چکیده………………………………………………………………………………………………………………………… 1

فصل اول: طرح مسأله

1-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- بیان مسأله ……………………………………………………………………………………………………………………3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………..4

1-4- پرسش های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….5

1-4-1 پرسش اصلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………..5

1-4-2 پرسش های فرعی تحقیق …………………………………………………………………………………………5

1-5- فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..6

1-5-1 فرضیه اصلی …………………………………………………………………………………………………………..6

1-5-2 فرضیه های فرعی ……………………………………………………………………………………………………6

1-6- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………7

1-6-1 هدف اساسی تحقیق ………………………………………………………………………………………………..7

1-6-2 اهداف فرعی …………………………………………………………………………………………………………..7

1-7- قلمرو تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..7

1-7-1 قلمرو موضوعی تحقیق …………………………………………………………………………………………….7

1-7-2 قلمرو مکانی تحقیق …………………………………………………………………………………………………8

1-7-3 قلمرو زمانی تحقیق …………………………………………………………………………………………………8

1-8- تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی …………………………………………………………………………..8

1-9- متغیرهای مورد بررسی …………………………………………………………………………………………………10

1-9-1 متغیر پیش بین ……………………………………………………………………………………………………….10

1-9-2 متغیر ملاک ……………………………………………………………………………………………………………10

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..12

2-2- فروش ……………………………………………………………………………………………………………………….12

2-3- طراحی افزایش فروش …………………………………………………………………………………………………14

2-4- هماهنگی فروش با بازاریابی رابطه مند ……………………………………………………………………………14

2-5- روش های پیش بینی فروش …………………………………………………………………………………………….15

2-6- قیمت …………………………………………………………………………………………………………………………16

2-6-1 انتخاب هدف از قیمت گذاری …………………………………………………………………………………17

2-6-2 انتخاب روش قیمت گذاری …………………………………………………………………………………….17

2-7- توزیع فیزیکی ……………………………………………………………………………………………………………..18

2-7-1 کانالهای توزیع ……………………………………………………………………………………………………….19

2-7-2 تصمیمات مهم در طراحی کانالهای توزیع ………………………………………………………………….19

2-7-3 نقش کانالهای توزیع ……………………………………………………………………………………………….20

2-7-4 وظایف کانال توزیع ………………………………………………………………………………………………..21

2-8- کیفیت ………………………………………………………………………………………………………………………..22

2-8-1 کیفیت طرح …………………………………………………………………………………………………………..22

2-8-2 کیفیت تطابق(کیفیت اجرا) ………………………………………………………………………………………23

2-9- تعریف سیاست …………………………………………………………………………………………………………..23

2-9-1 سیاست سازمانی ……………………………………………………………………………………………………24

2-9-2 سیاستهای تشویقی برای افزایش فروش ……………………………………………………………………24

2-10- تعریف مشتری ………………………………………………………………………………………………………….25

2-11- شناسایی مشتری ……………………………………………………………………………………………………….25

2-12- تعریف رضایت مشتری ……………………………………………………………………………………………..25

2-12-1 فرایند جلب رضایت مشتری …………………………………………………………………………………26

2-12-2 خدمات ………………………………………………………………………………………………………………27

2-13- میزان تولید ……………………………………………………………………………………………………………….28

2-14- عوامل تولید از نظر اقتصاددانان ……………………………………………………………………………………28

2-15- بازاریابی …………………………………………………………………………………………………………………..29

2-15-1 سیر تکاملی نگرش نسبت به بازاریابی …………………………………………………………………….29

2-15-2 مراحل فرایند بازاریابی …………………………………………………………………………………………30

2-15-3 وظایف بخش بازاریابی …………………………………………………………………………………………31

2-15-4 معیارهای تقسیم بازار ……………………………………………………………………………………………31

2-16- تصمیم گیری و فرایند تحلیل سلسله مراتبی ………………………………………………………………….32

2-16-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….32

2-16-2 تصمیم گیری و فرایند تصمیم گیری ……………………………………………………………………….33

2-16-3 تکنیک های تصمیم گیری گروهی …………………………………………………………………………..33

2-16-3-1 طوفان مغزی …………………………………………………………………………………………………34

2-16-3-2 تکنیک دلفی ………………………………………………………………………………………………….35

 

 

2-16-3-3 تکنیک گروه اسمی ………………………………………………………………………………………..35

2-16-4 فرایند تحلیل سلسله مراتبی ……………………………………………………………………………………36

2-16-5 اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی …………………………………………………………………………..36

2-16-6 مزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبی ………………………………………………………………………….37

2-16-7 مراحل فرایند تحلیل سلسله مراتبی ………………………………………………………………………..38

2-16-7-1 مدل سازی مسأله تصمیم ………………………………………………………………………………..39

2-16-7-2 مقایسه اهمیت و ارجحیت ………………………………………………………………………………40

2-16-7-3 محاسبه وزن های نسبی ………………………………………………………………………………….41

2-16-7-4 سازگاری در قضاوت ها …………………………………………………………………………………42

2-16-8 استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی در تصمیم گیری گروهی …………………………………43

2-16-9 نحوﺓ مدل سازی ………………………………………………………………………………………………..44

2-17- بیانیه مأموریت پتروشیمی خراسان ……………………………………………………………………..48

2-18- برنامه ریزی استراتژیک پتروشیمی خراسان ………………………………………………………………48

2-19- واحد فروش پتروشیمی خراسان ……………………………………………………………………………….48

2-19-1 انواع فروش ………………………………………………………………………………………………………….48

2-19-2 بورس ………………………………………………………………………………………………………………….48

2-20- طبقه بندی و استاندارد کالا …………………………………………………………………………………………..49

2-20-1 طبقه بندی کالا ………………………………………………………………………………………………………49

2-20-2 تعریف استاندارد ……………………………………………………………………………………………………49

2-21- سفارشات و کنترل موجودی(تدارکات) در پتروشیمی خراسان ………………………………………….49

2-21..-1 عملیات انبارها …………………………………………………………………………………………………….50

2-21-2 تعریف M.E.S.C ……………………………………………………………………………………………….

