فهرست

چکبده 1

مقدمه.. 2

فصل اول کلیات

1- كلیات… 6

1-1 بیان مسئله : 6

1–2 سوابق مربوط یا تاریخچه موضوع : 10

1- -3سوالات اصلی و فرضیه های تحقیق : 13

-4-1اهداف تحقیق ( شامل علمی ، کاربردی و ضرورت های خاص انجام پایان نامه ): 14

1–5محدودیت ها و امکانات و دشواری ها ی تحقیق : 14

1–6روش تحقیق یا روش کار : 15

1–7تعریف واژه های کلیدی : 16

فصل دوم23 مفهوم ایلاء

2- مفهوم ایلاء. 24

-21 -مقدمه : 24

2-2-ایلاء چیست : 24

-3-2ترجمه های گوناگون از آیه های ایلاء : 26

– 4-2ادوار مختلف ایلاء یا تاریخچه فقهی ایلاء : 27

2-4-1- ایلاء در دوره جاهلیت یا در جامعه اعراب قبل از اسلام و هدف از آن.. 27

2-4-2- ایلاء در دوره صدر اسلام و پیامبر : 28

2-4-3- ایلاء در دوره خلفا : 29

2-4-4- ایلاء در دوره ایمه شیعه: 30

2-5- جایگاه حقوقی و اجتماعی زن در عرب قبل از اسلام: 31

2-5-1- بررسی جایگاه زن در خانواده ای جاهلیت قبل از اسلام : 32

2-5-2- ازدواج در دوره جاهلیت : 35

2-5-3- ازدواج جاهلیت از منظر تاریخ نویسان.. 36

2-5-4- حق انتخاب همسر در جامعه جاهلیت : 36

2-5-5- حق طلاق در دوره جاهلیت و علت و انگیزه آن : 37

2-5-6- زن ابزاری برای ارضاء مرد و وضعیت فساد اخلاقی در دوره جاهلیت: 38

2-5-7- نحوه حضور زن جاهلیت در اجتماع : 38

2-5-8-وضعیت اقتصادی و مسئله ارث زنان در دوره جاهلیت : 40

2-5-9-حضور زنان عرصه سیاسی و فرهنگی در دوره جاهلیت : 43

2-6- وضعیت حقوق زنان و جایگاه اجتماعی زن در جامعه غربی: 46

2-6-1- جایگاه زن در دین یهود : 50

2-6-2- جایگاه زن در دین مسیح : 54

2-7- تفسیرهایی که از آیه های مربوط به ایلاء شده است : 59

فصل سوَم شرایط و احکام ایلاء

3- شرایط و احکام ایلاء. 71

3-1- مقدمه. 71

3-2- شرایط و احکام ایلاء 72

3-3- احکام ایلاء: 74

3-4-   ایلاء از منظر فقه شیعه : 76

3-4-1- ایلاء از شهید اول.. 76

3-4-2- ایلاء از منظر شهید ثانی.. 78

3-4-3- ایلاء از منظر شیح مفید : 80

3-4-4- ایلاء از نظر شیخ صدوق ابن بابویه : 81

3-4-5- نظر علی بن محمد قمی درمورد ایلاء : 82

3-4-6- ایلاء از منظر شیخ بهائی عاملی : 85

3-4-7- ایلاء از نظر حر عاملی : 86

3-4-8- ایلاء از منظر شیخ طوسی: 87

3-4-9- ایلاء از منظر الفاضل الابی : 88

3-4-10- ایلاء از منظر قاضی ابن البراج : 89

3-4-11- ایلاء از منظر محقق حلی : 91

3-4-12- ایلاء از منظر شریف مرتضی : 92

3-4-13- ایلاء از منظر شیخ حسین آل عصفور : 93

3-4-14-ایلاء از منظر امام یحیی بن حسین : 96

3-4-15-ایلاء از منظر عبدالله جزایری : 96

3-4-16- ایلاء از منظر ابوصالح حلبی : 98

3-4-17- ایلاء نظریه امام خیمنی (ره): 98

3-4-18- ایلاء از منظر مرحوم ابوالقاسم خویی : 99

3-5-ایلاء از منظر فقه سنت : 100

 

 

3-5-1-ایلاء در مذهب شافعی: 101

3-5-1-1- حکم ایلاء از نظر فقه شافعی : 102

3-5-2-ایلاء از نظر استاد سید سابق : 103

3-5-3- ایلاء از منظر بیهقی : 105

3-5-4-ایلاء از منظر سالار بن عبدالعزیز: 108

3-5-5-ایلاء از منظر ابن جزم : 108

3-5-6- ایلاء از منظر محمدبن علی بن محمد شوکانی : 109

3-5-7- ایلاء از منظر شیخ الاسلام ذکریابن محمد بن زکریا انصاری : 113

3-5-8- ایلاء از منظر امام احمد مرتضی : 115

3-5-9-ایلاء از منظر محیی الدین النوویی : 117

3-5-10- ایلاء درکتاب شرح المذهب محیی الدین النوویی : 119

3-5-11- ایلاء از منظر امام مالک : 123

3-5-12- ایلاء از منظر ابوبکر کاشانی : 126

3-5-13-ایلاء از منظر امام یحیی بن حسین : 127

3-5-14- ایلاء از منظر ابن نجیم مصری : 128

3-6- ایلاء و حقوق زنان : 129

3-7- تکالیف و وظایفی که مرد نسبت به همسرش دارد: 130

3-8- تکالیف و وظایفی که زن نسبت به شوهرخود دارد یا حقوق مرد نسبت به زن خود در زندگی مشترک: 131

3-9- وظایف یا تکالیف مشترک بین زن مرد یا حقوق مشترک زن  مرد: 131

3-10- بررسی تعارض ایلاء با حق جنسی زن : 132

3-11- آثار و تبعات حقوقی ایلاء در حقوق اسلام : 136

3-12-.موارد درخواستی زن جهت طلاق از نظر قانون مدنی و حقوق خانواده چه چیزهایی می باشد؟. 136

3-13- مواردی که باعث می شود زن بتواند دادخواست طلاق و فسخ نکاح دهد. 138

3-14- آثار کیفری ایلاء در حقوق اسلام : 142

3-15-ایلاء و مدرنیته : 143

3-16-تحقیقات میدانی یا نظریه تعداد افراد مطلع به علم حقوق یا قضات دادگاه: 146

3-17- نتیجه تحقیقات میدانی : 147

3-18-نتیجه دیدگاه مراجع تقلید در مورد ایلاء : 148

3-19 نظر مراجع تقلید در مورد سوالات اصلی مربوط به ایلاء : 148

3-19-1 نظرﯾﮥ حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی : 149

3-19-2- ایلاء از منظر حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی: 149

