تحصیلی 91-1390

1-1 بیان مسأله. 2

1-2 حدود پژوهش…. 3

1-3 سؤال‏های پژوهش‏…. 3

1-4 فرضیه ­های پژوهش…. 4

1-5 اهداف پژوهش…. 4

1-6 روش تحقیق.. 4

1-7 گردآوری اطلاعات… 5

1-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 5

1-9 ساختار پایان‌نامه. 6

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات موضوع تحقیق.. 7

2-1 مقدمه‌. 8

۲-۲ مبانی نظری پژوهش…. 9

۲-۲-۱ مزیت نسبی از دیدگاه ریکاردو. 9

۲-۲-2 مزیت نسبی از دیدگاه ساموئلسون. 10

2-2-3. سود خالص اجتماعی و هزینه منفعت اجتماعی.. 11

2-2-4 شاخص هزینه منابع داخلی.. 13

۲-۲-5 شاخص لایزنر. 15

۲-۲-6 شاخص تکامل یافته بالاسا 16

۲-۲-7 شاخص مزیت نسبی آشکارشده متقارن (SRCA) 17

۲-۳ برنامه ­ریزی منطقه­ای و آمایش سرزمین.. 18

2-۳-۱ تاریخچه برنامه ­ریزی در ایران. 20

2-۳-۲ ساختار برنامه ­ریزی منطقه­ای در ایران. 21

2-۳-۳ جایگاه آمایش در نظام برنامه ­ریزی کشور. 22

2-۳-۴ بر تاریخچه و سیر تحولات آمایش سرزمین در ایران. 24

2-۳-۴-1 مطالعه­های انجام شده در ایران تا اوایل دهه 1350. 24

2-۳-۴-2 مطالعه­های ستیران.. 25

2-۳-۴-3 مطالعه­های انجام شده طرح پایه آمایش سرزمین اسلامی ایران.. 26

2-۳-۵ ضرورت انجام آمایش…. 27

2-۳-۶ زمینه‌های قانونی مطالعه­های آمایش…. 29

۲-۳-7 آمایش سرزمین و توازن منطقه­ای.. 30

2-۳-8 برنامه آمایش سرزمین و ارتباط آن با دیگر برنامه­ها 33

2-۳-9 تنگناهای برنامه ­ریزی آمایش سرزمین.. 35

2-۴ آمایش سرزمین و مزیت نسبی.. 36

2-۵ بر مطالعه­های تجربی.. 37

2-۵-1 مطالعه­های انجام شده در سایر کشورها 37

2-۵-2. مطالعه­های انجام شده در ایران. 38

2-۶ آشنایی مقدماتی با استان لرستان.. 40

2-6-1 موقعیت جغرافیایی.. 41

2-6-2 جمعیت… 41

2-6-3 بررسی وضعیت اقتصادی لرستان به تفکیک بخش‌های اقتصادی.. 42

2-6-3-1 کشاورزی.. 42

۲-6-3-2 صنعت… 44

2-6-3-3 معدن.. 45

2-6-3-4 بازرگانی خارجی.. 47

2-6-3-5 گردشگری.. 48

2-7 جمع‌بندی.. 50

فصل سوم: روش تحقیق.. 52

۳-1 مقدمه. 53

3-2 روش تحقیق.. 54

3-2-1 روش شناسایی مزیت نسبی ارزش افزوده­ای و پرسش‌نامه. 54

3-2-2 روش تحلیل ساختاری.. 56

3-3 وضعیت بازار کار و تولید ناخالص استان لرستان.. 59

3-3-1. بازار کار (اشتغال و بیکاری) 59

3-3-2 تولید ناخالص داخلی.. 61

3-4 جمع­بندی.. 64

فصل چهارم: تحلیل یافته‌ها. 65

۴-1. مقدمه. 66

4-2 تحلیل یافته­ ها 67

4-2-1 بررسی تغییرات ساختاری بخش­های اقتصادی استان لرستان.. 67

4-2-1 -1 یافته­ های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی.. 68

 

4-2-1-2 یافته­ های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک ۱۵ بخش عمده اقتصادی.. 69

4-2-2 بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده­ای بخش­های اقتصادی استان لرستان. 71

4-2-2-1 یافته­ های مزیت نسبی ارزش افزوده­ای بخش­های اقتصادی به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی.. 71

4-2-2-2. یافته­ های مزیت نسبی ارزش افزودهای بخش­های اقتصادی به تفکیک 15 بخش اقتصادی.. 72

4-2-2-3 یافته­ های مزیت نسبی ارزش افزوده‌ای بخش­های اقتصادی به تفکیک 72 رشته فعالیت اقتصادی.. 75

4-3 جهت‌گیری آمایش در استان لرستان.. 76

4-3-1 راهبردهای بلندمدت اسناد توسعه استان لرستان. 76

4-3-2 تحلیل مقایسه­ای مزیت های منطقه­ای و جهت‌گیری‌های آمایش…. 78

4-5 جمع­بندی.. 86

فصل پنجم: خلاصه، نتایج و پیشنهادها 88

۵-1. مقدمه. 89

۵-2 خلاصه. 90

۵-3 نتیجه‌گیری.. 91

۵-4 پیشنهادها 94

پیوست­ها. 97

منابع و مأخذ.. 107

 

فهرست جداول

جدول 2-1- سهم اشتغال بخش‌های اقتصادی لرستان در برنامه سوم و چهارم و متوسط نرخ رشد سالانه ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی در طول سال­های ۱۳۷۹-۸۳ و ۱۳۸۴-۸۸

جدول 2-2- شاخص ­های کلی بخش صنعت لرستان طی برنامه ­های سوم و چهارم

جدول 2-3- عملکرد شاخص ­های بخش گردشگری در دوره­ های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸

جدول 3-1- متغیرهای اشتغال و بیکاری در استان لرستان در سال­های ۸۸-۱۳۷۹ (درصد/هزار نفر)

جدول 3-2- سهم فرصت‌های شغلی اعلام شده بخش خصوصی استان لرستان در سال­های ۱۳۷۹-۸۸ (درصد)

جدول 3-3-  سهم ارزش افزوده و اشتغال بخش­های اقتصادی لرستان در سال­های 83-1379 (درصد)

جدول 3-4-  سهم ارزش افزوده و اشتغال بخش­های اقتصادی لرستان در سال­های ۱۳۸۴-۸۸ (درصد)

جدول 4-1- متوسط شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک ۴ بخش عمده اقتصادی در لرستان

جدول 4-2- متوسط شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک ۱۵ بخش اقتصادی در لرستان

جدول 4-3- شاخص مزیت نسبی آشکار و متقارن ارزش ‎افزوده­ای استان لرستان به تفکیک ۴ بخش اقتصادی

جدول ۴-۴- شاخص مزیت نسبی آشکار و متقارن ارزش افزوده‌ای استان لرستان به تفکیک ۱۵ بخش اقتصادی

جدول 4-5روند تحولات بخش معدن لرستان

جدول 4-6 روند تحولات سرمایه ­گذاری حمل و نقل ریلی در استان لرستان

جدول 4-7 روند تحولات سرمایه ­گذاری حمل و نقل جاده­ای در استان لرستان

جدول 4-8 روند تحولات پیشرفت فعالیت‌های هتلداری در استان

جدول 4-9 روند تحولات پیشرفت بخش رستوران در استان لرستان

جدول 4-10 روند تحولات بهبود سیستم­های آبیاری در استان لرستان

جدول 4-11 روند تحولات بهبود و اصلاح بذر و شیوه ­های کشت در استان لرستان

جدول 4-12 روند تحولات بهبود کیفیت خاک در استان لرستان

جدول 4-13 روند تحولات شیلات در استان

جدول 4-14 روند تحولات سرمایه گذاری در استان لرستان

6

نمودارها

نمودار4-1- روند تغییرات ساختاری در بخش‎های  اقتصادی در استان لرستان طی دوره مورد بررسی

نمودار4-2- روند تغییرات شاخص مزیت نسبی آشکار در استان لرستان در دوره مورد بررسی

چکیده

 1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

2 1-2 موضوع ومسأله تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..

 

3 1-3 اهداف و ضرورت پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….

 

3 1-4 پرسش پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

5 1-5 فرضیه‏‎های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

5 1-6 روش شناسی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….

 

6 1-6-1 نوع پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

6 1-6-2 نحوه جمع‏آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………

 

6 1-6-3 تجزیه و تحلیل داده‏ها ……………………………………………………………………………………………………………

 

6 1-6-4 جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

7 1-6-5 نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………

 

7 1-6-6 تعریف متغیرها ……………………………………………………………………………………………………………………….

 

7 1-6-7 قلمرو پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………..

 

9 1-7 چهارچوب نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..

 

9 1-8 نوآوری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

11 1-9 تعریف اصطلاحات کلیدی……………………………………………………………………………………………………………..

 

12 1- 10 استفاده کنندگان از نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………….

 

13 1- 11 ساختار کلی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..

 

13 1-12 خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………………………………

 

14 فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

 

  2-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

16 2-2 مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………

 

16 2-2-1 حاکمیت شرکتی  ……………………………………………………………………………………………………………………

 

16 2-2-2 هیات مدیره …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

17 2-2-2-1 سیر تحول زمانی ترکیب هیات مدیره ………………………………………………………………………………….

 

17 2-2-2-2ترکیب هیات مدیره……………………………………………………………………………………………………………..

 

18 2-2-2-2-1 اثر ترکیب هیات مدیره و جنبه های آن بر اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش ها……………..

 

19 2-2-2-2-2 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش استراتژیک………………..

 

19 2-2-2-2-3 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش نظارتی………………………

 

19 2-2-2-2-4 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش خدماتی……………………..

 

20 2-2-2-2-5 اثر جنبه های ترکیب بر میزان اثربخشی هیات مدیره در ایفای نقش تأمین منابع……………….

 

20 2-2-2-2-6 اثر ترکیب هیات مدیره و جنبه های آن بر عملکرد شرکت………………………………………………..

 

20 2-2-2-2-7 اثر اندازه هیات مدیره بر عملکرد شرکت…………………………………………………………………………

 

20 2-2-2-2-8 اثراستقلال اعضای هیات مدیره بر عملکرد شرکت……………………………………………………………

 

21 2-2-2-2-9 اثر چند عضویتی بودن اعضای هیات مدیره بر عملکرد شرکت…………………………………………..

 

21  2-2-2-2-10 اثر جنبه های ترکیب هیات مدیره بر یکدیگر ………………………………………………………………..

 

21 2-2-2-3 ویژگی های اعضای هیات مدیره ………………………………………………………………………………………….

 

22 2-2-2-4 وظایف هیات مدیره ……………………………………………………………………………………………………………

 

24 2-2-2-5 اندازه هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………………

 

25 2-2-2-6 استقلال هیات مدیره…………………………………………………………………………………………………………..

 

27 2-2-2-7 جلسات هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………….

 

28 2-2-2-7-1انواع جلسات هیات مدیره………………………………………………………………………………………………..

 

28 2-2-2-8 دانش مالی هیات مدیره………………………………………………………………………………………………………

 

30 2-2-2-9 جدایی نقش رئیس هیات مدیره و مدیرعامل…………………………………………………………………………

 

30 2-2-2-10 کیفیت ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………..

 

31 2-2-2-11 حوزه عملکردی هیات مدیره ها در سازمان………………………………………………………………………….

 

32 2-2-2-11-1 تعیین چشم انداز، رسالت و سمت وسوی استراتژیک سازمان……………………………………………

 

33 2-2-2-11-2 نظارت بر اجرای استراتژی ها و عملکرد تیم اجرایی مدیریت……………………………………………

 

33 2-2-2-11-3 بالنده سازی و ارزیابی مدیرعامل، انتخاب و جایگزینی…………………………………………………….

 

 

34 2-2-2-11-4 بالنده سازی سرمایه های انسانی…………………………………………………………………………………….

 

34 2-2-2-11-5 نظارت بر عملکرد حقوقی، اخلاقی و حاکمیتی سازمان…………………………………………………….

 

35 2-2-2-11-6 مدیریت بحران………………………………………………………………………………………………………………

 

35 2-2-2-11-7 تأمین منابع سازمانی……………………………………………………………………………………………………..

 

36 2-2-2-12 عوامل مؤثر بر ترکیب هیات مدیره و جنبه های مختلف آن………………………………………………….

 

36 2-2-2-12-1 عوامل شرکتی……………………………………………………………………………………………………………….

 

36 2-2-2-12-2 عوامل فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………….

 

37 2-2-2-12-3 عوامل بازاری……………………………………………………………………………………………………………….

 

37 2-2-2-12-4 عوامل حاکمیتی……………………………………………………………………………………………………………

 

38 2-2-2-12-5 عوامل قانونی……………………………………………………………………………………………………………….

 

38 2-2-13 کیفیت گزارشگری مالی…………………………………………………………………………………………………………

 

38 2-2-14 ریسک………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

42 2-2-14-1 نقش هیات مدیره در مدیریت و کنترل ریسک…………………………………………………………………….

 

43 2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….

 

44 2-3-1 پژوهش های خارجی……………………………………………………………………………………………………………….

 

44 2-3-2 پژوهش های داخلی………………………………………………………………………………………………………………..

 

53 2-4 خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………

 

58

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

  3-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

60 3-2 موضوع و مسأله تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………

 

60 3-3 روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..

 

61 3-4 قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………

 

61 3-4-1 قلمرو زمانی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..

 

61 3-4 -2 قلمرو مکانی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..

 

62 3-5 جامعه و نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………………….

 

62 3-6 روش گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………..

 

62 3-7 متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

63 3-7-1 متغیرهای مستقل …………………………………………………………………………………………………………………..

 

63 3-7-2 متغیرهای وابسته ………………………………………………………………………………………………………………….

 

64 3-7-3 متغیرهای کنترلی …………………………………………………………………………………………………………………

 

65 3-8 فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….

 

66 3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………….

 

68 3-9-1 انواع داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………

 

69 3-9-1-1 مزایای استفاده از داده های تابلویی………………………………………………………………………………………

 

70 3-9-2 تجزیه و تحلیل همبستگی ……………………………………………………………………………………………………..

 

70 3-9-2- 1 ضریب همبستگی ……………………………………………………………………………………………………………..

 

70 3-9-2-2 ضریب تعیین……………………………………………………………………………………………………………………..

 

71 3-9-3 آزمون F ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

71 3-9-4 تصمیم‎گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ……………………………………………………………………………………

 

72 3-10 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

73 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‎ها

 

  4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

75 4-2 آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

76 4-3 آمار استنباطی …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

76 4-4 برآورد کیفیت گزارشگری مالی ……………………………………………………………………………………………………

 

77 4- 5 مدل اول……………………………………………………………………………………………………………………………………

 

77 4-5-1 ضریب همبستگی …………………………………………………………………………………………………………………..

 

79 4-5-2 آزمون ایستایی ……………………………………………………………………………………………………………………..

 

80 4-5-3 آزمون چاو…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

81 4-5-4 برازش مدل…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

81 4-5-5 بررسی پیش فرض های مدل……………………………………………………………………………………………………

 

83 4-5-5-1 آزمون مستقل بودن خطاها………………………………………………………………………………………………….

 

84 4-5-5-2 آزمون ثابت بودن واریانس خطاها………………………………………………………………………………………..

 

84 4-5-5-3 آزمون نرمال بودن خطاها……………………………………………………………………………………………………

 

85 4-5-5-4 بررسی نرمال بودن متغیر وابسته………………………………………………………………………………………..

 

86 4- 6مدل دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

87 4-6-1 ضریب همبستگی …………………………………………………………………………………………………………………..

 

87 4-6-2 آزمون ایستایی ………………………………………………………………………………………………………………………

 

89 4-6-3 آزمون چاو …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

90 4-6-4برازش مدل…………………………………………………………………………………………………………………………….

 

90 4-6-5بررسی پیش فرض های مدل…………………………………………………………………………………………………….

 

92 4-6-5-1آزمون مستقل بودن خطاها…………………………………………………………………………………………………..

 

92 4-6-5-2آزمون ثابت بودن واریانس خطاها…………………………………………………………………………………………

 

93 4-6-5-3آزمون نرمال بودن خطاها…………………………………………………………………………………………………….

 

94 4-6-5-4بررسی نرمال بودن متغیر وابسته………………………………………………………………………………………….

 

95 4-7 خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………

 

97 فصل پنجم: بحث و نتیجه‏گیری

 

  5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

99 5-2 خلاصه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..

 

99 5-3 نتیجه‏گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

103 5-4 محدودیت در تعمیم نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………..

 

105 5-5 پیشنهادات ناشی از یافته‏های پژوهش …………………………………………………………………………………………

 

105 5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………………………

 

106 5-7 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………………..

