1-2-فرضیات……………………………………………………………………………………………………………………………5

1-3- اهداف پژوهش  ……………………………………………………………………………………………………………. 5

1-4- پیشینه پژوهش  …………………………………………………………………………………………………………… 5

1-5- روش و مراحل پژوهش  ……………………………………………………………………………………………….. 7

فصل دوم: (آشنایی با شیخ عطار و آثار او)

2-1- زندگی نامه عطار…………………………………………………………………………………………………………… 8

2-2- معرفی منطق الطیر……………………………………………………………………………………………………….. 11

2-3-معرفی مصیبت نامه………………………………………………………………………………………………………… 12

2-4- معرفی اسرارنامه……………………………………………………………………………………………………………. 15

2-5- اوضاع خراسان ونیشابور در عصر عطار……………………………………………………………………………. 16

فصل سوم: (ادبیات صوفیانه و طنز)

3-1- صوفیان راستین و اعتراض به اجتماع نابسامان………………………………………………………………. 17

3-2- هنجارگریزی در زبان صوفیه ………………………………………………………………………………………….. 18

3-3- نكوهش عقل معاش در اندیشه صوفیان………………………………………………………………………….. 20

3-4- فرهنگ عامه در شعر عطار……………………………………………………………………………………………… 20

3-5- بررسی ساختار حكایات عرفانی و طنز آمیز عطار ……………………………………………………………. 20

3-6- قصه و تمثیل…………………………………………………………………………………………………………………. 22

3-7- رمز و طنز درعرفان………………………………………………………………………………………………………… 23

3-8- علت پیدایش آثار طنز……………………………………………………………………………………………………. 26

3-9- نظریات رایج درمورد طنز و متون طنزآمیز……………………………………………………………………… 28

2-10- شوخ طبعی و اقسام آن ………………………………………………………………………………………………. 30

3-11- شیوه های طنز پردازی و  خنداندن …………………………………………………………………………….. 31

3-12- شگردهای رایج در متون مطالبه آمیز (حکایت احمقان)……………………………………………….. 32

3-13- حکایت مثنویهای عطار………………………………………………………………………………………………..33

فصل چهارم: ( عقل و جنون )

4-1- تعریف عقل و جنون………………………………………………………………………………………………………. 35

4-2- اقسام دیوانه …………………………………………………………………………………………………………………. 37

4-3- تأثیرات وجود عقل ………………………………………………………………………………………………………. 37

4-4- عقلای مجانین………………………………………………………………………………………………………………. 38

 

4-5- موضوعات مورد اعتراض عقلای مجانین…………………………………………………………………………..40

4-6- تاریخچه ی گستاخی به درگاه حق…………………………………………………………………………………. 42

4-7- تعریف عاقل، نادان و دیوانه …………………………………………………………………………………….43-42

فصل پنجم: (حكایات طنزآمیز مثنویهای عطار)

5-1- حكایات طنز مصیبت نامه ………………………………………………………………………………………86-44

5-2- حكایات طنز منطق الطیر………………………………………………………………………………………103-86

5-3- حكایات طنز اسرارنامه ……………………………………………………………………………………….119-103

فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………..…………. 120

چكیده

ازمكتب تصوف اسلامی كه مسلماً ایرانیان، در پایه‌گذاری و بنیان آن سهمی به سزا داشته‌اند، نوابغی برخاسته‌اند كه در پیشرفت افكار بشر در این زمینه ،كمك‌های شایانی نموده‌اند. شیخ فریدالدین محمّد عطار نیشابوری یكی ازآن جمله نوابغ است كه در این راه ،گام‌های بلندی را برداشته است. از جمله اقدامات بدیع و ارزنده‌ی او ، آن است كه وی مردم و طبقات فرودست را به طور جدی مدّ نظر داشته و سهم عظیمی را در آشنا ساختن عوام با مقوله عرفان  داراست. او در ضمن حكایاتی بس شیرین و خواندنی ، با بهره گرفتن ازشخصیت دیوانه و گفتار و کردار ویژه ی او که طنزآمیز است به انتقاد از اوضاع نابسامان زمانه ی خود می پردازد.علی رغم اینکه در اکثر متون ادبی و تاریخی از اصطلاح “عقلای مجانین ” استفاده شده است ،عطار از آنجا که احترام ویژه ای برای این قشر ، قایل است به آنها “دیوانه” می گوید و در خلال آثارش حقیقت وجودی آنها را برتر از”عاقلان” می نماید. گویی قدرتمندان عاقل وسودجو، مطابق با مصلحت اندیشیها ی عامدانه ی خود ،همیشه  در پی محدود کردن و به رسمیت نشناختن آنها بوده اند. دیوانگان عطار با بهره گیری ازشگردهای گوناگون  طنز پردازی  در حکایات ،نقشی مؤثردر تشفی خاطرمردم رنج دیده  وابرازانزجار از هر گونه ظلم و تبعیض را دارند.معمولا در این قسم حکایات ،شاهد رفتار نامتعارف و شگفت انگیزی ازدیوانه هستیم  که واکنش شخصیت مقابل را برمی انگیزدو اینگونه جریان کمیک داستان شکل می گیرد.یکی از جریانات نو ظهور در مثنویهای عطار، جابه جا یی شخصیتها در قالب  قصه های آن است،این امر ضمن اینکه باعث جذابیت خاصی شده ،یکی از عوامل ایجاد طنز محسوب می شود.بنابر اهمیتی كه این حكایات دارا هستند. بر آنیم تا در این پژوهش؛ ضمن بررسی كامل حكایات طنز موجود در سه مثنوی فاخر او، فنون طنز آفرینی هریک را به طور مبسوط بررسی كنیم.

