعه. 125

1. تمایزات. 126

2.تشابهات. 134

خاتمه. 138

فهرست منابع. 140

چکیده:

برخی از احکام شرعی به وسیله فعل امر برای مکلفان بیان شده است. بنابراین برای درک بهتر مراد شارع در چنین مواردی باید با مفهوم امر و میزان دلالت آن آشنا بود. امر از لحاظ دلالت بر وجوب و عدم وجوب به دو دسته مولوی و ارشادی تقسیم می‌شود. امر مولوی عبارت است از طلب کردن چیزی، حقیقتاً به خاطر مصلحتی که غالباً در آن چیز وجود دارد. به طوری که امتثال و موافقت‌کردن با آن امر، پاداش و در مخالفت کردن با آن کیفر مترتب می‌شود.

از جهت حقوقی نیز مبحث اوامر می‌تواند در موارد متعدد کارایی داشته باشد. مسائل مطرح‌شده در اوامر شرعی می‌تواند در مورد اوامر قانونی و دستورهایی که قانون‌گذار در متون قانونی به عنوان وظایف اشخاص و حقوقی بیان داشته است نیز مطرح گردد.قوانین حقوقی نیز از جهت الزام و عدم الزام به دو دسته آمره و تکمیلی تقسیم می‌شود. قاعده آمره: گاهی جهات و مبانی قانون به اندازه‌ای در نظر قانون‌گذار مهم است که به اشخاص اجازه نمی‌دهد برخلاف آن باهم تراضی کنند.

با توجه به اینکه هم قواعد آمره و هم اوامر مولوی عام و مجرد هستند یعنی بر هر کس که در آن لحظه واجد شرایط معین شده در شرع باشد قابل تطبیق هستند، و نحوه ی خطاب قانون گذار به مثابه خطاب شارع است نگارنده بر آن شد تا به بررسی تطبیقی بین این دو بپردازد. و در پایان به این نتایج رسیده است که می توان به بعضی از آن ها اشاره کرد: تمامی اوامر مولوی ریشه شرعی دارند. قواعد آمره نیز به دو دسته تقسیم می شوند: آن دسته از قواعد آمره که از احکام شرعی گرفته شده اند ریشه شرعی دارند، ولی آن دسته از قواعد آمره که از احکام شرعی گرفته نشده اند ریشه شرعی ندارند. هر دو متوجه اشخاص جامعه می شوند. الزام آور هستند. دارای ضمانت اجرا هستند. اوامر مولوی تمامی جواب زندگی انسان را تنظیم می کنند. ولی هدف قواعد حقوقی تنظیم روابط اجتماعی است و فقط به جنبه ظاهری می پردازند.

1. مقدمه
بسیاری از احکام شرعی به وسیله فعل امر برای مکلفان بیان شده است. برای درک بهتر مراد شارع در چنین مواردی باید با مفهوم امر و میزان دلالت آن آشنا بود.

از جهت حقوقی نیز مبحث اوامر نیز می تواند در موارد متعدد کارایی داشته باشد. مسائل مطرح شده در اوامر شرعی می تواند در مورد اوامر قانونی و دستورهایی که قانون گذار در متون قانونی به عنوان وظایف اشخاص و حقوقی بیان داشته است نیز مطرح گردد.

خلقت و فطرت انسان، به نحوی است که ادامة زندگی او به صورت انفرادی برای وی، غیرممکن و ناگزیر از زندگی در اجتماع هست؛ زیرا انسان از لحاظ قوای جسمانی از بسیاری از موجودات زنده، ضعیف‌تر و درمانده‌تر است.

در برابر این همه ناتوانی جسمی، آدمی از موهبت عقل برخوردار بوده و از بدو آفرینش در اجتماعات که در آغاز به صورت خانواده بوده و با افزایش جمعیت به شکل قبیله‌ها و ملت‌ها در آمده است.

قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید:

«یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیر»[1]؛

«اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم و شما را ملّت ملّت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یكدیگر شناسایى متقابل حاصل كنید. در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بى‏تردید، خداوند داناى آگاه است‏».