3-19-3- نظریه حضرت آیت الله العظمی سیستانی : 150

3-19-4-نظریه آیت الله صافی کلپایگانی پاسخ به سؤالات ارسالی : 151

3-19-5- نظریه آیت الله شبیری زنجانی : 151

3-20-جواب اجمالی : 152

3-21-شرایط تحقق ایلاء : 153

3-22- احکام ایلاء : 153

3-23- جمع بندی فصل سوم : 154

نتیجه‌گیری… 156

پیشنهادات… 159

فهرست منابع.. 160

چكیده

عامل اصلی حفظ نسل بشر ازدواج می باشد ، اهمیتی که اسلام به ازدواج داده و تأکید بزرگان دین در مورد آن کرده اند باعث اهمیت خاص ازدواج گردیده ؛ بنابراین عواملی که باعث از هم گسیختگی و طلاق در ازدواج         می شود حایز اهمیت خاصی می باشد که یکی از آن ایلاء می باشد .

ایلاء آثار حقوقی دارد و زوجه ایلاء شده می تواند دادخواست طلاق به دلیل عسر و حرج دهد و حاکم یا قاضی می تواند به دلیل این که زوجه در معرض فساد اخلاقی قرار می گیرد رأی به طلاق عسر و حرج زوجه دهد ، در قوانین مجازات اسلامی برای مرد ایلاء کننده مجازات حبس یا شلاق در نظر گرفته نشده ولی در فقه زندان برای آن تعیین شده است .

بررسی احکام و آثار ایلاء از منظر فقه اهل سنت و شیعه هم چنین نقش و تأثیر ایلاء در انحطاط جامعه مخصوص جامعه اسلامی می باشد و در هیچ کدام از ادیان آسمانی دیگر و جامعه غیر اسلامی یافت نمی شود ، و در جامعه امروزی ایلاء به صورت شرعی آن وجود خارجی ندارد اما ترک رابطه زناشویی از جانب مردها به دلایل گوناگون مشاهده می گردد که نوعی ایلاء عملی می باشد نه شرعی .

ایلاء در فقه شیعه و سنت تفاوت چندانی ندارد فقط در مدت زمان یا این که حاکم می تواند زن ایلاء شده را طلاق دهد و هم چنین در این که ایلاء زوجه باکره جایز است یا نه اختلافاتی وجود دارد ، عده ای از فقه های اهل سنت ایلاء کمتر از چهار ماه را شرعی می دانند و تعداد دیگر از آن ها معتقدند که ایلاء زنی که باکره است صحیح است .مدخوله بودن شرط ایلاء نیست و تعداد کمی از فقه های اهل سنت معتقدند که حاکم         می تواند زوجه ایلاء شده را طلاق دهد و حتی زوجه ایلاء شده مطلقه است و نیازی به حاکم نیست . هیچ پژوهش گری تا کنون در مورد آثار کیفری و حقوقی مطالبی نیاورده و استناد کردن زوجه ایلاء شده به قاعده عسر و حرج برای طلاق مطلب جدید می باشد .

واژه‌ی های كلیدی: ازدواج ، طلاق ، عسر و حرج ، اهل شیعه و سنت.

 مقدمه

از آن جا که تنها راه تداوم نسل بشری ازدواج کردن است و انسان ها برای این که نسل آن ها در معرض انقراض قرار نگردد به طور طبیعی باید ازدواج نموده ،تا دارای فرزند شوند و از آن جا که ازدواج در اسلام امر مهمی تلقی شده به طوری که ازدواج به عنوان نصف ایمان مطرح گردید و سفارش مؤکدی که بزرگان اسلام و دین مبین اسلام به امر ازدواج نموده اند و ازدواج از حایز اهمیت ویژه ای در زندگی انسان می باشد و از آنجا که گاهی اوقات ازدواج و زندگی مشترک در معرض فروپاشی یا طلاق قرار می گیرد یا گاهی زوجین چاره ای جزء طلاق ندارند و طلاق یکی از مواردی می باشد که ناچاراً در جامعه وجود دارد و همچنین طلاق امر منکری در اسلام است و تنها منکری است که در دین حرام اعلام نشده و یکی از مواردی که باعث طلاق یا فروپاشی زندگی مشترک می باشد مسئله ارضاء جنسی می باشد و از آن جا که ایلاء به معنای سوگند زوجه به عدم وطی با زوجه می باشد . بنابراین با این سوگند حق جنسی زن نادیده گرفته می شود یا باعث ضایع شدن حق زنان در زندگی مشترک می گردد و بیشتر موارد باعث فروپاشی و طلاق می گردد پس مسئله ایلاء و ارضاء جنسی و یا رعایت حقوق مشترک بین زن و شوهر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و در این پایان نامه سعی گردید با توجه به امکانات و شرایط در حد توان به آثار حقوقی و کبفری ایلاء در فقه شیعه و سنت پرداخته شود تا آثار و تبعات ایلاء در زندگی مشترک به طور مفصل بیان گردد نکات مبهم و شبهه انگیز در فقه اسلام مورد بررسی و نقد قرار گیرد و تا شاید به این طریق راهی برای طلاق زن هایی که مورد ایلاء واقع می شوند یا به نوعی مورد ظلم و ستم واقع می شود و حق جنسی آن ها ضایع می گردد پیدا گردد و به این طریق جلوی بسیاری از نابسامانی های اجتماعی و فساد رایج در جامعه و همچنین جرم و جنایاتی که شاید از این طریق در جامعه رخ می دهد گرفته شود . در این پایان نامه تا آن جا که در توان این حقیر بوده نظرات کلیه فقه های اهل سنت و شیعه آورده شده است و نقاط مشترک و مورد اختلاف آن ها را بیان کرده ام و از آن جا که بیش تر منابع عربی می باشد و ترجمه و تدوین مطالب باعث صرف وقت و هزینه زیادی شده است و ترجمه مطالب و بیان نظرات فقه ها به صورت فارسی روان سخت بوده ، و گاهی باعث شده که مطلب درست آورده نشود .