1 -1 بخش اول: نوجوان. 6

1-1-1 تعریف دوره نوجوانی.. 6

1-1-2 خصوصیات این دوره 6

1-2 بخش دوم: تعریف ادبیات کودک و نوجوان. 8

1-2-1 هدف از داستان نویسی.. 9

1-2-2 داستان نوجوان. 10

1-2-3 وظایف ادبیات کودک و نوجوان. 11

فصل دوم:شخصیت پردازی.. 12

2-1 بخش اول: تعاریف… 13

2-1-1 تعریف شخصیت.. 13

2-1-1-1 تفاوت تیپ و شخصیت.. 14

2-2 بخش دوم: شیوه‌های شخصیت پردازی.. 15

2-2-1 شیوه کلی: مستقیم،  غیرمستقیم. 15

2-2-1-1 روش مستقیم. 16

2-2-1-2 روش‌های غیر مستقیم. 16

2-2-1-2-1 کنش… 17

2-2-1-2-2 گفتار. 17

2-2-1-2-3 نام. 18

2-2-1-2-4 محیط و وضع ظاهری.. 18

2-3 بخش سوم: انواع شخصیت‌های داستانی.. 20

2-3-1 کلی: پویا و ایستا (یا ساده و جامع) 20

2-3-2 جزئی: انواع شخصیت‌های فرعی به تفصیل. 20

2-3-1-1 شخصیت پویا 20

2-3-1-2 شخصیت ایستا 20

2-3-1-3 شخصیت ساده و جامع. 21

2-3-2 انواع شخصیت‌های فرعی به تفصیل. 22

2-3-2-1شخصیت قراردادی: 22

2-3-2-2 شخصیت نوعی: 22

2-3-2-3شخصیت نمونه: 22

2-3-2-4 شخصیت شرور: 23

2-3-2-5 شخصیت‌های غیرواقعی: 23

2-3-2-6 شخصیت تمثیلی: 24

2-3-3 شخصیت‌های اصلی و فرعی.. 24

2-3-3-1 شخصیت اصلی: 24

2-3-3-2 شخصیت فرعی: 25

فصل سوم: تحلیل و بررسی شخصیت‌های داستان‌ها 26

3-1 سال 70. 27

3-1-1 زندگی نامه. 27

3-1-2 گل‌های سرخ کاغذی.. 27

3-1-2-1 خلاصه. 27

3-1-2-2 درونمایه. 28

3-1-2-3 تحلیل کلی.. 29

3-1-2-4 تحلیل شخصیت.. 31

3-2 سال 71. 38

3-2-1 زندگی نامه. 38

3-2-2 دیگر از پرستوها خبری نیست.. 38

3-2-2-1 تا صبح در باران. 38

3-2-2-1-1 خلاصه. 38

3-2-2-1-2 درونمایه. 39

3-2-2-1-3 تحلیل کلی.. 39

3-2-2-1-4 تحلیل شخصیت.. 40

3-2-2-2 یاوران حرّ. 42

3-2-2-2-1خلاصه. 42

3-2-2-2-2 درونمایه. 43

3-2-2-2-3 تحلیل کلی.. 43

3-2-2-2-4 تحلیل شخصیت.. 44

3-2-2-3 انتظار. 47

3-2-2-3-1خلاصه. 47

3-2-2-3-2 درونمایه. 47

3-2-2-3-3 تحلیل کلی.. 47

 

