پایان نامه ارشد رشته صنایع گرایش صنایع: ارزیابی كارایی وصول مطالبات گاز بهاء بخشهای تابعه شركت گاز استان اردبیل با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند متغیره |
متغیره
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده . . …1
فصل اول کلیات تحقیق.. 2
1-1 مقدمه. 3
1-2 بیان مسئله. 6
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 8
1-4 اهداف تحقیق. 10
1- 5 سوالات تحقیق. 10
1 – 6 شرح واژه ها و اصطلاحات بكار رفته در تحقیق. 10
1 – 6 -1 كارایی.. 10
1 –6-2 تحلیل پوششی داده ها (DEA) 12
1 -6-2- 1 مزایای تحلیل پوششی داده ها 13
1 – 7 درآمد خانوار. 13
1 – 8 رگرسیون چند متغیره 14
1 – 9 قلمرو تحقیق. 14
1- 9 -1 قلمرو موضوعی.. 14
1 –9- 2 قلمرو مكانی.. 14
1- 9- 3 قلمرو زمانی.. 15
فصل دوم مروری بر تحقیقات انجام شده. 16
2- 1 مقدمه. 17
2 – 2 مبانی نظری تحقیق. 18
2 – 2 – 1 نقش درآمد خانوار در مصرف انرژی.. 18
2-2-1-1 نظریه مصرف كینز یا تئوری درآمد مطلق. 20
2-2-1-2 نظریه درآمد نسبی.. 21
2-2-1-3 نظریه درآمد دائمی.. 21
2-2-1-4 نظریه سیكل زندگی.. 22
2-2-1-5 نتایج مهم نظریه های مصرف.. 23
2-2-2 نقش فرهنگ جامعه بر روی الگوی مصرف خانوار. 23
2-2-2-1 عوامل فرهنگی موثر بر نوع و میزان مصرف.. 26
2-2-2-1-1جهانی شدن. 26
2-2-2-1-2 مصرف تفاخری.. 26
2-2-2-1-3 مصرف چشم و هم چشمی.. 27
2-2-2-1-4 مد اجتماعی.. 27
2-2-2-1-5 تبلیغات بازرگانی.. 27
2-2-2-2 رویكرد دین اسلام در رابطه با مصرف.. 28
2-2-3 نقش دمای هوا بر مصرف انرژی.. 29
2-3 مبانی تئوری تحقیق. 30
2-3-1 پیشینه تحقیقات داخل کشور: 30
فصل سوم : روش تحقیق.. 37
3-1 مقدمه. 38
3-2 نوع تحقیق. 38
3-3 مدل تحقیق. 38
3- 4 فرضیه های تحقیق. 93
3- 5 متغیرهای تحقیق. 40
3-5-1 متغیرهای مستقل. 40
3-5-2- متغیرهای وابسته. 40
3- 6 تاریخچه تحلیل پوششی داده ها 40
3 – 7 تعریف تحلیل پوششی داده ها 42
3- 8 ویژگی ها و قابلیت های کاربردی مدلهای تحلیل پوششی داده ها 44
3 – 9 محدودیت ها و مسائل خاص در مورد رویکرد DEA.. 45
3 – 10 انواع مدلهای تحلیل پوششی داده ها 48
3-10- 1 مدل CCR.. 48
3-10- 2 مدل BCC.. 49
3-11 دیدگاه های ورودی- محور و خروجی – محور در حل مدلهای DEA.. 50
3- 12 بازگشت نسبت به مقیاس… 51
3-13 تاریخچه رگرسیون. 52
3- 14 رگرسیون خطی.. 53
3-15رگرسیون چند متغیره ………………………………………………………………………………………………….55
3-16ارزیابی اوزان شاخص ها به روش آنتروپی……………………………………………………………………………..55
3 – 17 روش گرد آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………….56
3- 18 جامعه آماری تحقیق…………………………………………………………………………………………………..57
3 – 19 روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………….57
3-20 روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………….57
فصل چهارم نتایج.. 60
4- 1 مقدمه: 61
4-2 پاسخ به سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………….61
4-2-1 پاسخ به سوال پژوهشی اول…………………………………………………………………………………………..61
4-2-2 پاسخ به سوال پژوهشی دوم…………………………………………………………………………………………..62
4-2-3 پاسخ به سوال پژوهشی سوم………………………………………………………………………………………….62
4-2-4 پاسخ به سوال پژوهشی چهارم………………………………………………………………………………………..62
4- 2 آمار توصیفی داده ها 62
4-2-1 آمار توصیفی مربوط به درآمد سالیانه خانوارها: 62
4-2-2 آمار توصیفی مربوط به شاخص فرهنگی نواحی تابعه: 63
4-2-3 آمار توصیفی مربوط به شاخص نیروهای عملیاتی و ماشین آلات جهت وصول مطالبات در نواحی تابعه: 65
4-2-4 آمار توصیفی مربوط به شاخص میانگین دمای هوای سالیانه نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 66
4-2- 5 آمار توصیفی مربوط به خروجی اول که بیانگر نسبت مبلغ فیش های واریز شده به مبلغ فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 67
4-2-6 آمار توصیفی مربوط به خروجی دوم که بیانگر نسبت تعداد فیش های واریز شده به تعداد فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 68
4 – 3 مدل برنامه ریزی شده برای تحلیل پوششی داده ها در نرم افزارGAMS…………………………………………….69
4- 4 آمار توصیفی حاصل از نتایج حل مدل توسط روش تحلیل پوششی داده ها: 70
4-5 وزن های بهین ورودی ها و خروجی ها برای هر یک از نواحی تابعه:………………………………………………….72
4- 6 تصویر هر DMU بر روی مرز کارا : 73
4-7 نتایج حاصل از حل مدل توسط رگرسیون : 77
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری.. 80
5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..81
5-2 بحث و تفسیر نتایج.. 81
5-3 پیشنهادات.. 83
5-4 محدودیت های تحقیق. 84
5-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………………85
فهرست منابع. 87
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………..91
فهرست جداول
جدول 4-1 در آمد سالیانه خانوار. 63
جدول 4-2 شاخص فرهنگی ناحیه. 64
جدول 4-3 شاخص نیروهای عملیاتی و ماشین آلات.. 65
جدول 4-4 شاخص میانگین دمای هوای سالیانه. 66
جدول 4-5 نسبت مبالغ واریزی به مبالغ صادره 67
جدول 4-6 نسبت تعداد فیش واریزی به تعداد فیش صارده 68
جدول 4-7 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 71
جدول4-8 اوزان ورودی ها و خروجی های مدل تحلیل پوشش داده ها 73
جدول4-9 تصویر هر DMU بر روی مرز کارا 74
جدول 4-10متغیر های وابسته و مستقل. 77
جدول4-11 نتایج رگرسیون. 78
جدول4-12 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 79
فهرست نمودار
نمودار 3-1 چارچوب مفهومی مدل پژوهش……………………………………………………………………………….39
نمودار3-2 الگوی بهبود كارایی.. 50
نمودار 3-3 مرز تولید مدل CCR.. 52
نمودار 3-4 مرز تولید مدل BCC.. 52
نمودار 4-1 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 72
چکیده:
امروزه اهمیت و آگاهی از میزان كارایی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا شرکتهای وابسته به دولت به منظور رقابت در عرصه های داخلی و بین المللی نیازمند تلاش مستمر در راستای بوجود اوردن شرایط مناسب اقتصادی برای کلیه سرمایه گذارانشان هستند. در این میان شرکت ملی گاز با توجه به ماهیت خدماتی شرکت نیازمند تامین منابع مالی به منظور افزایش حوزه های گازرسانی در مناطق فاقد گاز خانگی می باشد. این امر محقق نمی شود مگر با وصول مطالبات گاز بهاء مشترکین در مناطق تحت پوشش، بنابراین ارزیابی کارایی وصول مطالبات در صنعت گاز دارای اهمیت به خصوصی می باشد بویژه بعد از هدفمند کردن یارانه در سالهای اخیر در کشور و افزایش بهای منابع انرژی . تحلیل پوششی داده ها یکی از شاخه های علم تحقیق در عملیات می باشد که در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی را در محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیری دارد. هدف عمده این پایان نامه ، محاسبه نمره کارایی وصول مطالبات گاز بهای مصرفی توسط مشترکین در شرکت گاز استان اردبیل می باشد. و بدین منظور در این پایان نامه از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. چهار ورودی و دو خروجی به ترتیب تحت عناوین I1 تا I4 و O1 تا O2 جهت محاسبه کارایی شناسایی و محاسبه شده اند که ورودی اول تا چهارم به ترتیب بیانگر درآمد خانوار، شاخص فرهنگی ناحیه، شاخص نیروی انسانی و ماشین آلات و میانگین دمای سالیانه بوده و خروجی اول و دوم بیانگر نسبت مبالغ واریزی به مبالغ صادره در فیش ها و نسبت تعداد فیش های واریزی به صادره می باشد. برای حل مدل عنوان شده با روش تحلیل پوششی داده ها از نرم افزار GAMS استفاده کرده و نمرات کارایی و وزن های ورودی ها و خروجی ها مدل محاسبه شده و در ادامه به منظور محاسبه کارایی توسط روش رگرسیون چند متغیره از نرم افزار SPSS بهره گرفته و پس از یافتن معادله خط رگرسیونی نمره کارایی نواحی تابعه مشخص می شود. پس از محاسبه نمره کارایی توسط روش تحلیل پوششی داده ها هفت ناحیه دارای نمره کارایی یک شده و در روش رگرسیون چند متغیره یک ناحیه نمره کارایی یک را کسب می نماید.
کلمات کلیدی : ارزیابی کارایی، تحلیل پوششی داده ها، وصول مطالبات،رگرسیون چند متغیره
1-1 مقدمه
امروزه اهمیت ارزیابی[1] عملكرد[2] و آگاهی از میزان كارایی و بررسی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است.علی رغم ضرورت و اهمیت ارزیابی عملكرد و محاسبه كارایی، برنولاك[3] مدیر مؤسسه بهره وری كانادا مدعی است كه (( بیشتر مدیران معانی واقعی بهره وری و كارایی را نمی دانند و مطلع نیستند كه این مفاهیم تا چه حد برای سازمان آن ها حیاتی است.)) همچنین آن ها نمی دانند كه چقدر می توانند بهره وری و كارایی خود را بهبود داده ، چگونه آن ها را مورد سنجش قرار داده ، تجزیه و تحلیل كنند و یا چه عواملی بر آنها تاثیر گذارند.
در عصر كنونی ، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر كرده است؛ به گونه ای كه فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امكانات ، كاركنان، اهداف و استراتژی ها، یكی از علائم بیماری سازمان قلمداد می شود. هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و كیفیت فعالیت های خود به ویژه در محیط های پیچیده پویا ، نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد.از سوی دیگر نبود نظام ارزیابی و كنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می شود؛ كه پیامد آن كهولت و در نهایت مرگ سازمان است. ممكن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یكباره آن از سوی مدیران عالی سازمان احساس نشود اما مطالعات نشان می دهد نبود نظام كسب بازخورد،توسعه و بهبود فعالیتهای سازمان را غیر ممكن می كند و سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است.
از نگاه دیگر با ملاحظه نظام آفرینش می توان دریافت كه ارزیابی در بطن آن قرار دارد. وجود نظم بسیار موزون در جهان خلقت حكایت از حلقه بازخورد كاملا حساب شده ای دارد و نظام ارزیابی به عنوان یكی از عناصر این حلقه مطرح است.هر چند ممكن است بشر به علت نقص دانش و اطلاعات قادر به تبیین آن نباشد ولی قوام و دوام یک سیستم منوط به وجود نظام ارزیابی و كنترل است.
