سرآغاز سخن………………………………………… 1

یادداشتهای مقدمه………………………………………… 9

فصل اوّل: معرفی پروفسور تالكین ،آثار و اندیشه های او

1- 1  زندگی نامه تالکین………………………………………… 11

1-2آثار تالکین…………………………………………. 14

1-2-1 رمان و داستان‌های بلند………………………………………… 14

1-2-1-1 سیلماریلیون(silmarilion)……………………………………….. 14

1-2-1-2 هابیت(Hobbit)……………………………………….. 15

1-2-1-3 داستان‌های سه‌گانه ارباب حلقه‌ها………………………… 19

الف : رمان یاران حلقه………………………………………… 19

 ب : دو برج:(Two towers)……………………………………21

پ :بازگشت پادشاه (the retorn of the king)……………………..22

1-2-1-4 فرزندان هورین(children of hurin)……………………… 23

1-2-2 داستان های كوتاه……………………………………….. 24

1-3 اشعار……………………………………….. 27

1-4 اندیشه های تالکین…………………………………………. 28

1-5 افتخارات و عناوین علمی  تالکین…………………………….. 31

فصل دوّم: تعاریف و کلیات

2-1 تعریف رمان…………………………………………. 35

2-2 مروری بر تاریخچه رمان…………………………………………. 36

2-3 وضعیت رمان معاصر در انگلستان………………………………. 42

2-4 عناصر داستان…………………………………………. 46

2-5 شخصیت و شخصیت پردازی…………………………………….. 47

2-5-1تعریف شخصیت………………………………………….. 47

2-6تقسیم بندی شخصیت………………………………………….. 47

2-6-1شخصیت ایستا……………………………………….. 47

2-6-2شخصیت پویا……………………………………….. 47

2-7انواع شخصیت………………………………………….. 48

7-2-1 شخصیت قالبی…………………………………………. 48

7-2-2 شخصیت های قراردادی…………………………………………. 48

7-2-3شخصیت های نوعی…………………………………………. 49

7-2-4 شخصیت های تمثیلی…………………………………………. 49

7-2-5 شخصیت نمادین…………………………………………. 49

7-2-6شخصیت همه جانبه………………………………………… 49

فصل سوّم : تحلیل عنصر شخصیت در رمان یاران حلقه  

درآمد………………………………………… 52

3-1 وجوه شباهت داستان هابیت و ارباب حلقه ها………………… 53

3-2تفاوت هابیت و ارباب حلقه ها…………………………………… 55

3 – 3دورف(Dwarves)……………………………………….. 57

3-3-1گیملی(gimli ) ………………………………………..59

3-4 اورک(Orcs) ………………………………………..60

3-5گابلین(Gablin)……………………………………….. 60

3 –6 الف(Elves)……………………………………….. 60

6 –3-1 گیل- گالاد(gil _gallad)……………………………………….. 61

6-3-2گالادریل (Galadriel)……………………………………….. 62

6-3-3الروند(Elrond) ………………………………………..64

6-3-4لگولاس (Legolas)……………………………………….. 66

6-3-5گلورفیندل GlorFindel………………………………………..

3-7ترول(Troul)……………………………………….. 68

3-8هابیت ها (Hobbits) ………………………………………..69

3-8-1فورودو بگینز (forodo baggins)……………………. 77

3-8-2سام گامگی (sam gamgee) …………………………..80

3-8-3گالوم………………………………………… 82

3-8-4پیپین(pipin)……………………………………….. 84

3-8-5مری برندی بایک (merry brandy back) ………………85

3-8-6ماگوت دهقان (Furmermaggot)……………………….. 86

3-9ایستاری ( Istari)……………………………………….. 87

3-9-1سارومان(saruman) ………………………………………..87

3-9-2گندالف(Gondalf)……………………………………….. 89

3-10 سائورون Sauron………………………………………….

 

 

3-11یگانه حلقه قدرت………………………………………….. 93

3 -12گلدبری (Goldberry)……………………………………….. 100

3-13تام با مبادیل (tom bumbudil)……………………….. 101

3-14 برومیر (Beromir) ………………………………………..103

3-15آراگورنAragorn………………………………………….

3-16 نارسیل (narsil) ………………………………………..108

3-17الندیل(Elendil)……………………………………….. 110

3-18 ایسیلدور (Isildur)……………………………………….. 112

3-  19  نزگول ( Nazgul) یا اشباح حلقه (Ring-Wraiths)……….. 113

3-20 بارلی‌من باتربارbarliman Butterbur……………………………

یادداشتهای فصل سوم………………………………………… 116

فصل چهارم: نتیجه گیری

حاصل سخن…………………………………………. 118

یادداشتهای فصل نتیجه گیری…………………………………… 123

کتاب نامه………………………………………..124

چکیده:

یاران حلقه، شاهکار پروفسور تالکین، قلمرویی زیباست که قوانین و ضوابط حاکم بر آن تحت اراده و قدرت الهی است. سرزمین میانه آن چنان با ظرافت و دقت بوسیله اصول اخلاقی پی ریزی شده است که معنای تمام اعمال آن را می توان با اصطلاحات و تعاریف علوم ریاضی تطبیق داد.  هدف تحقیق واکاوی ابعاد رمان یاران حلقه،  علی الخصوص آگاهی در جهت تقویت ذهن  قشر شائق و علاقه مند به مطالعۀ رمان و دادن آگاهی های متنّوع به آنها، خواهد بود. با توجّه به انواع روش های تحقیق در علوم انسانی برای پژوهش در موضوع پایان نامه، روش توصیفی تحلیل محتوا، مناسب این پژوهش است.

موضوع داستان نبرد خیر و شر است که سابقه دیرین در میان ابناء بشر و اقوام مختلف دارد. داستانی برخاسته از کتاب مقدس و رمانس ها و افسانه های قرون وسطایی؛ آن روی دیگر سکه ، دنیای پریان ، اژدهایان، جادوگران، جنگل های سحر شده و از همه مهمتر اساطیر ژرمنی و اسکاندیناوی است، که اصول زیباشناختی آن پیوستگی تنگاتنگی با هنر و فرهنگ کلاسیک مغرب زمین دارد. از نظرگاه تاریخی و باورهای باستانی حلقه مفهوم حاکمیت و پادشاهی را داراست ، درست همانند حلقه قدرت در ارباب حلقه ها؛حلقه و نیروی افسانه ای آن نماد قدرت و قدرت طلبی معرفی می شود و حوادث بعدی داستان را رقم می زند تا مخاطبان، دنیای خیالی تالکین را پیش چشمان خود آورند و این جهان تازه را به عنوان امری واقعی بپذیرند و باور کنند.

سرآغاز سخن:

1تریلوژی[1] (Trilogy)  ارباب حلقه‌ها یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین آثار ادبی جهان است. اثری که مورد استقبال و اقتباسات فراوانی واقع شد و شهرت فراوانی نصیب خالقش جان رونالد روئل تالکین نمود. نمونه‌های زیادی از این اقتباسات را می‌توان در حوزه‌های مختلف هنری از قبیل سینما، موسیقی، تئاتر، نمایش و یافت.از جمله: فیلم معروف ارباب حلقه‌ها به کارگردانی پیتر جکسون (peter Jackson) ، سمفونی ارباب حلقه‌ها به آهنگ‌سازی هاوارد لزلی شور(Howard leslie shore) ، تئاتر ارباب حلقه‌ها و… . بنابراین تأثیر هنر کلاسیک و گوناگونی مظاهر و جلوه‌های آن به طور کاملاً محسوسی در شخصیت‌ها، صحنه پردازی‌ها، اشعار، ترانه‌های این اثر، بازتاب یافته است .

 هنر و فرهنگی که امروزه محققان ریشه‌های آن را در یونان باستان می‌جویند و آغاز آن را به دو جزیره، مینوس(minos) و دیگری تمدن میسن(mycene) نسبت می‌دهند(مرزبان، 1373: 57). علاقه و آشنایی وافر نگارنده به فرهنگ و هنر کلاسیک غربی، ظهور شخصیت‌های افسانه‌ای و اسطوره‌ای، وجود عوامل متافیزیک، حس کنجکاوی را قم این سطور را پیرامون این اثر برانگیخت. در میان آثار تالکین رمان ارباب حلقه‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. به گونه‌ای که شخصیت‌های دیگر داستان‌های تالکین مثل هابیت، ماجراهای تام

بامبادیل، سیلماریلیون، در این رمان به منصه ظهور می رسند، و رگ و ریشه ی خود را پیدا می‌کنند. لذا پرسش اصلی تحقیق درباره عنصر شخصیت در رمان یاران حلقه ها اولین قسمت از تریلوژی ارباب حلقه‌ها است . در این رساله سعی شده است اطلاعات جامع و مستندی نسبت به پیشینه و ویژگی‌های شخصیت‌های رمان مزبور داده و عموما  درباره موضوعات ذیل بحث می‌شود:

I: شخصیت‌های اصلی رمان یاران حلقه‌ کدامند ؟ و هر یک نماد چه قدرت و پیام هستند؟

II: اهداف نویسنده از نگارش رمان مزبور چیست؟

III: آیا رمان یاران حلقه‌ می‌تواند صحنه نمایش تقابل دو نیروی خیر و شر باشد؟

IV: آیا حلقه قدرت از خود اراده و برتری نشان می‌دهد؟

V: نویسندة رمان یاران حلقه کیست؟ و چگونه می‌اندیشد؟

پیشینه تحقیق:

بعد از اکران فیلم معروف و هالیوودی ارباب حلقه‌ها در کشورمان آثار تالکین بیشتر و بیشتر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. بنابراین بسیاری از صاحب‌نظران اقتباس سینمایی را مدنظر قرار داده‌اند و بدین گونه آثار تالکین در مرتبه بعدی قرار گرفتند. نمونه‌ای زیادی را می‌توان از این دست نامبرد که نگرش کاملاً سینمایی به رمان ارباب حلقه‌ها دارند ،برای مثال مقاله ای کوتاه با عنوان 2«افسون قدرت و افسانه حلقه‌ها»2 در ماهنامه نقد سینما به چاپ رسیده است، که به بررسی ماجرای فیلم ارباب حلقه‌ها و بازیگران شخصیت‌های آن می‌پردازد و همچنین از صحنه پردازی‌ها و کارگردانی فیلم اطلاعات نسبتاً دقیقی به دست می‌دهد.

مقاله‌ای دیگر با عنوان 3« فرمانروای حلقه‌ها در سیمای اساطیر» 3به قلم آقای مازیار میری هادی‌زاده به طبع رسیده است که به صنعت ساختن حلقه‌های جادویی و انگیزه ساختن حلقه قدرت اشاره می‌کند و به نقد اسطوره‌ای بعضی از شخصیت‌ها می‌پردازد و با آوردن شواهدی از کتاب مقدس و تطبیق آن با بعضی از موضوعات و مسائل مطرح شده تعبیر جدیدی عرضه می‌کند. برای مثال او نظام پست و دروغین سائورن(Sauron) را محکوم به زوال و نابودی می‌داند و ارزش‌های نیکی و خصایل پسندیده هابیت ها( Hobbits) را بر می‌شمرد و سرانجام اهریمن به دست کوچک‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین مردمان نابود می‌شود.

آقای جوزف پی یرس(Joseph pears)  از منتقدان آثار تالکین در مصاحبه‌ای با مجله زنیت(Zenit) مورخه 15 نوامبر 2001 در نیویورک جادو و رئالیسم(Magic) داستانی را در آثار تالکین مورد بحث قرار می‌دهد و به ارائه باورها و ذهنیت‌های نویسنده می‌پردازد. او تالکین را مردی معتقد به مسیحیت و ارزش‌های دینی معرفی و تأثیر رمان ارباب حلقه‌ها را در جامعه مدرن امروزی مثبت  و سازنده قلمداد می‌کند.

کتابی با عنوان4 « تالکین خالق ارباب حلقه ها» 4نوشته مایکل کورن  (ichal mو coren ) ترجمه منصوره بیطرف ، کتابی مهم و وارزشمند در خصوص زندگی نامه، عادات ، رفتارها و مسافرت های تالکین به حساب می آید.

البته آقای مایکل کورن زندگی افراد دیگری از جمله جی. کی. چسترتون (G.K. Chesterto)، اچ. جی. ولز.(H.G.Wells) و سرآرتور کانن دویل (Sir Arthor Conan Doyle) نویسنده ماجراهای شرلوک هلمز را نیز به رشته تحریر در آورده است. او گزارشگر رادیو و تلویزیون در تورنتو است. این کتاب ملاقات ها و حوادث مهم زندگی شخصی و حرفه ای، یعنی از دوران کودکی تالکین تا به شهرت رسیدن و سرانجام مرگش را در شش بخش شامل می شود.5  «اطلس سرزمین میانه»5 اثر کارن وین فونستاد، نیز منبعی مهم  و مستند در خصوص جغرافیا، نقشه ها و نقاشی های تالکین، است که نتیجه سال ها تلاش فونستاد و دقیق شدن در متن نوشته های استاد تالکین است. فونستاد، استاد کارتوگرافی پس از مطالعه ارباب حلقه ها و هابیت، بشدت تحت تاثیر این آثار قرار گرفت و حاصل کار صدها نقشه، دیاگرام،راهنمای سفر، وضعیت آب و هوا، پوشش گیاهی و زبان ها و اطلاعات جمعیت شناختی در طول تاریخ سرزمین میانه یعنی از دوران اول تا پایان دوران سوم، می باشد. علاقه مندان دنیای تالکین چیزهای فراوانی برای آموختن از اطلس سرزمین میانه خواهند داشت.

اما در خارج از کشور به فهرست گسترده‌ای از مقالات و کتب پیرامون جهان خیالی تالکین، زندگی‌نامه، اندیشه‌ها و برمی‌خوریم که بسیاری از آنان تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌اند.

به‌طورکلی می‌توان گفت که بیشتر پژوهشگران به نقد فیلم و شخصیت‌های آن پرداخته‌اند  نه به رمان و آثار تالکین.

در حالی که نویسنده رمان با بهره‌گیری از شیوه توصیف و اطناب سعی در بسط و گسترش ماجراها و قهرمان‌های خیر و شر دارد و برخلاف آنچه ممکن است تصور شود،به ارائه باورها و ذهنیت‌ها و زمینه‌های رفتاری و روانی فردی و قومی حاکم بر فضای فرهنگی و عاطفی زیستگاه نگارنده رمان می‌پردازد و پیوستگی تنگاتنگی با اسطوره‌شناسی، جغرافیا، قومیت‌ها  و افسانه های غربی دارد. تالکین در حوزه تخیل و برانگیختن عواطف و احساسات خواننده و پردازش متن بسیار ماهر و پرتجربه ظاهر شده است .

 با توجه به انواع روش‌های تحقیق در علوم انسانی روش توصیفی تحلیلی محتوا مناسب این پژوهش است. با تحقیق توصیفی نگارنده به دنبال چگونگی و چیستی موضوع این رمان و عناصر و شخصیت‌های آن است. بنابراین باید ویژگی‌ها، عناصر و ماجراهای جهت دهنده و سرنوشت‌ساز و شخصیت‌های برجسته رمان مزبور را کاوش و مطالعه نمود و ارتباط بین متغیرهای داستان را بررسی کرد. با روش استقرای تام امکان دستیابی و شناخت قضایای کلی داستان و فرایندها و مقاطع تعیین کننده آن، میسر است. با توجه به گستردگی و طولانی بودن ماجراها و ظهور شخصیت‌های ریز و درشت، تأثیر نیروهای نامرئی در شکست و پیروزی قهرمانان مدنظر است و توصیف کمی و کیفی و عینی محتوای مفاهیم به صورت منظم و مبسوط صورت می‌گیرد. تجزیه و تحلیل و توصیف شخصیت‌ها، از اهداف اصلی روش تحلیل محتوا است. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز خود را با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و سند کاوی و به صورت استقرای تام استخراج می‌کند. در سند کاوی با بهره‌گیری از ابزار برگه های یادداشت اطلاعات را جمع‌ آوری و با بهره‌گیری از فنون تحلیل محتوا، مطالب این پایان نامه پس از مقوله بندی، ارائه تعاریف، تطبیق مطالب، به شکل توصیفی و نیز بیان روابط علی و معلولی، تجزیه و تحلیل خواهد شد و در موارد لازم با بهره گرفتن از نمودارها و جداول به کمی‌سازی مطالب اقدام خواهد شد. از آنجا که اطلاعات فراهم آمده از رمان یاران حلقه به موضوعات، مسائل، علل، خاستگاه‌های تاریخی و جغرافیایی به عناصر اسطوره‌ای کهن الگویی، پیش زمینه‌های فرهنگی، بستگی دارد، باری تعدد ، تراکم و تنوع اطلاعات نگارنده را مصمم به تقسیم بندی اطلاعات می کند و از رهگذر تقسیم بندی آگاهانه، با توجه به محوریت یاران حلقه می توان برداشت هایی در حوزه رمان شناسی، جامعه شناسی، اسطوره و قهرمان شناسی، از رمان مزبور  داشت و این روشی است مبتنی بر اصول روش تحقیق. چرا که، پژوهشگران پس از انتشار هر رمان موفق به چنین کاری اقدام می نمایند.