3-2-2-3-4 تحلیل شخصیت.. 47

3-2-2-4 در مسیر بازگشت.. 48

3-2-2-4-1 خلاصه. 48

3-2-2-4-2 درونمایه. 49

3-2-2-4-3 تحلیل کلی.. 49

3-2-2-4-4 تحلیل شخصیت.. 49

3-2-2-5 راهی برای فرار. 52

3-2-2-5-1 خلاصه. 52

3-2-2-5-2 درونمایه. 53

3-2-2-5-3 تحلیل کلی.. 53

3-2-2-5-4 تحلیل شخصیت.. 53

3-2-2-6 با پرستوهای مهاجر. 57

3-2-2-6-1خلاصه. 57

3-2-2-6-2 درونمایه. 58

3-2-2-6-3 تحلیل کلی.. 58

3-2-2-6-4 تحلیل شخصیت.. 58

3-3 سال 72. 63

3-3-1 زندگی نامه. 63

3-3-2 تحلیل کتاب.. 63

3-3-3 مشق خاکی.. 63

3-3-3-1 آن شب عجیب.. 63

3-3-3-1-1خلاصه. 63

3-3-3-1-2 درونمایه. 64

3-3-3-1-3 تحلیل کلی.. 64

3-3-3-1-4 تحلیل شخصیت.. 65

3-3-3-2  شب حادثه. 68

3-3-3-2-1 خلاصه. 68

3-3-3-2-2 درونمایه. 69

3-3-3-2-3 تحلیل کلی.. 70

3-3-3-2-4 تحلیل شخصیت.. 70

3-3-3-3 جزیره تپه ماهورها 73

3-3-3-3-1خلاصه. 73

3-3-3-3-2 درونمایه. 74

3-3-3-3-3 تحلیل کلی.. 74

3-3-3-3-4 تحلیل شخصیت.. 74

3-4 سال 73. 77

3-4-1 زندگی نامه. 77

3-4-2 دست‌ها پشت گردن. 77

3-4-2-1 خلاصه. 77

3-4-2-2 درونمایه. 78

3-4-2-3 تحلیل کلی.. 78

3-4-2-4 تحلیل شخصیت.. 79

3-5 سال 74. 86

3-5-1 زندگی نامه. 86

3-5-2 در سوگ سهراب.. 86

3-5-2-1 خلاصه. 86

3-5-2-2 درونمایه. 87

3-5-2-3 تحلیل کلی.. 87

3-5-2-4 تحلیل شخصیت.. 88

3-6 سال 75. 100

3-6-1 زندگی نامه. 100

3-6-2 مهمان مهتاب.. 100

3-6-2-1 خلاصه. 100

3-6-2-2 درونمایه. 101

3-6-2-3 تحلیل کلی.. 102

3-6-2-4 تحلیل شخصیت.. 102

3-7 سال 76. 124

3-7-1 زندگی نامه. 124

3-7-2 زمانی برای بزرگ شدن. 124

3-7-2-1 خلاصه. 124

3-7-2-2 درونمایه. 125

3-7-2-3 تحلیل کلی.. 126

3-7-2-4 تحلیل شخصیت.. 126

3-8 سال 77. 134

3-8-1 نصف کشتی؟ نصف دریا! 134

3-8-1-1 خلاصه. 134

3-8-1-2 درونمایه. 135

3-8-1-3 تحلیل کلی.. 135

3-8-1-4 تحلیل شخصیت.. 136

3-9 سال 78. 143

3-9-1 زندگی نامه. 143

3-9-2 گردان چهار نفره 144

3-9-2-1 خلاصه. 144

3-9-2-2 درونمایه. 145

3-9-2-3 تحلیل کلی.. 145

3-9-2-4 تحلیل شخصیت.. 146

3-10 سال 79. 153

3-10-1 زندگی نامه. 153

3-10-2 آن مرد در باران رفت.. 153

3-10-2-1خلاصه. 153

3-10-2-2 درونمایه. 155

3-10-2-3 تحلیل کلی.. 155

3-10-2-4 تحلیل شخصیت.. 157

فصل چهارم: نتیجه ­گیری.. 170

منابع و مآخذ…….174

چکیده

3-1 ساختار پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

4-1 فرضیه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………..8

5-1 اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………9

6-1 روش کار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………9

7-1 تعریف بدیع از دیدگاه بلاغت سنّتی و جدید …………………………………………………………………………………10

8-1 تعریف زیبایی‌شناسی از دیدگاه اندیشمندان …………………………………………………………………………………13

فصل دوم: صنایع زیبایی‌آفرین لفظی در دیوان فیاض لاهیجی

 

تعریف صنایع لفظی ………………………………………………………………………………………………………………………………..17

الف- روش تکرار ……………………………………………………………………………………………………………………………………..18

1- تکرار واج ……………………………………………………………………………………………………………………………………………19

1-1 همحروفی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-1 همصدایی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-  تکرار هجا …………………………………………………………………………………………………………………………………………25