صاحبنظران و محققان معتقدند ارزیابی عملكرد، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه و تحلیل های سازمانی است و مشكل بتوان سازمانی را تصور كرد كه مشمول ارزیابی و اندازه گیری عملكرد نباشد. آنان توجه به ((عملكرد سازمانی))[4] را باعث توسعه تئوری سازمانی ذكر می كنند و عملكرد را موضوع اصلی در فضای علمی می دانند. در نتیجه این بحث توجه محققان ، اقتصاددانان و مدیران اجرایی را به خود جلب كرده است . ارزیابی و اندازه گیری عملكرد موجب هوشمندی سیستم و بر انگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می شود و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است.
كارایی به معنی تلف نكردن منابع است كه از نسبت ستاده كل به نهاده كل به دست می آید از طرفی بدون شك رسالت و هدف اساسی هر مجموعه بهره برداری موثر و كارا از منابع در اختیار می باشد. استفاده از فنون و تكنیک های پیشرفته و شناخت فرصت ها و محدودیت های بالقوه و بالفعل وابسته به آگاهی از وضعیت فعلی سازمان است. حال كه اهمیت ارزیابی و اندازه گیری عملكرد مشخص گردید باید مبنای توسعه پایدار[5] كه اكثریت كشورهای دنیا در پی تحقق این امر می باشند شناسایی و عوامل موثر در رابطه با این امر مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
انرژی مبنای رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشور می باشد و اقتصاد بدون انرژی معنا ندارد. انرژی گاز با توجه به چشم انداز اقتصاد جهان اصلی ترین نیاز آینده دنیا خواهد بود و بر اساس پیش بینی ها مصرف گاز در دنیا طی دهه آینده در مقام نخست قرار می گیرد.انرژی گاز به عنوان یكی از پاكیزه ترین انرژی های مصرفی خانواده ها،صنایع و سایر مراكز مصرف مطرح است. در حالیكه هزینه های بالای تولید ، انتقال و توزیع آن از دید مصرف كنندگان پنهان مانده است و این در شرایطی است كه بخش عظیمی از سرمایه گذاریها ، طراحی و برنامه ریزی در صنعت گاز منوط به وصول به موقع بهای گاز می باشد.بر همین اساس شركتهای گاز استانی نیز به عنوان بدنه اصلی توزیع ، فروش و خدمات پس از فروش نقش بسیار مهم و تعیین كننده ای را در رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشورمان دارد.
تنگناهای بوجود آمده در امر وصول مطالبات كه باعث كاهش در آمد ناشی از فروش گاز و نیز افزایش بدهی مشتركین گاز در شركت های گاز استانی شده است، مشكلات عدیده ای را بوجود آورده بطوری كه این شركت ها از اجرای وظایف اصلی خود دور مانده اند. با پیشرفت و توسعه روز افزون فن آوری صنعت گاز و افزایش تعداد مشتركین گاز و لزوم انجام اقدامات فنی از قبیل نگهداری و تعمیرات و بازسازی تاسیسات گاز در راستای ارائه خدمات با كیفیت مطلوب به كلیه مشتریان و رسیدگی به درخواست ها و رفع مشكلات گردانندگان این صنعت، اهمیت داشتن نقدینگی كافی از طریق كاهش هزینه ها و افزایش درآمدها را بیش از پیش آشكار ساخته است. از این رو ارزیابی كارایی واحد وصول مطالبات شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گاز بهاء، به عنوان یک هدف مهم بشمار می آید. چرا كه عدم كارایی شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گازبهاء كه به عنوان یكی از اصلی ترین اهداف این شركتها می باشد می تواند بحرانهای عظیم اقتصادی را به همراه داشته باشد.
در این میان بررسی عملكرد بخشهای تابعه (نواحی) مورد توجه خاص قرار می گیرد نواحی وظایف اجرایی را بر عهده دارند و وظایف سازمان (مدیریت ارشد )[6] نیز نظارت و كنترل بخشهای تابعه است. ارزیابی كارایی وصول مطالبات شركتهای تابعه به چند دلیل عمده انجام می پذیرد كه مهم ترین آنها عبارتند از:
1 – شركت به منظور كنترل و نظارت بر كار بخشهای تابعه تحت نظارت خود باید وضعیت آنها را با معیارهای مناسبی بررسی كند.
2 – به منظور ایجاد مسئولیت پذیری مدیران اجرایی(مدیران بخش ها) عملكرد آنها با سیستم تنبیه و تشویق مناسبی پاداش داده می شود و بدین ترتیب زمینه رقابت بین بخش های تابعه فراهم می گردد.
3 – با بررسی عملكرد می توان معیارهای مناسبی برای تخصیص بودجه ها و منابع بین نواحی بدست آورد.
4 – با ارزیابی بخش ها و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها و ایجاد بستری مناسب می توان زمینه ایجاد رقابت سالم را بین بخش های تابعه فراهم نمود.
با مشخص شدن اهمیت ارزیابی و بررسی عملكرد بخش های تابعه شركت در امر وصول مطالبات گازبهاء مصرفی توسط مشتركین باید معیارهایی را برای بررسی عملكرد مشخص نمود این معیارها براساس اهداف شركت بوده و باید مشخص كنیم كه هر یک از بخش های (ناحیه های ) مختلف برای سطح معینی از فعالیتهای خود چه سطحی از نهاده ها را استفاده می نماید. بر این اساس روش هایی برای ایجاد معیارهای مناسب ابداع شده است كه از مهم ترین آنها می توان به روش تحلیل پوششی داده ها[7] اشاره نمود.
یكی از ابزارهای مناسب و كارآمد در زمینه اندازه گیری كارایی، تحلیل پوششی داده ها (DEA) می باشد كه به عنوان یک روش غیر پارامتری[8] به منظور محاسبه كارایی واحدهای تصمیم گیرنده كه در سال 1978 معرفی شده استفاده می شود. امروزه استفاده از تكنیک تحلیل پوششی داده ها با سرعت زیادی در حال گسترش بوده و در ارزیابی سازمانها و صنایع مختلف مانند صنعت بانكداری ، پست ، بیمارستانها ، مراكز آموزشی، نیروگاه ها، پالایشگاه ها و … استفاده می شود.توسعه های زیادی از جنبه تئوری و كاربردی در مدلهای تحلیل پوششی داده ها اتفاق افتاده كه شناخت جوانب مختلف آن را برای به كارگیری دقیقتر اجتناب ناپذیر می كند. استفاده از مدلهای تحلیل پوششی داده ها علاوه بر تعیین میزان كارایی نسبی ، نقاط ضعف سازمان را در شاخص های مختلف تعیین كرده و با ارائه میزان مطلوب آنها ، خط مشی سازمان را به سوی ارتقای كارایی[9] و بهره وری[10] مشخص می كند. همچنین الگوهای كارا كه ارزیابی واحدهای ناكارا براساس آنها انجام گرفته است به واحدهای ناكارا معرفی می شوند. الگوهای كارا واحدهایی هستند كه با ورودی های مشابه واحد ناكارا خروجی های بیشتر یا همان خروجی ها را با بهره گرفتن از ورودی های كمتر تولید كرده اند.
این تنوع وسیع در نتایج است كه موجب شده استفاده از این تكنیک با سرعت فزاینده ای رو به گسترش باشد. همین امر موجب شده است كه این تكنیک از بعد تئوری نیز رشد فزاینده ای داشته باشد و به یكی از شاخه های فعال در علم تحقیق در عملیات تبدیل شود.
با توجه به موارد ذكر شده در این تحقیق از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند مغیره به منظور ارزیابی كارایی وصول مطالبات بخشهای تابعه شركت گاز استان اردبیل استفاده نموده و نتایج حاصله را مورد مقایسه قرار می دهیم.
[1] Evaluation
[2] Performance
[3] bernoluk
[4] Organizational Performance
[5] Sustainable Development
[6] Top Management
[7] Data Envelopment Analysis
[8] Non Parametric
[9] Performance
[10] -Efficiency
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود اس
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-10-02] [ 08:28:00 ب.ظ ]
|