در واقع انسان دریافته است که برای رفع نیازهای خود، مجبور به برقراری روابط خانوادگی، هم جواری، همکاری، دادوستد و معاملات و… هست. به علاوه انسان به کمک نیروی عقل خود، به تدریج با بهره گرفتن از علوم و فنون جدید، توانسته است موجبات ارتباط صوتی و تصویری و نقل و انتقال خود را در زمان‌های کوتاهی فراهم سازد. جای پای حضور انسان در کرة ماه بوده و اکنون آماده پرواز و تسخیر ستارگان دیگر است.

ولی با همه پیشرفت‌هایی که انسان داشته، برقراری روابط فردی و اجتماعی و بین‌المللی او، همیشه بر اساس منطق، درستی، سازش، احسان، انصاف و عدالت و پاک‌دامنی نبوده و نیست؛ زیرا زورگویی، منفعت‌طلبی، خودخواهی، جاه‌طلبی، حرص و آز و ترجیح منافع شخصی و فردی بر منافع غیر، بزه‌کاری، فساد، بخل و حسد نیز از غرایز بشری است؛ در نتیجه این غرایز اختلافات و تعدیات افراد نسبت به یکدیگر ظاهر ساخته و ادامه زندگی اجتماعی را غیرممکن می‌سازد.

فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات.. 1
مقدمه. 2
1-1-تعریف آلودگی.. 3
1-1-1-تاریخچه آلودگی و وضع قوانین محیط زیستی.. 3
1-1-2-تعریف آلودگی هیدروکربنی.. 4
1-1-2-1-میزان آلودگی هیدروکربنی در ایران و جهان 4
1-2-تأثیر آلودگی هیدروکربنی بر محیط‌زیست.. 6
1-3- چگونگی ایجاد آلودگی هیدروکربنی.. 6
1-4-چگونگی کشف آلودگی هیدروکربنی.. 6
1-4-1- روش8260. 7
1-4-2-روش 8270. 7
1-4-3-روش 1/418. 8
1-5-چگونگی گسترش آلودگی هیدروکربنی.. 8
1-5-1-چگونگی گسترش آلودگی در خاک… 8
1-5-1-1-تأثیر نوع سیال، نوع خاک و زمان‌بر میزان نفوذ ناپل در محیط نیمه اشباع: 9
1-5-1-2-تأثیر نوع سیال، نوع خاک و مقدار تزریق بر میزان نفوذ ناپل در محیط نیمه اشباع: 10
1-5-1-3-بررسی میزان آلودگی منتقل‌شده به‌وسیله ناپل، آب‌ و هوا در ضمن آنالیزهای انتقال: 11
1-5-2-چگونگی گسترش آلودگی  در آب زیرزمینی: 13
1-5-3-چگونگی گسترش آلودگی در هوا 14
1-6- بر تحقیقات گذشته. 16
1-7-اهداف پروژه 18
فصل دوم: مشخصات منطقه موردمطالعه. 19
2-1-مشخصات عمومی و جغرافیایی.. 20
2-2-زمین‌شناسی: 21
2-2-1-ریخت‌شناسی.. 23
2-2-2-زمین‌ساخت.. 23
2-3- رودخانه‌های منطقه شهرری.. 26
2-4-وضعیت قنات‌های منطقه و آب زیرزمینی.. 28
2-5-وضعیت مخازن پالایشگاه: 31
فصل سوم: مواد و روش تحقیق. 32
مقدمه: 33
3-1-وسایل مورداستفاده در نمونه‌گیری.. 33
3-2-نرم‌افزارهای مورداستفاده 35
3-2-1-سامانه اطلاعات جغرافیایی.. 35
3-2-2-نرم‌افزار DATAMINE.. 35
3-2-3-نرم‌افزار AERMOD.. 35
3-2-4- نرم‌افزار AUTO CAD.. 35
3-2-5- نرم‌افزار TANK.. 35
3-3-تئوری‌های مورداستفاده 36
3-3-1-کریجینگ… 36
3-3-2-معکوس فاصله وزن‌دار. 37
3-3-3-AERMOD.. 38
فصل چهارم:ارزیابی و تحلیل نتایج.. 39
مقدمه. 40
4-1-نمونه گیری و بررسی وضعیت توزیع آلودگی چاه های استحصال. 40
4-2-نمونه گیری ،گاز سنجی و توزیع آن در فضای پالایشگاه 47
4-3-میزان آلودگی هوای پالایشگاه و توزیع آن. 48
4-4-میزان نشت مخازن بر اساس شرایط کمی و کیفی.. 51
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادات.. 61
مقدمه. 63
5-1-نتیجه گیری.. 64
5-2-پیشنهادات.. 65
منابع: 66
پیوست.. 68
پیوست الف)لاگ سنگ شناسی و کر گیری های انجام شده: 69
پیوست ب)مشخصات فنی وسایل مورد استفاده: 82
پیوست پ)برداشت های آب: 86
پیوست ت)نمونه گیری هوای منطقه هوا: 90
پیوست ث)داده های هوا شناسی: 93
پیوست ج)مطالعات خواص مواد نفتی ورودی به نرم افزار تانک: 96
پیوست چ)برداشت های عمق کار کرد مخازن: 97
پیوست ح)مشخصات فنی مخازن: 99
پیوست خ)نمونه بردای از میزان گاز در خاک… 102
مقدمه
با توجه به ذات آلوده‌کننده صنعت ،نیاز به شناخت منابع آلودگی،کنترل آن،نحوه توزیع و حرکت آلودگی از مهم‌ترین بحث‌ها در محیط‌زیست می‌باشد.فهم درست از این رویه می‌تواند به برنامه‌ریزی برای کاهش آلودگی در جهت بهبود شرایط زیست‌محیطی و سلامت جامعه کمک کند.
صنعت پالایش نفت ازجمله صنایع آلوده کننده می‌باشد که با توجه به مصرف روزافزون مشتقات نفتی ، گسترش این صنعت و سودآوری زیاد معمولاً محیط‌زیست پیرامون این صنایع از اهمیت کمتری نسبت به گسترش این صنعت در مجامع جهان‌سومی دارا می‌باشد.با انجام پروژه‌های سودآور زیست‌محیطی و احیای نقش محیط‌زیست در سلامت و بیان توضیح صنعت محیط‌زیست می‌تواند مشکلات زیادی را از مجامع رو به رشد صنعتی حل‌وفصل کرد.
روش‌های نوین کاهش آلودگی و بهینه‌سازی صنعتی در جهت کاهش آلودگی و افزایش بهره‌وری همچون گیاه‌پالایی و  نانو می‌تواند، تا حدی از آلودگی‌ها را کاهش داده و البته از تخریب محیط‌زیست نسبت به روش‌های مخرب فیزیکی تأثیر بهتری داشته باشد.
به دست آوردن توزیع مکانی آلودگی می‌تواند کمک بسیار شایانی را درزمینه مدیریت آلودگی و کشف مکانی منابع آلودگی انجام دهد، که امروزه با بهره گرفتن از روش‌های مختلف آماری با کاهش میزان نمونه‌گیری‌های موردنیاز تا هدی در بهینه‌سازی کمک کنند. هدف اصلی این‌گونه مطالعات بیشتر در زمینه رفتارشناسی مکانی آلودگی خلاصه می‌شود ، که به‌تبع آن قدم اول در مدیریت منابع آلوده‌کننده برداشته می‌شود.
1-1-تعریف آلودگی

 