3-  تکرار واژه ………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

1-3 جناس ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..27

1-1-3 جناس تام …………………………………………………………………………………………………………………………………..29

2-1-3 جناس زاید …………………………………………………………………………………………………………………………………31

3-1-3 جناس با اختلاف حرف ………………………………………………………………………………………………………………34

4-1-3 جناس مکرّر ………………………………………………………………………………………………………………………………..36

5-1-3 جناس خط …………………………………………………………………………………………………………………………………37

6-1-3 اشتقاق ………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

7-1-3 شبه اشتقاق ………………………………………………………………………………………………………………………………..39

8-1-3 جناس محرّف ……………………………………………………………………………………………………………………………..40

2-3 تکریر ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

1-2-3 ردالصدر إلی العجز ……………………………………………………………………………………………………………………..44

2-2-3 ردالعجز إلی الصدر ……………………………………………………………………………………………………………………..46

3-2-3 عکس لفظی ……………………………………………………………………………………………………………………………….48

3-3 تکرار نحوی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..49

4-3 سجع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

1-4-3 موازنه ………………………………………………………………………………………………………………………………………….52

2-4-3 مزدوج …………………………………………………………………………………………………………………………………………54

پی ‌نوشت‌های فصل دوم …………………………………………………………………………………………………………………………55

فصل سوم: صنایع زیبایی‌آفرین معنوی در شعر فیاض لاهیجی

تعریف صنایع معنوی

 ………………………………………………………………………………………………………………………………61

الف- روش تناسب …………………………………………………………………………………………………………………………………..62

1- مراعات النظیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………64

2- تضاد …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..67

3- تلمیح …………………………………………………………………………………………………………………………………………………71

4- ارصاد و تسهیم ………………………………………………………………………………………………………………………………….84

5- جمع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..86

6- تقسیم ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..88

ب- روش غیر منتظره بودن و غافلگیری ………………………………………………………………………………………………..89

1- متناقض نمایی …………………………………………………………………………………………………………………………………..90

2- استثنای منقطع ………………………………………………………………………………………………………………………………..95

3- ذم شبیه به مدح ……………………………………………………………………………………………………………………………….97

4- مدح شبیه به ذم ……………………………………………………………………………………………………………………………….99

5- استتباع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………101

6- التفات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

7- تجرید ………………………………………………………………………………………………………………………………………………106

پ- روش بزرگ‌نمایی …………………………………………………………………………………………………………………………..108

1- اغراق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….109

2- تجاهل عارف …………………………………………………………………………………………………………………………………..112

3- صفت شاعرانه …………………………………………………………………………………………………………………………………114

4- مقایسه و سنجش …………………………………………………………………………………………………………………………..116

ت- روش دو یا چند بُعدی بودن …………………………………………………………………………………………………………118

1- ایهام ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….119

2- ایهام تناسب ……………………………………………………………………………………………………………………………………121

ث- روش استدلال ……………………………………………………………………………………………………………………………….123

1- حسن تعلیل ……………………………………………………………………………………………………………………………………124

2- مذهب کلامی ………………………………………………………………………………………………………………………………….126

3- ارسال‌ المثل ……………………………………………………………………………………………………………………………………128

ج- دیگر صنایع زیبایی‌آفرین معنوی  …………………………………………………………………………………………………133

1- حسن طلب …………………………………………………………………………………………………………………………………….133

2- حسّامیزی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….135

3- تضمین ……………………………………………………………………………………………………………………………………………141

4- ابداع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..143

پی نوشت‌های فصل سوم ……………………………………………………………………………………………………………………..145

نتایج پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………..162

1-1 جدول بسامد انواع روش تکرار در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………………….163

2-1 نمودار بسامد انواع روش تکرار در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………………….163

3-1 جدول بسامد انواع روش تکرار واج در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………..164

4-1 نمودار بسامد انواع روش تکرار واج در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………..164

5-1 جدول بسامد انواع روش تکرار واژه در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………….165

6-1 نمودار بسامد انواع روش تکرار واژه در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………..165

7-1 جدول بسامد انواع جناس در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………………………166

8-1 نمودار بسامد انواع جناس در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………………………166

9-1 جدول بسامد انواع تکریر در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………………………….167

10-1 نمودار بسامد انواع تکریر در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………………………..167

11-1جدول بسامد انواع سجع در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………………………………168

12-1 نمودار بسامد انواع سجع در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………………………..168

13-1 جدول بسامد انواع روش تناسب در شعر فیاض لاهیجی …………………………………………………………169

14-1 نمودار بسامد انواع روش تناسب در شعر فیاض لاهیجی …………………………………………………………169

15-1 جدول بسامد روش غیر منتظره بودن و غافلگیری در شعر فیاض لاهیجی …………………………….170

16-1 نمودار بسامد روش غیر منتظره بودن و غافلگیری در شعر فیاض لاهیجی …………………………….170

17-1 جدول بسامد انواع روش بزرگ‌نمایی در شعر فیاض لاهیجی ………………………………………………….171

18-1 نمودار بسامد انواع روش بزرگ‌نمایی در شعر فیاض لاهیجی …………………………………………………..171

19-1 جدول بسامد انواع روش دو یا چند بُعدی بودن در شعر فیاض لاهیجی …………………………………172

20-1 نمودار بسامد انواع روش دو یا چند بُعدی بودن در شعر فیاض لاهیجی …………………………………172

21-1 جدول بسامد انواع روش استدلال در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………….173

22-1 نمودار بسامد انواع روش استدلال در شعر فیاض لاهیجی ……………………………………………………….173

23-1 جدول بسامد سایر روش‌های زیبایی‌آفرین در شعر فیاض لاهیجی …………………………………………174

24-1 نمودار بسامد سایر روش‌های زیبایی‌آفرین در شعر فیاض لاهیجی …………………………………………174

1-2 . چارچوب نظری تحقیق  ………………………………………………………………………………….3

1     -3. پژوهش‌های علمی انجام شده قبلی در ارتباط با پایان‌نامه (بطور مختصر):……………………3

1-4 . خلاصه مراحل روش پژوهش  …………………………………………………………………………4

1-5.حدودپژوهش…………………………………………………………………………………………………4

1-6.پرسش های پژوهش…………………………………………………………………………………………4

1-7.اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………….4

فصل دوم : چارچوب نظری تحقیق  …………………………………………………5                                                       

2-1. بخش اول : چگونگی پیدایش داستان …………………………………………………………………6

2 -1-1. تعریف داستان ………………………………………………………………………………………7

2-1-2. انواع داستان ………………………………………………………………………………………….8

2-1-2-1. قصه …………………………………………………………………………………………….8

2-1-2-2. رمانس ………………………………………………………………………………………….8

2-1-2-3. داستان كوتاه ………………………………………………………………………………….8

2-1-2-4. رمان …………………………………………………………………………………………….9

2-1-3 . مهمترین وجوه اشتراك داستان كوتاه و رمان ……………………………………………….9

2-1- 4 .تفاوت داستان كوتاه و رمان ……………………………………………………………………..9

2-1- 5 . تفاوت رمانس و رمان …………………………………………………………………………..10

2-1- 6 . پیشینه ی تاریخی رمان …………………………………………………………………………11

2-1-6-1 . ورود رمان به مرحله جدید ……………………………………………………………11

2-1-6-2 . تعریف رمان ………………………………………………………………………………12

2-1- 6-3 . انواع رمان …………………………………………………………………………………13

2-1-6-4 . هدف رمان ………………………………………………………………………………..14

2-2 .  بخش دوم : عناصر داستان ………………………………………………………………………….15

2-2-1 . پیرنگ ………………………………………………………………………………………………..15

2-2-1-1 . عناصر ساختاری پیرنگ ……………………………………………………………………..16

2-2-1-1-1 . گره افكنی ………………………………………………………………………………..17

2-2-1-1-2 . كشمكش ………………………………………………………………………………..17

2-2-1-1-3 . دروایی / هول و ولا / حالت تعلیق ………………………………………………..18

2-2-1-1-4 . بحران …………………………………………………………………………………….18

2-2-1-1-5 . نقطه ی اوج یا بزنگاه ………………………………………………………………..19

2-2-1-1-6 . گره گشایی ……………………………………………………………………………..19

2-2-2 . شخصیت و شخصیت پردازی …………………………………………………………………20

2-2-2-1 . شخصیت ……………………………………………………………………………………20

2-2-2-2 . انواع شخصیت …………………………………………………………………………….21

2-2-2-2-1 .شخصیت ساده ……………………………………………………………………..22

2-2-2-2-2 . شخصیت جامع ……………………………………………………………………22

2-2-2-2-3 . شخصیت اصلی …………………………………………………………………..22

2-2-2-2-4 . شخصیت مخالف…………………………………………………………………22

2-2-2-2-5 . شخصیت مقابل …………………………………………………………………..23

2-2-2-2-6 . شخصیت همراز……………………………………………………………………23

2-2-2-2-7 . شخصیت ایستا …………………………………………………………………….23

2-2-2-2-8 . شخصیت پویا  …………………………………………………………………….23

2-2-2-2-9 . شخصیت قالبی ……………………………………………………………………23

2-2-2-2-10 . شخصیت قراردادی …………………………………………………………….24

2-2-2-2-11 . شخصیت نوعی ………………………………………………………………….24

2-2-2-2-12 . شخصیت تمثیلی …………………………………………………………………24

2-2-2-2-13 . شخصیت هم جانبه ……………………………………………………………..24

2-2-2-3 . شخصیت پردازی………………………………………………………………………….24

2-2-3 .درون مایه ………………………………………………………………………………………….26

2-2-4 . موضوع …………………………………………………………………………………………….27

2-2-5 . گفت و گو ………………………………………………………………………………………..28

2-2-6 . زاویه ی دید ………………………………………………………………………………………29

2- 2-6-1 . زاویه دید درونی ……………………………………………………………………….30

2-2-6-2 . زاویه دید بیرونی ……………………………………………………………………….30

2-2-7. حقیقت مانندی …………………………………………………………………………………..31

2-2-8 . صحنه و صحنه پردازی ……………………………………………………………………….32

2-2-8-1. انواع صحنه ……………………………………………………………………………….32

2-2-8-2 . اجزای صحنه ……………………………………………………………………………32

2-2-8-3 . وظایف صحنه …………………………………………………………………………..33

2-2-9 . فضا و رنگ ………………………………………………………………………………………33

 

2-2-10 . لحن ………………………………………………………………………………………………34

2-2-11. توصیف…………………………………………………………………………………………..35

فصل سوم :  شرح احوال و آثار علی محمد افغانی……………..………...…..37

3-1 . زندگی نامه(از تولد تا اشتغال)……………………………………………………………………38

3-2 . فعالیت سیاسی…………………………………………………………………………………………39

3-3 . آثار……………………………………………………………………………………………………..40

3-4 . خصائص آثار…………………………………………………………………………………………42

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های تحقیق………...………..……..……..43

4-1 . در آمدی بر رمان «شوهر آهو خانم » ………………………………………………………….44

4-2 . خلاصه رمان « شوهر آهو خانم» ………………………………………………………………..45

4-3 . عناصر ساختاری داستان در رمان « شوهر آهو خانم »……………………………………..48

4-3-1 . طرح یا پیرنگ ………………………………………………………………………………48

4-3-1-1 . گره افكنی ……………………………………………………………………………51

4-3-1-2 . كشمكش …………………………………………………………………………….51

4-3-1-3 . دروایی/ هول و ولا/ حالت تعلیق ………………………………………………53

4-3-1-4 . بحران …………………………………………………………………………………53

4-3-1-5 . نقطه ی اوج …………………………………………………………………………54

4-3-1-6 . گره گشایی ………………………………………………………………………….55

4-3-2 . شخصیت اصلی،شخصیت فرعی و شخصیت پردازی در رمان « شوهر آهو خانم » ………………………………………………………………………………………………………………………..58

4-3-2-1 . شخصیت  اصلی در رمان « شوهر آهو خانم»………………………………..59

4-3-2-1-1 . سیّد میران …………………………………………………………………..59

4-3-2-1-2 . آهو …………………………………………………………………………..59

4-3-2-1-3 . هما ……………………………………………………………………………60

4-3-2-2 . شخصیت های فرعی در رمان « شوهر آهو خانم»………………………..61

4-3-2-2-1 . فرزندان سیّد میران ……………………………………………………….61

4-3-2-2-2 . میرزا نبی ……………………………………………………………………62

4-3-2-2-3 . خورشید و آقاجان ……………………………………………………….62

4-3-2-2-4 . نقره و گل محمد …………………………………………………………62

4-3-2-2-5 . حسین خان ضربی ………………………………………………………..63

4-3-2-2-6 . كربلایی عباس و نازپری ……………………………………………….64

4-3-2-2-7 . صفیه بانو و دخترش حاجیه ……………………………………………64

4-3-2-3. شخصیت پردازی در رمان «شوهر آهو خانم»…………………………………65

4-3-3 . درون مایه در رمان « شوهر آهو خانم » …………………………………………….66

4-3-4 . موضوع در رمان « شوهر آهو خانم » ………………………………………………..67

4-3-5. گفت و گو در رمان « شوهر آهو خانم » ……………………………………………69

4-3-6 . زاویه دید در رمان « شوهر آهو خانم » ……………………………………………..71

4-3-7 . حقیقت مانندی در رمان « شوهر آهو خانم » ……………………………………..73

4-3-8 . صحنه و صحنه پردازی در رمان« شوهر آهوخانم» ……………………………..76

4-3-8-1 . صحنه «فراخ منظر» و « صحنه نمایشی ……………………………………….78

4-3-9 . فضا و رنگ در رمان « شوهر آهو خانم »……………………………………………80

4-3-10 . لحن در رمان « شوهر آهو خانم » …………………………………………………..81

4 -3-11.توصیف دررمان« شوهرآهوخانم»…………………………………………………….82

5 :  نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………..85

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………90

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………….93

چكیده

عناصر داستان به طور مستقیم به دیدگاه و نگرش نویسنده به عالم هستی بستگی  دارد و بر تحمیل هویّت و تشخّص او بر مجموعه ی داستان نقش بسزایی دارد. نقشی که هر یک از این عناصر در داستان می آفریند متفاوت است. امّا آن چه مسلّم است قوّت و ضعف یک اثر به نحوه ی بکارگیری این عناصر برمی گردد و درست آنست که عناصر داستانی بتوانند در کنار هم تفکّر اصلی نویسنده رادراثر بیان کنند.

رمان «شوهر آهو خانم» كه از شاخص ترین و مهم ترین رمان های نویسنده است به شیوه ی رمان های كلاسیک یعنی رمان های رئالیستی قرن نوزده و پیش از انجام تغییرات نو در داستان پردازی های قرن بیستم نوشته شده است. به این منظور، نویسنده سعی می کند به کمک توصیف، برتمام وجوه داستان به طور مستقیم احاطه داشته باشد. همچنین؛ آنچه در این رمان مورد نظر نویسنده است، پیچیده تر از آن است که بتواند به صورت غیر مستقیم در جریان شخصیت پردازی ها، صحنه پردازی ها، گفت گو، … به خواننده ارائه دهد از طرفی وفور شخصیت ها و صحنه ها و به تصویر کشیدن آنچه مورد نظر نویسنده است؛ از جامعه، زندگی مردم متوسط و مشکلاتی که این طبقه در زندگی خود متحمل می شدند او را بر آن داشته تا نقش یک (راوی-مفسّر) را ایفا کند و درنهایت هم به موفقیّت چشم گیری دست یابد.