 

107 منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

108 پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

116

چکیده

یک شركت ، تحت هدایت و رهبری اعضای هیات مدیره اش اداره می شود سپس هدایت و رهبری از هیات مدیره به مدیر عامل و از مدیر عامل به مدیران ارشد ، به منظور مدیریت و سازماندهی كارهای روزانه شركت ، انتقال     می یابد. بدین ترتیب ، هیات مدیره به نمایندگی از سوی سهامداران شركت ، كار نظارت و كنترل بر شركت را انجام می دهد؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی تأثیر ترکیب تنوع هیات مدیره بر کیفیت گزارشگری مالی و ریسک در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.فرضیه های موجود رابطه بین ترکیب هیات مدیره و کیفیت گزارشگری مالی و ریسک را بررسی و آزمون کرده اند.برای آزمون فرضیه ها، تعداد 126 شرکت در طی سال های 1388 الی 1392 از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش غربال انتخاب شده است.در این پژوهش تعداد اعضای هیات مدیره، استقلال هیات مدیره ،رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره، سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و دانش مالی اعضای هیات مدیره بعنوان متغیرهای مستقل و کیفیت گزارشگری مالی و ریسک بعنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شده است.اندازه شرکت و اهرم مالی هم بعنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شده اند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که ارتباط مثبت و معناداری بین اندازه هیات مدیره و استقلال هیات مدیره با کیفیت گزارشگری مالی وجود دارد و  همچنین ارتباط مثبت و معناداری بین دانش مالی اعضای هیات مدیره و ریسک شرکت وجود دارد. و بین رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و سوابق شغلی اعضای هیات مدیره و دانش مالی اعضای هیات مدیره با کیفیت گزارشگری مالی ارتباط معناداری وجود ندارد و همچنین بین اندازه هیات مدیره و استقلال هیات مدیره و رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره و سوابق شغلی اعضای هیات مدیره با ریسک شرکت ارتباطی وجود ندارد.

مقدمه

یک شركت ، تحت هدایت و رهبری اعضای هیات مدیره اش اداره می شود سپس هدایت و رهبری از هیات مدیره[1] به مدیر عامل و از مدیر عامل به مدیران ارشد ، به منظور مدیریت و سازماندهی كارهای روزانه شركت ، انتقال     می یابد. بدین ترتیب ، هیات مدیره به نمایندگی از سوی سهامداران شركت ، كار نظارت و كنترل بر شركت را انجام می دهد.در حالی كه حاكمیت شركتی مؤثر و كارآمد مسئول تمام كسانی است كه با ذینفعان ارتباط برقرار        می كنند، این هیات مدیره است كه در رأس امور، مسئولیت هماهنگی را بر عهده دارد و از وجود فرهنگ و فضای مناسب در سیستم اطمینان حاصل می كند.

كلید ایجاد یک حاكمیت شركتی مؤفق ،اطمینان از گسترش اصول پایداری، مسئولیت، پاسخگویی، انصاف، شفاف سازی و اثربخشی در سازمان است. امروزه با بروز تغییرات مداوم در سبد ذینفعان سازمان ها و از طرفی پویای های حاكمیتی موجود در فضای كسب و كار، تغییرات گسترده ای در سطوح حاكمیتی و رهبری سازمان ها رخ داده است. هیات مدیره ها یكی از اركان حاكمیت در سازمان های امروزی به شمار می روند كه بیشتر از آنها به عنوان اهرم اجرایی اصول حاكمیتی سازمانی و مسئول نظارت و سیاست گذاری در شركت ها  یاد می شود. (هوس[2]،2007).

فصل اول :كلیّات ……………………………………………………………………………………………1

1-1-بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………2

1-2- سؤال‏های پژوهش‏…………………………………………………………………………………2

1-3-پیشینه‌پژوهش …………………………………………………………………………………..2

1-4- فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………………………..4

1- 5 – حدود پژوهش…………………………………………………………………………………….4

1-6- اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………….. 4

1-7- چارچوب مفهومی پژوهش …………………………………………………………………..4

1-7-1- بدیع لفظی………………………………………………………………………………………5

1-7-2- بدیع معنوی……………………………………………………………………………….5

1-7-2-1- ایهام ……………………………………………………………………………………….5

1-7-2-2- ایهام آمیغی……………………………………………………………………………..8

1-7-2-3- ایهام تام ………………………………………………………………………………… 8

1-7-2-4- ایهام تبادر………………………………………………………………………………. 9

1-7-2- 5 – ایهام ترجمه…………………………………………………………………………… 9

1-7-2-6- ایهام تضاد……………………………………………………………………………..9

1-7-2-7- ایهام تناسب………………………………………………………………………………9

1-7-2-8-ایهام تناسب تلمیحی…………………………………………………………….9

1-7-2-9- ایهام در ایهام ترجمه………………………………………………………………..9

1-7-2-10- ایهام در ایهام تضاد…………………………………………………………….. 10

1-7-2-11- ایهام در ایهام تناسب……………………………………………………………10

1-7-2-12- ایهام سمعی ………………………………………………………………………..10

1-7-2-13- ایهام مجرّد ……………………………………………………………………….10

1-7-2-14- ایهام مرشّحه…………………………………………………………………….10

1-7-2-15- ایهام موشّح……………………………………………………………………….11

1-8- روش پژوهش……………………………………………………………………………..11

فصل دوم : چهارچوب مفهومی پژوهش …………………………………………………..13

2-1- مقدّمه ………………………………………………………………………………………..14

2-2-1-تعریف سبک……………………………………………………………………………..14

2-2-2-انواع سبک………………………………………………………………………………..16

2-2-3- عوامل سازنده‌ی یک سبک………………………………………………………..17

2-2-4- تأثیر صناعات بلاغی بر پدیدار شدن سبک……………………………….18

2-2-4-1- صناعات بلاغی…………………………………………………………………..19

2-2-4-2- بلاغت………………………………………………………………………… 19

2-2-4-3- بیان………………………………………………………………………………. 20

2-2-4-4- بدیع……………………………………………………………………………… 20

2-2-4- 5- ایهام……………………………………………………………………………. 21

2-2-4-6- مراعات نظیر (تناسب)……………………………………………….22

2-2-4-7- تلمیح……………………………………………………………………………22

2-2-4-8- تضاد…………………………………………………………………………. 22

2-2-3- سبک عراقی……………………………………………………………………. 23

2-2-3-1- ویژگی‌های سبک عراقی…………………………………………………. 23

فصل سوم : زندگی نامه وآثار حافظ ………………………………………..25

3-1- زندگی نامه حافظ…………………………………………………………….. 26

3-1-1- نسب، تولّد و کودکی……………………………………………………… 26

3-1-2- جوانی………………………………………………………………………….26

3-1-4-تأهّل، خانواده و معیشت ………………………………………………….27

3-1- 5- درگذشت و محل آرامگاه………………………………………………….27

3-1-6- عنوان و تخلّص…………………………………………………………………. 28

3-1- 7- آثارحافظ……………………………………………………………………… 28

3-2-1- ویژگی‌های عصرحافظ…………………………………………………….. 28

3-2-2- ویژگی‌های شعر حافظ……………………………………………………… 29

3-2-2-1- سبک حافظ…………………………………………………………………..29

3-2-3- عرفان حافظ………………………………………………………………………30

3-2-4- هنر شاعری حافظ……………………………………………………………..31

3-2- 5- پستی و بلندی شعر حافظ……………………………………………32

3-2-6- تأثیر پیشینیان بر حافظ …………………………………………………..32

3-2-7- حافظ در نظر دیگران…………………………………………………………33

فصل چهارم : ایهام و انواع آن در شعر حافظ…………………………………..36

4- ایهام و انواع آن…………………………………………………………………….. 37

 

 

4-1-دسته بندی انواع ایهام ………………………………………………………………. 37

4-1-1- ایهام های پركاربرد و معروف…………………………………………………37

4-1- 1- ایهام …………………………………………………………………………………37

4-1- 2- ایهام تناسب……………………………………………………………………. 38

4-1- 3- ایهام تضاد ………………………………………………………………… 48

4-1-4- ایهام تَبادر…………………………………………………………………… 53

4-2-ایهام های مطرح شده دركتب بدیعی………………………………..56

4-2-1- ایهام مُجرّده…………………………………………………………………..56

4-2-2- ایهام مُبیّنه …………………………………………………………………58

4-2-3- ایهام موشّح …………………………………………………………………..61

4-2-4- ایهام مُرشّحه…………………………………………………………………63

4-2-5- ایهام تام ………………………………………………………………………..66

4-2-6- ایهام ترجمه……………………………………………………………….. 73

4-2-7- ایهام توكید…………………………………………………………………..79

4-2-8- ایهام مهیّا ………………………………………………………………….80

4-2-9- شبه ایهام یاایهام گونه …………………………………………………….80

4-2-10- ایهام تناسب تلمیحی ……………………………………………….. 84

4-3- ایهام های تازه و نو………………………………………………………… 88

4- 3- 1- ایهام در ایهام تناسب …………………………………………………..88

4- 3- 2- ایهام درایهام تضاد……………………………………………………93

4-3-3 – ایهام در ایهام ترجمه……………………………………………………..95

4-3-4- ایهام پارادوكس ……………………………………………………………..96

4-3- 5- ایهام جناس تام …………………………………………………………..98

فصل پنجم: نتیجه گیری ومنابع ………………………………………………102

5-1- نتیجه‌گیری ………………………………………………………………………103

5-2- نمودار فراوانی انواع ایهام……………………………………………….. 104

5-3- منابع و مآخذ …………………………………………………………………..105

5-4- چكیده ی انكلیسی ……………………………………………………………..109

چکیده:

صناعات بلاغی، از مهمترین عوامل سازنده­ی سبک یک اثر ادبی­اند؛ در واقع شیوه­ به کارگیری یا فراوانی نوع یا انواعی از آنها در تکوین یا تبدیل سبک آثار ادبی بسیار مؤثر است. «ایهام و انواع آن» از جمله­ این صناعاتِ سبک­ سازند كه به كارگیری آن در شعر به حافظ اختصاص ندارد جز این كه ایهام در شعر دیگر شاعران با ایهام در شعر حافظ همان قدر فرق و فاصله دارد كه شعر او با شعر دیگران. ایهام در شعر دیگران صنعتی از صنایع شعری و حُسنی از محاسن كلامی و حالت و كیفیتی عارض بر شعر محسوب می شود؛ در حالی كه در شعر حافظ، روح شعر و كیفیتی جوهری به شمار می رود. در این جستار «ایهام و انواع آن »در غزلهای حافظ مورد بررسی قرار گرفته­ است. اگرچه این صنعت در سبک خراسانی نمونه­هایی دارد فراوانی آن در سبک عراقی تا جایی است كه به كار بردن ایهام و اجتناب از صراحت بیان یكی از   ویژگی های مهم ادبی سبك عراقی به شمار می رود. خواجه ی شیراز با آوردن كلمات و عباراتی گوناگون كه محتمل معانی و مفاهیم گوناگونی هستند، ذهن خواننده را به معنی و مضمونی بدیع رهنمون می شودو این تنیدگی و مناسبات واژگان دراشعارش تا جایی پیش می رود كه گاهی از درون یک ایهام ، ایهامی دیگر می زاید و چه بسا یک ایهام، ذهن خواننده را به ایهام دیگری سوق می دهد كه در پی آن به معنی و مفهوم تازه ای دست می یابد بدون آن كه به این معنای دوم در مفهوم كلی بیت اشاره ای شده باشد و این اعجاز تا جایی پیش می رودكه گاهی معانی و تفاسیر بسیاری از یک بیت به دست می دهد و ممكن است شما، بارها و بارها بیتی را خوانده باشید تا بتوانید به ایهام آن پی ببرید. فراوانی ایهام و انواع آن دربرخی از غزلیّات حافظ گاهی زیاد و بسیار پیچیده­ و رسیدن به آن دشوار است و این شگرد وخیال­پردازی گاه، مرزهای افراط را درمی­نوردد و به‌حدّی می رسد كه گاه در یک بیت از غزلی بیش از چند ایهام را می­توان مشاهده کرد.

فصل اول: بیان مسأله

1-1- بیان مسأله

یكی از موضوعات اساسی ادب فارسی، ویژگی زیباشناسی آن است كه توجّه به آن راز هنرمندی و تصویر آفرینی‌های یک شاعر و یا نویسنده را در یک اثر ادبی بهتر به دیگران می‌شناساند و التذاذ ادبی را در خواننده یا شنونده بر می‌انگیزد و با توجّه به همین زیباآفرینی‌های شاعرانه است كه شاعری در بین دیگران شاخص و ممتاز می‌گردد. با توجّه به اهمّیّت این مسأله، نگاه دقیق و موشكافانه به آرایش‌ها و صور خیال می‌تواند لایه‌های درونی یک اثر را آن چنان كه شایسته و بایسته است، به مخاطبان بنمایاند. لایه‌هایی كه كشف و شناسایی آن از نگاه خواننده‌ی سطحی‌نگر دور می‌ماند. اگرچه سخن‌سنجان در طی سال‌ها متمادی كوشش‌هایی عمیقی در زمینة علوم بلاغی صورت داده‌اند دریای بیكران ادب فارسی هم چنان جای تأمّل و ژرف نگری بسیار دارد. بی گمان ارزنده ترین ویژگی یک اثر كه آن را وارد حوزه ی ادبیّات می كند ، ادبیت آن است كه به باور بسیاری از ادب شناسان،كاركرداصلی ادبیّات است. همان كه در خواننده لذّتی روحانی و معنوی ایجاد می كند و بی تردیدیكی از برجسته ترین ابزارهای ادبیت بخشیدن به كلام ، علوم بلاغی اندكه به سه علم بدیع،معانی و بیان تقسیم می شوند. ایهام وانواع آن كه موضوع محوری این پژوهش است، از موضوعات محوری بدیع است و توجّة نگارنده در این پژوهش به ایهام و انواع آن به دلیل اهمّیّتی است كه این آرایة ادبی در درك و فهم بخش وسیعی از معانی و مفاهیم اشعار حافظ داردكه از دید خوانندة عادی دور می ماند.

2-1- سوال های پژوهش

1ـ گونه‌های ایهام در غزلیّات حافظ كدام است؟

2ـ كدام قسم ایهام در شعر حافظ كاربرد بیشتری دارد؟

3ـ آیا ایهام تازه‌ای در غزل حافظ به چشم می‌خورد؟

3-1- پیشینه پژوهش

یكی از ویژگی‌های مهم و برجستة ادبی در شعر هر شاعر جدا از مسألة مضامین شعری، صور خیال آن است؛ زیرا چنان كه می‌دانیم تقریباً همة صاحب نظران متّفق القول هستند كه آن چه شعر را از هر كلامی متمایز می‌كند، صور خیال است. نظر به اهمّیّت این موضوع، نویسندگان و اهل فن در دوره‌های مختلف و به خصوص در دورة معاصر كتاب‌ها و مقالاتی ارجمند در این زمینه نوشتندكه بعضاً در نوع خود كم نظیر هستند. در این میان گروهی از پ‍ژوهشگران به بررسی جنبه‌ها و عناصر مادّی و معنوی غزلیّات این شاعر فرزانه پرداخته‌اند و هریک پرده از رازی گشوده‌اند كه برای بسیاری از دوستداران این شاعر سترگ تازگی داشته است؛ امّا در این زمینة تحقیقی كارهایی صورت گرفته كه درخور توجه است؛ امّا به نظر می‌رسد آن چنان كه بایسته و شایسته بوده به انواع آن توجّه نشده و حق مطلب به خوبی ادا نگردیده است. همین موضوع نگارندة این سطور را بر آن داشته تا با تلاشی مضاعف به بررسی انواع ایهام در غزل حافظ بپردازد. ازمیان كارهایی كه در این زمینة خاص نگاشته شده است، پنج اثر بیشتر درخور توجّه است كه عبارتند از:                                              

1) ایهامات دیوان حافظ، اثر طاهره فرید                                                                            

2) ایهام در شعر فارسی، محمّد راستگو                                                                            

3) مقالة «ایهام و تناسب در شعر خاقانی و حافظ»، اثر دكتر سیّد ضیاء الدین سجّادی.                      

4) مقالة «سایه روشن ایهام در شعر خاقانی و حافظ»، اثر آقای علی اصغرفیروزنیا.                            

5) مقالة «ایهام و گونه‌های آن در قصاید خاقانی»، اثر احمد غنی‌پور ملكشاه.                                    

لازم به یادآوری است كه در كتاب هایی كه درباره ی ایهام در شعر حافظ كار شده بیشتر به واژه های ایهامی توجّه شده است نه به انواع ایهام ،یعنی؛ نویسندگان، واژه هایی را كه در شعر حافظ، دارای دو یا چند معنی هستند ایهام در نظر گرفته اند. برای نمونه طاهره فرید دركتاب « ایهامات دیوان حافظ » ایهام را درشعر حافظ به سه دسته تقسیم می كند كه عبارتند از : « دستة اوّل : ایهام لفظی ، دستة دوّم : ایهام معنوی، دستة سوّم: ایهام لفظی و معنوی . در ایهام لفظی ممكن است لفظ دارای دو معنی باشد و یا ممكن است لفظ دارای معنی لغوی و مجازی باشد و یا دربیتی، دولفظ به كار رفته كه با هم تجنیس ناقص اند و… و هم چنین انواع ایهام معنوی عبارتنداز : الف) ایهامی كه مربوط به نكات دستوری است . ب) ایهامی كه به معنی لغوی استعمال شده ولی قراین طوری است كه استعاری بودن آن را از چیزی ممكن می سازد و برعكس . ج) گاهی مناسبات طوری است كه استعاره بودن یک كلمه از دو چیز محتمل است و . . . » (فرید،1376 :22 – 17) .                              

راستگو در كتاب «ایهام در شعر فارسی» نیز بعد از تعریف ایهام، گونه های ایهام را چنین برمی شمارد : ایهام چندمعنایی(=توازی) ، ایهام و مجاز ، ایهام و جناس ، ایهام و ابهام ، ایهام و كژتابی، ایهام و نماد و … و بعد به بررسی انواع این ایهام ها می پردازد و در معرفی گونه های ایهام توازی می نویسد : «ایهام توازی برپایة خاستگاه ها و زمینه سازهای گوناگونی كه می تواند داشته باشد به این گونه ها بخش پذیر است: ایهام توازی واژگانی(= سازه ای) ، ایهام توازی ساختاری ، ایهام توازی سازه ای – ساختاری و . . . »(راستگو ، 1379: 28) . اگر چه راستگو به پاره ای ازاقسام ایهام اشاره نموده است و نگاه او به این زیور بدیعی نسبت به نگاه دیگران جامعیّت دارد كامل نیست او نیز به ایهام هایی چون ایهام ترجمه، ایهام تبادر، ایهام تام، ایهام توکید، ایهام عکس، ایهام مبیّنه(آشکار)، ایهام مجرّده(پیراسته)، ایهام مرشّحه(پرورده)، ایهام موشح، ایهام مهیّا ، ایهام در ایهام تناسب،ایهام درایهام تضاد، ایهام در ایهام ترجمه، شبه ایهام یا ایهام گونه، ایهام آمیغی ، ایهام تناسب تلمیحی و ایهام سمعی و… اشاره ای نكرده است . به همین دلیل تمام سعی نگارنده ی این پایان نامه براین است كه به بررسی انواع ایهام درشعر حافظ بپردازد كه جامع ترین و كامل ترین نگاه به اقسام ایهام (به خصوص ایهام های نویافته ) تا به امروز در شعر حافظ باشد.

4-1- فرضیه های پژوهش

سعی نویسنده در این نوشته بر این بوده است كه اقسام شناخته شده و ناشناخته ی ایهام در شعر حافظ را بهتر به مخاطبان بشناسد.

5-1- حدود پژوهش

(1-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..  1

2-1) بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………………………  1

1-3) حدود پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………  2

1-4) سؤال‏‌ها و فرضیه ­ها­ی پژوهش……………………………………………………………………………………………………….   3

(5-1اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….   3

(6-1  روش انجام پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………   3

7-1) سازماندهی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………..   4

فصل دوم-ادبیات موضوع…………………………………………………………………………………………………………………..   5

2-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..   5

2-2) تعریف مفاهیم اولیه تحقیق………………………………………………………………………………………………………….    5

2-2-1) جهانی­شدن………………………………………………………………………………………………………………………………..   5

2-2-2) ابعاد جهانی­شدن……………………………………………………………………………………………………………………….    6

2-2-3) شاخص ­های جهانی­شدن…………………………………………………………………………………………………………..   10

2-2-3-1) شاخص ­های تركیبی…………………………………………………………………………………………………………….   10

2-2-3-2) شاخص ­های غیر تركیبی………………………………………………………………………………………………………   13

2-2-4) نقد شاخص ­های جهانی­شدن…………………………………………………………………………………………………….   15

2-2-5) شاخص جهانی­شدن KOF……………………………………………………………………………………………………….   17

2-2-5-1) شاخص جهانی­شدن اقتصادی KOF……………………………………………………………………………………   18

2-2-5-2) شاخص جهانی­شدن اجتماعی KOF…………………………………………………………………………………..   19

2-2-5-3) شاخص جهانی­شدن سیاسی KOF…………………………………………………………………………………….   20

2-3) تعریف تورم…………………………………………………………………………………………………………………………………….  20

2-3-1) طبقه بندی تورم……………………………………………………………………………………………………………………….­­­­­­­­­­­  20

2-3-1-1) طبقه بندی تورم بر مبنای درجه شدت…………………………………………………………………………….  20

2-3-1-2) طبقه بندی تورم بر مبنای نسبت افزایش قیمت­ها یا افزایش حجم پول…………………………..  21

2-3-1-3) طبقه بندی تورم بر مبنای متناوب و یا عارضه­ای بودن افزایش قیمت­ها …………………………  21

2-3-2) علل و ریشه ­های تورم………………………………………………………………………………………………………………. 21

2-3-2-1) علل عارضی تورم………………………………………………………………………………………………………………..  22

2-3-2-2) علل اقتصادی تورم……………………………………………………………………………………………………………… 22

4-2) نظریات مکاتب مختلف در مورد تورم………………………………………………………………………………………….  25

2-5) مبانی نظری جهانی­شدن اقتصادی و تورم………………………………………………………………………………….  27

2-6) ساز و کار­های اثر­گذاری فرایند جهانی­شدن بر تورم داخلی کشور­ها…………………………………………  29

2-6-1) جهانی­شدن، انگیزه مقامات پولی و تورم………………………………………………………………………………..  29

2-6-2) یکپارچه­شدن نظام تجارت بین­الملل، کاهش نسبی برخی اقلام تجاری و تورم……………………  30

2-6-3) اثر جهانی­شدن بر حساسیت تورم نسبت به نوسانات تولید داخلی………………………………………  30

2-6-4) جهانی­شدن و اثرپذیری تورم داخلی کشورها از شکاف تولید خارجی……………………………………  31

2-7) بر مطالعات تجربی……………………………………………………………………………………………………………  31

2-7-1) پژوهش‏‌های خارجی……………………………………………………………………………………………………………….  32

2-7-2) پژوهش‏های داخلی………………………………………………………………………………………………………………….  34

فصل سوم-روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 

 38

3-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………  38

3-2) معرفی الگوی اقتصاد­سنجی…………………………………………………………………………………………………………   38

3-3) روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….   39

3-4) مزایای استفاده از داده ­های تابلویی…………………………………………………………………………………………….   39

3-5) روش­های تخمین مدل داده ­های تابلویی…………………………………………………………………………………..   40

3-6) انواع آزمون­ها………………………………………………………………………………………………………………………………   04

3-7) متغیر­های موجود در الگو…………………………………………………………………………………………………………..   41

3-8) توصیف اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………   42

فصل چهارم- یافته­ های تحقیق……………………………………………………………………………………………………..   53

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….   53

4-2) تجزیه و تحلیل رابطه­ جهانی­شدن و تورم…………………………………………………………………………….    53

4-3) نتایج حاصل از برآورد مدل برای کشورهای منتخب………………………………………………………………    53

4-3-1) آزمون مانایی در داده‏های ترکیبی……………………………………………………………………………………….    53

4-3-2) آزمون F لیمر……………………………………………………………………………………………………………………….    54

4-3-3) آزمون هاسمن ……………………………………………………………………………………………………………………..    55

4-3-4) برآورد مدل برای کشورهای منتخب……………………………………………………………………………………    55

فصل پنجم- نتیجه ­گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………    57

5-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………   57

5-2) نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………………………..   58

5-3) پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………….   59

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………….   60

پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..   64

پیوست الف) خروجی نرم‎افزار ایویوز حاصل از آزمون مانایی متغیرهای مدل………………………………….    64

پیوست ب) خروجی نرم‎افزار Eviews حاصل از آزمون F لیمر…………………………………………………….    65

پیوست ج) خروجی نرم‎افزار Eviews حاصل از آزمون هاسمن…………………………………………………….    65

پیوست د)خروجی نرم‎افزار Eviews حاصل از برآورد با بهره گرفتن از روش اثرات تصادفی……………..    66

چکیده­ی انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………….   67

فهرست جدولها

جدول(2-1): خلاصه مطالعات تجربی انجام شده در رابطه با جهانی­شدن اقتصادی و تورم……………………   36

جدول (3-1): اطلاعات شاخص جهانی­شدن اقتصادیKOF برای کشورهای منتخب…………………………..   43

جدول (3-2): اطلاعات شاخص تورم برای کشورهای منتخب ………………………………………………………………..  44

جدول(3-3): اطلاعات میانگین تورم وشاخص جهانی­شدن اقتصادی KOF در کشورهای منتخب……..   50

جدول(4-1): نتایج آزمون ریشه واحد LLC  برای متغیرهای پژوهش………………………………………………….   54

جدول(4-2)- نتایج حاصل از آزمون F لیمر برای کشورهای منتخب…………………………………………………….   54

جدول(4-3)- نتایج حاصل از آزمون هاسمن برای کشورهای منتخب……………………………………………………   55

جدول (4-4)- نتایج حاصل از برآورد مدل برای کشورهای منتخب……………………………………………………….   55

فهرست نمودارها

نمودار (3-1): روند تورم کشور الجزایر………………………………………………………………………………………………………  45

نمودار( 3-2): روند تورم کشور بحرین………………………………………………………………………………………………………  45

نمودار (3-3): روند تورم کشور مصر………………………………………………………………………………………………………….  46

نمودار (3-4): روند تورم کشور ایران…………………………………………………………………………………………………………  46

نمودار (3-5): روند تورم کشور اردن…………………………………………………………………………………………………………  46

نمودار (3-6): روند تورم کشور کویت……………………………………………………………………………………………………….  47

نمودار (3-7): روند تورم کشور عمان……………………………………………………………………………………………………….  47

نمودار (3-8): روند تورم کشور قطر………………………………………………………………………………………………………….  47

نمودار (3-9): روند تورم کشور عربستان………………………………………………………………………………………………….  48

نمودار (3-10): روند تورم کشور سودان………………………………………………………………………………………………….  48

نمودار (3-11): روند تورم کشور تونس……………………………………………………………………………………………………  48

نمودار (3-12): روند تورم کشور امارات…………………………………………………………………………………………………..  49

نمودار (3-13): روند تورم کشور یمن………………………………………………………………………………………………………  49

نمودار (3-14): روند تورم کشور مراکش………………………………………………………………………………………………….  49

نمودار3-15) میانگین شاخص جهانی­شدن اقتصادی در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا…  50

نمودار(3-16): میانگین تورم در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا……………………………………….  51

نمودار (3-17): نمودارxy از میانگین تورم و میانگین شاخص جهانی شدن اقتصادی………………………….  52

چکیده

جهانی­شدن به معنای افزایش شتابان حجم مبادلات بین ­المللی کالاها، خدمات و دارایی­ های مالی می­باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر جهانی­شدن اقتصادی بر تورم در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا است. از دیدگاه نظری در مورد تاثیر جهانی­شدن اقتصادی بر تورم  به چهار مجرای عمده اشاره شده است. مجرای اول، اثر‌گذاری فرایند جهانی‌شدن بر انگیزه مقامات پولی برای توسل به سیاست‌های انبساطی می‌باشد. مجرای دوم، اثر گذاری جهانی­شدن بر قیمت­های نسبی است که در تغییر قیمت نسبی کالاهای وارداتی انعکاس پیدا می­ کند. مجرای سوم تاثیر جهانی­شدن بر شیب منحنی فیلیپس می­باشد. مجرای چهارم اثر گذاری شکاف تولید کشور‌های خارجی بر تورم داخلی از طریق جهانی­شدن و تجارت است.