آلودگی معرفی آلاینده‌ها در محیط‌زیست است که باعث تغییرات نامطلوب است. آلودگی می‌تواند به صورت افزایش بیش از اندازه مواد شیمیایی و انرژی، مانند سروصدا، گرما یا نور با توجه به این موضوع که میزان آن از حد استاندارد عبور کند، آلودگی نامیده می‌شود. اجزای آلودگی، می‌توانند به‌صورت  نشت طبیعی یا مصنوعی مواد خارجی، انرژی‌ها یا آلاینده‌ها ایجاد شوند. آلودگی اغلب به‌صورت نقطه‌ای و حجمی تعریف می‌شود [1].
1-1-1-تاریخچه آلودگی و وضع قوانین محیط زیستی
آلودگی در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ در آمریکا موردتوجه قانون‌گذاران قرار گرفت و در آن زمان بود که کنگره آمریکا قانون کنترل سروصدا، قانون هوای پاک، قانون آب پاک و سیاست ملی‌ محیط‌زیست را به تصویب رساند [2].
موضوع آلودگی از جنگ جهانی‌ دوم به بعد بسیار موردتوجه قرار گرفت که به دلیل مشکلات رادیواکتیو ایجادشده پس از جنگ و آزمایش‌های هسته‌ای اذهان عمومی را بسیار درگیر کرد. پس‌ازآن مه‌ دود بزرگ لندن در سال ۱۹۵۲ بود که باعث شد تا دست‌کم ۴۰۰۰ نفر کشته شوند. این دلیل موجب شد تا قانون هوای پاک در سال ۱۹۵۶ وضع شود [3].
یکی‌ از بزرگ‌ترین مسائلی‌ که امروزه در محیط‌زیست باید به آن توجه شود، گرم شدن کره زمین است. دی‌اکسید کربن، درحالی‌که برای فتوسنتز حیاتی است، تجمع این گاز نیز در جو باعث گرم شدن کره زمین، اسیدی شدن اقیانوس‌ها و اثارت بسیار مخرّبی در اکوسیستم دریایی می‌شود. (شکل 1) وضعیت دی‌اکسید کربن را تا سال 2025 پیش‌بینی می‌کند [4].
شکل 1-1. نمودار پیش‌بینی کربن دی‌اکسید 1990 تا 2025 [5].
1-1-2-تعریف آلودگی هیدروکربنی
آلودگی نفتی زمانی اتفاق می‌افتد که هر نوع مواد آلی برگرفته از نفت و مشتقات آن به محیط‌های طبیعی راه پیدا کند. بیشترین آلودگی‌های نفتی، به خاطر فرایند نشت طبیعی از مخازن نفتی و یا مخازن ذخیره‌سازی و… اتفاق می‌افتد که سهم آن 46% از کل آلودگی‌ها می‌باشد،37% از آن نفتی است که به اقیانوس‌ها نشت پیدا می‌کند،12% از آلودگی‌های نفتی به علت حوادث و سوانح ایجاد می‌شود، حدود 3% از آن در زمان انجام عملیات حفاری ایجاد می‌شود و 2% از آلودگی‌های نفتی برای سایر اتفاقات پیش‌بینی‌نشده است [6].
1-1-2-1-میزان آلودگی هیدروکربنی در ایران و جهان [7]
آژانس اطلاعات انرژی آمریکا فهرست 10 کشور تولیدکننده نخست گازهای گلخانه‌ای با منشأ گاز دی‌اکسید کربن را منتشر ساخت که ایران در انتهای این فهرست قرار دارد. پایگاه خبری این سازمان شیوه محاسبه وضعیت این کشورها را این‌گونه بیان کرده است، که این سازمان با بررسی میزان گاز دی‌اکسید کربن تولیدشده توسط تمام انواع صنایع و میزان سوخت فسیلی مصرف‌شده در کشورهای جهان، فهرستی از آلوده‌کننده‌ترین کشورهای جهان تهیه‌کرده است که چین رتبه نخست و ایران رتبه دهم این فهرست را به خود اختصاص داده است. اکثر کشورهایی که در صدر فهرست قرار دارند، کشورهایی با صنایع عظیم، ظرفیت تولید و جمعیت بالا هستند و به‌منظور حفظ محیط‌زیست و اجتناب از آثار مخرب آلودگی، لازم است این کشورها راهکارهای مناسبی را برای کاهش مصرف انرژی، منابع جایگزین تأمین انرژی، بهبود شبکه حمل‌ونقل عمومی و تولید گاز دی‌اکسید کربن اتخاذ کنند.
طبق این گزارش آمریکا که همواره نخستین تولیدکننده این‌گونه گازها بود توانسته جایگاه خود را به رتبه دومی تقلیل دهد. بر این اساس فهرست کشورهای تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای به شرح ذیل اعلام‌شده است:
رتبه اول:کشور چین با تولید سالیانه 6018 میلیون تن گازهای گلخانه‌ای در رتبه نخست جای دارد. البته با توجه به میزان تولیدات و فعالیت صنایع مختلف چین، تولید این میزان گازهای آلوده‌کننده چندان عجیب نیست. این کشور با بیش از 1.324.655.000 نفر بزرگ‌ترین کشور جهان ازنظر جمعیتی است و حجم عظیمی از سوخت‌های فسیلی را در شهرها، صنایع غذایی و صنعت حمل‌ونقل مورد مصرف قرار می‌دهد.
رتبه دهم:طبق این گزارش آژانس اطلاعات انرژی آمریکا، ایران سالانه 471 میلیون تن گاز دی‌اکسید کربن تولید می‌کند و در جایگاه آخر این فهرست قرار دارد و از مشکلات متعدد مرتبط با آلودگی هوا و آب رنج می‌برد. به‌گونه‌ای که حیات‌وحش دریای خزر در معرض خطر جدی قرارگرفته است. زباله‌های خانگی، زباله‌های شیمیایی کارخانه‌ها و سایر مواد آلوده‌کننده، اغلب در دریای خزر تخلیه می‌شود.طبق این گزارش، آلوده‌ترین شهر جهان اهواز است. آلودگی این شهر بیش از سه برابر میزان متوسط آلودگی کشور است. اهواز با جمعیتی حدود یک‌میلیون و 300 هزار نفر به دلیل میدان‌های نفتی آن در دنیا شناخته‌شده است. ایران ازنظر میزان ذخایر نفتی در رتبه سوم و ازنظر ذخایر گاز طبیعی در رتبه دوم جهان قرار دارد.
1-2-تأثیر آلودگی هیدروکربنی بر محیط‌زیست
محیط‌زیست و انسان‌ها از راه‌های مستقیم و غیرمستقیم زیادی در معرض آلودگی نفتی هستند. تنها مقدار کمی از ترکیبات هیدروکربنی برای مصرف تولید می‌شوند و بقیه ترکیبات ماهیت سمی دارند. مولکول‌های هیدروکربن‌های نفتی با توجه به توزیع گسترده وزن مولکولی و نقطه‌جوش می‌توانند تأثیرات متفاوتی ازلحاظ سمی بودن داشته باشند. مواد شیمیایی بسیار سمی موجود در نفت خام می‌تواند به هر عضوی از بدن انسان آسیب برساند (مانند سیستم عصبی، گردش خون، سیستم نفتی، کبد، کلیه و…) [8] و این تأثیرات ممکن است بلافاصله بعد از تماس، ماه‌ها و یا سال‌ها طول بکشد تا ایجاد شود [9].
1-3- چگونگی ایجاد آلودگی هیدروکربنی
این ترکیبات می‌توانند به طرق مختلف در طبیعت منتشر شوند، مانند نشت طبیعی نفت خام از زیرزمین به لایه‌های بالاتر، انتشار محصولات و ضایعات پالایشگاهی، ضایعات ذخیره‌سازی نفت، نشت از تانکرها و … است که می‌تواند به‌سرعت از محل نشت مهاجرت کنند و روی کل اکوسیستم‌ها تأثیر بگذارند. روغن خام نیز حاوی ترکیبات آلی است که دارای سولفور و اکسیژن هست و خواص این ترکیبات به دلیل قابلیت حلالیت در آب و سمی بودن آن، نگرانی‌های زیست‌محیطی زیادی را ایجاد می‌کند و غلظت‌های زیاد آن در سایت‌هایی که نشت در آن صورت گرفته در آب‌های زیرزمینی مشاهده‌شده است [10]. منابع آب آشامیدنی آلوده برای حیوانات آبزی، گیاهان و انسان بسیار خطرناک است [11].
1-4-چگونگی کشف آلودگی هیدروکربنی
سازمان محیط‌زیست امریکا 3 روش را برای تجزیه‌وتحلیل آلودگی آب‌وخاک ارائه داده است.
1-4-1- روش[1]8260
روش 8260 می‌تواند برای غلظت‌های گازهای فرار در خاک، هوا و سامانه‌های آبی استفاده شود. به‌طورکلی، گازهای فراری که نقطه‌جوش آن کمتر از 200 درجه سانتی‌گراد باشند را می‌توان از طریق این روش اندازه‌گیری کرد. ترکیبات فرار محلول در آب را در این روش می‌تواند از طریق سیستم بسته تقطیر در خلأ اندازه‌گیری کرد. چنین ترکیباتی شامل وزن‌های مولکولی کم هیدروکربن‌های هالوژنی، آروماتیک‌ها، کتون ها، استات، استرها و سولفیدها می‌باشد. نمونه‌ها از طریق تصفیه یا تزریق مستقیم وارد دستگاه گاز کروماتوگرافی می‌شود؛ که نمونه‌ها از طریق روش انجماد مستقیم یا لوله‌های مویین در دماهای مختلف جدا می‌شوند و سپس از طریق یک طیف‌سنج جرمی اندازه‌گیری می‌شوند. حدود آشکارسازی این روش 0.1 ppb در گازها،0.1  برای محیط‌های آبی و 0.1  برای جامدات هست. نمونه‌ها در شیشه‌های دربسته گرفته می‌شود به صورتی که هیچ فضای خالی در آن وجود نداشته باشد تا موجب جلوگیری از دست رفتن مواد فرار شود. یک یا دو قطره نیتروژن هیدرو کلراید هم به آن اضافه می‌شود تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود و بتوان ترکیبات را تا دو هفته در یخچال در دمای 4 درجه سانتی‌گراد نگه‌داری کرد. نمونه‌های خاک نیز در درون همین شیشه‌ها نگه‌داری می‌شود و برای حفظ ماهیت خاک به آن متانول اضافه می‌شود [12].

میاندوآب در سال تحصیلی 93-92

 

فهرست مطالب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول : کلیات پژوهش	صفحه
1-1 مقدمه	13
1-2 ضرورت پژوهش	15
1-3 اهداف پژوهش	16
1-4 فرضیه ها و سؤالات پژوهش	16
1-5 تعاریف اصطلاحات:	16
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1  اختلال اضطراب جدایی   ( separation anxiety)	19
2-2 همه گیر شناسی	19
2-3 سبب شناسی	20
2-4  تشخیص و ویژگی‌های بالینی	21
2-5- سیر و پیش آگهی	24
2-6 درمان	24
2-7 سبک‌های دلبستگی	25
2-8  دلبستگی در بزرگسالان	26
2-9 پیامد های دلبستگی	30
2-10 اضطراب	31
2-11  علائم اضطراب	36
2-12 بیماری‌هایی كه در اثر اضطراب ایجاد می‌شود:	37
2-13 نظریه‌های روانكاوی	40
2-14 اضطراب امتحان	44
2-15 اضطراب امتحان و ویژگی‌های شخصیتی	46
فصل سوم: روش اجرا
3-1 روش و نوع پژوهش:	50
3-2 جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری:	50
3-3     ابزار پژوهش و ویژگی‌های روان سنجی	50
3-3     روش اجرای پژوهش:	51
3-4     تجزیه و تحلیل داده‌ها:	54
فصل چهارم: نتایج   و فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1 بحث	69
5-2 نتیجه گیری	70
5-3 پیشنهادها:	70
منایع:	71
چکیده انگلیسی	75
پیوست‌ها	78

 

 فهرست جدول‌ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-1) ویژگی‌های جمعیت شناختی
جدول4-2: میانگین و انحراف معیار نمره اضطراب امتحان در نمونه های مورد مطالعه پسران
جدول 4-3: میانگین و انحراف معیار نمره اضطراب امتحان در نمونه های مورد مطالعه دختران
جدول 4-4: توزیع فراوانی اضطراب امتحان در دانش آموزان بر حسب جنسیت
جدول4-5: میانگین و انحراف معیار سبک دلبستگی در نمونه های مورد مطالعه به تفکیک جنسیت
جدول4-6 : خلاصه نتایج آزمون تی مقایسه میانگین‌های اضطراب امتحان دانش آموزان پسر و دختر
جدول4-7: ضرایب همبستگی پیرسون بین اضطراب امتحان و سبک دلبستگی در نمونه های مورد مطالعه به تفکیک جنسیت
جدول4-8: ضریب همبستگی پیرسون بین اضطراب امتحان و سبک دلبستگی در نمونه های مورد مطالعه
جدول 4-9 : شیوع اضطراب امتحان در گروه پسران بر حسب اضطراب جدایی
بین انواع اضطراب امتحان و وجود یا عدم وجود اضطراب جدایی ارتباط معناداری وجود نداشت (36/0=X2، 2=df، 83/0=P)
جدول 4-10: شیوع اضطراب امتحان در گروه دختران بر حسب اضطراب جدایی
جدول 4-11: خلاصه نتایج آزمون تی مستقل جهت مقایسه میانگین‌های اضطراب امتحان دانش آموزان بر حسب اضطراب جدایی پسران
جدول 4-12: خلاصه نتایج آزمون تی مستقل جهت مقایسه میانگین‌های اضطراب امتحان دانش آموزان بر حسب اضطراب جدایی دختران
جدول 4-13 ضرایب رگرسیون استاندارد شده و استاندارد نشده متغیرها

 

 1-1 مقدمه

مفهوم دلبستگی از یک واژه یونانی Storage که نوعی عشق بین والدین و کودک است گرفته شده و تعریف آن از نظر واترز این است که دلبستگی رفتارهایی را شامل می‌شود که سبب نزدیکی به نگاره دلبستگی است. این رفتارها شامل توجه داشتن، لمس کردن، نگاه کردن، وابسته بودن و اعتراض به طردشدگی است. از منظر بالبی نیز دلبستگی پیوند عاطفی پایداری است که ویژگی آن گرایش به جستجو و حفظ مجاورت با شخص خاص به ویژه در زمان استرس است (برجعلی، 1388). تفاوت‌های فردی در الگوی فعال درونی موجب شکل گیری سبک‌های دلبستگی متفاوتی می‌گردد. بررسی اولیه

 در زمینه سبک‌های دلبستگی از سوی اینسورث و همکاران (1978، به نقل از برجعلی 1388) انجام گرفت و سه الگوی دلبستگی ایمن، ناایمن اجتنابی و دلبستگی ناایمن اضطرابی-دوسوگرا شناسایی شد. افراد با سبک‌های دلبستگی متفاوت، راهکارهای متفاوتی را برای تنظیم عواطف و پردازش اطلاعات هیجانی به کار می‌برند . طبق نظریه اریکسون، کودکی که دلبسته ایمن است از نظر روانی به دنبال استقلال است و شروع به فاصله گیری از والدین؛ تجربه محیط و به دنبال یادگیری‌های تازه است. اما کودکی که وابسته ناایمن به ویژه از نوع مضطرب است از هرگونه تجربه جدید و فاصله گیری از والدین خودداری کرده و مستعد انواع اختلالات اضطرابی در سال‌های آینده بوده و ورودش به مهد و مدرسه مشکل و هرگونه جدایی به سختی صورت می‌گیرد(برک، 1385).

 

از طرفی سبک دلبستگی اضطرابی می‌تواند با اختلالات اضطرابی همراه باشد.  یکی از انواع اختلالات اضطرابی که با شروع در دوران کودکی می‌تواند معرف اختلال‌های اضطرابی باشد اختلال اضطراب جدایی است. آمارهای متنوعی در خصوص شیوع اختلالات اضطرابی در بین کودکان ارائه شده است. در کودکان 2 تا 4 ساله 17% و در مطالعه ای دیگر در کودکان زیر 12 سال 6/2 تا 2/41% عنوان شده است. وجود سه نشانه از ناراحتی‌های مفرط جدایی مانند نگرانی شدید و مداوم از محروم شدن و آسیب دیدن، ترس و درماندگی از جدایی، شکایت‌های جسمانی، کابوس‌های مکرر، ترس از مدرسه و مشکلات مربوط به خواب که حداقل 4 هفته وجود داشته باشد برای تشخیص این اختلال الزامی است (عباسی، 1389). لاست گزارش کرده که 75% کودکانی که از مدرسه گریزانند مبتلا به اختلال جدایی‌اند و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است این کودکان به طور ثانوی دچار اضطراب مفرط شوند و علاوه بر آن اختلال‌هایی چون فوبی اجتماعی، ترس از مکان‌های باز و هراس را نشان دهند(به نقل از عباسی، 1389).

اختلال اضطراب فراگیر و فوبیای اجتماعی در طبقه بندی اختلالات اضطرابی کودکان و نوجوانان قرار دارد گرچه اضطراب، خصیصه اصلی هر کدام از این اختلالات است اما عوامل زمینه ای و موقعیتی ویژه ای وجود دارد که میان آن‌ ها افتراق می‌گذارد. در طبقه بندی تشخیصی روان‌پزشکی آمریکا، مشخصاً به اضطراب آموزشگاهی و درسی یا امتحانی اشاره ای نشده اما پدیده اضطراب، در سطح وسیعی مورد توجه قرار گرفته که می‌توان از آن‌ ها اضطراب آموزشگاهی و اضطراب امتحان را برداشت نمود (مهرابی زاده، 1386). اضطراب امتحان یا Test Anxiety از دسته اضطراب‌های عملکردی است که 20-10% دانش آموزان و دانشجویان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. معمولاً در موقعیت‌هایی که فرد در معرض ارزشیابی قرار گرفته و نیازمند حل مشکل یا مسئله است به این نوع اضطراب دچار می‌گردد و فرد در اینجا، در مورد توانایی‌های خود دچار تردید شده که پیامد آن نیز کاهش توان مقابله با موقعیت‌های امتحان است. در اینجا فردی که دچار اضطراب امتحان شده با وجود اینکه پاسخ سؤالات درسی را می‌داند اما آنچنان شدت اضطراب در وی زیاد است که مانع از آن می‌گردد که از دانسته های خود استفاده کند (مقیمیان، 1390). بدین سبب اضطراب امتحان با عملکرد تحصیلی همبستگی دارد. در اینجا نظر کووینگتون (1987) بر این است که در زمان آزمون، آموزه های مرتبط با آزمون و حالات اضطرابی همراه با هم وارد میدان می‌گردند. برخی حالات اضطرابی با آزمون مورد نظر مرتبط و برخی دیگر با آن ارتباطی ندارند. اگر اضطراب برانگیخته شده با محتوای آزمون مرتبط باشد سطح کارآمدی افزایش می‌یابد و برعکس حالات اضطرابی و نامرتبط با وظیفه محول شده، سطح کارآمدی را کاهش می‌دهد. سیبر (1980) اضطراب امتحان را حالت خاصی از اضطراب عمومی می‌داند که شامل پاسخ‌های پدیدار شناختی، فیزیولوژیکی و رفتاری مرتبط با ترس از شکست می‌باشد و فرد آن را در موقعیت‌های ارزیابی، تجربه می‌کند. هنگامی که اضطراب امتحان رخ می‌دهد، بسیاری  از فرایندهای شناختی و توجهی با عملکرد موثر فرد، تداخل می‌کنند (Narimany, 2006).

بر مبنای مطالب فوق در پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤالیم که آیا سبک‌های دلبستگی و اضطراب جدایی در افراد می‌تواند رابطه ای با اضطراب امتحان داشته باشد؟ آیا سبک دلبستگی، پیش بین اضطراب درسی است؟

 

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید