فهرست مطالب

  عنوان صفحه

فهرست مطالب هشت

فهرست جداول.. یازده

فهرست اشکال.. سیزده

چکیده. 1

فصل اول: کلیات

1-1    مقدمه    2

1-2    تعریف مسأله و ضرورت انجام تحقیق.. 3

1-3    سؤالات و اهداف پژوهش…. 3

1-4    فرضیات مورد آزمون.. 4

1-5    روش تحقیق.. 4

1-6    ساختار گزارش…. 5

فصل دوم: مروری بر مفاهیم مدیریت استراتژیک و ارتباط آن با مزیت رقابتی  

2-1    مقدمه    6

2-2    مدیریت استراتژیک….. 7

2-3    رویکردهای تدوین استراتژی.. 10

2-3-1     تئوری سازمان صنعتی.. 12

2-3-2     رویکرد مبتنی بر سناریو. 12

2-3-3     نگرش جبرگرایی محیطی.. 13

2-3-4     نگرش اعمال قدرت… 13

2-3-5     نظریه اقتصادی چامبرلین.. 13

2-3-6     نظریه اقتضایی.. 13

2-3-7     رویکرد تدوین استراتژی مبتنی بر ذینفعان. 14

2-3-8     تجزیه و تحلیل SWOT.. 15

2-3-9     رویکرد مبتنی بر منابع. 19

2-4    مزیت­های رقابتی.. 27

2-4-1     مزیت رقابتی پایدار. 29

2-4-2     چارچوب VRIO… 32

2-4-3     تعیین وضعیت رقابتی منابع توسط چارچوب VRIO… 34

2-5    جمع­بندی.. 36

فصل سوم: معرفی مدل پیشنهادی تدوین استراتژی   

3-1    مقدمه    37

3-2    سابقه پژوهش…. 37

3-3    شرح مدل پیشنهادی تدوین استراتژی.. 42

3-3-1     تعیین مأموریت و چشم­انداز سازمان. 42

3-3-2     تعیین عوامل چهارگانه. 42

3-3-3     غربال­سازی عامل­ها 44

3-3-4     حیطه­بندی منابع سازمان. 44

3-3-5     تعیین منابع در هر حیطه. 44

3-3-6     اجرای چارچوب VRIO… 45

3-3-7     تعیین ارتباطات بین عوامل و منابع در هر حیطه. 45

3-3-8     تعیین اهداف کلان. 47

3-3-9     تعیین گزینه­ های استراتژی در هر حیطه. 47

3-3-10   اولویت­ بندی گزینه­ ها و انتخاب استراتژی­ های اصلی.. 49

3-3-11   هدف­گذاری وضعیت رقابتی منابع. 49

فصل چهارم: پیاده­سازی مدل پیشنهادی در شرکت بین ­المللی مهندسی سیستم­ها و اتوماسیون  

4-1    مقدمه    51

4-2    معرفی شرکت بین ­المللی مهندسی سیستم­ها و اتوماسیون.. 52

4-2-1     تاریخچه شركت… 52

4-2-2     زمینه‌های فعالیت شركت… 53

4-2-3     اهداف كیفی شركت… 55

4-2-4     سهامداران، توزیع پرسنل و چارت سازمانی شركت… 56

4-3    نتایج پیاده­سازی مدل پیشنهادی.. 58

 

4-3-1     تعیین مأموریت و چشم­انداز. 58

4-3-2     تعیین عوامل داخلی و خارجی.. 60

4-3-3     غربال کردن عوامل چهارگانه. 63

4-3-4     حیطه­بندی منابع سازمان. 77

4-3-5     شناسایی منابع. 78

4-3-6     اجرای چارچوب VRIO… 79

4-3-7     تعیین ارتباطات بین منابع و عوامل چهارگانه. 80

4-3-8     تعیین اهداف کلان. 82

4-3-9     تعیین گزینه­ های استراتژی.. 82

4-3-10   اولویتبندی گزینه­ ها و انتخاب استراتژی­ های اصلی.. 92

4-3-11   هدف­گذاری وضعیت رقابتی منابع. 109

فصل پنجم: بحث و نتیجه ­گیری   

5-1    مقدمه    111

5-2    تحلیل و ارزیابی مدل پیشنهادی.. 111

5-2-1     معیار ثبات و سازگاری.. 113

نه

5-2-2     معیار هماهنگی.. 114

5-2-3     معیار امكان­پذیر بودن. 114

5-2-4     معیار منابع و مزیت رقابتی.. 115

5-2-5     معیار فرایند تدوین و بروز رسانی.. 115

5-2-6     وزن دهی به معیارها 116

5-2-7     پیاده­سازی SAW…. 117

5-3    نتیجه ­گیری.. 119

5-4    نوآوری­های تحقیق.. 121

5-5    محدودیت­های تحقیق.. 122

5-6    پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 122

پیوست: پرسشنامه ­های تحلیل عوامل داخلی و خارجی.. 123

پ-1- پرسشنامه تحلیل عوامل داخلی.. 123

پ-2- پرسشنامه تحلیل عوامل خارجی.. 126

مراجع  128

  

فهرست جداول

 

عنوان صفحه

جدول 2-1 : تقسیم ­بندی منابع از دیدگاه والنتین.. 24

جدول 3-1 : مثالی فرضی از تعیین ارتباط بین منابع و عوامل در حیطه اول………………………………………………………………… 46

جدول 3-2 : مثالی فرضی از تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه1…………………………………………………………………………. 48

جدول 4-1 : اجزاء اصلی بیانیه مأموریت……………………………………………………………………………………………………………. 58

جدول 4-2 :  لیست نقاط قوت…………………………………………………………………………………………………………………………. 60

جدول4-3 : لیست نقاط ضعف…………………………………………………………………………………………………………………………. 61

جدول4-4 : لیست فرصت­ها……………………………………………………………………………………………………………………………. 62

جدول4-5 : لیست تهدیدها……………………………………………………………………………………………………………………………… 62

جدول4-6  : توزیع پرسشنامه ­های برگشت داده شده به تفکیک سمت افراد……………………………………………………………… 64

جدول 4-7 :  نتایج آماری بررسی نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………. 65

جدول 4-8 : نتایج آماری بررسی نقاط ضعف …………………………………………………………………………………………………….  67

جدول 4-9 : نتایج آماری بررسی فرصت­ها…………………………………………………………………………………………………………. 69

جدول 4-10 : نتایج آماری بررسی تهدیدها………………………………………………………………………………………………………… 70

جدول 4-11: طبقه ­بندی نقاط قوت بر اساس آزمون­های آماری……………………………………………………………………………… 72

جدول 4-12: طبقه ­بندی نقاط ضعف بر اساس آزمون­های آماری……………………………………………………………………………. 73

جدول 4-13: طبقه ­بندی فرصت­ها بر اساس آزمون­های آماری………………………………………………………………………………. 74

جدول 4-14: طبقه ­بندی تهدیدها بر اساس آزمون­های آماری………………………………………………………………………………… 75

جدول 4-15: فهرست عوامل كلیدی…………………………………………………………………………………………………………………. 76

جدول 4-16: منابع شناسایی شده در سازمان……………………………………………………………………………………………………….. 78

جدول 4-17 : نتایج اجرای چارچوب VRIO……………………………………………………………………………………………………. 79

جدول 4-18: ارتباطات بین عوامل چهارگانه و منابع…………………………………………………………………………………………….. 80

جدول 4-19: اهداف کلان……………………………………………………………………………………………………………………………… 82

جدول 4-20: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “مالی”…………………………………………………………………………………… 83

جدول 4-21: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “تجاری”………………………………………………………………………………. 84

جدول 4-22: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “شهرت و اعتبار”…………………………………………………………………….. 86

جدول 4-23: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “سازمانی”……………………………………………………………………………… 87

جدول 4-24: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “انسانی”………………………………………………………………………………… 88

جدول 4-25: تعیین گزینه­ های استراتژی در حیطه­ی “دانش و تکنولوژی”………………………………………………………………… 89

جدول 4-26: تعیین اوزان معیارها……………………………………………………………………………………………………………………… 97

جدول 4-27: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “تأثیر در وضعیت رقابتی منابع”……………………………………. 98

یازده

جدول 4-28: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “بهره­ گیری از سایر منابع سازمان”………………………………… 99

جدول 4-29: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “همسویی با عوامل چهارگانه”………………………………….. 100

جدول 4-30: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “قابلیت اجرا”………………………………………………………… 101

جدول 4-31: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “هزینه­ های لازم برای اجرا”………………………………………. 102

جدول 4-32: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “زمان لازم برای اجرا”…………………………………………….. 103

جدول 4-33: اولویت­ بندی گزینه­ های استراتژی بر اساس معیار “همسویی با سیاست­های کلی سازمان”………………………. 104

جدول 4-34: تعیین نمره کل گزینه­ های استراتژی……………………………………………………………………………………………….. 105

جدول 4-35: اولویت­ بندی نهایی گزینه­ های استراتژی…………………………………………………………………………………………. 107

جدول 4-36: تعیین استراتژی­ های اصلی از بین گزینه­ های استراتژی……………………………………………………………………….. 108

جدول 4-37: هدف­گذاری وضعیت رقابتی منابع……………………………………………………………………………………………….. 109

جدول 5-1: معیارها و زیرمعیارهای استفاده شده………………………………………………………………………………………………… 112

جدول 5-2 : وزن­دهی معیارها و زیرمعیارها……………………………………………………………………………………………………… 117

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان صفحه

شكل 2-1 : ماتریس SWOT …………………………………………………………………………………………………………………………. 17

شكل2-2  : زنجیره ارزش پورتر  ……………………………………………………………………………………………………………………… 25

شكل 2-3 : چارچوب 7S   …………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

شكل 2-4 : مدل گرانت به صورت خلاصه شده …………………………………………………………………………………………………. 26

شكل 2-5 : مدل هانت و مورگان……………………………………………………………………………………………………………………… 27

شکل 2-6: چگونگی تعیین وضعیت رقابتی منابع  توسط چارچوب VRIO…………………………………………………………….. 35

شکل 3-1: چارچوب کلی مدل پیشنهادی تدوین استراتژی …………………………………………………………………………………… 43

شكل 4-1 : تقسیم ­بندی بخش­های شركت ………………………………………………………………………………………………………….. 53

شكل4-2 : چارت سازمانی شركت……………………………………………………………………………………………………………………. 56

شكل4-3: سهامداران شركت…………………………………………………………………………………………………………………………… 57

شكل4-4 : توزیع پرسنل برحسب واحد سازمانی …………………………………………………………………………………………………  57

شكل4-5: توزیع پرسنل برحسب تحصیلات ……………………………………………………………………………………………………….. 57

شکل 4-6 : بیانیه مأموریت سازمان …………………………………………………………………………………………………………………… 59

شکل4-7: حالت کلی یک ماتریس تصمیم………………………………………………………………………………………………………… 94

شکل 5-1:  مقایسه مدل تلفیقی و تحلیل SWOT توسط روش SAW……………………………………………………………….. 118

 

چکیده

دیدگاه ­ها و مدل­های مختلفی در زمینه تدوین استراتژی وجود دارد که هریک دارای معایب و مزیت­هایی می­باشند. یکی از مطرح­ترین آنها که در کشور ما نیز دارای سابقه زیادی می­باشد، تحلیل SWOT است كه همزمان دو محیط داخلی و خارجی را بررسی می­كند و با بهره جستن از نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصت­ها و تهدیدهای پیش روی سازمان به تدوین استراتژی می ­پردازد. اخیراً ایرادها و انتقادات بسیاری به تحلیل SWOT وارد شده است. این مسئله باعث شده که برخی از صاحبنظران از اتمام دوره مفید تحلیل SWOT سخن بگویند. اما با وجود انتقادهایی كه بر این تحلیل  وارد می­ شود، این رویكرد دارای مزایای بسیاری نیز می­باشد. یکی از ایرادات عمده­ تحلیل SWOT عدم تمرکز کافی بر روی مقوله مزیت رقابتی می­باشد. یکی از مطرح­ترین  دیدگاه­ هایی که تمرکز خود را در تدوین استراتژی­ های سازمان، بر دستیابی به مزیت رقابتی قرار داده­ است ، دیدگاه مبتنی بر منابع (RBV) می­باشد. این دیدگاه توجه خود را بر استفاده از منابع و توانمندی­های سازمان جهت دستیابی به مزیت رقابتی پایدار معطوف نموده است. در این پژوهش یک مدل تدوین استراتژی با تلفیق تحلیل SWOT و رویکرد مبتنی بر منابع ارائه شده است. در توسعه‌ی این مدل ضمن حفظ مزایای هر دو رویکرد مذکور، به حذف معایب عمده آنها نیز پرداخته شده است. توجه به نقش منابع و مزیت­های رقابتی در تدوین استراتژی­ های سازمان، در کنار عوامل چهارگانه ضعف، قوت، فرصت و تهدید،  یکی از جنبه­ های جدید و مهم این مدل می­باشد . همچنین مدل مذکور کارایی بالایی در طبقه ­بندی منابع سازمان به لحاظ وضعیت رقابتی آنها دارد که به برنامه ­ریزی جهت ارتقاء منابع و استفاده بهینه از آنها کمک شایانی می کند. این تحقیق یکی از محدود پژوهش­هایی است که در آن مبانی رویکرد مبتنی بر منابع به صورت کاربردی مورد توجه واقع شده است و می ­تواند به سازمان­های مختلف در تدوین استراتژی کمک نماید. مدل مذکور در شرکت بین ­المللی مهندسی سیستم­ها و اتوماسیون پیاده‌سازی شده است که نتایج آن نشانگر کارایی مدل در تدوین استراتژی­ های سازمانی می­باشد.

 

کلمات کلیدی: تدوین استراتژی، تحلیل SWOT، رویکرد مبتنی بر منابع، مزیت رقابتی

 

فصل اول: کلیات

 

1-1   مقدمه

آنچه در دنیای امروز، شركتها و سازمان­ها را با دنیای چند دهه قبل آنها متمایز می­كند، محیط ناپایدار و پیچیده، رقابت فزاینده، تغییرات و تحولات سریع، پیشرفتهای تكنولوژیكی، توسعه روزافزون ارتباطات و مبادلات سریع اطلاعات و … می باشد. سازمان­ها به منظور موفقیت و بقا در چنین محیطی نیازمند استفاده از اصول نوین برنامه ­ریزی و مدیریت هستند. یکی از مقولاتی که در چند دهه اخیر توجه بسیاری از سازمان­ها را به خود معطوف نموده است، بحث برنامه ­ریزی و مدیریت استراتژیک است. برنامه‌ریزی استراتژیک به سازمان این امكان را می‌دهد كه به شیوه‌ای خلاق و نوآور عمل كند و برای شكل دادن به آیندة خود به صورت انفعالی عمل ننماید.

برنامه ­ریزی استراتژیک از سه فاز تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی­ها تشکیل شده است. دیدگاه ­ها و مدل‌های مختلفی در زمینه تدوین استراتژی وجود دارد که هریک دارای معایب و  مزیت­هایی می­باشند. در این پژوهش به دنبال این هستیم که با تلفیق و استفاده توأم  از مزایای تحلیل  SWOT و رویکرد مبتنی بر منابع (RBV[1]) به الگویی کارا برای تدوین استراتژی­ های سازمان دست پیدا کنیم.

[1] Resource-Based View

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود اس

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                              صفحه

چکیده . . …1

فصل اول کلیات تحقیق.. 2

1-1 مقدمه. 3

1-2 بیان مسئله. 6

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 8

1-4 اهداف تحقیق. 10

1- 5 سوالات تحقیق. 10

1 –  6 شرح واژه ها و اصطلاحات بكار رفته در تحقیق. 10

1 – 6 -1 كارایی.. 10

1 –6-2 تحلیل پوششی داده ها (DEA) 12

1 -6-2- 1 مزایای تحلیل پوششی داده ها 13

1 –  7 درآمد خانوار. 13

1 – 8 رگرسیون چند متغیره 14

1 – 9 قلمرو تحقیق. 14

1- 9 -1 قلمرو موضوعی.. 14

1 –9- 2 قلمرو مكانی.. 14

1- 9- 3 قلمرو زمانی.. 15

فصل دوم مروری بر تحقیقات انجام شده. 16

2- 1 مقدمه. 17

2 – 2 مبانی نظری تحقیق. 18

2 – 2 – 1 نقش درآمد خانوار در مصرف انرژی.. 18

2-2-1-1 نظریه مصرف كینز یا تئوری درآمد مطلق. 20

2-2-1-2 نظریه درآمد نسبی.. 21

2-2-1-3 نظریه درآمد دائمی.. 21

2-2-1-4 نظریه سیكل زندگی.. 22

2-2-1-5 نتایج مهم نظریه های مصرف.. 23

2-2-2 نقش فرهنگ جامعه بر روی الگوی مصرف خانوار. 23

2-2-2-1 عوامل فرهنگی موثر بر نوع و میزان مصرف.. 26

2-2-2-1-1جهانی شدن. 26

2-2-2-1-2 مصرف تفاخری.. 26

2-2-2-1-3 مصرف چشم و هم چشمی.. 27

2-2-2-1-4 مد اجتماعی.. 27

2-2-2-1-5 تبلیغات بازرگانی.. 27

2-2-2-2 رویكرد دین اسلام در رابطه با مصرف.. 28

2-2-3 نقش دمای هوا بر مصرف انرژی.. 29

2-3 مبانی تئوری تحقیق. 30

2-3-1 پیشینه تحقیقات داخل کشور: 30

فصل سوم : روش تحقیق.. 37

3-1 مقدمه. 38

3-2 نوع تحقیق. 38

3-3 مدل تحقیق. 38

3- 4 فرضیه های تحقیق. 93

3- 5 متغیرهای تحقیق. 40

3-5-1 متغیرهای مستقل. 40

3-5-2- متغیرهای وابسته. 40

3- 6 تاریخچه تحلیل پوششی داده ها 40

3 – 7 تعریف تحلیل پوششی داده ها 42

3- 8 ویژگی ها و قابلیت های کاربردی مدلهای تحلیل پوششی داده ها 44

3 – 9 محدودیت ها و مسائل خاص در مورد رویکرد DEA.. 45

3 – 10 انواع مدلهای تحلیل پوششی داده ها 48

3-10- 1 مدل CCR.. 48

3-10- 2 مدل BCC.. 49

3-11 دیدگاه های ورودی- محور و خروجی – محور در حل مدلهای DEA.. 50

3- 12 بازگشت نسبت به مقیاس… 51

3-13 تاریخچه رگرسیون. 52

3- 14 رگرسیون خطی.. 53

 

3-15رگرسیون چند متغیره ………………………………………………………………………………………………….55

3-16ارزیابی اوزان شاخص ها به روش آنتروپی……………………………………………………………………………..55

3 – 17 روش گرد آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………….56

3- 18 جامعه آماری تحقیق…………………………………………………………………………………………………..57

3 – 19 روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………….57

3-20 روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………….57

فصل چهارم نتایج.. 60

4- 1 مقدمه: 61

4-2 پاسخ به سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………….61

4-2-1 پاسخ به سوال پژوهشی اول…………………………………………………………………………………………..61

4-2-2 پاسخ به سوال پژوهشی دوم…………………………………………………………………………………………..62

4-2-3 پاسخ به سوال پژوهشی سوم………………………………………………………………………………………….62

4-2-4 پاسخ به سوال پژوهشی چهارم………………………………………………………………………………………..62

4- 2 آمار توصیفی داده ها 62

4-2-1 آمار توصیفی مربوط به درآمد سالیانه خانوارها: 62

4-2-2 آمار توصیفی مربوط به شاخص فرهنگی نواحی تابعه: 63

4-2-3 آمار توصیفی مربوط به شاخص نیروهای عملیاتی و ماشین آلات جهت وصول مطالبات در نواحی تابعه: 65

4-2-4 آمار توصیفی مربوط به شاخص میانگین دمای هوای سالیانه  نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 66

4-2- 5 آمار توصیفی مربوط به خروجی اول که بیانگر نسبت مبلغ فیش های واریز شده به مبلغ فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 67

4-2-6 آمار توصیفی مربوط به خروجی دوم که بیانگر نسبت تعداد فیش های واریز شده به تعداد فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل: 68

4 – 3 مدل برنامه ریزی شده برای تحلیل پوششی داده ها در نرم افزارGAMS…………………………………………….69

4- 4  آمار توصیفی حاصل از نتایج حل مدل توسط روش تحلیل پوششی داده ها: 70

4-5 وزن های بهین ورودی ها و خروجی ها برای هر یک از نواحی تابعه:………………………………………………….72

4- 6 تصویر هر DMU  بر روی مرز کارا : 73

4-7 نتایج حاصل از حل مدل توسط رگرسیون : 77

فصل پنجم  بحث و نتیجه گیری.. 80

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..81

5-2 بحث و تفسیر نتایج.. 81

5-3 پیشنهادات.. 83

5-4 محدودیت های تحقیق. 84

5-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………………85

فهرست منابع. 87

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………..91

 

فهرست جداول

جدول 4-1 در آمد سالیانه خانوار. 63

جدول 4-2  شاخص فرهنگی ناحیه. 64

جدول 4-3 شاخص نیروهای عملیاتی و ماشین آلات.. 65

جدول 4-4 شاخص میانگین دمای هوای سالیانه. 66

جدول 4-5 نسبت مبالغ واریزی  به مبالغ صادره 67

جدول 4-6 نسبت تعداد فیش واریزی به تعداد فیش صارده 68

جدول 4-7 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 71

جدول4-8  اوزان ورودی ها و خروجی های مدل تحلیل پوشش داده ها 73

جدول4-9  تصویر هر DMU  بر روی مرز کارا 74

جدول 4-10متغیر های وابسته و مستقل. 77

جدول4-11 نتایج رگرسیون. 78

جدول4-12 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 79

 

 

فهرست نمودار

نمودار 3-1 چارچوب مفهومی مدل پژوهش……………………………………………………………………………….39

نمودار3-2 الگوی بهبود كارایی.. 50

نمودار 3-3 مرز تولید مدل CCR.. 52

نمودار 3-4 مرز تولید مدل BCC.. 52

نمودار 4-1 نمرات کارایی وصول مطالبات.. 72

 

چکیده:

امروزه اهمیت و آگاهی از میزان كارایی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا شرکتهای وابسته به دولت به منظور رقابت در عرصه های داخلی و بین المللی نیازمند تلاش مستمر در راستای بوجود اوردن شرایط مناسب اقتصادی برای کلیه سرمایه گذارانشان هستند. در این میان شرکت ملی گاز با توجه به ماهیت خدماتی شرکت نیازمند تامین منابع مالی به منظور افزایش حوزه های گازرسانی در مناطق فاقد گاز خانگی می باشد. این امر محقق نمی شود مگر با وصول مطالبات گاز بهاء مشترکین در مناطق تحت پوشش، بنابراین ارزیابی کارایی وصول مطالبات در صنعت گاز دارای اهمیت به خصوصی می باشد بویژه بعد از هدفمند کردن یارانه در سالهای اخیر در کشور و افزایش بهای منابع انرژی . تحلیل پوششی داده ها یکی از شاخه های علم تحقیق در عملیات می باشد که در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی را در محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیری دارد. هدف عمده این پایان نامه ، محاسبه نمره کارایی وصول مطالبات گاز بهای مصرفی توسط مشترکین در شرکت گاز استان اردبیل می باشد. و بدین منظور در این پایان نامه از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. چهار ورودی و دو خروجی به ترتیب تحت عناوین I1 تا I4 و O1 تا O2 جهت محاسبه کارایی شناسایی و محاسبه شده اند که ورودی اول تا چهارم به ترتیب بیانگر درآمد خانوار، شاخص فرهنگی ناحیه، شاخص نیروی انسانی و ماشین آلات و میانگین دمای سالیانه بوده و خروجی اول و دوم بیانگر نسبت مبالغ واریزی به مبالغ صادره در فیش ها و نسبت تعداد فیش های واریزی به صادره می باشد. برای حل مدل عنوان شده با  روش تحلیل پوششی داده ها از نرم افزار GAMS استفاده کرده و نمرات کارایی و وزن های ورودی ها و خروجی ها مدل محاسبه شده و در ادامه به منظور محاسبه کارایی توسط روش رگرسیون چند متغیره از نرم افزار SPSS بهره گرفته و پس از یافتن معادله خط رگرسیونی نمره کارایی نواحی تابعه مشخص می شود. پس از محاسبه نمره کارایی توسط روش تحلیل پوششی داده ها هفت ناحیه دارای نمره کارایی یک شده و در روش رگرسیون چند متغیره یک ناحیه نمره کارایی یک را کسب می نماید.

کلمات کلیدی : ارزیابی کارایی، تحلیل پوششی داده ها، وصول مطالبات،رگرسیون چند متغیره

 

1-1 مقدمه

امروزه اهمیت ارزیابی[1] عملكرد[2] و آگاهی از میزان كارایی و بررسی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است.علی رغم ضرورت و اهمیت ارزیابی عملكرد و محاسبه كارایی، برنولاك[3] مدیر مؤسسه بهره وری كانادا مدعی است كه (( بیشتر مدیران معانی واقعی بهره وری و كارایی را نمی دانند و مطلع نیستند كه این مفاهیم تا چه حد برای سازمان آن ها حیاتی است.)) همچنین آن ها نمی دانند كه چقدر می توانند بهره وری و كارایی خود را بهبود داده ، چگونه آن ها را مورد سنجش قرار داده ، تجزیه و تحلیل كنند و یا چه عواملی بر آنها تاثیر گذارند.

در عصر كنونی ، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر كرده است؛ به گونه ای كه فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امكانات ، كاركنان، اهداف و استراتژی ها، یكی از علائم بیماری سازمان قلمداد می شود. هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و كیفیت فعالیت های خود به ویژه در محیط های پیچیده پویا ، نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد.از سوی دیگر نبود نظام ارزیابی و كنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می شود؛ كه پیامد آن كهولت و در نهایت مرگ سازمان است. ممكن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یكباره آن از سوی مدیران عالی سازمان احساس نشود اما مطالعات نشان می دهد نبود نظام كسب بازخورد،توسعه و بهبود فعالیتهای سازمان را غیر ممكن می كند و سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است.

از نگاه دیگر با ملاحظه نظام آفرینش می توان دریافت كه ارزیابی در بطن آن قرار دارد. وجود نظم بسیار موزون در جهان خلقت حكایت از حلقه بازخورد كاملا حساب شده ای دارد و نظام ارزیابی به عنوان یكی از عناصر این حلقه مطرح است.هر چند ممكن است بشر به علت نقص دانش و اطلاعات قادر به تبیین آن نباشد ولی قوام و دوام یک سیستم منوط به وجود نظام ارزیابی و كنترل است.

صاحبنظران و محققان معتقدند ارزیابی عملكرد، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه و تحلیل های سازمانی است و مشكل بتوان سازمانی را تصور كرد كه مشمول ارزیابی و اندازه گیری عملكرد نباشد. آنان توجه به ((عملكرد سازمانی))[4] را باعث توسعه تئوری سازمانی ذكر می كنند و عملكرد را موضوع اصلی در فضای علمی می دانند. در نتیجه این بحث توجه محققان ، اقتصاددانان و مدیران اجرایی را به خود جلب كرده است . ارزیابی و اندازه گیری عملكرد موجب هوشمندی سیستم و بر انگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می شود و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است.

كارایی به معنی تلف نكردن منابع است كه از نسبت ستاده كل به نهاده كل به دست می آید از طرفی بدون شك رسالت و هدف اساسی هر مجموعه بهره برداری موثر و كارا از منابع در اختیار می باشد. استفاده از فنون و تكنیک های پیشرفته و شناخت فرصت ها و محدودیت های بالقوه و بالفعل وابسته به آگاهی از وضعیت فعلی سازمان است. حال كه اهمیت ارزیابی و اندازه گیری عملكرد مشخص گردید باید مبنای توسعه پایدار[5] كه اكثریت كشورهای دنیا در پی تحقق این امر می باشند شناسایی و عوامل موثر در رابطه با این امر مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

انرژی مبنای رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشور می باشد و اقتصاد بدون انرژی معنا ندارد. انرژی گاز با توجه به چشم انداز اقتصاد جهان اصلی ترین نیاز آینده دنیا خواهد بود و بر اساس پیش بینی ها مصرف گاز در دنیا طی دهه آینده در مقام نخست قرار می گیرد.انرژی گاز به عنوان یكی از پاكیزه ترین انرژی های مصرفی خانواده ها،صنایع و سایر مراكز مصرف مطرح است. در حالیكه هزینه های بالای تولید ، انتقال و توزیع آن از دید مصرف كنندگان پنهان مانده است و این در شرایطی است كه بخش عظیمی از سرمایه گذاریها ، طراحی و برنامه ریزی در صنعت گاز منوط به وصول به موقع بهای گاز می باشد.بر همین اساس شركتهای گاز استانی نیز به عنوان بدنه اصلی توزیع ، فروش و خدمات پس از فروش نقش بسیار مهم و تعیین كننده ای را در رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشورمان دارد.

تنگناهای بوجود آمده در امر وصول مطالبات كه باعث كاهش در آمد ناشی از فروش گاز و نیز افزایش بدهی مشتركین گاز در شركت های گاز استانی شده است، مشكلات عدیده ای را بوجود آورده بطوری كه این شركت ها از اجرای وظایف اصلی خود دور مانده اند. با پیشرفت و توسعه روز افزون فن آوری صنعت گاز و افزایش تعداد مشتركین گاز و لزوم انجام اقدامات فنی از قبیل نگهداری و تعمیرات و بازسازی تاسیسات گاز در راستای ارائه خدمات با كیفیت مطلوب به كلیه مشتریان و رسیدگی به درخواست ها و رفع مشكلات گردانندگان این صنعت، اهمیت داشتن نقدینگی كافی از طریق كاهش هزینه ها و افزایش درآمدها را بیش از پیش آشكار ساخته است. از این رو ارزیابی كارایی واحد وصول مطالبات شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گاز بهاء، به عنوان یک هدف مهم بشمار می آید. چرا كه عدم كارایی شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گازبهاء كه به عنوان یكی از اصلی ترین اهداف این شركتها می باشد می تواند بحرانهای عظیم اقتصادی را به همراه داشته باشد.

در این میان بررسی عملكرد بخشهای تابعه (نواحی) مورد توجه خاص قرار می گیرد نواحی وظایف اجرایی را بر عهده دارند و وظایف سازمان (مدیریت ارشد )[6] نیز نظارت و كنترل بخشهای تابعه است. ارزیابی كارایی وصول مطالبات شركتهای تابعه به چند دلیل عمده انجام می پذیرد كه مهم ترین آنها عبارتند از:

1 – شركت به منظور كنترل و نظارت بر كار بخشهای تابعه تحت نظارت خود باید وضعیت آنها را با معیارهای مناسبی بررسی كند.

 

2 – به منظور ایجاد مسئولیت پذیری مدیران اجرایی(مدیران بخش ها) عملكرد آنها با سیستم تنبیه و تشویق مناسبی پاداش داده می شود و بدین ترتیب زمینه رقابت بین بخش های تابعه فراهم می گردد.

3 – با بررسی عملكرد می توان معیارهای مناسبی برای تخصیص بودجه ها و منابع بین نواحی بدست آورد.

4 – با ارزیابی بخش ها و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها و ایجاد بستری مناسب  می توان زمینه ایجاد رقابت سالم را بین بخش های تابعه فراهم نمود.

با مشخص شدن اهمیت ارزیابی و بررسی عملكرد بخش های تابعه شركت در امر وصول مطالبات گازبهاء مصرفی توسط مشتركین باید معیارهایی را برای بررسی عملكرد مشخص نمود این معیارها براساس اهداف شركت بوده و باید مشخص كنیم كه هر یک از بخش های (ناحیه های ) مختلف برای سطح معینی از فعالیتهای خود چه سطحی از نهاده ها را استفاده می نماید. بر این اساس روش هایی برای ایجاد معیارهای مناسب ابداع شده است كه از مهم ترین آنها می توان به روش تحلیل پوششی داده ها[7] اشاره نمود.

یكی از ابزارهای مناسب و كارآمد در زمینه اندازه گیری كارایی، تحلیل پوششی داده ها (DEA)   می باشد كه به عنوان یک روش غیر پارامتری[8] به منظور محاسبه كارایی واحدهای تصمیم گیرنده كه در سال 1978 معرفی شده استفاده می شود. امروزه استفاده از تكنیک تحلیل پوششی داده ها با سرعت زیادی در حال گسترش بوده و در ارزیابی سازمانها و صنایع مختلف مانند صنعت بانكداری ، پست ، بیمارستانها ، مراكز آموزشی، نیروگاه ها، پالایشگاه ها و … استفاده می شود.توسعه های زیادی از جنبه تئوری و كاربردی در مدلهای تحلیل پوششی داده ها اتفاق افتاده كه شناخت جوانب مختلف آن را برای به كارگیری دقیقتر اجتناب ناپذیر می كند. استفاده از مدلهای تحلیل پوششی داده ها علاوه بر تعیین میزان كارایی نسبی ، نقاط ضعف سازمان را در شاخص های مختلف تعیین كرده و با ارائه میزان مطلوب آنها ، خط مشی سازمان را به سوی ارتقای كارایی[9] و بهره وری[10] مشخص می كند. همچنین الگوهای كارا كه ارزیابی واحدهای ناكارا براساس آنها انجام گرفته است به واحدهای ناكارا معرفی می شوند. الگوهای كارا واحدهایی هستند كه با ورودی های مشابه واحد ناكارا خروجی های بیشتر یا همان خروجی ها را با بهره گرفتن از ورودی های كمتر تولید كرده اند.

این تنوع وسیع در نتایج است كه موجب شده استفاده از این تكنیک با سرعت فزاینده ای رو به گسترش باشد. همین امر موجب شده است كه این تكنیک از بعد تئوری نیز رشد فزاینده ای داشته باشد و به یكی از شاخه های فعال در علم تحقیق در عملیات تبدیل شود.

با توجه به موارد ذكر شده در این تحقیق از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند مغیره به منظور ارزیابی كارایی وصول مطالبات بخشهای تابعه شركت گاز استان اردبیل استفاده نموده و نتایج حاصله را مورد مقایسه قرار می دهیم.

[1] Evaluation

[2] Performance

[3] bernoluk

[4] Organizational Performance

 

[5] Sustainable Development

[6] Top Management

[7] Data Envelopment Analysis

[8] Non Parametric

[9] Performance

[10] -Efficiency

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود اس

2-2 معادلات الکترودینامیک درمبحث هیدرودینامیک مغناطیسی……………………………………………….10
2-2-1 میدان الکتریکی و نیروی لورنتز……………………………………………………………………………………10
2-2-2 قانون اهم و نیروی لورنتز حجمی………………………………………………………………………………..11
2-2-3 قانون آمپر…………………………………………………………………………………………………………………….12
2-2-4 قانون فارادی………………………………………………………………………………………………………………..12
2-2-5 جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………………………..13
فصل سوم: بر چند روش تحلیلی در حل معادلات نویر استوکس
3-1 روش تحلیل مقیاسی………………………………………………………………………………………………………………..15
3-2 روش انتگرالی……………………………………………………………………………………………………………………………20
3-3-1 روش تشابهی………………………………………………………………………………………………………………………..23
3-3-2 اثر وجود جریان از طریق دیواره : (دمش و مکش ) …………………………………………………………..25
فصل چهارم: همرفت طبیعی روی صفحه مایل و حل انتگرالی معادلات حاکم
4-1 شرح مساله……………………………………………………………………………………………………………………………….28
4-2 معادلات حاکم………………………………………………………………………………………………………………………….29
4-3 حل انتگرالی معادلات حاکم……………………………………………………………………………………………………32
4-3-1 انتگرال­گیری از معادلات حاکم……………………………………………………………………………………..32
4-3-2 حل معادلات انتگرالی ممنتوم و انرژی…………………………………………………………………………33
4-4 عدد ناسلت ………………………………………………………………………………………………………………………37
4-5 تنش برشی ………………………………………………………………………………………………………………………….38
فصل پنجم: اراﺋﻪ­ی نتایج
5-1 صحت سنجی برنامه کامپیوتری………………………………………………………………………………………………40
5-2 تاثیر تغییرات زاویه سطح ( ) ……………………………………………………………………………………………..42
5-3 تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی …………………………………………………………………………………..47
5-4 تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح …………………………………………………………………………………..52
5-5 تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح …………………………………………………………………………………57
5-6 تاثیر تغییرات عدد پرانتل ……………………………………………………………………………………………….62
5-7 تاثیر تغییرات سرعت مکش و دمش به سطح ………………………………………………………………67
فصل ششم: نتیجه ­گیری و پیشنهادها
6-1 نتیجه ­گیری……………………………………………………………………………………………………………………………….77
6-2 پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………78
فهرست منابع
فهرست شکل­هاشکل(1-1): هندسه مساله مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………6
شکل(2-1): هندسه مساله از نمای بالا…………………………………………………………………………………………………………………13
شکل(4-1): هندسه مساله مورد بررسی……………………………………………………………………………………………………………….28
شکل(4-2): شکل لایه مرزی سرعت و حرارت برای سیال با پرانتل بالا…………………………………………………………….34
شکل(4-3): شکل لایه مرزی سرعت و حرارت برای سیال با پرانتل خیلی کم…………………………………………………..35
شکل (5-2-1): تاثیر تغییرات زاویه بر دامنه سرعت……………………………………………………………………………………………42
شکل (5-2-2): تاثیر تغییرات زاویه بر لایه مرزی سرعت……………………………………………………………………………………43
شکل(5-2-3): تاثیر تغییرات زاویه بر تنش برشی محلی…………………………………………………………………………………….43
شکل(5-2-4): تاثیر تغییرات زاویه بر تنش برشی میانگین…………………………………………………………………………………44
شکل(5-2-5): تاثیر تغییرات زاویه بر پروفیل سرعت………………………………………………………………………………………….44
شکل(5-2-6): تاثیر تغییرات زاویه بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………………………………….45
شکل(5-2-7): تاثیر تغییرات زاویه بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………………………………….45
شکل(5-2-8): تاثیر تغییرات زاویه بر عدد ناسلت میانگین…………………………………………………………………………………46
شکل(5-2-9): تاثیر تغییرات زاویه بر پروفیل دما……………………………………………………………………………………………….46
شکل (5-3-1): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر دامنه سرعت……………………………………………………………………..47
شکل (5-3-2): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر لایه مرزی سرعت……………………………………………………………..48
شکل (5-3-3): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر تنش برشی محلی……………………………………………………………..48
شکل (5-3-4): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر تنش برشی میانگین………………………………………………………….49
شکل (5-3-5): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر پروفیل سرعت…………………………………………………………………..49

 

شکل (5-3-6): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………….50
شکل (5-3-7): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر عدد ناسلت محلی……………………………………………………………..50
شکل (5-3-8): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر عدد ناسلت متوسط…………………………………………………………..51
شکل (5-3-9): تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی بر پروفیل دما………………………………………………………………………..51
شکل (5-4-1): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر دامنه سرعت……………………………………………………………………..52
شکل (5-4-2): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر لایه مرزی سرعت……………………………………………………………..53
شکل (5-4-3): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر تنش برشی محلی…………………………………………………………….53
شکل (5-4-4): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر تنش برشی متوسط………………………………………………………….54
شکل (5-4-5): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر پروفیل سرعت…………………………………………………………………..54
شکل (5-4-6): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………….55
شکل (5-4-7): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………….55
شکل (5-4-8): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر عدد ناسلت متوسط…………………………………………………………..56
شکل (5-4-9): تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح بر پروفیل دما………………………………………………………………………..56
شکل (5-5-1): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر دامنه سرعت…………………………………………………………………57
شکل (5-5-2): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر لایه مرزی سرعت…………………………………………………………58
شکل (5-5-3): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر تنش برشی محلی………………………………………………………..58
شکل (5-5-4): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر تنش برشی میانگین…………………………………………………….59
شکل (5-5-5): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر پروفیل سرعت………………………………………………………………59
شکل (5-5-6): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………60
شکل (5-5-7): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………60
شکل (5-5-8): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر عدد ناسلت میانگین……………………………………………………..61
شکل (5-5-9): تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح بر پروفیل دما……………………………………………………………………61
شکل (5-6-1): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر دامنه سرعت………………………………………………………………………………….62
شکل (5-6-2): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر لایه مرزی سرعت………………………………………………………………………….63
شکل (5-6-3): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر تنش برشی محلی…………………………………………………………………………63
شکل (5-6-4): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر تنش برشی میانگین……………………………………………………………………..64
شکل (5-6-5): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر پروفیل سرعت………………………………………………………………………………64
شکل (5-6-6): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………………………65
شکل (5-6-7): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………………………65
شکل (5-6-8): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر عدد ناسلت میانگین………………………………………………………………………66
شکل (5-6-9): تاثیر تغییرات عدد پرانتل بر پروفیل دما…………………………………………………………………………………….66
شکل­ (5-7-1): تاثیر تغییرات شدت مکش و دمش بر دامنه سرعت………………………………………………………………….67
شکل­ (5-7-2): تاثیر تغییرات شدت مکش بر لایه مرزی سرعت………………………………………………………………….68
شکل­ (5-7-3): تاثیر تغییرات شدت دمش بر لایه مرزی سرعت……………………………………………………………………..68
شکل­ (5-7-4): تاثیر تغییرات شدت مکش بر تنش برشی محلی……………………………………………………………………..69
شکل­ (5-7-5): تاثیر تغییرات شدت دمش بر تنش برشی محلی……………………………………………………………………..69
شکل­ (5-7-6): تاثیر تغییرات شدت مکش و دمش بر تنش برشی میانگین………………………………………………………70
شکل­ (5-7-7): تاثیر تغییرات شدت مکش بر پروفیل سرعت…………………………………………………………………………..71
شکل­ (5-7-8): تاثیر تغییرات شدت دمش بر پروفیل سرعت…………………………………………………………………………..71
شکل­ (5-7-9): تاثیر تغییرات شدت مکش بر لایه مرزی حرارت……………………………………………………………………..72
شکل­ (5-7-10): تاثیر تغییرات شدت دمش بر لایه مرزی حرارت…………………………………………………………………….72
شکل (5-7-11): تاثیر تغییرات شدت مکش بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………………….73
شکل (5-7-12): تاثیر تغییرات شدت دمش بر عدد ناسلت محلی…………………………………………………………………….73
شکل (5-7-13): تاثیر تغییرات شدت مکش و دمش بر عدد ناسلت میانگین……………………………………………………74
شکل (5-7-14): تاثیر تغییرات شدت مکش بر پروفیل دما………………………………………………………………………………..75
شکل ­(5-7-15): تاثیر تغییرات شدت دمش بر پروفیل دما………………………………………………………………………………..75
فهرست جدول­ها
جدول (5-1): مقایسه عدد ناسلت متوسط برای مقادیر مختلف Pr……………………………………………………………………41
جدول (5-2): ناسلت متوسط به ازای Pr=0.001……………………………………………………………………………………………….41