مقدمه:—-

 

  1-خلقت آدم(ع):————-

 

  2- رانده شدن شیطان:———-

 

  3- گناه آدم و توبه ی او:——–

 

  4-ادریس (ع):—————

 

  5-نوح(ع):-

 

  6-هود(ع)و قوم عاد:———–

 

  7-صالح(ع):—————-

 

  8-ابراهیم(ع):—————

 

  9-ابراهیم و نمرود:————

 

  10-جنگ با خدای ابراهیم و مرگ نمرود:بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————

 

  11-اسماعیل(ع) و چشمه ی زمزم:-

 

  12-اسحاق(ع):————–

 

  13-یعقوب(ع):————–

 

  14-یوسف(ع):————–

 

  15-یوسف(ع) و زلخیا:———

 

  16-الیاس(ع:—————-

 

  17-قارون و گنج های او:——-

 

  18-داود(ع):—————-

 

  19-سلیمان(ع):————–

 

  20- سلیمان و بلقیس ملكه سبا:—

 

  21-هاروت و ماروت:———-

 

  22- لوط(ع):—————-

 

  23- فرعون:—————-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

24-موسی و معجزات او:——-
25-شعیب(ع):—————
26- خضر و موسی:———–
27-هارون و موسی:———-
28- گوساله ی سامری:———
29-ایوب(ع):—————
30-یونس(ع):—————
31-عزیر(ع):—————-
32-زكریا(ع):—————-
33-یحی(ع):—————-
34-نخل خشكیده و روزه ی مریم:-
35-رسالت عیسی(ع):———-
36- داستان نزول مائده بر حواریون:بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————
37- به آسمان رفتن عیسی(ع):—-
38-لقمان حكیم:————-
39-اصحاب كهف و رقیم:——-
40-قوم یأجوج و مأجوج و سدّ ذوالقرنین:بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
41-اصحاب فیل:————-
42-طالوت و جالوت:———-
43-ابی لهب:—————-
44-معراج پیامبر محمّد مصطفی(ص):بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–
45-هجرت پیامبر(ص):———
46-جنگ بدر:—————

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

47-جنگ حنین:—————
48-جنگ خیبر:—————-
49- غدیر خم:-
50-فدك:—
51-نتیجه:—
52-جدول:—
53-نمودار:—
54-منابع:—-
55-چكیده ی انگلیسی:———-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-چكیده	4
2-مقدمه	5
3-قصه ی آدم	7
4- قصه ی ابلیس	7
5-داستان آزر پدر ابراهیم(ع)	8
6-قصه ی ابراهیم(ع)	9
7-داود(ع)	9
8-قصه ی سلیمان1	10
9- هاروت و ماروت	11
10-فرعون	11
11-موسی و معجزات او	11
12-قصه ی عیسی(ع)	12
13-آگاهی گویندگان ایرانی از مسیحیت	13
14-افق های شعر و اندیشه ی سنایی	15
15-فردوسی	16
16-حضرت سلیمان (ع) و جمشید	17
17- نتیجه گیری	19
19- منابع	20

چكیده:

با عنایت و توجه به خداوند باری تعالی در این رساله، قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تا پایان قرن ششم مورد بررسی قرار گرفته است. بیشترین اشعاری كه از قرآن الهام گرفته شده در قرن ششم هجری می باشد و به طور صریح می توان گفت كه به دلیل جنگ ها و حمله های مغولان به ایران و قتل عام مردم ،عران كه حكم انبیاء را در بین مردم دارند برای الهام گیری و ارشاد ظالمان از داستان های قرآنی  و عذاب هایی كه خداوند بر اقوام گذشته نازل می كرده است در اشعارشان استفاده نموده تا به این طریق مردم را ارشاد نمایند از جمله داستان هایی كه در این رساله مذكور است: خلقت آدم، رانده شدن شیطان ، توبه ی آدم ، زندگی پیامبران مانند ادریس، صالح، نوح ،….. زیبایی یوسف و عشق زلیخا به او، نابینایی یعقوب ، تبه كاریهای قوم یأجوج و مأجوج، كشیدن سدّ ذوالقرنین ، عیسی كه مرز روح بخشی و زنده كننده دارد، اعجاز موسی، تسلط سلیمان بر باد و دیو و پری صبر و استقامت ایوب، اصحاب فیل و كهف، معراج پیامبر و جنگ های او از جمله :حنین، خیبر ، بدر و … كه بیشتر اشعارشان در این دوره ی زمانی انعكاسی از داستان های قرآنی می باشد.

مقدمه:

همه ی این حكایات و اخبار انبیاء را بر تو بیان می كنیم تا قلب تو را بر آن قوی و استوار گردانیم و در این طریق حق بر تو روشن شود و اهل ایمان را پند و عبرت و تذكر باشد.

(هود،آیه 120)

قرآن، قانون زندگی انسانیت و كتاب خواندنی و سند حقانیت آئین اسلام است و پیوسته چون خورشید تابان بر تارك زمان درخشان و بر همه ی مردمان در طول دوران پرتو افكنده است. آنگونه كه بزرگترین هدف قرآن و مربیان الهی، انسان سازی است، بر عاطفه ها و احساسات و بینش انسان ها، تأثیر گذار است تا جایی كه وقتی (گوته1) آلمانی از قرآن سخن به میان می آورد، چنین می گوید: «این كتاب تأثیر خود را برای همیشه حفظ خواهد كرد.»

یكی از شیوه های ارزش یابی شعر شاعران، بررسی و تأمل در اندیشه های آنها است. از آنجایی كه منشأ و منبع الهام شاعران بسیار متنوع و گسترده است، این منابع می تواند اسطوره، تاریخ ، فرهنگ ، قصص، حماسه و هر چیز دیگری باشد. داستان ها و تلمیحات از دیر باز مورد توجه بشر بوده است.

بدیهی است كه سرشت انسان به شنیدن و خواندن سر گذشت و داستان ها رغبت و میل فراوان دارد و قرآن كریم نخستین كتابی است كه نقل داستان ها و سر گذشت های واقعی انسان ها را در تربیت و ارشاد مردم به كار گرفته و در راه هدایت آنها از این داستان ها بهره برداری كرده است.

یكی از غنی ترین منابع الهام شاعران ، زندگی و سر گذشت پیامبران است كه در اشعار خویش گاه در مضمون سازی از آن بهره می برند و گاه لباس هنر بر آن می پوشانند.

داستان های قرآنی در ادب فارسی از جایگاه و مقام ویژه ای برخوردار است،چرا كه ایرانیان پیوسته توجه عمیق به مذهب داشته اند. تخیل شاعرانه گاه در بهره گیری از داستان های قرآنی با شگرد تلمیح، نمایان می شود. در این میان شاعران قرآن را آبشخور دانسته های خود قرارداده و از آن بهره مند شده اند.

در قرن های پس از اسلام به خصوص در قرن ششم، به سبب رواج علوم دینی و غلبه ی روحیه ی مذهبی، اشارات و تلمیحات قرآنی و دینی در آثار شاعران و نویسندگان، فراوان است. هیچ شاعری نیست كه از الفاظ و مفاهیم قرآن كریم و قصص قرآنی در شعر خود به وفور استفاده نكرده باشد؛ در این قرون ادبیات به طرف تزیین و آرایه بندی و هنر نمایی های شاعرانه پیش رفت و گونه های بهره گیری از قرآن در این دوره بسیار عادی و طبیعی گردید.

از آنجا كه تمامی داستان های قرآنی از یک منظر و به یک شیوه بررسی می شوند كمتر در فصل بندهای محدود می گنجد ما را بر آن داشت تا این پایان نامه را در یک مقدمه و یک فصل كه خود شامل پنجاه داستان از داستان های قرآنی را به نگارش در آوریم. و شواهد شعری شاعران از آغاز تا پایان قرن ششم از جمله: رودكی، فرخی سیستانی، منوچهری، انوری، فردوسی، قطران تبریزی، مسعود سعد سلمان، خیام، ابو سعید ابوالخیر، جمال الدین اصفهانی، عمعق بخارایی، باباطاهرعریان،… آثار نظامی(مخزن الاسرار، خسرو شیرین ، لیلی و مجنون، هفت پیكر، اسكندرنامه، شرفنامه و اقبال نامه) سنایی(عقل نامه، عشق نامه، سیر العباد الی المعاد، طریق التحقیق و …)خاقانی و عطار نیشابوری(منطق الطیر ،الهی نامه، اسرار نامه) انجام شود.

آنچه  مرا بر آن داشت تا به كنكاش علمی در شعر سنتی شاعران از آغاز تا پایان قرن ششم بپردازم نخست اندیشه و زبان فخیم شاعران این دوره و الهام گیری آنها از قرآن مجید بود. دوم انتخاب استاد راهنمای فرزانه و سترگ و ارجمند آقای دكتر هوشمند اسفندیار پور كه مطالعه ی گسترده و تخصص وافر در راه شناساندن ادبیات و استفاده از مضمون های قرآنی در شعر شاعران را به این سر زمین پر گهر دارد. كه خضر و الیاس وار راهنمای این جانب در وادی سرگشته و بی كران ادبیات بودند كه با قرار دادن وقت ارزشمند خویش، بنده را مرهون بزرگواری های خویش نمودند و سوم انتخاب استاد مشاور آقای دكتر محمّد تقی فاضلی كه با سعه ی صدر همواره پاسخ  گوی سؤالات من بوده اند، و مرا در امر این پژوهش یاری نموده اند.

اهدافی را نیز كه این پژوهش در پی تحقق بخشیدن به آن گام بر می دارد، به شرح زیر می باشند: