استاد مشاور:

دکتر لیلا قربانی

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

چکیده

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 بیان مسأله: 3

1-2 اهمیت و ضرورت.. 5

1-3 اهداف تحقیق: 7

1-3-1 هدف کلی: 7

1-3-2 اهداف ویژه: 7

1-4 سؤال‌های تحقیق: 8

1-5 فرضیه‏های تحقیق: 8

1-5-1 فرضیه اصلی: 8

1-5-2 فرضیه های فرعی: 8

1-6 تعریف واژه ‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی: 9

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

2-1 کاراته. 11

2-1-1 تاریخچه پیدایش کاراته در جهان: 11

2-1-2 تاریخچه کاراته در ایران: 12

2-1-3 کاراته- دو چیست؟. 14

2-1-4 تکامل کاراته: 15

2-2 تماشاگران: 15

2-2-1 انواع تماشاگران. 16

2-2-3 چارچوب روانی – اجتماعی برای بررسی تماشاگران. 16

2-2-4 تأثیرات تماشاگران و ماهیت وظیفه حرکتی.. 17

2-2-5 مدلهای تفسیر کننده تاثیر تماشاگران. 18

2-2-6 تاثیرات تماشاگران (پاره ای عوامل تاثیرگذار) 20

2-3 بازاریابی در ورزش… 24

2-3-1 بازاریابی.. 24

2-3-2 تقسیمات بازاریابی ورزشی.. 25

2-3-3 محصول و خدمت.. 26

2-3-4 بازار. 28

2-3-5 مصرف كنندگان. 29

2-3-6 تقسیم بندی بازار. 29

2-3-7 آمیزه بازاریابی.. 29

2-3-8 آمیخته بازاریابی خدمت ورزشی.. 32

2-3-9 استراتژی بازاریابی.. 33

2-3-9-1 استراتژی بازاریابی و رفتار مصرف كننده 34

2-3-9-2 رفتار مصرف كننده 34

2-3-9-3 الگوی رفتار مصرف كننده 34

2-3-10 ماهیت رفتار مصرف كننده 35

2-3-11 عواملی كه بر رفتار مصرف كننده اثر می گذارند. 37

2-3-12 فرایند ارتباط در فروش میان تماشاگران به عنوان مصرف کنندگان: 39

2- 3-13 تشخیص قهرمان. 41

2-3-14 تماشاگران به عنوان مصرف کنندگان. 42

2-3-15 عوامل موثر در حضور و عدم حضور. 42

2-4 انگیزش… 44

2-4-1 تئوری فروید درباره انگیزش… 44

2-4-2 تئوری انگیزشی هرزبرگ.. 45

2-4-3 تئوری مازلو درباره انگیزش… 45

2-4-5 تئوری انگیزش و استراتژی.. 47

2-4-6 انگیزه های متدوال در طرفداران ورزش… 47

2-4-7 انگیزه گریز. 48

2-4-8 انگیزه سرگرمی.. 48

2-4-9 تفاوت های جمعیت شناختی در انگیزه های طرفداران ورزشی.. 49

2-4-10 انگیزه های درونی و بیرونی طرفداران ورزش… 49

2-5 پیشینه تحقیق. 50

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

 

3-1 روش تحقیق. 59

3-2 روش و ابزارگرد آوری اطلاعات.. 59

3-2-1 پرسشنامه انگیزه های حضور تماشاگران. 59

3-3 جامعه و نمونه آماری.. 60

3-4 روش نمونه گیری.. 61

3-5 متغیر های تحقیق. 61

3-6 اعتبار پرسشنامه. 62

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 62

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها

4-1 بخش اول: تجزیه و تحلیل توصیفی.. 64

4-2 بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی.. 72

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1 بحث و نتیجه گیری: 82

5-1-1 یافته های توصیفی: 83

5-2 پیشنهادهای تحقیق: 85

5-3 پیشنهادات برای تحقیقات آینده: 86

5-4 محدودیت های تحقیق: 86

 پیوست هاو ضمائم

منابع

 

 

 

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی “انگیزه ها و عوامل موثر بر حضور تماشاچیان مسابقات کاراته در شهر تهران” انجام گرفته است.  روش این تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام علاقه مندان و تماشاگران به مسابقات کاراته در شهر تهران می باشند که در تاریخ 5/7/1392 در مجموعه ورزشی شهید شیرودی تهران که در نوبت صبح و عصر برگزار گردید بر اساس تخمین محقق و نظر مسئولان برگزاری مسابقات تعداد تماشاگران را حدود 1000نفر بوده است که 278 پرسشنامه بر اساس فرمول کوکران مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفت.  روش نمونه گیری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، تصادفی می‌باشد.

بررسی‌های انجام شده در این پژوهش نشان داد که بین میزان حمایت از تیم و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد، علاقه مندی و حمایت از تیم عامل مهمی است که نشان می‌دهد تماشاگران به تیم محبوب خود علاقه داشته و جهت حمایت از تیم محبوبشان به تماشای مسابقات می آیند. همچنین علاقه مندی نشان می‌دهد که علاقه بالایی در بین طرفداران نسبت به تیم وجود دارد و این علاقه به مرور زمان ایجاد شده و گسترش یافته است، حال حفظ این علاقه مندی به تیم برعهده بازاریابان ورزشی و مدیران تیم می باشد.

• بین میزان علاقه به بازیکن خاص و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد.
• بین میزان گریز و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد.
• بین میزان خدمات رفاهی و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد.
• بین میزان هیجان مسابقات و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود دارد.
• بین میزان علم به کاراته و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود دارد.
• بین میزان پیروزی نیابتی و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد.
• بین میزان بازی پایاپای و حضور تماشاگران رابطه معنی داری وجود ندارد.
• بین میزان سرگرم کنندگی بازیها و حضور تماشاگران در مسابقات کاراته شهر تهران رابطه معنا داری وجود دارد.

 

واژگان کلیدی: انگیزه ها و عوامل، حضور تماشاچیان، مسابقات کاراته، شهر تهران

 

 

 

مقدمه

ورزش یکی از پدیده های دنیای امروز است که با ابعاد زیست شناختی، روان شناختی و جامعه شناسی انسان ارتباط مستقیم و تنگاتنگی دارد. توجه علوم مختلف به ورزش موجب شده است که علوم تخصصی مرتبط با ورزش و ابعاد مختلف انسان به وجود آید و هدف این علوم کمک به انسان برای سالم ماندن، ماهر شدن، عملکرد بهتر داشتن و اجتماعی شدن است (عبدلی، 1384).

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و همزمان با آن موفقیتهای روز افزون در علوم ورزشی، سبب شده است تا ورزشکاران و مدال آوران به سوی دانش روز گرایش پیدا کنند تا از این طریق بتوانند در کسب مدالهای قهرمانی در المپیک و بازیهای جهانی و آسیایی موفق عمل نمایند.

برای ازدیاد کارایی در انجام فعالیتهای ورزشی روزمره چه به صورت ورزش قهرمانی و حرفه ای و چه ورزش همگانی، می بایست از کتب علمی آموزشی بهره جست و با شیوه های متعدد در راستای موفقیت در میادین ورزشی بکوشیم  ( بلاند این کالائیس ژرماین 2007).

گرایش فزاینده به ورزش باعث پیدایش مسائل و موضوعاتی شده است که ذاتا ماهیت اجتماعی دارند. از آن جا که نیازهای حقیقی مردم، در واقع از لابلای شرایط اجتماعی و اقتصادی سرچشمه می گیرد و این امر بویژه در پی دگرگونیهای ناشی از رهیافتهای تغییر اجتماعی، عوامل انتقال فرهنگی، پیشرفت، شگفت انگیز فناوری و تکامل شیوه های اطلاع رسانی نمایان تر است، از طرف دیگر، شکی نیست که میان ورزش و نیروهای گوناگون اجتماعی تاثیرات متقابلی وجود دارد (انور الخولی، 1383).

در راستای فعالیتهای ورزشی گروهی از افراد بعنوان ورزشکار خود در مسابقات و مبارزات شرکت می کنند و گروه های دیگر که توانایی یا امکان حضور در میادین ورزشی و رویارویی با حریف بطور مستقیم را ندارند. جهت رسیدن به آرزوهای درونی در ورزش مورد علاقه اش خود را در فعالیتهای یک فرد یا گروهی از افراد جامعه تحت عنوان تماشاچی و طرفدار تیم مورد علاقه در ورزشگاه ها حضور پیدا کرده و تیم مورد نظر را تشویق می کند و با پیروزی های تیم شادی کرده و با باخت آن در اندوه شکست می گریند. وجود علاقه مندان و مشتاقان ورزش در مسابقات ورزشی، هواداران متعصب و پر و پا قرص تیم های ورزشی و هواداران تندرستی و سلامتی که بی وقفه خواهان خدمات مناسب سریع و متنوع ورزشی می باشند باعث شده که ورزش به عنوان یک صنعت پر طرفدار و پر درآمد شناخته شود و رشد فراینده آن در تمامی حیطه های ممکن از جمله سرگرمی، بازار فروش، آمادگی جسمانی، ورزش حرفه ای، دانشگاهی، کالاها و صنایع ورزشی، جهانگردی، تفریحات سالم و غیره آن را در رده پر در آمد ترین صنایع جهان بویژه در کشورهای پیشرفته صنعتی در آمده است.

امروزه بازاریابی و سود آوری هدف اساسی اغلب شرکت های دولتی و خصوصی در سراسر جهان است. سرمایه گذاران ورزشی نیز اقدام به احداث فضاها و ارائه خدمات ورزشی تولید پوشاک و لوازم ورزشی و برگزاری مسابقات در آمد زا می نمایند. مشتریان هواداران ورزشی نیز از این محصولات و خدمات ورزشی استفاده می کنند، یکی از خدمات ارائه شده فرصت برای تماشای بازیهای مختلف می باشد (آندروف، 1380).

کاراته دو، ورزش زیبایی است که انسان با دیدن آن از طبیعت و جلوه های پروردگار که در وجود آدمی به ودیعه نهاده لذت می برد. شاید در نگاه اول کاراته ورزش خشنی به نظر بیاید ولی هر کس این دیدگاه را داشته باشد کاملا در اشتباه است زیرا در این ورزش روح لطیفی نهفته است که با تلاش و ممارست بسیار در طی سالیان متمادی می توان به آن رسید و از حرکات آن حظ وافر برد. صلابت و افتادگی از ویژگیهای این ورزش زیبا،آسیایی، جهانی و در آستانه المپیکی شدن می باشد و کاتا نشانه بارز سرعت، قدرت،نرمی، آرامش و لطافت می باشد و به حق که کاتا را شعر کاراته نام نهاده اند (مردانی، 1383).

مفهوم عمیق کاراته موجب گردیده است که این هنر رزمی یکی از ورزشهای پر جاذبه و پر طرفدار در عصر کنونی تبدیل شده است. و امروزه میلیونها نفر در سر تا سر جهان با انگیزه های مختلف به این ورزش روی آورده و سعی در فراگیری فنون آن دارند. از جمله می توان بسط و گسترش این رشته را در کشورمان مثال زد. طبق آمار اعلام شده از سوی سازمان تربیت بدنی در سال 1379 رشته کاراته پس از رشته های فوتبال و کشتی در رده سوم قرار داشت و امروزه یکی از پر افتخارترین و مدال آورترین رشته های ورزشی کشور از میادین مهم آسیایی و جهانی محسوب می گردد (حسین خان، 1380).

دانش بازاریابی ورزشی از سالهای گذشته اهمیت به سزایی برای فدراسیون ها و سازمان ها ی ورزشی پیدا کرده است. این مهارت و دانش بدان حد اهمیت یافته که آن را بعنوان یکی از اجزای مهم بقای فدراسیون ها و سازمان ها ی ورزش می توان به شمار آورد و این اهمیت به صورت فرایندهای در حال افزایش است (حسن زاده 1384).

بازاریابی ورزشی می تواند با مشخص کردن انگیزه های موثر بر میزان حضور تماشاگران را،  برای حضور هر چه بیشتر آنان فراهم کند. حضور بیشتر تماشاگران منجر به فروش بیشتر بلیط و سایر خدمات و محصولاتی که توسط ورزشگاه ارائه می شود خواهد شد. تلویزیون و پول، ورزش را به سمت حرفه ای شدن هدایت می کند. در بسیاری از کشورها بحث در آمد زایی باشگاه ها و خودگردان کردن آنها مطرح است. این عامل مهمی برای فراهم کردن در آمد برای تیم ها مخصوصا در کشور ما که به سمت خصوصی سازی حرکت می کنیم می تواند باشد. بررسی انگیزش به زبان ساده پی بردن به این مطلب است که چه چیزی سبب  فعالیت افراد می شود؟ (علوم روانشناسی مدیریت و سازمان 1381). به همین لحاظ پی بردن به انگیزه افراد از نظر مدیران ورزشی بسیار قابل توجه و اهمیت است. مدیری که از انگیزه های تماشاگران آگاه باشد می تواند دلیل رفتارهای آنان را حدس زده و پیش بینی لازم را برای برطرف کردن مسائل و مشکلات که بر سر راه حضور تماشاگران در ورزشگاه است اقدام نماید.

دکتروحیدرفیعی دهبیدی

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

هدف از از انجام این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کارشناسان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان هرمزگان و کارشناسان هیئت شنا و ورزش های آبی استان هرمزگان بودند که تعداد آنها برابر با 68 نفر بود. بنابراین نمونه تحقیق به صورت کل شمار انتخاب شد، بطوری که تعداد 68 پرسشنامه بین نمونه های تحقیق توزیع و پس از تکمیل جمع آوری شد.جهت جمع آوری داده های تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته با  بهره گیری از کار آب یار(1391)، استفاده شد، که روایی آن توسط اساتید سنجیده و پایایی آن نیز با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ سنجیده شد و مقدار آن برابر با (78/0= a) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی و در قسمت آمار استنباطی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. بعلاوه جهت تعیین رتبه های این عوامل از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد بین عوامل نه گانه و توسعه گردشگری ساحلی در استان هرمزگان ارتباط معنی داری وجود دارد که به شرح زیر می باشد:  بین منابع طبیعی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(65/0 = r)، بین خدمات حمل نقل و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(55/0 = r )، بین امکانات و زیرساخت ها و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(70/0 = r )، بین سرگرمی ها و فعالیت های تفریحی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(81/0 = r )، بین خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار (81/0 = r )، بین تأسیسات رفاهی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(78/0 = r)، بین عوامل مربوط به تربیت بدنی و ورزش بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(76/0 = r) و بین گردشگری و میراث فرهنگی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد(71/0 = r) وجود داشت. بعلاوه نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات بیشترین نقش و خدمات حمل و نقل نیز کمترین نقش را در توسعه گردشگری ورزشی استان هرمزگان با تأکید بر ورزشهای آبی و ساحلی دارند. بعلاوه رتبه هریک از عوامل دیگر به صورت زیر می باشد: منابع طبیعی، عوامل مربوط به تربیت بدنی و ورزش ، امکانات رفاهی، گردشگری و میراث فرهنگی، امکانات و زیرساخت­ها، سرگرمی و فعالیت های تفریحی.

واژگان کلیدی: گردشگری ورزشی،  جاذبه ها، ورزش های آبی

 

مقدمه

سفر کردن و آشنایی با سرزمین های تازه از دیر باز در فرهنگ های گوناگون جهان دارای اهمیت بوده و گاه نیز مقدس شمرده شده است. در فرهنگ اسلامی نیز به سفر کردن بسیار توجه شده و همواره توصیه شده است. در سبز فایل پیشرفت های مختلف اقتصادی و اجتماعی به تغییر سبک زندگی افراد انجامیده و سفرکردن و گردش به عنوان بخش مهمی از اوقات فراغت در زندگی افراد مطرح شده است. بعلاوه بوجود آمدن وسایل ارتباط جمعی

 جدید و تسهیل حمل و نقل، به افزایش کمی و کیفی سفر کردن انجامیده است (فرقانی،1385).

صنعت مسافرت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخت ها می دانند(پارسائیان، 1382). امروزه ورزش نیز یکی از صنایع بزرگ و مهم در دنیا است و افراد بسیاری در سرتاسر جهان در آن اشتغال دارند. همچنین ورزش یکی از متداول ترین عوامل ایجاد انگیزه برای گردشگران است و “گردشگری ورزشی” صنعتی است که از ترکیب دو صنعت” ورزش” و صنعت “گردشگری” پدید آمده است. به عبارت دیگر ورزش یکی از فعالیت های مهم گردشگران در حین گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزشی همراه است(هنرورا،1383).کشورهای مختلف دنیا به گردشگری به عنوان یک صنعت در آمد زا و توسعه آفرین ارج نهاده و در ترویج و گسترش آن تلاش فراوان نموده اند (ناصری،1375). عللی همچون افزایش در آمد، کاهش ساعات و روزهای کاری، افزایش تعطیلات، بی تحرکی، بالا رفتن استاندارد های زندگی، رشد و توسعه ارتباطات، رشد تکنولوژی، توسعه راه ها و حمل و نقل و تغییر نیازهای مردم از دلایل مشترکی است که انسان امروزی را به سمت گردشگری و ورزش سوق داده است و رشد فزاینده و غیر منتظره ای را برای این دو صنعت در قرن حاضر به وجود آورده است (تیک لی، 2003).هر کشور و هر مقصد ورزشی محصولات و خدمات گوناگونی را برای جلب گردشگر ارائه می کند و هر گردشگر این امکان را دارد که میان مقاصد مختلف یکی را انتخاب کند. یاماگوشی(2005)، در تحقیق خود تحت عنوان “بررسی دلایل انگیزه ها و محدودیت های مسافرت کنندگان در قالب گردشگران ورزشی” پرداخت. وی به این نتیجه رسید که در هر مطالعه ای که به منظور برنامه ریزی و توسعه گردشگری ورزشی در شهر یا کشور مقصد انجام می گیرید، بایستی دلایل، جذابیت ها و موانعی که برای گردشگران مهم است شناسایی شوند. وی بهره گیری از جاذبه های طبیعی ورزشی را به دلیل انگیزه تفریحی مهم ترین عامل دانست.

از طرفی سرزمین پهناور ایران با طبیعت رنگارنگ و استثنائی، در برگیرنده سواحل، کوه ها، دریاچه ها، جنگل ها و بیابان های منحصر به فردی است که همه و همه کشور ما را در رتبه پنجم از نظر جذابیت های طبیعی در جهان قرار داده است. ورزش های ساحلی و آبی از جمله جاذبه های مستعد طبیعی و ورزشی کشور به شمار می روند. نتایج تحقیقات و بررسی ها نشان می دهد که وجود مناظر طبیعی زیبا مانند: پارک های ملی، سواحل دریا، حاشیه رودخانه ها، مناظر ییلاقی و مراکز کوهستانی و سایر جاذبه ها همانند آب و هوا، چهارفصل بودن و وجود مراکز آب درمانی مثل چشمه های آب معدنی می تواند فرصت مناسبی برای جذب گردشگر فعال و در نتیجه توسعه گردشگری ورزشی فراهم آورد. حال با عنایت به تمامی مطالب گفته شده یکی از راه های توسعه توریسم ورزشی از یک سو مستلزم وجود جاذبه های سیاحتی و فرهنگی است و از سوی دیگر با یک فعالیت ورزشی توأم می گردد. با توجه به اینکه ایران و بخصوص استان هرمزگان دارای سواحل زیبا و پتانسیل های طبیعی و جاذبه های سیاحتی و فرهنگی بسیار و از طرفی برخورداری از ظرفیت بالای فعالیت های اقتصادی به عنوان استانی توانمند در آماده سازی شرایطی مطلوب برای علاقه مندان است و با توجه به اینکه از ظرفیت و قابلیت مناسبی برای برگزاری انواع مسابقات آبی و ساحلی برخوردار می باشد، می تواند به عنوان قطبی مهم در صنعت توریسم به معنای عام و توریسم ورزشی در معنای خاص آن تلقی گردد و به واسطه نیاز روحی روانی انسان امروزی به تفریح در مناطق مختلف طبیعی و بخصوص ورزش هایی که در سواحل دریا صورت می گردد، با یک برنامه ریزی حساب شده ضمن بهره گیری از استعداد مناطق مختلف استان و لحاظ کردن شرایط مختلف می توان در پیشبرد اهداف اقتصادی و اشتغال زایی گام برداشت و هم محیط مناسبی برای گردشگران به وجود آورد و همچنین بهبود زیرساخت ها را فراهم کند. لذا محقق در این تحقیق قصد دارد تا با تأکید بر جاذبه های طبیعی و ورزش های آبی در سواحل استان، نقش آنها را در توسعه گردشگری ورزشی از دیدگاه مسئولین، کارشناسان، و گردشگران ورزشی بررسی و نتایج آن را ارائه نماید.

 

فصل اول – اسطوره شناسی ………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 2

تعاریف اسطوره …………………………………………………………………………………………………………….. 4

اسطوره از نگاه نظریه پردازان غیر ایرانی ……………………………………………………………………………. 5

اسطوره از نگاه نظریه پردازان ایرانی ………………………………………………………………………………… 12

واژه اسطوره و ریشه آن …………………………………………………………………………………………………. 18

تعریف اسطوره و ویژگی های آن …………………………………………………………………………………….. 20

گونه های اسطوره …………………………………………………………………………………………………………. 22

فصل دوم – اسطوره در موسیقی ………………………………………………………………………………….. 32

اسطوره، هنر و هنر موسیقی …………………………………………………………………………………………….. 33

پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 36

بررسی نقش اسطوره در موسیقی با توجه به ریشه شناسی کلمات (هومان اسعدی) ………………….44

دسته بندی اسامی گوشه های ردیف …………………………………………………………………………………. 46

اسطوره در خنیای کهن ایران (دکتر کزازی) ……………………………………………………………………….. 48

موسیقی یا نوای خوش (فریدون جنیدی) …………………………………………………………………………. 53

مثلث موسیقی، شعر، اسطوره (ابراهیم واشقانی) …………………………………………………………………. 57

موسیقی و باورهای اساطیری …………………………………………………………………………………………… 59

تاثیر شعر و رابطه آن با موسیقی ……………………………………………………………………………………… 62

تعاریف برخی از گوشه های ردیف موسیقی دستگاهی ایران ……………………………………………… 69

جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………… 77

فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………… 82

پیشگفتار:

تلاش هایی که در این تحقیق انجام شده در راستای درک و فهم بیشتر موسیقی دستگاهی ایران
می باشد. هنری که پیشینه و قدمتی به وسعت تاریخ را در دل خویش گنجانده و از دل اعصار گذشته ، شادیها و رنجها، شکستها و پیروزی ها و تجاوزها و تهاجم تاریخ به نظاره نشسته و امروز گرد ایام خورده در دست ماست.

یافتن مفهوم و معنی تاریخی از روند نغمات، کار آسانی نیست و اگر هم انجام پذیر باشد در حوصله این تحقیق نمی گنجد. شاید با حضور تیمی که متشکل از تاریخ شناس، اسطوره شناس،
موسیقی شناس و … باشد بتوان نقش تاریخی نغمات را مورد مطالعه قرار داد اما نکته ای که ما را با اسطوره و تاریخ در بخش زیادی از گوشه های دستگاهی موسیقی ایرانی آشنا می کند نام گوشه ها یا واژه شناسی گوشه گان آن می باشد که می توان خاستگاه هر گوشه را با در نظر گرفتن نام و واژه شکافی هر گوشه در اسطوره ها جستجو کرد و باید چنین گفت که از طریق نام هر گوشه می توان تاریخ پشت آن گوشه را رصد کرد. در راستای این شناخت، نظریه تنی چند از اسطوره شناسان و دوران های تاریخی مختلف مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.

در اینجا از عزیزانی که مرا در تدوین و تکمیل پژوهش حاضر یاری نموده اند؛ آقایان؛ دکتر فریدون جنیدی، دکتر محسن حجاریان، دکتر کزازی ، خانم هانیه ناظری و همچنین؛

راهنمایی های صمیمانه جناب آقای بالنده و اردشیر کامکار عزیز که مرا با مهرشان یاری کردند، و دوستان عزیزم در گروه سروشان که در این پایان نامه همراه من بودند سپاسگزاری می کنم.

چکیده:

این تحقیق از دو منظر به بررسی نقش و اهمیت اسطوره در موسیقی دستگاهی ایران پرداخته است؛ یکی از طریق محتوای گوشه ها که همان بار ملودی و بار نغمات است و دیگری از طریق معنی ظاهری (واژگان ردیف) گوشه ها.

موسیقی نیز به عنوان بخش اعظمی از فرهنگ و هنر هر ملت ، که همراه با پیدایش خلقت، آفریده شده و هم طراز با رشد فرهنگ، تکامل یافته است، در فراز و نشیب این راه، شادی ها و سختی های بشر را همسفر بوده است به همین دلیل، نقش بخش های مهمی از فرهنگ و تاریخ هر ملت که اسطوره نامیده
می شود در موسیقی به عنوان یک هنر، در درک معنای بسیاری از گوشه ها و نغمات در موسیقی دستگاهی ایران بسیار با اهمیت می باشد.

در بخش نظری این پایان نامه با همه کمبودها و محدودیت های تحقیق بدلیل نبودن پیشینه و ادبیات کافی در موضوع مورد پژوهش، به بررسی نقش و اهمیت اسطوره در موسیقی دستگاهی ایران پرداخته شد که در این خصوص، بیشتر از گفتگوها و نظرات اساتید در رشته های مرتبط با این موضوع از جمله تاریخ، جامعه شناسی، ادبیات و موسیقی بهره گرفته شد.

پس از جمع بندی نهایی نظرات به همراه برخی موارد یاد شده در کتاب ها، باید گفت با توجه به بررسی و جمع بندی کتاب ها، مقالات و گفتگوهای اساتید و صاحب نظران شاخه های مختلف در خصوص اهمیت و نقش اسطوره در موسیقی دستگاهی ایران ، می توان گفت اسطوره از نقش بسیار مهمی در الهام گرفتن موسیقی دانان برخوردار است.

موضوع بخش عملی پایان نامه نیز “نوازندگی ساز کمانچه در دستگاه ماهور مرکب” می باشد.

فصل اول: اسطوره شناسی

 

 

1-1- مقدمه

   واژه اسطوره (myth) را برداشتی از لغت یونانی می دانند که در آثار هومر به معنای “گفتار، نطق، کلام” آمده است که به مرور به معنای قصه حیوانات (fable) به کار رفته است. [1]

   برخی از فرهنگ نگاران اسطوره را واژه ای تازی می دانند و آن را در ریخت (افعوله) برآمده از ریشه سطر برشمرده اند. جمع آن را اساطیر دانسته اند. معنی این واژه در تازی افسانه و سخن بی بنیاد و شگفت آور است.[2] برخی دیگر واژه اسطوره را در لغت با واژه historiai به معنای (روایت و تاریخ ) هم ریشه دانسته اند.[3] (در یونانی mythos به معنی شرح ، خبر و قصه آمده که با واژه انگلیسی mouth به معنای دهان، بیان و روایت از یک ریشه است. ) [4]

در قرآن کریم واژه اساطیر به معنای افسانه و نوشته های پیشینیان به کار رفته است. در سوره انفال آیه 31 آمده است:

” و اذا تتلی علیهم ایاتنا قالوا قد سمعنا لو نشاء لقلنا مثل هذا ان هذا الا اساطیر الاولین “

(چون آیات ما بر آنها خوانده شد گفتند: شنیدیم و اگر بخواهیم همانند آن می گوییم، این چیزی جز افسانه های پیشینیان نیست).

و سوره انعام آیه 25 آمده:

” و منهم من یستمع الیک و جعلنا علی قلوبهم اکنه ان یفقهوه و فی اذانهم و قراوان پرواکل ایه لایومنوابها حتی اذا جاوک یجادلونک یقول الذین کفروا ان هذا الا اساطیر الاولین “

(بعضی از آنها به سخن تو گوش می دهند ولی ما بر دلهایشان پرده ها افکنده ایم تا آن را درنیابند و گوش هایشان را سنگین کرده ایم و هر معجزه ای را که بنگرند بدان ایمان نمی آورند و چون نزد تو آیند، با تو به مجادله پردازند. کافران می گویند که اینها چیزی جز اساطیر پیشینیان نیست).

و سوره نحل آیه 24 آمده است:

” و اذا قیل لهم ماذا انزل ربکم قالو اساطیر الاولین “

(چون به آنها گفته شود: پروردگارتان چه چیز نازل کرده است ؟ گویند: افسانه های گذشتگان).

همچنین واژه اسطوره در “اوستا” به معنای دروغ بکار رفته است. در اوستا “میث” به معنی دروغ و “میثَ اوخته” به معنای گفته دروغین است؛ در پهلوی به ” میتُخت” و “دروغ گوشن” برگردانده شده است. در یونانی ، “میث، موث” به معنای افسانه و داستان ، از این واژه اوستایی و “موئولوگیا” (انگلیسی mythology) درست برگردانده میتخت استو در عربی، به گونه های “متوع” : دروغ گفتن؛ “مذاع” : دروغگو ؛ “مذیذ” : دروغگویی راه یافته است.[5]

2-1- تعاریف اسطوره

در تعریف واژه اسطوره ، با آنکه بسیار گفته اند و نوشته اند اما تعریف دقیق، واضح و روشنی ندارد. برخی این واژه را به معنای افسانه و تاریخ کاذب گرفته اند، یعنی به معنای داستانی درباره ی رویدادی در گذشته که ما آن را نادرست بدانیم. وقتی می گوییم فلان واقعه، اساطیری است معنی اش این است که آن واقعه هرگز روی نداده است. ولی اسطوره در حکمت الهی معنائی دیگر دارد و عبارت است از وسیله ضبط رموز دینی و نشان دادن حقایق نادیدنی به شکل چیزهای دیدنی. این تعریف همانند آن نظر متداول میان انسان شناسان است که می گویند؛ اسطوره، داستانی مقدس است.” [1]در بسیاری از تعابیر و تفاسیر از واژه اسطوره را اگر به دو بخش کنیم، تضاد در تعاریف بهتر نمود می یابد.

{نخست تعریف علمای اسطوره شناس معاصر که در آن معنایی رمزی می یابند و دو دیگر تعریف مرسوم و متداول تا زمان حاضر که آن را “بی معنی” پنداشته است، یا درست بگویم بعضی از واژه اسطوره (myth) فقط داستانی موهوم (fiction fable) مراد می کنند.}[2]

واژه اسطوره در میان دانش های اجتماعی ، مردم شناسی توجه بیشتری را به خود جلب کرده است و هر کدام از گونه های مردم شناسی، از دیدگاه تحول گرایی، اشاعه گرایی، کارکرد گرایی و ساخت گرایی تعریف و تحلیل خاصی از اسطوره ارائه کرده اند[3]. در ادامه به تعدادی از تعاریف دانشمندان که به نوعی به اسطوره پرداخته اند، می پردازیم.

[1] – ادموند لیچ و لوی استروس؛ حمید عنایت؛ چاپ دوم؛ تهران؛ انتشارات خوارزمی؛ 2536، ص 86

[2] – ستاری، جلال؛ اسطوره در جهان امروز، تهران؛ نشر مرکز؛ 1376؛ص 5

[3] – بلوکباشی، علی؛ اسطوره در اندیشه و بیان اسطوره شناسان برجسته جهان؛ کتاب ماه؛ شماره 25 و 26؛ مهر و آبان 1379؛ ص23

[1] – کراپ؛ لکساندر، درآمدی بر اسطوره شناسی، جهان اسطوره شناسی I ، جلال ستاری، تهران، نشر مرکز، 1377، ص1

[2] – کزازی ؛ میرجلال الدین، رویا، حماسه ، اسطوره؛ تهران؛ نشر مرکز؛ 1372، ص1

استاد راهنما:

دکتر محمد رضا اسماعیل زاده قندهاری

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

1 – 1 ) مقدمه

تربیت بدنی و ورزش جزء لاینفک تعلیم و تربیت و وسیله ای برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی نسل جوان بوده و جزء مهمی از فعالیت های زندگی به شمار می رود ، و با مفاهیمی مانند تندرستی ، بهداشت ، رشد فردی و اجتماعی و سلامت روحی ارتباط نزدیکی دارد . تربیت و تقویت بدن و آمادگی همه جانبه آن ، مورد توجه اسلام است و در صورتی که همراه ذکر خدا باشد عین عبادت است ( نمازی زاده و سلحشور ، 1372 ) . تربیت بدنی شاخه ای از علوم تربیتی است که به وسیله حرکات و فعالیت های بدنی موجب رشد و توسعه استعدادهای جسمانی و روانی افراد می گردد . اگر در تربیت بدنی صرفا” صحبت از جسم بود شاید ربط دادن و وارد کردن ورزش به حریم روح و روان کاری بیهوده بود ، اما در حال حاضر حتی علمای غربی و بزرگان تعلیم و تربیت آن دیار نیز نتوانسته اند منکر اثر ورزش بر روح و روان در کنار جسم باشند . آنچه بشر را با جامعه پیوند می دهد تنها جسم نیست ، بلکه علائق ، خواسته ها ، آرزوها ، طرز تلقی و تمامی رفتارهایی است که از سیستم عصبی فرد نشات می گیرد (رحمانی نیا ، 1377 ) . تربیت بدنی یکی از نظام های تربیتی و علمی است که از طریق حرکات و ورزش جریان رشد را در تمام ابعاد وجودی انسان تسهیل و هماهنگ کرده ، و به شکوفایی و تکوین استعدادهای مطلوب کمک می کند . به طور کلی مدارکی دال بر این مطلب وجود دارد که فعالیت های بدنی منظم مزایای زیادی از جمله : حفظ سلامتی و جلوگیری از بیماری ها و بهبود حالت خلق وخو و افزایش خود پنداره دارد ( استرس ، 1975 )[1] . تربیت بدنی به عنوان یک پدیده اجتماعی و یکی از نظام های علمی و دانشگاهی دارای ارزش های فراوانی است که بر اساس مطالعات علمی و مشاهدات عینی ، شناخت و بکارگیری دقیق آن شکوفایی استعدادها و تبلور عینی محسنات اخلاقی را امکان پذیر می سازد (کوزه چیان ، 1374) . تربیت بدنی بخش جدایی ناپذیر تعلیم و تربیت است . تردیدی نیست که بدون توجه به تربیت جسمانی ، امر تعلیم و تربیت ناقص خواهد ماند ، برای توجه و رسیدگی به فعالیت های بدنی ، چه به صورت وجود دانشکده های تربیت بدنی و تربیت کاردان ، کارشناس ، کارشناسی ارشد و دکتری و چه به صورت ، واحدهای عمومی تربیت بدنی برای دانشجویان سایر رشته ها و چه به صورت امکان برگزاری برنامه های فوق برنامه ورزشی دانشگاه ها ( مسابقات ورزشی ، آموزشی آزاد و استفاده از اماکن ورزشی ) لازم است به امکانات و تاسیسات ، نیروی انسانی متخصص ، بودجه و برنامه توجه داشت (تندنویس ، 1387) . فعالیت های ورزشی و تربیت بدنی از گذشته های دور وجود داشته و همیشه در پر کردن اوقات فراغت و دادن کیفیت به زندگی انسان ها نقش سازنده ای ایفا کرده است . اساس فعالیت های ورزشی امروزه نتیجه تجربیات گذشته می باشد . فعالیت های ورزشی آنقدر دارای اهمیت است که از دیدگاه مکاتب مختلف فلسفی و اسلام مورد تبیین قرار گرفته است  ( احسانی و عرب دفتران ، 1379 ) . قابل ذکر است که تربیت بدنی و ورزش در جامعه امروزی تنها محدود به رشد جسمانی نمی شود بلکه پرورش تمام ابعاد و جنبه های وجودی انسان و بهبود سطح کیفی زندگی فردی و اجتماعی را در بر می گیرد (دبورا آ و  چالز ، 1376 )[2] .

چنانچه فعالیت های انسان ها را در 24 ساعت مورد ارزشیابی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که در یک شبانه روز فعالیت های ما دارای سه بخش است : بخش اول ، کار وتلاش و مشغله شغلی و حرفه ای است . تلاش این قسمت بیشتر می تواند معطوف به تامین معاش و برآورده شدن نیازهای مادی فرد و خانواده او می باشد .بخش دوم ، از زندگی ما استراحت و خواب است که منجر به تجدید قوا شده ، ما را برای فعالیت روز بعد آماده می نماید . و اما بخش سوم را اوقات فراغت تشکیل می دهد که در این بخش فرد نه در فعالیت برای امرار معاش است و نه در خواب و استراحت برای تجدید قوا ( اصفهانی ، 1380 )  . کاهش ساعات کار هفتگی و افزایش اوقات فراغت می تواند مشکلات عدیده ای را به دنبال داشته باشد . بیماری های جسمی و روانی ناشی از کم تحرکی ، ضعف های جسمانی و معضلات اجتماعی مانند: جنایت ، فساد و انحطاط اخلاقی می تواند ناشی از نداشتن برنامه در اوقات فراغت باشد . اما اگر این ساعات جهت دار وهدفمند باشد دلپذیرترین لحظه ها را بوجود می آورد . ضمن اینکه می تواند سازنده آینده اثربخش برای فرد باشد ( خداداد کاشی ، 1384 )  . امروزه اهمیت تربیت بدنی و ورزش برای تمام اقشار جامعه بالاخص دانشجویان که آینده ساز جامعه می باشند و مدام درگیر فعالیت های ذهنی و فکری می باشند کاملا” روشن است . گذشته از آن تحقیقات نشان داده اند که تربیت بدنی و ورزش نقش مهمی در بهتر استفاده کردن از اوقات فراغت دانشجویان ، کاهش اضطراب و افسردگی و ایجاد روحیه شادابی و نشاط و حذف یکنواختی از زندگی آنان دارد ( اسدی ، 1382 ) . در هزاره سوم ، نیروی انسانی متخصص از جایگاه کاملا” متمایز و ویژه ای برخوردار بوده و باعث برتری و قدرت هر کشوری خواهد بود ، دانشگاه ها مهد حضور استعدادها و سرمایه های انسانی یک کشور هستند و شایسته است کلیه امکانات مادی و معنوی کشور برای پرورش این استعدادها و تربیت نیروی متخصص به کار گرفته شود . یکی از ابزارهای موثر در پرورش نسل جوان و پرانرژی استفاده از برنامه های تربیت بدنی و ورزشی می باشد . ورزش نه تنها در زمان کسب علم و تجربه حین دوره تحصیلی دانشگاهی موثر بوده و حضور بانشاط ایشان را در زندگی دانشجویی تسهیل می نماید ، بلکه با پرورش قوای روحی و جسمی امکان برخورداری وی از سلامت کامل روحی و جسمی را فراهم

 

می آورد و مآلا” موجب توسعه کارآیی وی علاوه بر دوره تحصیلی در زندگی اجتماعی و شغلی فرد نیز می گردد . اعتماد به نفس ، برداشت مثبت از خویشتن ، جامعه پذیری ، نوع دوستی ، وحدت گرایی ، توان تحمل مشکلات و سختی ها ، تبعیت از قوانین ، گذشت و فداکاری ، روحیه جوانمردی و فتوت ، از طریق ورزش و فعالیت های تربیت بدنی به نحو شایسته ای تقویت می گردد . کشور ما در این برهه بیش از هر زمان نیازمند سازندگی و پیشرفت با آهنگی سریع می باشد . این توسعه در تمام جوانب مرهون حضور نیروهای سازنده ، شاداب ، پویا ، خلاق و پرنشاط می باشد . مدیران و مسئولین تربیت بدنی دانشگاه ها با بهره گرفتن از ابزار کارآمدی که در اختیار دارند باید در جهت نیل به هدف فوق تمام تلاش و مساعی خود را به کار بندند . در کشور ما به جهت ویژگی های فرهنگی و ایدئولوژیک همه روش های متداول در خارج از کشور مورد پذیرش نمی باشد ولی جایگاه ورزش همواره به عنوان کارآمدترین ابزار قابل ذکر است ، بسیاری از رشته های ورزشی اصولا” ماهیتی دانشگاهی دارند و میعادگاه بسیاری از ورزشکاران ممتاز جهان در برخی از رشته ها چون : بسکتبال ، شنا ، دوومیدانی و … همواره محیط های ورزشی دانشگاهی می باشد ( اسدی و اصفهانی ، 1380) . سازمان های مختلفی به نوعی درگیر فعالیت های ورزشی می باشند و از فعالیت های ورزشی در جهت ساختن اجتماع سالم و پویا استفاده می نمایند و دانشگاه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند . هدف اصلی فوق برنامه ورزشی در دانشگاه ها ، افزایش توانایی دانشجویان جهت ارتقای حس مسئولیت پذیری و مشارکت موثر در فعالیت های اجتماعی به عنوان یک شهروند می باشد ( او دونوقیو ، 2004 ) [3] . دانشگاه که محل و مامن حضور فرهیختگان کشور می باشد ، جایگاه و نقش پژوهش به عنوان مبنای برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم بر همگان روشن است . رکن اصلی این نهاد را جوانان دانشجو که سرمایه های اصلی و آینده سازان کشور می باشند تشکیل می دهد . بی تردید توفیق در دستیابی به اهداف متعالی و پیشرفت کشور ، مرهون جهد و جهاد و تکاپوی فکری و عملی و تلاش و سازندگی نسل جوان ، به ویژه دانشجویان می باشد ، (اسدی و اصفهانی ، 1380 ) و دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به عنوان سازمان های خدماتی در تربیت نیروی انسانی متخصص و در توسعه و پیشرفت کشور ، نقش مهمی بر عهده دارند . از طرف دیگر ، هدایت و رهبری آینده جامعه به دست دانشجویانی است که امروزه در دانشگاه تحصیل می کنند ، رقم خواهد خورد . از این رو ، برای کارآمد بودن نیروی انسانی باید در کنار فعالیت های آموزشی و پژوهشی از فعالیت های جسمانی و تفریحی کمک گرفت تا دانشجویان بتوانند از کیفیت زندگی سالم بهره مند شوند . بنابراین چگونگی عملکرد و رفتار مدیران و کارکنان ادارات تربیت بدنی دانشگاه ها با جمعیت جوانان دانشجوی کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و باید مبتنی بر رفع نیازهای ورزشی و سلیقه ها و علایق آنان باشد و رضایت خاطر آنان را حاصل نماید  ( دارابی ، 1376 ).

و توسعه فوق برنامه ورزشی و تفریحات سالم به رسالت اصلی دانشگاه ، یعنی تربیت و تامین نیروی انسانی متخصص و در عین حال سالم و شاداب کمک می نماید و در جهت بهبود کیفیت زندگی دانشجویی و آماده سازی آنان برای سازندگی آینده کشور ، اهمیت ویژه ای دارد . اجرای برنامه های تفریحات سالم ، باعث می شود که بین تلاش های علمی و سایر ابعاد وجودی زندگی دانشجویان ، توازنی برقرار گردد ( باورساد ، 1385 ) . کیفیت هدف گذاری و برنامه ریزی و اجرای فعالیت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است . و برنامه هایی موفق خواهد بود که متناسب با نیازهای دانشجویان طراحی شده و اصطلاحا” نیاز محور باشند . و استقبال و مشارکت دانشجویان را در برنامه به دنبال خواهد داشت . برنامه ریزی پشت درهای بسته و بدون حضور و نظر افرادی که برای آنها برنامه ریزی می گردد ، خطر ایجاد شکاف بین اهداف ، دیدگاه ها و نظرات برنامه ریزان و نظرات برنامه پذیران را خواهد داشت . ضروری به نظر می رسد در برنامه ریزی ها دیدگاه ، نظرات و میزان رضایت افرادی که برای آنها برنامه اجرا می شود نسبت به وضع موجود فعالیت های فوق برنامه ورزشی و امکانات موجود مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد ، چرا که برنامه برای آنها طراحی گردیده و لزوما” به حضور و رضایت ایشان بستگی دارد  (اسدی و اصفهانی ، 1380 ). با توجه به این که امروزه در مدیریت خدمات ، حرف اول را جلب و جذب مشتری می زند ، لازم است از طریق بررسی و ارزیابی میزان رضایتمندی دانشجویان از فعالیت های فوق برنامه دانشگاه ، اثربخشی برنامه های درازمدت و کوتاه مدت فوق برنامه ورزشی و تفریحات سالم را به منظور بالا بردن سطح کیفیت زندگی دانشجویان را بهبود بخشید (دارابی ، 1376 ) .

[1] –  Steers

[2] – Debora & chaalz

[3] –  o Donoghue

 

استاد راهنما :                

دکتر لقمان کشاورز

 

استاد مشاور:                    

دکتر لیلا قربانی قهفرخی             

 

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سطح سواد اطلاعاتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه شیراز انجام گرفته است.  جامعه آماری پژوهش شامل 110 نفر از دانشجویان کارشناس ارشد تربیت بدنی دانشگاه شیراز بودند. برای نمونه گیری از روش تصادفی استفاده شد . بر اساس جدول نمونه گیری مورگان 87 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد  سواد اطلاعاتی در آموزش عالی سیامک استفاده شد. اساتید و متخصصین حوزه سواد اطلاعاتی روایی این پرسشنامه را مورد تایید قرار داده اند. پایایی(آلفای کرونباخ) پرسشنامه 83/0 بود.  به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات  از آمار توصیفی و همچنین آمار استنباطی شامل آزمون t یک نمونه ای ،همبستگی پیرسون ، رگرسیون خطی و  آزمون کلموگروف- اسمیرنوف استفاده  شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پایان نامه  از نرم افزار spss نسخه 16استفاده شد.

یافته های پژوهش نشان داد که سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناس ارشد تربیت بدنی پایین تر از حد مطلوب است، عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد تربیت بدنی در سطح مطلوبی قرار دارد و  بین میزان سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناس ارشد تربیت بدنی و عملکرد تحصیلی اشان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

به طور کلی سواد اطلاعاتی نقش مهمی در فرایند یادگیری دانشجویان کارشناس ارشد تربیت بدنی دارد و با عملکرد تحصیلی آنان نیز ارتباط مثبت و معناداری دارد.

کلید واژه ها:  سواد اطلاعاتی ، عملکرد تحصیلی، یادگیری مادام العمر ، دانشجویان کارشناس ارشد تربیت بدنی

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

1ـ فصل اول: کلیات پژوهش

1-1ـ مقدمه  ……………………………………………………………………………………. 2

1-2ـ بیان مسأله ……………………………………………………………………………….. 5

1-3 ـ ضرورت و اهمیت تحقیق ………………………………………………………….. 9

1-4 ـ اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………….12

1-5- سوالات پژوهش  ……………………………………………………………………. 12

1-6 ـ فرضیه های پژوهش …………………………………………………………………. 13

1-7- محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………….13

1-8- موانع پژوهش ……………………………………………………………………………………..13

1-9 ـ تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات ………………………………………… 14

2ـ فصل دوم : مبانی نظریه و پیشینه پژوهش

2ـ1 ـ مقدمه  …………………………………………………………………………………… 18

2ـ2ـ تاریخچه مفهوم سواد اطلاعاتی  ……………………………………………………. 18

2ـ3ـ استانداردهای سواد اطلاعاتی ……………………………………………………….. 23

2ـ4ـ اهمیت سواد اطلاعاتی ………………………………………………………………… 28

2ـ5ـ یادگیری مادام العمر و سواد اطلاعاتی …………………………………………….. 36

2ـ6ـ پیشینه پژوهش در ایران و جهان …………………………………………………… 44

2ـ6ـ1ـ پیشینه پژوهش در ایران …………………………………………………………… 45

2ـ6ـ2ـ پیشینه پژوهش در خارج از کشور……………………………………………….. 57

3ـ فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3ـ1ـ مقدمه …………………………………………………………………………………….. 69

3ـ2ـ روش پژوهش ………………………………………………………………………….. 69

3ـ3ـ  جامعه آماری……………………………………………………………………………. 69

3ـ4ـ  نمونه آماری…………………………………………………………………………….. 69

3ـ5ـ  ابزارها و شیوه گردآوری اطلاعات…………………………………………………. 70

3ـ6ـ  تعیین روایی و پایایی ………………………………………………………………… 73

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………..73

4ـ  فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4ـ1ـ  مقدمه  …………………………………………………………………………………… 76

4ـ2ـ یافته های توصیفی  ……………………………………………………………………. 76

4ـ2ـ1ـ توزیع فراوانی جنسی دانشجویان ……………………………………………….. 76

4ـ2ـ2ـ سال ورود دانشجویان به مقطع تحصیلی ………………………………………. 77

4ـ2ـ3ـ تعداد مقالات چاپ شده دانشجویان ……………………………………………. 78

4ـ2ـ4ـ تعداد کتاب های چاپ شده دانشجویان ……………………………………….. 79

4ـ2ـ5ـ تعداد مقالات در دست چاپ دانشجویان ……………………………………… 80

4ـ2-6ـ عملکرد تحصیلی دانشجویان ……………………………………………………. 80

4-2-7- میزان سواد اطلاعاتی دانشجویان …………………………………………………………81

4-3- نتایج آزمون کلموگروف – اسمیرنوف …………………………………………………….83

4ـ4ـ یافته های استنباطی ……………………………………………………………………. 84

 

4ـ4ـ1ـ وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان …………………………………………….. 84

4-4-2-عملکرد تحصیلی دانشجویان……………………………………………………… 86

4-4-3 ارتباط بین سواد اطلاعاتی و عملکرد تحصیلی………………………………… 87

5ـ فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5ـ1ـ مقدمه …………………………………………………………………………………….. 91

5ـ2ـ خلاصه پژوهش ………………………………………………………………………… 91

5ـ3ـ بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………… 93

5ـ4ـ پیشنهادی پژوهش …………………………………………………………………….. 95

مآخذ  ……………………………………………………………………………………………. 98

پیوست (پرسشنامه) …………………………………………………………………………… 112

چکیده انگلیسی

فهرست جداول

عنوان                                                                                          صفحه

جدول شماره 4ـ1ـ توزیع فراوانی جنس دانشجویان ………………………………….. 77

جدول شماره 4ـ2ـ توزیع فراوانی سال ورود دانشجویان به مقطع تحصیلی……… 78

جدول شماره 4ـ3ـ توزیع فراوانی تعداد مقالات چاپ شده دانشجویان ………….. 79

جدول شماره 4ـ4ـ توزیع فراوانی تعداد کتاب های چاپ شده دانشجویان ……… 80

جدول شماره 4ـ5ـ توزیع فراوانی تعداد مقالات در دست چاپ دانشجویان ……. 81

جدول شماره 4ـ6ـ آماره های توصیفی عملکرد تحصیلی دانشجویان …………….. 82

جدول شماره 4ـ7ـ توزیع فراوانی سواد اطلاعاتی دانشجویان ………………………. 83

جدول شماره 4ـ8ـ آماره های توصیفی نمره سواد اطلاعاتی دانشجویان ………….. 83

جدول شماره 4ـ9 آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی طبیعی بودن داده ها ..84

جدول شماره 4-10 آماره های آزمون t برای مقایسه میانگین نمره سواد اطلاعاتی             در جامعه دانشجویان با نمره مطلوب  …………………………………………………………………………………………… 86

جدول شماره 4ـ11ـ آماره های  نمره سواد اطلاعاتی دانشجویان ………………….. 87

جدول 4-12  جدول رگرسیون تک متغیری جهت پیش بینی عملکرد تحصیلی از طریق سواد اطلاعاتی..88

جدول 4-13 . ضرایب رگرسیون مرتبط با پیش بینی عماکرد تحصیلی از طریق سواد اطلاعاتی  دانشجویان کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی………………………………………………………………………………89

 

جدول شماره 4ـ14ـ آماره های آزمون همبستگی بین سواد اطلاعاتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان   114

 

 

1-1       مقدمه:

با ظهور قرن بیست و یکم ، مراکز آموزشی از سویی در حال گذر از فرایند آموزشی به فرایند یاددهی-یادگیری هستند که در این فرایند یادگیرندگان باید مسئولیت یادگیری خودشان را در داخل و خارج از کلاس درس به عهده بگیرند. از سویی دیگر گسترش کاربرد اینترنت منجر به تولید حجم عظیمی از اطلاعات شده است و افراد باید برای انجام فعالیتهای حرفه ای، شخصی و آموزشی شان بر مهارت های پردازش اطلاعات مسلط باشند و در این راستا، تبحر در کاربرد فناوری اطلاعات کافی نیست، بلکه یادگیرندگان باید توانایی پردازش،  تحلیل و نقد اطلاعات موجود را نیز داشته باشند. داشتن مهارت سواد اطلاعاتی این امکان را فراهم می نماید(حری،1383).

جامعه اطلاعاتی[1] اصطلاحی است که ژاپنی ها در سال 1963 میلادی، در مقاله ای درباره نظریه تکامل اجتماعی بر مبنای تراکم صنایع اطلاعات ، مطرح کردند و سپس در سال 1978 به جهان غرب صادر شد (داوودی،1382). اما عده ای تاریخ مهم برای جامعه اطلاعاتی را سال 1989 میلادی  همزمان با ابداع شبکه جهانی اینترنت می دانند(دستجردی و قلی زاده ،1383). با وجود این جامعه اطلاعاتی ، جامعه ای چندساختی و چندوجهی است که در آن تمام لایه بندی ها و سطوح نیازمند اطلاعات هستند، اگر جامعه مانند یک هرم فرض شود در جامعه اطلاعاتی از راس تا قاعده احساس نیاز به اطلاعات وجود دارد و از آن در تمام سطوح استفاده می شود(حری ، 1373).

تحقق جامعه اطلاعاتی جبر زمانه است. چون پدیده ای است که زیر بنای آن ، پیشرفت های علمی و فنی است(خوارزمی، 1383). در عرصه انقلاب اطلاعاتی[2] ، تحول آموزش و پرورش، به دلیل نقش مهمی که در پرورش مغزهای خلاق انسان های فردا و سرمایه آینده کشور دارد ، اهمیت ویژه ای می یابد و از آن جا که در این عرصه ، تنها واقعیت همیشه ثابت ، اصل تغییر است، مفاهیم نیز از این قاعده مستثنی نیستند. مفاهیمی چون سواد، دانش و یادگیری معانی تازه ای یافته اند و آن چه این تغییر معانی را به جامعه وارد می کند، آموزش و پرورش و دانشگاه ها هستند.

نیل پستمن[3] عقیده دارد : بیش از یک دهه قبل ، عبارت سواد به معنی صرف داشتن توانایی خواندن و نوشتن بود . اما امروزه اینگونه نیست . زیرا با گسترده تر شدن مفهوم ارتباطات ، معنای سواد در شکل واقعی خود، مهارتی است که انسان را قادر  می سازد بر ابزار و امکانات ارتباط جمعی  مدیریت داشته باشد . با آن که خواندن و نوشتن هنوز پایگاه خود را از دست نداده است در یک جامعه اطلاعاتی ابزاری ناکافی محسوب می شود(حسین نژاد و محمدی،1384).

ماموریت اصلی جامعه دانشگاهی فراهم آوردن بستری برای یادگیری جامعه مخاطب آن است.مدیران، هیئت علمی و کتابداران دانشگاهی معتقدند که دانشجویان برای موفقیت در فعالیت های دانشگاهی و حرفه ای شان  باید به توسعه مهارت های یادگیری مادام العمر بپردازند. در جامعه اطلاعاتی امروز ؛ به دلیل انفجار تکنولوژی اطلاعاتی عملکرد کارا برای دانشجویان ضروری است. آنها باید باسواد اطلاعاتی باشند و بدانند که چگونه می توانند جستجو ، بازیابی و ارزیابی نمایند(زاخری[4]، 2010).

‌در سال های گذشته ، دانشجویان و پژوهشگران جواب سوالات خود را از کتابها ، مجلات و هم کلاسی ها به دست می آوردند اما الان دسترسی به منابع از طریق فضای مجازی رفتار جستجوی اطلاعاتی دانشگاهیان را تغییر داده است و به همین خاطر نیاز به بالا بردن مهارت سواد اطلاعاتی به عنوان عامل اساسی در دسترسی به اطلاعات ؛ یک عامل تعیین کننده قلمداد
می گردد(صیامیان،1383).

تحقیقات در زمینه بررسی میزان سواد اطلاعاتی دانشجویان مخصوصا در حوزه کتابداری و علوم تربیتی انجام شده است و اخیرا نیز گرایش به سوی بررسی ارتباط سواد اطلاعاتی و میزان یادگیری و موفقیت دانشجویان به وجود آمده است اما متاسفانه پژوهش های بسیار کمی در حوزه تربیت بدنی انجام شده است . در این پژوهش سعی محقق بر این است که به تاثیر سواد اطلاعاتی بر میزان یادگیری و موفقیت دانشجویان تربیت بدنی بپردازد تا بتوتند گامی هر چند کوچک در پر کردن این خلا بردارد.

[1] . information society

[2] Information revolution

[3] . Postman

[4] .Zachery