در همه کتب فقهی شیعه و سنت و تفاسیر قرآن و لغت نامه ها ایلاء را از نظر لغوی و اصطلاحی به معنای الیه یا سوگند آورده شده و به سوگند بر ترک رابطه زوجیت به مدت بیش از چهار ماه ایلاء گفته شده است . ( امینی ، علیرضا ؛ آیتی ، محمدرضا ، ، 1389، ج 2 ، ص 352 ؛ دادمرزی ، مهدی ، 1389 ، ص 503 ؛ طباطبایی ، محمد حسین ، 1389 ، ج2 ،ص 338 ؛ قرایتی ، محسن ، 1389 ، ج1 ، ص 353 ؛ بروجردی ، ابراهیم ، 1387 ، ص 382 ؛ مکارم شیرازی ، ناصر ، 1375 ، ج 2 ، ص 177 , نوری شرتونی ، سعید ، 1992 میلادی ، ج 4 ، ص 472 ؛ ابن حماد جوهری ، اسماعیل ، ]بی تا [ ،ج 6 ، ص 270 )

عنوان                              صفحه

 چكیده 1

مقدمه : 2

فصل اول: کلیات وتبیین مفاهیم

۱-۱- بیان مسئله 6

۱-2- سؤالات تحقیق 8

1-3- فرضیه ها 9

1-4- اهداف تحقیق 9

۱-۴-۱-اهداف نظری 9

1-۴-2-اهداف كاربردی 10

۱-۵- پیشینه پژوهش 10

۱- ۶- روش پژوهش 13

۱-۷- نوآوری ودشواری پژوهش 13

۱- ۸- مفاهیم 14

۱-۹- کلید واژه ها 15

۱-10- اهمیت شناخت احکام خوردنی ها و آشامیدنی های حلال 19

1-11- اهمیت خوردن غذا 20

۱-12- تأثیرات غذا بر روح و روان انسان 23

۱-۱۳- غذاهای قرآنی 24

فصل دوم :احکام خوردنی ها و نوشیدنی ها از نظر فقهای امامیه

۲-۱- اصل حلال بودن خوردنی ها 32

۲-۲- خوردنی های حرام درآیات قران 37

۲-۲- ۱- مردار 39

۲-۲-۲- خون 40

۲-۲- ۳-گوشت خوک 40

۲-۲-۴- حیوان با ذبح غیراسلامی 41

۲-۲- ۵- حیوان خفه شده 42

۲-۲- ۶- حیوان کتک خورده 43

۲-۲- ۷- حیوان پرتاب شده 43

۲-۲- ۸ – حیوان شاخ زده شده 43

۲-۲- ۹ – شکارمرده ی درندگان 43

۲-۲- ۱۰- حیوان کشته شده بر آستان بت ها 44

۲-۲- ۱۱- حیوان کشته شده با بخت آزمایی 44

۲-۲- ۱۲- شراب 45

۲- ۳- فلسفه غذا خوردن و آداب سفره در شیعه 49

۲-۴- حکم انواع خوردنی ها طبق نظر علما 56

۲- ۴- ۱- حیوانات دریایی 58

۲-۵- احکام خوراکی های حیوانی 60

۲-۵- ۱- اصل اولی در احکام خوراکی های حیوانی 62

۲-۵-۲- احکام خوراکی های غیرحیوانی 65

۲- ۶- بررسی نظر آیت الله حسینی سیستانی در مورد خوردنی ها 66

۲- ۷ – بررسی نظرآیت الله حسینی خراسانی در رابطه با احکام حیوانات 67

۲-۸- حکم انواع نوشیدنی ها طبق نظرعلما 69

۲-۸- ۱- انواع نوشیدنی های حرام 70

۲-۹- اسلام و گیاه خواری 72

۲- ۹- ۱- گیاه خواری و ساده زیستن در اسلام 72

۲-۹-۲-قرآن،کتابی مقدس برای خام گیاه خواری وسیستم های تغذیه درجهان 74

۲-۱۰- خواص انگور و انجیر درکتب و روایات 75

۲-۱۱- طب سنتی کدام نان را توصیه می کند؟ 77

فصل سوم:احکام خوردنی ها و نوشیدنی ها از نظر فقهای اهل سنت

بخش اول: نظرات فقهای اهل سنت. 79

3-۱-1- انواع خوردنی ها 79

3-1-۲- طبقه بندی حیوانات حرام گوشت 80

۳-۱-۳- اقسام خوردنی های حلال و حرام 80

3-1-۴- احکام فقهی از نظر شافعی 83

۳- ۱- ۵- آداب غذا خوردن وآشامیدن در اهل سنت 84

۳-۱- ۶- حکم انواع نوشیدنی ها 87

بخش دوم: نظرات فقهای اهل سنت و امامیه در مورد احکام گوشتها 108

۳-۲- ۱- نظرات فقهای اهل سنت در مورد احکام گوشتها 108

۳- ۲- ۲- نظرات فقهای امامیه درمورد احکام گوشت ها 110

۳-۲-۳- نظرات مغایرفقهای اهل سنت و امامیه درمورد احکام گوشت ها 112

 

 

۳- ۲-۴- نظرات مشترک فقهای اهل سنت و امامیه درمورد احکام گوشتها 113

۳-۲-۵- حکم تناول میگو 115

۳-۲- ۶- خوردنی های تابو و تطبیق آن با اهل سنت 126

۳-۲-۷- نظرنگارنده 133

نتیجه گیری 134

پیشنهادات 138

فهرست منابع 140

چكیده

خداوند با آفرینش انسان، رزق و روزی او را همراهش آفریده است و برای استفاده انسان طبیعت زیبا و تمام حیوانات و میوه ها و سبزیجات را در اختیار قرار داده است. تا از آن ها برای خوردن، آشامیدن، پوشاک، مسکن و سایر نیازهای خود به کارگیرد. آن چه انسان می خورد و می نوشد در روح و روان و نیز جسم او تأثیرگذار است، از این رو خداوند متعال برخی از آن ها را حرام و برخی دیگر را حلال کرده است. بحث اطعمه واشربه یکی از مهمترین مسایل درجهت استمرار و بقاء هر موجود زنده ای است. به خصوص انسان که اشرف مخلوقات است. اطعمه و اشربه در لغت به معنای خوردنی ها و نوشیدنی ها می باشد. در لسان بیشتر فقها اطعمه و اشربه به همین معنا می باشد. در این خصوص پایان نامه ی حاضر پژوهشی است فقهی – تطبیقی، که نظرات فقهای مذاهب خمسه پیرامون احکام خوردنی ها و نوشیدنی ها مطرح گردیده است. و ادلّه ی موافقین و مخالفین مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. بنابراین روش پژوهش یک تحقیق نظری از نوع توصیفی میباشد. مطالب مورد نیاز را با بهره گرفتن از کتابخانه، کتابخانه ی دیجیتال، نمایه ی نشریات، مقالات مرتبط، و فضای مجازی وب، گردآوری کرده ایم. حاصل این تحقیق که با هدف استخراج نقاط اشتراک و افتراق آراء فقهای امامیه و اهل سنت در خصوص احکام خوردنی ها و نوشیدنی ها، صورت گرفته است؛ به شرح زیر می باشد.

۱.در فقه امامیه و اهل سنت تعریف جامعی از اطعمه و اشربه صورت نگرفته است؛ بلکه بیشتر به احکام آن اشاره شده است.

۲.اکثر فقهای امامیه در مورد احکام اطعمه و اشربه و مصادیق آن اتفاق نظر دارند.

۳.میان فقهای امامیه و اهل سنت در مورد احکام اطعمه و اشربه و مصادیق آن اختلاف نظر وجود دارد.

۴.میان فقهای مذاهب اربعه نسبت به احکام اطعمه و اشربه و مصادیق آن اختلاف نظر وجود دارد.

واژه های کلیدی: اطعمه، اشربه، امامیه، اهل سنت.

 مقدمه:

قرآن کریم کتاب هدایت بشر تا قیامت است، لذا از هیچ یک از امور مهم و تأثیرگذار در زندگی انسان فروگذار نکرده است. تغذیه از اموری به شمار می‌رود که مورد توجه ویژه قرآن کریم است. این کتاب شریف علاوه بر توجه به اصول کلی و اساسی تغذیه، از بعضی غذاها نام برده است که دانشمندان اهمیت و ارزش غذایی و درمانی آن‌ ها را یادآور شده‌اند و کتب و مقالات متعددی در موردشان نگاشته اند و حتی در برخی موارد ادعای اعجاز کرده اند.

اشاره قرآن به مباحث تغذیه، نشان دهنده اهمیت تغذیه در زندگی بشر می باشد. از طرفی بررسی و بازگویی غذاهای قرانی به همراه یافته های قطعی علمی سبب دید نو افراد به دین و قرآن شد. و از سویی نیز به کار بستن این آموزه ها، به خصوص در بخش غذا درمانی قران، بسیاری از مشکلات را در این رابطه حل خواهد کرد. خوراکی های گوناگون در کنار تأمین نیاز غذایی بدن، به دلیل برخورداری از خواص متفاوت در درمان پیشگیری از امراض نیز نقش دارد.

در قرآن مجید آمده است؛ «فلینظر الانسان الی طعامه»انسان باید به غذا و خوراکش دقت کند که آیا پاک و پاکیزه است؟ به همین خاطر و به دلیل نقش مهمی که غذای پاک در روحیه و اخلاق انسان ها دارد. در دین اسلام توجه زیادی به بحث خوراکی ها و آشامیدنی ها شده، و حتی در فقه کتابی تحت عنوان «اطعمه و اشربه» قرار داده شده است. تا احکام حلال و حرام خوردنی ها و آشامیدنی ها در آن بیان شده. علاوه بر این، سفارش قرآن کریم به استفاده از غذاهای پاکیزه و حلال، نهی از تحریم طیّبات، نهی از غذاهای غیر بهداشتی و پرخوری، دقت در نوع غذای مصرفی، توجه به آفریدگار هنگام مصرف غذا، امساک و روزه و… زمینه مناسبی برای سلامتی انسان فراهم می كند.(کالیندو،۱۳۷۶،۱۵).

علاقه به لذت خوردن و آشامیدن یک امر فطری است برای این مطلب شواهد زیادی از آیات کریمه قرآن می توان به دست آورد که به نمونه ای از آن ها اشاره می نماییم:

آیاتی که نعمت‏های مختلفی از گیاهان و حیوانات دریایی و خشکی را که برای رزق و روزی انسان آفریده شده ذکر می‏فرماید. نظیر این آیه: و زمین مرده که ما آن را زنده کردیم و دانه‏اى از آن خارج ساختیم که از آن مى‏خورند، براى آنان نشانه‏اى است بر امکان معاد و در آن باغ‏هایى از درختان خرما و انگور قرار دادیم و در آن چشمه‏ها شکافته و روان ساختیم. (یس/۳۳،۳۴).

آیاتی که در آن به استفاده از مأکولات و مشروبات امر شده، نظیر: سوره اعراف آیه ی ۱۶۰که خداوند متعال می فرماید: از پاکیزه‏هایى که روزى شما کرده‏ایم، بخورید، منتها این گونه امرها فقط جواز و رخصت استفاده از آن ها را می‏رساند.

یعنی خوردنی‏ها و آشامیدنی‏هایی به خاطر ضرری که به بدن یا روح وارد می‏سازند، ممنوع می‏شود؛ پس باید به اندازه‏ای خورد یا چیزی را باید خورد که به سلامتی لطمه نزند و هم چنین خوراک هایی که ضرر روحی و معنوی دارد بر فرض که ضرر بدنی هم نداشته باشد، نیز باید پرهیز شوند. مثل شراب و گوشت خوک، یا چیزهایی که بدون نام خدا ذبح شده‏اند:« وَ لا تَأْکُلُوا مِمّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ» و از آنچه نام خداوند بر آن برده نشده، نخورید. انعام/۱۲۱

چون خودِ استفاده از حیوانات و گرفتن جان آنها یک نوع تصرف در مخلوقاتی است که خدا به آنها حیات داده و حکمت الهی اقتضا می‏کرده که آنها زنده باشند و حیات داشته باشند. شما حیات را از اینها می‏گیرید و در واقع تصرفی در مملوکات خدا و مخلوقات خدا انجام می‏دهید که باید به اذن و نام او باشد، اگر انسان آن قدر غافل باشد و توجه به معنویات دراو ضعیف باشد که حتی در موقع کشتن حیوان توجهی به خدای جان آفرین نکند حق ندارد از چنین چیزی تناول کند.

دسته دیگری از ممنوعات است که بازگشت آن به حقوق مردم و ضررهای اجتماعی است؛ یعنی اگر به کیفیت خاصی از مأکولات و مشروبات استفاده شود حقوق دیگران تضییع می‏گردد و از این جهت ممنوع است؛ مثل آیاتی که دلالت می‏کند بر حرمت ربا و اموال مردم و اموال یتیمان و مانند:

« یا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُواْ لَا تَاْکُلوُا الِرَبّواْ اَضْعافاً مُضَاعَفه » اى کسانى که ایمان آورده‏اید، ربا را با سود چندین برابر مخورید. آل عمران/۱۳۰

برخلاف آن چه درقالب ذهن ها وجود دارد كه فكر می كنند تنها شیعه و سنی با هم در احكام شرعی در مواردی آراء فقهاشان متفاوت است. با دقت در کتب فقهی مذاهب پنج گانه مسلمانان به این نکته می رسیم که مذهب سنی هم با یکدیگر تفاوت هایی دارند.

نگارنده ضمن احترام به مشترکات میان مسلمانان از جمله: توحید، نبوت، معاد، دین، کتاب آسمانی و روایات معصومین(ع)، برآن است که به لطف الهی و مدد اساتید گرانقدر و اهل فهم و فن پس از بررسی اجمالی اقوال فقها پیرامون تعریف اطعمه و اشربه، به صورت تفصیلی به بررسی آراء فقهای مذاهب خمسه پیرامون احکام اطعمه و اشربه پرداخته و نتایج حاصل از پژوهش خود را در اختیار جویندگان علم و دانش قرار دهد.

با وجود زحمات زیادی که نگارنده در این راه مصروف داشته است؛ این اثر را خالی از نقص نمی داند. لذا رجاء واثق دارد که خوانندگان و پژوهندگان عزیز ضمن پذیرش عذر تقصیر، حقیر را از نظرات عالمانه ی خویش محروم نفرمایند.

1-کلیات

1-2. بیان مسئله………………………….     3

1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش………………….. 5

1-4. اهداف پژوهش…………………………. 6

فصل دوم

2-1 نشانه های آسمانی……………………… 9

2-1-1 ستارگان پیرامونی …………………… 10

2-2. معرفی صورت فلکی……………………… 10

2-2-1. منطقه البروج………………………. 11

2-2-2. سرگردانی هایی در بین ستارگان………… 12

الف: ظهور و غروب ناهید……………………. 12

ب: عطارد و ناهید…………………………. 13

ج: مذهب ستاره پرستی………………………. 13

د: ظهور و غروب مشتری……………………… 15

ه: حرکت معکوس سیارات …………………….. 15

2-2-3. سپهر ستارگان………………………. 16

2-2-4. دوره ی نجومی………………………. 16

2-2-5. طالع بینی و ستاره شناسی ……………. 17

2-4. نشانه گزاری زمان از طریق مهتاب………… 17

2-4-1. ماه قرانی و ماه اژدهایی…………….. 19

2-4-2.وضعیت انسان بدون آسمان………………. 19

2-4-3. اوزیریس و ماه……………………… 19

2-4-4. ماه در بندهش ……………………… 20

2-5. اسطوره های ستارگان و سیارات…………… 21

الف: شباهنگ……………………………… 21

ب: مشتری………………………………… 22

ج: زهره ………………………………… 23

د: عطارد………………………………… 24

ه: مریخ…………………………………. 24

و: زحل………………………………….. 25

2-5-1. اختران و اباختران در بندهش………….. 26

الف: سپاهبدان آسمان………………………. 27

ب: نظریه ی هنینگ ………………………… 28

ج:ستارگان تیزروتر در متون پهلوی……………. 28

د: سپهر ستارگان………………………….. 29

ه: حصار آسمانی…………………………… 30

و: ستارگان نیامیزنده……………………… 30

2-5-2. تیشتر…………………………….. 31

2-5-3. بهرام…………………………….. 33

2-5-4. سدویس…………………………….. 34

2-5-5. هفت اورنگ…………………………. 35

2-5-6. ونند……………………………… 36

2-5-7. میخگاه یا ستاره قطبی……………….. 36

2-5-8. پارند و مزداد……………………… 38

2-6. درباره ی فراز آفریدن روشنان…………… 38

فصل سوم: منازل قمر

3-1. دیدگاه هنینگ درباره ی منازل قمر……….. 43

3-2. یادداشت هایی درباره ی منازل قمر……….. 44

3-2-1. پدیسپر……………………………. 44

3-2-2. پیش پرویز…………………………. 44

3-2-3. پرویز…………………………….. 44

3-2-4. پها………………………………. 45

3-2-5. بزیسر…………………………….. 45

3-2-6. بشن………………………………. 46

3-2-7. رخوت……………………………… 46

3-2-8. تریشگ…………………………….. 46

3-2-9. ازرگ……………………………… 47

3-2-10. نخو……………………………… 47

3-2-11 میان……………………………… 47

3-2-12. اودم…………………………….. 47

3-2-13. ماشاهه…………………………… 48

 

3-2-14. اسپور……………………………. 48

3-2-15. هوسرو……………………………. 48

3-2-16. سروی…………………………….. 49

3-2-17. ور………………………………. 49

3-2-18. دل………………………………. 49

3-2-19. درفشه……………………………. 49

3-2-20. ورنت…………………………….. 49

3-2-21. گا………………………………. 50

3-2-22. یوغ……………………………… 50

3-2-23. موری…………………………….. 50

3-2-24. بنزه…………………………….. 50

3-2-25. کهت سر…………………………… 51

3-2-26. کهت میان…………………………. 51

3-2-27. کهت……………………………… 51

فصل چهارم: تقویم های نجومی

4-1. عناصر تقویم ها………………………. 55

4-2. صورتهای اختری: طلوع ها و غروب های خورشیدی. 57

4-3. هویت ستاره ی صبحگاهی و شامگاهی………… 58

4-4. تقویم در ایران و بین النهرین پیش از تاریخ. 58

4-4-1. ایرانیان و بین النهرینیان پیش از تاریخ..

4-5. سال شمسی قمری……………………….. 60

4-6. تقویم های بابلی و ایرانی باستان……….. 61

4-6-1. تقویم بابلی……………………….. 61

الف: حمورابی و خاندان او………………….. 62

ب: اهمیت هندسه برای دانش نجوم……………… 63

ج: کبیسه کردن بابلیان…………………….. 64

د: پیشینه ی گاه شماری بابلی……………….. 66

ه: اهمیت مراحل ستارگان در کشاورزی………….. 67

و: متن « به هریک سه ستاره » ………………. 68

ز: نامهای ستارگان………………………… 69

ز-1. مجموعه مل = (ستاره ای) آپین…………… 70

ز-2. فهرست ستارگان……………………….. 72

4-7. دوره ی بابلی جدید و ایرانی ها…………. 74

الف: ویژگی های دانش نجوم این عصر…………… 76

ب: ساروس ها……………………………… 76

ج: دوره های سیارگان ……………………… 76

د: آیین کیهانی، اخترشناسی، دانش نجوم……….. 77

4-7-1. مذاهب ایرانی………………………. 78

الف: مذهب ………………………………. 79

ب: زروان………………………………… 80

4-7-2. گاه شماری و مسایل کبیسه…………….. 81

الف: وهیگك……………………………….. 83

ب: چگونگی کبیسه به گفته بیرونی…………….. 84

ج: هنگام اولین و آخرین کبیسه………………. 85

د: نقل خیام در نوروزنامه درباره اجرای کبیسه های کهن 86

ه: استنباط بیرونی درباره ی زمان اجرای آخرین کبیسه87

4-7-3. گاه شماری اوستایی………………….. 88

الف: فصل و سال، گاهنبارها، شادی و جشن………. 88

ب: اسامی ماه ها در کتیبه های هخامنشی……….. 91

ج: گاه شماری اوستایی، سوابق……………….. 92

4-8. گاه شماری مصری………………………. 93

4-8-1. سال مصری………………………….. 93

4-8-2. دوره سوتیسی……………………….. 94

4-8-3.ایرانیان و مصریان…………………… 95

4-8-4.محاسبه­ی دوره­ها……………………… 96

4-9. گاه شماری یونانی…………………….. 97

4-9-1. مراحل ستارگان در قصیده ی هسیودوس…….. 97

فصل پنجم: اسطوره هاو احكام صور فلکی

5-1. حمل (بره)…………………………… 103

5-2. ثور (گاو) ………………………….. 103

5-3. جوزا ( دوپیکر)………………………. 104

5-4. خرچنگ (سرطان)……………………….. 105

5-5. شیر (اسد)…………………………… 105

5-6. سمبله (خوشه)………………………… 105

5-7. میزان (ترازو)……………………….. 106

5-8. عقرب (کژدم)…………………………. 107

5-9. قوس (تیرانداز)………………………. 108

5-10. جدی (بز)پ………………………….. 108

5-11. دلو (آبریز) ……………………….. 109

5-12. حوت (ماهی)…………………………. 110

5-13. صورتهای فلکی بهار…………………… 110

5-14. صورتهای فلکی تابستان………………… 110

5-15. صورتهای فلکی پاییز………………….. 111

5-16. صورتهای فلکی زمستان…………………. 111

5-17 آغاز اختر شناسی……………………… 111

الف: ایشتار   …………………………. 112

ب: مذهب ستاره پرستی و اخترشناسی  ……….. 112

ج: زیج زهره ی آمیزادوگا ……………….. 113

5-18. در احکام برج ها…………………….. 114

الف: چیستی مثلث ها…………………….. 115

ب: مربع ها و برج های فصول ……………… 116

ج: چگونگی طبعهای ستارگان……………….. 116

د: احوال ستارگان و سیارات در سعادت و نحوست.. 116

ه: تقسیم بندی اقلیم میان ستارگان………… 117

و: فره دارهای ستارگان…………………… 117

ز: نگرستن ستارگان در برج ها……………… 118

5-19. احکام برج ها در بندهش……………….. 118

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………….119

فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………….. 123

چکیده

  شناختن آسمان و رازهای نهفته در آن از اعصار كهن برای مردمان از جهات مختلفی بسیار مهم بوده است. چه دستاوردهای حاصل از كشف و شهود در آن می توانست برای مسائل مذهبی، كشاورزی، اعیاد، پیشگویی ها، جنگ‌ها و تعابیر خواب ها و بسیاری وقایع دیگر به كار آید. آنها ابتدا خدایان خود را در آسمان جستجو می­کردند که باعث شکل گیری اسطوره­های مختلفی برای آسمان و خدایان آسمانی شد. سپس این باورها باعث شکل گیری علوم ابتدایی شد. چه بسیار دانشی كه اكنون ما داریم، از جمله ستاره شناسی محصول همین اسطوره‌سازی مردمان باستان است. می دانیم كه تقسیم بندی ایالت های مختلف آسمان به صورت فلكی ابتدا در بین النهرین رخ داده است و بعد از آن به دیگر نقاطر  پا گذاشته است. بخش بیشتر این پایان نامه در راستای شناساندن علوم و اساطیر بین‌النهرین، مصری و سایر ملل است، اما در واقع با دنبال كردن این موضوع ها در این نقاط به دنبال ریشه یابی باورهای ایرانیان در این باب تا دوره‌ی میانه است، كه از فصلی در موضوع ستارگان و اسطوره های مربوط به هر كدام از ستاره های قدر اول، در نیمكره‌ی شمالی زمین شروع می شود. سپس به فصلی در اسطوره های مربوط به صورفلكی در یونان و مصر و بین النهرین می رسیم. فصل دیگر به بررسی خرده های ماه كه بیست و هفت عدد در زردشتی است پرداخته شده است. بندهش، كارنامه‌ی اردشیر بابكان، مینوی خرد، بهرام یشت، تیشتر یشت هم از متون مورد استفاده بوده است. فصلی هم به تقویم ها و چگونگی آنها و در احوال كبیسه كردن و به روزآوری آنها اختصاص یافته است. و در آخرین فصل هم به احكامی كه اقوام گذشته در مورد ستارگان آسمان داشته اند، اختصاص یافته است. با وجودی كه منابع بدست آمده در خصوص باورهای ایرانیان بسیار ناچیز بود، اما  تلاش شد از تمام مباحث آن روزگار استفاده شود و پایه‌ی تحقیقات، منابع كتابخانه‌ای ، مقالات و منابع اینترنتی بوده است كه رساله ای توصیفی، تحلیلی را شامل می شود.

١-١-مقدمه

مقدمه. 2

1. فصل  اول: کلیات ……………………………………………………………………………………………………………….4

1-1. بیان مسئله. 5

1-2. اهمیت تحقیق.. 5

1-3. اهداف تحقیق.. 5

1-4. پرسش های تحقیق………………………………………………………………………………………………………..6

1-5. فرضیه تحقیق 6

1-6. روش کار (پژوهش) 6

1-7. پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….7

2. فصل دوم: پیشینه تحقیق.. 8

2-1.معرفی فردوسی.. 9

2-1-1.  زندگی شخصی ……………………………………………………………………………………………………9

2-1-2. زندگی اجتماعی.. 12

2-1-3. آثـار فردوسی.. 20

2-2. معرفی زرتشت ….. 24

2-2-1. زندگی شخصی.. 24

2-2-2. زندگی اجتماعی.. 29

2-2-3. از تولد تا رسالت زرتشت… 33

2-2-4. زمان ظهور زرتشت… 37

2-3. تفاوت ها و شباهت های دین زرشت با دین اسلام…. 41

2-4. مفهوم موعود در دین زرتشت… 42

2-5. سوشیانت در متون زرتشتی پس از اوستا 48

2-6. جایگاه ویژه اهورامزدا در تفکر زرتشت… 51

3.  فصل سوم: روش تحقیق……….. ……………………………………………………………………………………….58

3-1. ابزار گردآوری.. 59

3-2. شیوه گردآوری اطلاعات… 59

3-3. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها 59

4.  فصل چهارم: یافته های تحقیق………………………………………………………………….. ………………….60

4-1. نوع خداشناسی در شاهنامه ………………………………………………………………………………………..61

4-1-1. توحیدشناسی  در شاهنامه ……………………………………………………………………………….61

4-1-2. توحیدشناسی در دین زرتشت…………………………………………………………………………..78

4-2. تطبیق خداشناسی شاهنامه با دین زرتشت ……………………………………………………………..81

4-2-1. شناخت خداوند ……………………………………………………………………………………………….81

4-2-2. عرفان 83

4-2-3. یگانگی خداوند 86

4-2-4. توانایی خداوند 90

4-2-5. بندگی و ستایش خداوند 91

4-2-6. مناجات 94

4-2-7. خرد 97

4-2-8. مرگ و رستاخیز. 99

4-2-9. تأثیر کتاب آسمانی 102

4-2-10.رفتار نیک 108

4-2-11.خواب 110

4-2-12.شکرگزاری 111

4-2-13……………………………………………………………… .دادگری 112

 

4-2-14.قضا و قدر 114

4-2-15.اسطوره 115

4-2-16.اهورامزدا و خدای یگانه 115

4-2-17.ظهور منجی 117

4-2-18.اهریمن و شیطان 118

5.  فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها…. 120

5-1. نتیجه گیری.. 121

5-2. پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………………126

5-3. محدودیت ها …………………………………………………………………………………………………………….127

منابع و مآخذ…. 128

چکیده :

خداجویی و خداشناسی یکی از خواسته ها و نیاز های اصلی بشر است. فردوسی شاعری یکتاپرست است و سراسر شاهنامه سرشار از نام و یاد خداست در واقع تمام تار و پود شاهنامه متأثر از بینشی توحیدی است و این نتیجه تاثیر مستقیم عقاید فکری و مذهبی  فردوسی در شاهنامه است  . فردوسی اشعار خود را  با حمد خدا آغاز نموده  و این روش پسندیده را در همه ی    باب ها  و فصول دیگر نیز تکرار کرده است  خدا شناسی در توحید  یکی از محورهای اساسی شاهنامه است . کسی که شاهنامه را  با دید تحقیقی می خواند ناخود اگاه در ذهنش  یک محور  فکری که دارای  وحدت کلی و یکپارچگی  است تداعی  می شود این محور فکری همان  قوای اهریمنی  و نیروهای یزدانی و خیر است . درگیری این دو مبدأ  خیر و شر  که متاثر  از آیین باستانی  ایران قدیم است  در شاهنامه به صورت  یک جریان فکری  دنباله دار  ادامه دارد  و در هر بخش  سنبل ها و نمودهای خاصی  به خود می گیرد

مقدمه:

تاریخ و فرهنگ هر قوم شناسنامه ملی آن قوم را تشکیل می دهد.تکنولوژی بدون فرهنگ انسان را به ماشین تبدیل می کند. بی شک علت سرگردانی بسیاری ، همین دور بودن از فرهنگ و ناآگاهی از ویژگی های  ملی است. فرهنگ سرچشمه عشق به زیبایی، دوستی، راستی و نیکی است و آنجا که هنر و فرهنگ نباشد، بشر در خطر تباهی و زوال است.

فرهنگ و ادب سرزمین کهنسال ایران یکی از غنی ترین و گسترده ترین فرهنگ هادر جهان است، سابقه این فرهنگ بارور و نامدار، چنان که از لا به لای “یشت ها” به چشم می خورد ، به دوران زندگی مشترک هند و ایران می پیوندد. از جهت برخورداری از دین و عرفان و فلسفه ، ایران کشوری است که نخستین دین یکتاپرستی (توحیدی)را با  همه ارزش های عالی و اصول اخلاقی و مبانی عقلی آن به جهانیان پیشکش کرد.

ایران سرزمین آیین ها و دین های بزرگی از جمله آیین های زرتشت ، میترا، مانی، مزدک ، و شیعه نیز هست. پیدایش اشو زرتشت و پذیرش پیام او در ایران ، رویدادی بزرگ بود.

کشور ما از جهت شعر و ادبیات نیز غنی است و  شهرت جهانگیر دارد.اشعار خداوندگاران سخن پارسی چون فردوسی ، سعدی، حافظ، و صدها شاعر نامدار دیگر، همه جا دل ها را به هیجان        می آورد و اندیشه ها را به اعلی مرتبه کمال می رسانند و به  ما را در انجام وظیفه انسانی خود الهام می بخشد.

ایرانیان گروهی از آریایی ها هستند که پس از مهاجرت به بخش های بلند سرزمین های واقع در جنوب دریای مازندران ، این سرزمین ها را ایران نام نهادند، که طبق نوشته های باستانی چون اوستا به معنی سرزمین آریایی ها است.

قبل از مهاجرت ، اجتماع اقوام آریایی هند و ایرانی به سه طبقه تقسیم شده بودند:

1-    روحانیون

2-    جنگ جویان

3-    کشاورزان

یادداشتهای مقدمه. 9

فصل اوّل

معرفی پروفسور تالكین ،آثار و اندیشه های او

1- 1  زندگی نامه تالکین.. 11

1-2آثار تالکین.. 14

1-2-1 رمان و داستان‌های بلند. 14

1-2-1-1 سیلماریلیون(silmarilion) 14

1-2-1-2 هابیت(Hobbit) 15

1-2-1-3 داستان‌های سه‌گانه ارباب حلقه‌ها 19

الف : رمان یاران حلقه. 19

ب : دو برج:(Two towers)………………………………………………………………………………………………………………………………21

پ :بازگشت پادشاه (the retorn of the king)…………………………………………………………………………………………….22

1-2-1-4 فرزندان هورین(children of hurin) 23

1-2-2 داستان های كوتاه 24

1-3 اشعار 27

1-4 اندیشه های تالکین.. 28

1-5 افتخارات و عناوین علمی  تالکین.. 31

فصل دوّم:

تعاریف و کلیات

2-1 تعریف رمان.. 35

2-2 مروری بر تاریخچه رمان.. 36

2-3 وضعیت رمان معاصر در انگلستان.. 42

2-4 عناصر داستان.. 46

2-5 شخصیت و شخصیت پردازی.. 47

2-5-1تعریف شخصیت… 47

2-6تقسیم بندی شخصیت… 47

2-6-1شخصیت ایستا 47

2-6-2شخصیت پویا 47

2-7انواع شخصیت… 48

7-2-1 شخصیت قالبی.. 48

7-2-2 شخصیت های قراردادی.. 48

7-2-3شخصیت های نوعی.. 49

7-2-4 شخصیت های تمثیلی.. 49

7-2-5 شخصیت نمادین.. 49

7-2-6شخصیت همه جانبه. 49

فصل سوّم :

تحلیل عنصر شخصیت در رمان یاران حلقه

درآمد. 52

3-1 وجوه شباهت داستان هابیت و ارباب حلقه ها 53

3-2تفاوت هابیت و ارباب حلقه ها 55

3 – 3دورف(Dwarves) 57

3-3-1گیملی(gimli ) 59

3-4 اورک(Orcs) 60

3-5گابلین(Gablin) 60

3 –6 الف(Elves) 60

6 –3-1 گیل- گالاد(gil _gallad) 61

6-3-2گالادریل (Galadriel) 62

6-3-3الروند(Elrond) 64

6-3-4لگولاس (Legolas) 66

6-3-5گلورفیندل GlorFindel 67

3-7ترول(Troul) 68

 

3-8هابیت ها (Hobbits) 69

3-8-1فورودو بگینز (forodo baggins) 77

3-8-2سام گامگی (sam gamgee) 80

3-8-3گالوم. 82

3-8-4پیپین(pipin) 84

3-8-5مری برندی بایک (merry brandy back) 85

3-8-6ماگوت دهقان (Furmermaggot) 86

3-9ایستاری ( Istari) 87

3-9-1سارومان(saruman) 87

3-9-2گندالف(Gondalf) 89

3-10 سائورون Sauron.. 91

3-11یگانه حلقه قدرت… 93

3 -12گلدبری (Goldberry) 100

3-13تام با مبادیل (tom bumbudil) 101

3-14 برومیر (Beromir) 103

3-15آراگورنAragorn.. 105

3-16 نارسیل (narsil) 108

3-17الندیل(Elendil) 110

3-18 ایسیلدور (Isildur) 112

3-  19  نزگول ( Nazgul) یا اشباح حلقه (Ring-Wraiths) 113

3-20 بارلی‌من باتربارbarliman Butterbur. 115

یادداشتهای فصل سوم. 116

فصل چهارم:

نتیجه گیری

حاصل سخن.. 118

یادداشتهای فصل نتیجه گیری.. 123

کتاب نامه. 1

چکیده

یاران حلقه، شاهکار پروفسور تالکین، قلمرویی زیباست که قوانین و ضوابط حاکم بر آن تحت اراده و قدرت الهی است. سرزمین میانه آن چنان با ظرافت و دقت بوسیله اصول اخلاقی پی ریزی شده است که معنای تمام اعمال آن را می توان با اصطلاحات و تعاریف علوم ریاضی تطبیق داد.  هدف تحقیق واکاوی ابعاد رمان یاران حلقه،  علی الخصوص آگاهی در جهت تقویت ذهن  قشر شائق و علاقه مند به مطالعۀ رمان و دادن آگاهی های متنّوع به آنها، خواهد بود. با توجّه به انواع روش های تحقیق در علوم انسانی برای پژوهش در موضوع پایان نامه، روش توصیفی تحلیل محتوا، مناسب این پژوهش است.

موضوع داستان نبرد خیر و شر است که سابقه دیرین در میان ابناء بشر و اقوام مختلف دارد. داستانی برخاسته از کتاب مقدس و رمانس ها و افسانه های قرون وسطایی؛ آن روی دیگر سکه ، دنیای پریان ، اژدهایان، جادوگران، جنگل های سحر شده و از همه مهمتر اساطیر ژرمنی و اسکاندیناوی است، که اصول زیباشناختی آن پیوستگی تنگاتنگی با هنر و فرهنگ کلاسیک مغرب زمین دارد. از نظرگاه تاریخی و باورهای باستانی حلقه مفهوم حاکمیت و پادشاهی را داراست ، درست همانند حلقه قدرت در ارباب حلقه ها؛حلقه و نیروی افسانه ای آن نماد قدرت و قدرت طلبی معرفی می شود و حوادث بعدی داستان را رقم می زند تا مخاطبان، دنیای خیالی تالکین را پیش چشمان خود آورند و این جهان تازه را به عنوان امری واقعی بپذیرند و باور کنند.

سرآغاز سخن
1تریلوژی[1] (Trilogy)  ارباب حلقه‌ها یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین آثار ادبی جهان است. اثری که مورد استقبال و اقتباسات فراوانی واقع شد و شهرت فراوانی نصیب خالقش جان رونالد روئل تالکین نمود. نمونه‌های زیادی از این اقتباسات را می‌توان در حوزه‌های مختلف هنری از قبیل سینما، موسیقی، تئاتر، نمایش و یافت.از جمله: فیلم معروف ارباب حلقه‌ها به کارگردانی پیتر جکسون (peter Jackson) ، سمفونی ارباب حلقه‌ها به آهنگ‌سازی هاوارد لزلی شور(Howard leslie shore) ، تئاتر ارباب حلقه‌ها و… . بنابراین تأثیر هنر کلاسیک و گوناگونی مظاهر و جلوه‌های آن به طور کاملاً محسوسی در شخصیت‌ها، صحنه پردازی‌ها، اشعار، ترانه‌های این اثر، بازتاب یافته است .

هنر و فرهنگی که امروزه محققان ریشه‌های آن را در یونان باستان می‌جویند و آغاز آن را به دو جزیره، مینوس(minos) و دیگری تمدن میسن(mycene) نسبت می‌دهند(مرزبان، 1373: 57). علاقه و آشنایی وافر نگارنده به فرهنگ و هنر کلاسیک غربی، ظهور شخصیت‌های افسانه‌ای و اسطوره‌ای، وجود عوامل متافیزیک، حس کنجکاوی را قم این سطور را پیرامون این اثر برانگیخت. در میان آثار تالکین رمان ارباب حلقه‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. به گونه‌ای که شخصیت‌های دیگر داستان‌های تالکین مثل هابیت، ماجراهای تام

بامبادیل، سیلماریلیون، در این رمان به منصه ظهور می رسند، و رگ و ریشه ی خود را پیدا می‌کنند. لذا پرسش اصلی تحقیق درباره عنصر شخصیت در رمان یاران حلقه ها اولین قسمت از تریلوژی ارباب حلقه‌ها است . در این رساله سعی شده است اطلاعات جامع و مستندی نسبت به پیشینه و ویژگی‌های شخصیت‌های رمان مزبور داده و عموما  درباره موضوعات ذیل بحث می‌شود:

I: شخصیت‌های اصلی رمان یاران حلقه‌ کدامند ؟ و هر یک نماد چه قدرت و پیام هستند؟

II: اهداف نویسنده از نگارش رمان مزبور چیست؟