2-22- عوامل مؤثر بر قیمت فرآورده های پتروشیمی تولید شده در داخل …………………………………..50

2-23- سابقة تحقیقات و مطالعات انجام گرفته ………………………………………………………………………..51

2-23-1 تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور ………………………………………………………………….51

2-23-2 تحقیقات صورت گرفته در خارج کشور …………………………………………………………………53

2-24- چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………..53

2-25- مدل مفهومی تحقیق …………………………………………………………………………………………………..54

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..56

3-2- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………56

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………57

3-4- نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………………………….57

3-5- تعیین حجم نمونه ……………………………………………………………………………………………………….57

3-6- روش های جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………..58

3-6-1 پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………58

3-6-2 روش کتابخانه­ای (منابع ثانویه) ……………………………………………………………………………….59

3-7- روایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………..59

3-8- پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………….60

3-9- ابزار تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..62

4-2- گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………62

4-3- سوألات عمومی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………62

4-3-1 فراوانی جنسیت پاسخگویان ……………………………………………………………………………………62

4-3-2 فراوانی مدرک تحصیلی پاسخگویان …………………………………………………………………………63

4-3-3 فراوانی سوابق بیمة اعضای نمونه …………………………………………………………………………….63

4-4- فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………64

4-4-1 فرضیه اصلی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….64

4-4-2 فرضیه فرعی اول تحقیق …………………………………………………………………………………………66

4-4-3 فرضیه فرعی دوم تحقیق …………………………………………………………………………………………67

4-4-4 فرضیه فرعی سوم تحقیق ………………………………………………………………………………………..68

4-4-5 فرضیه فرعی چهارم تحقیق ……………………………………………………………………………………..69

4-4-6 فرضیه فرعی پنجم تحقیق ………………………………………………………………………………………71

4-4-7 فرضیه فرعی ششم تحقیق ………………………………………………………………………………………72

4-4-8 فرضیه فرعی هفتم تحقیق ……………………………………………………………………………………….73

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..77

5-2- یافته های حاصل از بررسی فرضیه اصلی تحقیق …………………………………………………………….77

5-3- یافته های حاصل از فرضیه های فرعی تحقیق ………………………………………………………………..77

5-3-1 یافته های حاصل از فرضیه فرعی اول تحقیق ……………………………………………………………79

5-3-2 یافته های حاصل از فرضیه فرعی دوم تحقیق ……………………………………………………………79

5-3-3 یافته های حاصل از فرضیه فرعی سوم تحقیق …………………………………………………………..80

5-3-4 یافته های حاصل از فرضیه فرعی چهارم تحقیق ………………………………………………………..80

5-3-5 یافته های حاصل از فرضیه فرعی پنجم تحقیق ………………………………………………………….81

5-3-6 یافته های حاصل از فرضیه فرعی ششم تحقیق ………………………………………………………….81

5-3-7 یافته های حاصل از فرضیه فرعی هفتم تحقیق ………………………………………………………….82

5-4- بحث و بررسی …………………………………………………………………………………………………………..82

5-5- محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………..84

5-6- پیشنهادات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….85

5-7- پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………..85

فهرست منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………….87

فهرست منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………….90

فهرست منابع اینترنتی …………………………………………………………………………………………………………..92

پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………………..93

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………….107

چکیده:

با گسترش رقابت و اشباع شدن بسیاری از بازارها و تغییرات پیوسته در محیط و تركیب جمعیت، شركتها با این واقعیت روبه رو شدند که، امروزه هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد و اینك شركتها برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار باید مبارزه كنند. بنابراین هزینه های جذب مشتریان جدید رو به افزایش نهاده است.

پایان نامه حاضر تحقیقی است که به منظور تعیین و رتبه بندی عوامل مؤثر بر فروش در پتروشیمی خراسان با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، انجام گردیده است تا ضمن بررسی نتایج آن، راه حل های لازم برای تحت تأثیر قرار دادن فروش شرکتها، ارائه گردد.

از عناصر آمیخته بازاریابی جهت فرضیات این تحقیق استفاده گردیده است که 298 نسخه از پرسشنامه پس از تعیین روایی و پایایی بین اعضای نمونة جامعه آماری توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از تحقیق، از نرم افزار Expert Choice استفاده گردیده است که در نهایت به ترتیب هفت معیار قیمت محصولات پتروشیمی، توزیع فیزیکی محصولات پتروشیمی، کیفیت محصولات پتروشیمی، سیاست فروش محصولات پتروشیمی، رضایت مشتریان محصولات پتروشیمی، میزان تولید محصولات پتروشیمی و شیوة بازاریابی محصولات پتروشیمی، معیارهای اصلی مؤثر بر فروش محصولات شرکت پتروشیمی خراسان شناخته شدند.

فصل اول: طرح مسأله

1-1- مقدمه

فروش یکی از عوامل زیرمجموعه بازاریابی است، به عبارتی فروش انتهائی‌ترین عملیات بازاریابی در یک معامله است ولی در عین حال شروع یک رابطه بلندمدت با مشتریان است. در شکل‌گیری این رابطه بلندمدت، به ‌نحوی که منجر به پیوند دائمی با مشتریان بشود مهندسی تمامی عملیات (اعم از موفق و ناموفق) ضروری است. نمایندگان با تجربه فروش، می دانند که حضور در بازار، یکی از تاکتیکهای لازم برای بهره برداری از سفارشات است. آنهایی كه می خواهند مشتری بیشتری جذب كنند، باید هوش و شخصیت برتری داشته باشند و حتی نوع لباس پوشیدن، صحبت كردن و راه رفتنشان هم اهمیت پیدا می كند. رقابت در فروش، مثل رقابت در مسابقات ورزشی است كه اگر دائم آموزش نبینید و تمرین نكنید، رقبا از شما جلو می زنند. با توجه به برنامة بازاریابی فروشنده یا به عبارتی برنامة فروش باید به گونه ای باشد که نیاز مشتری را برطرف کرده یا سایر اقدامات امروزی فروشندگی که در ادامه تحت عناوین دیگری بررسی خواهیم کرد. (عالی 1381، 130)

با توجه به اهمیت فروش در سازمانها، در این تحقیق برآنیم تا ابتدا عوامل مؤثر بر فروش در شرکت پتروشیمی خراسان را تعیین و سپس رتبه بندی کنیم.

2-1- بیان مسئله

تا فروشی صورت نگیرد، اتفاقی نمی افتد. فروشندگان از جمله مهمترین مردم اجتماع هستند. بدون فروش، تمام جامعه در سکون و سکوت فرو می رود. آفرینندگان واقعی ثروت در جامعه واحدهای تجاری و بازرگانی هستند. واحدهای تجاری همه ی تولیدات و خدمات را تولید می کنند. واحدهای تجاری همه سود و ثروت را خلق می کنند. فروشندگان حیاتی ترین اشخاص در هر فعالیت اقتصادی هستند. بدون اینکه فروشی در کار باشد، بزرگترین و پیچیده ترین شرکتها متلاشی می شوند. فروش در اقتصاد و بازار آزاد در حکم شمع موتور اتومبیل است. رابطه مستقیمی میان موفقیت جامعه فروش و موفقیت تمام کشور وجود دارد. هر چه سطح فروش شاداب تر و مرتعش تر باشد، صنعت به همان اندازه با موفقیت و سودمندی بیشتری روبرو می گردد. فروشندگان برای طرز زندگی شما یک ضرورت هستند. امروزه، بهترین شرکتها آنهایی هستند که بهترین فروشندگان را در اختیار دارند.( تریسی[1] 1384، 27)

مراحل فرایند فروش عبارتنداز:

1- مشتری یابی: وضعیتی است که شما و مخاطبتان به این نتیجه می رسید که هر دو علاقمند به بحث کردن هستید.

2- گفتگو: در این مرحله شما اطلاعاتی از نیازهای مشتری خود به دست می آورید. چون می خواهید بدانید در مرحله عرضه کردن چه باید بگویید. در بیشتر موارد این مرحله شکل اولین گفتگوی حضوری را به خود می گیرد و با توضیح خلاصه ای در مورد کالا و یا خدمات شما و تأیید مشتری به پایان می رسد.

3- عرضه کردن: در این مرحله شما به شرح جزئیات در مورد فواید کالا و یا خدمات خود به عنوان فوایدی که به طور مستقیم در ارتباط با آن مشتری به خصوص هستند، می پردازید.

4- قرارداد بستن: یعنی در خواست توأم با اطمینان برای فروش، بدون دوقطبی کردن رابطه.(شیفمن[2] 1379،31)

دنیای امروز، دنیای تحولات سریع و گسترده در تمام ابعاد است. آنچه به یقین می توان گفت این است که چنانچه کشوری به هر علت نتواند به این موج شتابان فراگیر بپیوندد، در آینده ای نه چندان دور، در صحنه رقابت های بین المللی به حاشیه رانده می شود و بسیاری از فرصت های کسب و کار را به سود دیگران از دست می دهد.

3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

اغلب سازمان های کشور از توجه و درک این نکته اساسی و بنیادی غافل بوده اند که اصولاً نه تنها ارائه تا خدمات و یا انجام فعالیت های مختلف همچون سیاستگذاری ،فروش و عرضه می بایست برای مشتری و عوامل موثر بر فروش و تامین رضایت آن انجام شود بلکه سزاوار و شایسته است کلیه تجهیزات و امکانات منابع فیزیکی و مادی و … و همه توانمندی سازمان در جهت تأمین وفاداری کامل مشتری ، منطبق و به کار گرفته شود و به عبارت دیگر تمامی فعالیتهای نرم افزاری و تجهیزات سخت افزاری می بایست مبین و نشان دهنده خواست و انتظار مشتری باشد تا آن جا که پیتر دراکر   معتقد است “هدف تجارت خلق فروش موثر است، سود هدف نیست بلکه پاداش هدف است . “

ازضروریات این تحقیق آن است که با توجه به جنبه های رقابتی شدن امروزه شرکتها، بالا بردن فروش محصولات شرکت از اهمیت زیادی برخوردار است. ازطرفی دیگر با به حداکثر رساندن مصرف، رضایت مشتری، حق انتخاب، کیفیت زندگی، مقدار فروش محصولات پتروشیمی را افزایش دهیم که یکی از اهداف بازاریابی به حداکثر رساندن مصرف می باشد که به نوبه خود تولید را به حداکثر می رساند. یکی دیگر از اهداف بازاریابی ارتقاء کیفیت محصولات است. البته این امر فقط محدود به کمیت، موجود بودن و هزینه کالا نیست بلکه کیفیت فیزیکی و فرهنگی محیط زیست را نیز شامل می گردد.(کاتلر[2]وآرمسترانگ[3] 1379، 52)

در کار فروش، حوزه های کلیدی و تعیین کننده ای وجود دارند. نتایجی که در هر یک از این زمینه ها به دست می آورید، موقعیت کلی و حد درآمد شما را مشخص می سازند. هفت زمینه مهم کار فروش عبارتند از: مشتریان احتمالی، ایجاد ارتباط موثر، شناخت نیازها، ارائه، پاسخگویی به اعتراضات، قطعی کردن فروش، فروش مجدد و مراجعات بعدی. ( تریسی 1384، 13)

[1] . peter Druker

[2]. Kotler

فهرست مندرجات:

چکیده …………………………………… 0

فصل اول : کلیات طرح…………………………………. 1

مقدمه…………………………………. 1

1-1- بیان مسئله تحقیق…………………………………. 1

1-2- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق………………………….. 2

1-3- اهداف تحقیق…………………………………. 3

1-4- سؤالات تحقیق…………………………………. 3

1-5- فرضیه های تحقیق…………………………………. 3

1-6- مدل تحقیق…………………………………. 4

1-7- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی…………………………………. 5

1-8- روش پژوهش…………………………………… 8

1-9- قلمرو تحقیق…………………………………. 8

1-10- جامعه آماری و برآورد حجم نمونه…………………………………. 8

1-11- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………. 8

فصل دوم:ادبیات نظری و پیشینه تحقیق…………………………………. 10

مقدمه…………………………………. 10

2-1- بخش اول – ادبیات نظری…………………………………. 12

2-1-1- تعریف مشتری………………………………….. 12

2-1-2- تفاوت‌های کالا با خدمات…………………………………… 12

2-1-3- انواع مشتری………………………………….. 13

2-1-4- اهمیت مشتری………………………………….. 13

2-1-5- نیاز مشترى………………………………….. 14

2-1-6- كسب رضایت مشترى دو شرط اساسى دارد………………………………… 14

2-1-7- مراحل ایجاد و گسترش فرهنگ مشتری مداری……………………………. 15

2-1-8- انواع دسته بندی مشتریان…………………………………. 17

الف – دسته بندی مشتریان بر اساس نیاز…………………………………. 17

ب – دسته بندی مشتریان بر اساس خدمات…………………………………… 18

ج- دسته بندی مشتریان بر اساس وفاداری………………………………….. 18

2-1-9- درجه بندی مشتری و نوع رفتار او…………………………………. 18

2-1-9-1- مشتری راضی………………………………….. 18

2-1-9-2- مشتریان ناراضی………………………………….. 19

2-1-9-3- مشتریان خشمگین………………………………….. 19

2-1-9-4- مشتری شاد…………………………………. 20

2-1-9-5- مشتریان به وجد آمده (شیفته)…………………………………. 20

2-1-10- مفهوم مشتری………………………………….. 20

2-1-110- نیازها و انتظارات مشتری………………………………….. 20

2-1-12- به طورکلی نیازها و توقعات مشتریان بیشتر حول محورهای زیر است…………….. 21

* مشتریان داخلی………………………………… 21

* مشتریان خارجی………………………………… 21

2-1-13- مهمترین اثرات رضایت مشتری بر فرایندهای سازمان…………………………………. 21

2-1-14- ازنظر موسسه، رضایت مشتری حاصل یک سیستم سه قسمتی است که عبارتند از……. 22

2-1-15- فرایند ارزیابی رضایتمندی، حداقل بر دو عامل مداخله‌گر تاكید دارد…………. 24

2-1-16- ابعاد رضایت مشتری………………………………….. 26

الف- رضایت مختص تعامل: …………………………………26

ب- رضایت تجمعی:………………………………… 26

2-1-18- مدل‌های شكل‌گیری رضایت مشتری………………………………….. 27

2-1-18-1- مدل شکل گیری رضایت مشتری دیواندری و دلخواه……………….. 27

2-1-18-2- مدل شکل گیری رضایت مشتری گروه آندرسون و سولوان……………. 28

2-1-18-3- مدل شکل گیری رضایت مشتری گروه حانسون و فورنل……………….. 29

2-1-18-4- مدل شکل گیری رضایت مشتری گروه صفاری نژاد و رحیمی………………. 30

2-1-19- مدل‌های سنجش رضایت مشتری………………………………….. 30

2-1-20-برخی دلایل که سازمانها ترغیب به مطالعه در بخش کیفیت خدمات می شوند ……. 31

2-1-21- تعریف خدمات…………………………………… 32

2-1-22- مفهوم کیفیت………………………………… 34

2-1-23- ابعاد کیفیت خدمات…………………………………35

2-1-24- مدل های مختلف کیفیت خدمات ………………………………… 36

1- پاراسورامان و همکارانش در آمریکا …………………………………36

2- جانستون و همکارانش در انگلیس …………………………………36

3- مدل لهتینن و لهتینن، این دو تحقیق سه بعد برای کیفیت خدمات ارائه كرده‌اند……. 37

 

 

4- پیتر سنگه ………………………………… 37

5- هرم سازمانی واژگون………………………………… 38

2-1-25- دسته بندی مدل های کیفیت خدمات برمبنای مدیریت کیفیت استراتژیک………. 39

2-1-25-1- مدل تحلیل شکافهای پنج گانه کیفیت خدمات…………………………………… 40

2-1-25-2- مدل تحلیل شکاف های هفت گانه کیفیت خدمات ………………………………… 41

2-1-25-3- مدل بهبود کیفیت خدمات سازمانی………………………………….. 42

2-1-25-4- مدل سلسله مراتب کیفیت خدمات…………………………………… 43

2-1-26- کنترل فرایند خدمات…………………………………… 44

2-1-27- ارتباط کیفیت با رضایت…………………………………… 44

2-1-28- در خصوص مدل سروکوال (مدلی که محقق آن را مبنای کار خود قرار داد)……. 46

2-2- :بخش دوم : تاریخچه و سابقۀ موضوع تحقیق…………………………………. 53

2-2-1- تحقیقات انجام شده در سطح بین الملل………………………………… 53

2-2-2- تحقیقات انجام شده در سطح ایران …………………………………54

2-3- :بخش سوم : معرفی سازمان امور مالیاتی ، مالیات ، مودی……………………. 58

2-3-1- تاریخچه…………………………………. 58

2-3-2- تشکیل سازمان امور مالیاتی کشور…………………………………. 59

2-3-3- مفهوم مالیات…………………………………… 60

2-3-4- تعاریف گوناگون از مالیات…………………………………… 60

2-3-5- اصول توجیهی اخذ مالیات…………………………………… 61

2-3-5-1- اصل اثر سیاسی…………………………………..62

2-3-5-2- اصل اثر اجتماعی………………………………….. 62

2-3-5-3- اصل اثر اقتصادی………………………………….. 63

2-3-6- اهمیت مالیات…………………………………… 63

2-3-7- اهداف مالیات………………………………….. 65

2-3-8- اهداف مهم دولتها درزمینه مدیریت مالیاتی………………………………….. 66

2-3-9- اهداف نظام مالیاتی………………………………….. 67

2-3-10- مشخصه های مهم یک نظام مالیاتی………………………………….. 67

2-3-11- بررسی نظام مالیاتی و اقتصادی ایران…………………………………. 68

2-3-12- بررسی عملکرد نظام مالیاتی………………………………….. 69

2-3-13- نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی…………………………. 70

2-3-14- بررسی عوامل موثر بر فرار از پرداخت مالیات………………………………. 71

2-3-15- مشخصات یک سیستم مالیاتی مناسب…………………………………… 72

2-3-16- مشکلات ساختار کنونی نظام مالیاتی………………………………….. 73

2-3-17- فرهنگ مالیاتی………………………………….. 73

فصل سوم : روش شناسی تحقیق ( متدولوژی )………………………………… 76

مقدمه…………………………………. 76

3-1- روش تحقیق…………………………………. 76

3-2- جامعه آماری و برآورد حجم نمونه…………………………………. 77

3-3- حجم نمونه و روش اندازه گیری…………………………………. 77

3-4- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات………………………………….. 78

اعتبار( روایی ) و پایایی ( اعتماد پذیری ) پرسشنامه…………………………………. 78

اعتبار( روائی )…………………………………. 79

پایایی( اعتماد پذیری )…………………………………. 79

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق…………………………………. 82

مقدمه…………………………………. 82

4-1- بخش اول : ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان……………. 82

4-1-1- جنسیت پاسخگویان…………………………………. 82

4-1-2-سن پاسخگویان…………………………………. 83

4-1-3- سطح تحصیلات پاسخگویان…………………………………. 83

4-2- توصیف و تحلیل متغیرهای تحقیق ………………………………… 84

4-2- بررسی فرضیه های تحقیق…………………………………. 84

4-2-1- آزمون کلموگروف اسمیرنوف………………………………….. 84

4-2-2- آزمون سوال اصلی…………………………………. 84

4-3-3- آزمون سطح معنی داری ابعاد پنجگانه…………………………………. 85

4-4- رتبه بندی شاخص ها …………………………………88

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………….. 90

مقدمه………………………………… 90

5-1- جمع بندی و نتیجه گیری………………………………… 90

5-2- مقایسه نتایج این تحقیق با تحقیقات پیشین…………………………………. 91

5-3- نتایج به دست آماده از آمار توصیفی ………………………………… 92

5-4- پیشنهادها………………………………… 93

5-4-1- پیشنهادها بر اساس نتایج یافته های تحقیق………………. 93

قابلیت اعتبار ………………………………… 93

پاسخگویی………………………………… 93

همدلی…………………………………94

اطمینان خاطر ………………………………… 94

شواهد ملموس و فیزیکی………………………………… 95

5-4-2- پیشنهادها برای محققین آتی………………………………… 96

ب ) مدل عمومی سنجش رضایتمندی دریافت کنندگان کالا و خدمت از موسسات دولتی……. 96

5-4-3- سایر پیشنهادها ………………………………… 99

5-5- تحلیل یافته ها و اولویت بندی فرضیه ها با بهره گرفتن از آزمون فریدمن…….. 99

5-6- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………. 100

منابع و ماخذ…………………………………

Abstract …………………………………

چکیده:

قریب به یک قرن است که از برقراری نظام نوین اداری و مالی ایران می گذرد ، با توجه به نقش مهمی که مالیات به عنوان منبع درآمدی و ابزاری در جهت رسیدن به اهداف سیاستهای مالی دولت ایفا می‌كند ، لازم است گامهایی در طریق ایجاد تفاهم با جامعه در ارتباط با مسئله مالیات برداشته شود . بدین ترتیب پژوهشگر بر آن شد تا سطح رضایتمندی مودیان مالیاتی که در واقع شاهرگ اصلی نظام مالیاتی هستند را بسنجد و با انعکاس مشکلات مودیان مالیاتی به مسئولین محترم مربوطه در جهت بهبود سیستم مالیاتی ایران و افزایش رضایتمندی خدمتی را ایفا کرده باشد .

جامعه آماری این پژوهش را مودیان مالیاتی غرب تهران تشکیل می دهند . از روش
نمونه گیری تصادفی استفاده شده است ، پرسشنامه استاندارد مدل سروکوال مورد مطالعه قرار گرفت و با مشاوره با استاد محترم راهنما متخصصین سازمان امور مالیاتی پرسشنامه محقق ساخته جهت
نظر سنجی از مودیان مالیاتی غرب تهران آماده شد ( روایی ) . و برای بدست آوردن پایایی پرسشنامه از روش دو نیمه سازی ( جدا سازی ) و روش آلفای كرونباخ استفاده شده است. پرسشنامه ها پس از تکمیل توسط پاسخگویان وارد نرم افزار SPSS شده در ادامه بسته به ماهیت داده ها و سطح مقیاس آن‌ ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در واقع داده‌های این تحقیق با بهره گرفتن از فنون آمار توصیفی و آمار استنباطی مناسب با داده ها جمع آوری شده در مقیاس رتبه ای در طیف لیكرت تجزیه و تحلیل گردیده است. در توصیف داده‌های تحقیق از پارامترهای مرکزی و پراکندگی مناسب
( نظیر میانه ، مد ، انحراف چارکی ) و نمودار بنا بر ماهیت متغیراستفاده می‌شود. و از روش های آمار ناپارامتریک شامل آزمون های کای دو ، آزمون رتبه های علامت دار ویلکاکسون ، آزمون رتبه بندی فریدمن جهت آزمون فرضیات تحقیق استفاده شده است .

پس گردآوری داده ها وتحلیل آماری مشاهده شد میزان رضایتمندی از كیفیت خدمات سازمان امور مالیاتی در اداره غرب تهران کمتر از حد انتظارات مودیان مالیاتی می باشد . در پایان محقق پیشنهاداتی جهت رفع موانع رضایتمندی مودیان مالیاتی ارائه نمود . امید است این تحقیق كوچك راهگشای محققین و مسئولین محترم مالیاتی باشد .

فصل اول: کلیات طرح

مقدمه:

مالیات از دیر باز یکی از مهم‌ترین راه های متداول کسب درآمد دولت محسوب می‌شود و همچنین به عنوان مهم‌ترین ابزار اجرای سیستم‌های مالی دولت در تدوین سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و توزیع مناسب و مجدد درآمدها، مهار تورم، تسریع در رشد اقتصادی و جهت دادن به سرمایه گذاری‌ها و … تنها در صورت داشتن یک نظام مالیاتی کارا میسّر خواهد بود. با توجه به اهمیت نظام مالیاتی در اقتصاد کشورمان و نیز با عنایت به حساسیت امر وصول مالیات در بخش مالیات بر شرکت‌ها و تأثیر آن در رشد اقتصادی کشور، این تحقیق می‌کوشد تا با بررسی رضایت مؤدیان مالیاتی و اهمیت عوامل مربوطه در وصول مالیات در ایران، پیشنهاداتی جهت رفع تنگناها ارائه نماید.

در این فصل ابتدا مسئله را از زوایای مختلف بررسی کرده و ضرورت و اهمیت این تحقیق شرح داده شده است. سپس اهداف و فرضیات تحقیق، جهت تشریح آنچه در جستجوی شناخت آن هستیم بیان شده است. همچنین در راه انجام این تحقیق بادشواری‌هایی‌ مواجه بودیم که جهت استفاده سایر محققین به برخی از آن‌ ها اشاره شده است. در نهایت با تعریف برخی از اصطلاحات تخصصی و خاص این تحقیق فصل را به پایان خواهیم برد.

1-1- بیان مسئله تحقیق

یکی از مهم‌ترین تحولاتی که در زمینه فلسفه‌های بهبود کیفیت در آخرین دهه قرن بیستم به وقوع پیوست، موضوع اندازه‌گیری میزان رضایت مشتری بوده است که امروزه به عنوان یکی از الزامات اصلی سیستم‌های مدیریت کیفیت در کلیه مؤسسات و بنگاه های کسب و کار شناخته شده است .کیفیت در سازمان‌های خدماتی در طی فرایند ارائه خدمت و در تقابل بین مشتری و ارائه دهنده خدمت رخ می‌دهد. برای سنجش کیفیت خدمات، در واقع باید تفاوت بین آنچه که مشتریان احساس می‌کنند که باید دریافت کنند و آنچه که به طور واقعی ارائه می‌شود مورد سنجش قرار گیرد.یکی از معضلات عمومی کشورهای در حال توسعه، سیاستگذاری برای تثبیت اقتصادی است، یکی ازابزارهای مهم دولت‌ها در این راستا وصول مالیات و توزیع مجدد آن برای به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی است. (صدقی، سیدجوادین، مطلّبی وحسینی 1388) . یقیناً یک نظام مالیاتی کارا یکی از عوامل موثر در اجرای برنامه های توسعة اقتصادی کشور و ایجاد انگیزه برای برای فعالیت‌های اقتصادی محسوب می شود. متاسفانه یکی از مباحثی که از دیرباز در نظام مالیاتی ایران وجود داشته و دارد مسأله نارضایتی مؤدیان مالیاتی از سیستم وصول مالیات می باشد . شاید سیاست های مالیاتی را بتوان سیاستی در جهت افزایش تحرك، پویایی و حركت جامعه به سمت توسعه تلقی كرد. نظام مالیاتی تركیبی ازدستگاه مالیاتی، مؤدیان مالیاتی، قانون و روش های عملیاتی است. ازاین رو، برای ترسیم موقعیت نظام مالیاتی باید به جنبه‌های درونی آن از جمله روش های عملیاتی و مؤدیان توجه نمود. نظام مالیاتی بهترین راه شفافیت درآمدها است، لذا آمار و تصویر ایجاد شده در یک نظام مالیاتی كارآمد و عادلانه می تواند خود كنترل كننده ای جهت ارتقاء سطح كارآمدی اقتصاد باشد و می‌تواند اطلاعات مورد نیاز را برای برنامه ریزی عمومی كشور فراهم سازد.

حال با توجه به اهمیت موضوع مالیات، رضایت مودیان مالیاتی به عنوان دارایی‌های سازمان امور مالیاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با شناخت میزان رضایتمندی مودیان از سازمان امور مالیاتی ، سازمان می‌تواند نقاط ضعف خود در زمینه ارتباط با ارباب رجوع را مرتفع سازد تا مودیان مالیاتی با رضایت بیشتری به سازمان مراجعه و اقدام به پرداخت مالیات کنند. مسئله اساسی و سؤال اصلی در این تحقیق ” رضایتمندی مودیان مالیاتی از کیفیت خدمات ارائه شده اداره مالیاتی غرب تهران چگونه است؟ “می باشد.

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

امروزه بسیاری از مؤسسات و سازمان‌های موفق دولتی و غیر دولتی، مفاهیم اولیه و جدید بازاریابی را پذیرفته‌اند و طبق آن عمل می‌کنند. آن‌ ها دریافته‌اند که توجه و تمرکز بر نیازهای مشتریان به معنای توجه به کیفیت محصول و ارائه خدمات به مخاطبان است. سازمان‌های دولتی نیز از این امر مستثنی نیستند. آن‌ ها نیز بر اساس طرح تکریم ارباب رجوع در سازمان‌ها ملزم به اجرای سیاست‌هایی مشتری مداری و افزایش رضایتمندی آن‌ ها هستند.(الوانی و ریاحی، 1382) . سازمان امور مالیاتی کشور نیز به علت ارتباط با افراد حقیقی و حقوقی، سازمان‌های دولتی و خصوصی و همچنین نقش ویژه‌ای که در اقتصاد کشور ایفا می‌کند نیاز به برقراری ارتباط صحیح با مودیان دارد.(صدقی، سیدجوادین،مطلّبی و حسینی، 1388) . یكی از راه‌های شناخت مسایل و مشكلات در تمامی سازمان‌ها بررسی دیدگاه‌ها و نظرات مخاطبان و از همه مهم‌تر مشتریان آن‌ ها است. مدیران سازمان امور مالیاتی نیز همانند سایر سازمان‌ها، جهت تصمیم‌گیری بهتر در خصوص خدمات ارائه شده، نیازمند آگاهی از میزان رضایت مودیان مالیاتی از عملكرد خود هستند. سنجش و مطالعه نگرش مودیان مالیاتی آن‌ ها را یاری می‌كند تا نقاط ضعف و قوت خود را بهتر بشناسند و در جهت رفع آن‌ ها برنامه‌ریزی كنند.

3-1- اهداف تحقیق

• اهداف پژوهش………………………………………………………………………………..12

1-4-1- اهداف كلی …………………………………………………………………………………..12

1-4-2- اهداف اختصاصی …………………………………………………………………………12

• فرضیه ها……………………………………………………………………………………….12

1-5-1- فرضیه های اصلی………………………………………………………………………..12

• تعریف نظری وعملیاتی متغیرها………………………………………………………13

1-6-1-تعریف نظری ………………………………………………………………………………..13

1-6-1-1- رفتارهای صمیمی كلامی وغیركلامی ………………………………………….13

1-6-1-2- رفتار نامناسب معلم …………………………………………………………………13

1-6-1-3- ادراك دانش آموزان …………………………………………………………………13

1-7-1- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………13

1-7-1-1- رفتارهای صمیمی كلامی وغیركلامی…………………………………………..14

1-7-1-2 رفتار نامناسب معلم …………………………………………………………………..14

1-7-1-3 – ادراك دانش آموزان …………………………………………………………….14

فصل دوم : پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………16

2-2-ادراك دانش آموزان ……………………………………………………………………….16

2-2-1 – ادراك واهمیت آن ……………………………………………………………….18

2-2-2 – ادراك مثبت از معلمان وارتباط كلامی تعاملی ………………………….21

2-2-3- تفاوت های فرهنگی در ادراك وارتباط تعاملی كلامی ……………….24

2-2-4- پژوهش های مربوط به ادراك دانش آموزان……………………………….24

2-3- انتظارات دانش آموزان………………………………………………………………….30

2-3-1- پژوهش های مربوط به انتظار دانش اموزان …………………………………31

2-4- نظریه در مورد صمیمیت كلامی وغیر كلامی ………………………………….35

2-4-1- تفاوت های فرهنگی در صمیمیت جویی غیر كلامی…………………….42

2-4-2- جو مدرسه وتاثیر آن برادراك ………………………………………………….44

2-4-3- روابط دانش آموز – معلم ………………………………………………………..48

2-4-4 -پژوهش های مربوط به رفتارهای صمیمی كلامی………………………..54

2-5- نظریه در مورد رفتار نامناسب معلمان ………………………………………….57

2-5-1- انواع ارتباطات در هر فرهنگ…………………………………………………..64

2-5- 2- اعتبارمعلم ……………………………………………………………………………65

2-5-3 – پژوهش هایی در مورد رفتار نامناسب معلمان ………………………….66

2-6 – خلاصه فصل……………………………………………………………………………….72

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………….74

3-2- طرح پژوهش ……………………………………………………………………………….74

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………76

3-4- نمونه وروش آمار گیری ……………………………………………………………….76

3-5- ابزار اندازه گیری ………………………………………………………………………..76

3-5-1 -پرسشنامه معیار انتظار از معلم ………………………………………………76

3-5-2 -پرسشنامه بازنگری سناریو……………………………………………………77

3-5-3-پرسشنامه معیاراعتبار………………………………………………………….78

3-6- روایی واعتبار پرسشنامه ها………………………………………………………79

3-7-روش تجزیه وتحلیل داده ها……………………………………………………..79

3-8- ملاحظات اخلاقی ……………………………………………………………………79

فصل چهارم : تجزیه وتحلیل داده ها

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………….82

4-2- تحلیل استنباطی فرضیه های پژوهش………………………………………82

4-2-1 -فرضیه اول …………………………………………………………………………82

4-2-2-فرضیه دوم…………………………………………………………………………85

4-2-3-فرضیه سوم……………………………………………………………………….89

4-2-4-فرضیه چهارم…………………………………………………………………….97

 

4-2-5-فرضیه پنجم……………………………………………………………………..102

فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………110

5-2- تبیین یافته ها……………………………………………………………………..110

5-2- 1-ادراك وانتظارات دانش آموزان…………………………………………..115

5-2-2- رفتار معلمان …………………………………………………………………..117

5-3-محدویت های پژوهش………………………………………………………….120

5-4 – پیشنهادات…………………………………………………………………………121

5-4-1- پیشنهادات پژوهشی………………………………………………………..121

5-4-2-پیشنهادهای كاربردی…………………………………………………………121

منابع فارسی …………………………………………………………………………………..122

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………..128

پیوست ها……………………………………………………………………………………….

 

چكیده :

هدف از تحقیق حاضر بررسی ادراك دانش آموزان از تخطی رفتار معلمان دررفتارهای صمیمی كلامی و غیرکلامی توسط دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه دوره دوم متوسطه شهرستان لنگرود استان گیلان بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر سال سوم دبیرستان‌های شهرستان لنگرود بودند كه نمونه مورد مطالعه نمونه شامل 360 نفر و با بهره گرفتن از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ­ها از پرسشنامه معیار انتظار بی‌واسطه از معلم (IES) ثویت و مک کراسکی(1998) وپرسشنامه بازنگری چهار سناریو معیار تِون و مک‌کراسکی(1998) استفاده گردید. در روش انجام پژوهش از طرح پژوهش مطالعه آزمایشی طرح دوعاملی استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده با بهره گرفتن از آزمون T تک نمونه‌ای، تحلیل واریانس عاملی چند متغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد در تمام موارد، نمرات دانش آموزان در صمیمیت مورد انتظار از معلم به ‌طور معناداری بالاتر از میانگین‌ بود (05/0> p)، همچنین نمرات دانش آموزان در رفتار نامناسب مورد انتظار از معلمان به‌طور معناداری پایین‌تر از میانگین بود.دانش‌آموزان انتظار داشتند معلمان صمیمی باشند و رفتار نامناسب نداشته باشند.از طرفی در هر دو آزمون اثرپیلایی و لامبدای ویلکز، تأثیر صمیمت ادراک‌شده بر ارزیابی اعتبار معلم معنادار بود(001/0=p)؛ همچنین، تفاوت متغیر ترکیبی اعتبار معلم در دو جنسیت ازنظر آماری معنادار نبود( 17/0=p)؛ همچنین غیر صمیمی بودن معلم موجب می‌شود که اعتبار معلم کاهش پیدا کند؛ همچنین بین انتظار دانش آموزان و رفتارهای صمیمی وغیرصمیمی معلمان و ادراک دانش آموزان از تخطی معلمان از رفتارهای صمیمی كلامی و غیرکلامی مورد انتظار و اعتبار معلم رابطه وجود داشت.

1-1 – مقدمه:

تعلیم و تربیت امری وقت‌گیر، پرثمر ودرعین حال دشوار است که در آن معلمان که نقطه آغاز هر تحول آموزشی و پرورشی هستند، بیشترین نقش را عهده‌دار هستند. عهده‌دار بودن این نقش توسط معلم ایجاب می‌کند که رفتار و عملکرد او در محیط آموزشی مورد قضاوت گروه‌ های مختلفی از افراد قرار گیرد ازجمله این گروه‌ها می‌توان مسئولین منطقه، مدیران، والدین و دانش آموزان را نام برد.‌ در این میان دانش آموزان به دلیل حضور مستقیم در موقعیت آموزشی ارتباط نزدیک‌تری نسبت به سایر عوامل قضاوت کننده با دبیران دارند و نوع نگرش آن ها تاثیر فراوانی‌ بر فرایند یادگیری دارد.‌

در سال‌های اخیر شواهد تحقیقاتی نشان دادند كه دانش آموزان روی اعمال و افکار معلمان اثر می‌گذارند‌، رفتارهای معلمان تحت تأثیر نحوه واكنش‌ دانش آموزان ‌به فعالیت‌های كلاسی قرار می‌گیرد. این مسئله تأکید بندورا روی تعاملات متقابل شناخت، رفتار و اعمال محیطی را به یاد می‌آورد (زارع،1390).

صمیمیت[1] در کلاس درس را می توان به‌عنوان یک استراتژی آموزشی مفید مورد بررسی قرارداد. صمیمیت به‌صورت کلامی و غیرکلامی روی انگیزش دانش آموزان تأثیر می‌گذارد درک این اثرات و استفاده از صمیمیت برای اُمور آموزش‌وپرورش مهم است. ساختار صمیمیت در برقراری ارتباطات آموزشی به‌طور گسترده‌ای درگذشته مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است. پژوهشگران اثرات صمیمیت معلمان در ایجاد انگیزه دردانش آموزان و اثرآن در یادگیری عاطفی و شناختی را گزارش کرده‌اند (امی دن سون[2]،2001). معلم اثربخش باید رفتارش با شاگردان همواره توأم با صمیمیت و احترام متقابل بوده و کلاس درس را به محیطی پویا، خلاق و خوشایند تبدیل نماید (محمودی، 1377).

محرابیان (1969) مفهوم صمیمیت را به‌عنوان رفتارهای ارتباطی توسعه داده است که به‌منظورافزایش نزدیکی به دیگران اثربخشی دارد. صمیمیت شامل رفتارهای‌ کلامی‌ و غیرکلامی ‌است که به ‌منظور کاهش فاصله فیزیکی ‌و روانی ‌درک شده بین معلم و دانش‌آموز عمل می‌کند (اندرسون، نورتون و نوسباوم[3]،1981؛ کریستوفل ‌و گورهام[4]،1995؛ ثویت‌ و مک‌کراسکی، وست[5]،1994). شریفی (1368) ادراک دانش آموزان از رفتار معلم را برداشت ذهنی دانش‌آموز از رفتار معلم می‌داند.

رفتار نا‌مناسب معلم آن دسته از رفتارهایی هستند که مانع از آموزش شده و درنتیجه در یادگیری دانش‌آموزان اختلال ایجاد می‌کند (کیرینی، پلاکس، هِیز و آیوی[6]، 1991؛ ثویت و مک‌کراسکی، 1998). بورگون[7] (1978) بیان می كند بر اساس نظریه نقض انتظار، کنش متقابل بین انسان‌ها برمبنای انتظارات شکل می‌گیرد و نحوه ارزیابی نقض یک انتظار متأثر از ارزش پاداش‌د‌هی ارتباط گر (دانش‌آموز) است. این انتظارات شامل رفتارهای کلامی و غیرکلامی است. مردم رفتار دیگران را به‌عنوان رفتار تصادفی نمی‌نگرند آن‌ ها در مورد رفتارهای دیگران انتظاراتی دارند تخطی از انتظارات عواقبی در بر خواهد داشت و آن ارزش تحریک است منظور از این اصطلاح این است وقتی‌که انتظارات کسی مورد تخطی قرار می‌گیرد علاقه یا توجه وی برانگیخته می‌شود و از مکانیسم خاصی استفاده می‌کند تابه این تخطی پاسخ دهد تحریک علاقه و توجه شخص باعث می‌شود تا او به پیام کمتر دقت كند و بیشتر به منبع تحریک معطوف شود (بور‌گون ولاپایر[8]، 1996). كلاس به‌عنوان واحد سازمانی و محوری اكثر مدارس، شامل دانش آموزان و تعاملاتی است كه بین آنان به‌عنوان فعالیت‌های آموزشی جهت یادگیری تبادل نظرصورت می گیرد (گازلی[9]،2006).

معلم رکن اساسـی نهاد آموزش‌ و پرورش است. توفیق و شکست برنامه‌ ها و فعالیت ‌های آموزشی و پرورشی هر کشوری بـه معلمـان آن بستگی دارد به ‌عبارت ‌دیگر مهم‌ترین وسیله رسیدن جامعه به هدف‌های آموزشـی و پرورشـی، معلّم دانا و توانا است (پورظهیر، 1382).

1-1 مقدمه………………………….2

2-1 بیان مسئله………………………… 3

3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش………………………….. 5

4-1 اهداف پژوهش………………………….. 6

5-1 پرسش های پژوهش………………………….. 7

6-1 فرضیه های پژوهش………………………….. 7

7-1 روش شناسی پژوهش………………………….. 8

8-1 قلمرو پژوهش………………………….. 8

9-1 تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش………………………….. 9

10-1 ساختار پژوهش…………………………. 11

فصل دوم: بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه………………………… 13

2-2 مفهوم كارآفرینی…………………………. 15

3-2 نوع‏شناسی كارآفرینی…………………………. 25

4-2 ایجاد سرمایه؛ حاصل كارآفرینی سازمانی…………………………. 34

5-2 ضرورت كارآفرینی در سازمان……………………….. 37

6-2 سیر تطور كارآفرینی در سازمان………………………… 38

7-2 مفهوم كارآفرینی سازمانی…………………………. 43

8-2 فرایند كارآفرینی سازمانی…………………………. 45

9-2 موانع كارآفرینی سازمانی…………………………. 47

10-2 دیدگاه ها و رویکردهای کارآفرینی………………………… 50

1-10-2 كارآفرینی از دیدگاه اقتصاددانان………………………… 50

2-10-2 كارآفرینی از دیدگاه محققین علوم رفتاری…………………………. 61

3-10-2 كارآفرینی از دیدگاه دانشمندان مدیریت………………………….. 66

11-2 انواع مدلهای كارآفرینی…………………………. 76

12-2 مروری بر تحقیقات پیشین…………………………. 98

13-2 چارچوب نظری و مدل مفهومی تحقیق…………………………. 106

14-2 معرفی گروه صنعتی زرماكارون………………………… 112

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه………………………… 116

2-3 روش تحقیق…………………………. 116

3-3 جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه ­گیری…………………… 116

4-3 ابزار تحقیق و روش جمع‌ آوری داده‌ها……………………….. 118

5-3 روایی…………………………. 118

6-3 پایایی…………………………. 119

7-3 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها……………………….. 120

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها(یافته­ ها)

1-4 مقدمه………………………… 124

2-4 بخش اول: نتایج توصیفی…………………………. 125

3-4 بخش دوم: نتایج استنباطی…………………………. 133

فصل پنجم: نتیجه­ گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه………………………… 168

2-5 مروری بر فصول پژوهش……………………….. 169

3-5 نتیجه گیری پژوهش………………………….. 170

4-5 محدودیتهای تحقیق…………………………. 170

5-5 پیشنهادها……………………….. 171

6-5 پیشنهاد به پژوهشگران آتی…………………………. 174

فهرست منابع………………………… 176

چکیده:

هدف اصلی این پژوهش، عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در گروه صنعتی زرماكارون است. به این منظور، تمامی كاركنان دارای حداقل مدرك لیسانس گروه صنعتی زرماكارون برابر با 1300 به عنوان جامعه آماری لحاظ و مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. با بهره گرفتن از فرمول كوكران و جدول مورگان، تعداد 300 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. به لحاظ روش‌شناسی، پژوهش از نوع پیمایشی- كاربردی بوده و مبتنی ‌بر روش‌های توصیفی- همبستگی و همچنین اکتشافی است. داده‌های موردنیاز، از طریق پرسشنامه محقق­ساخته و بر اساس شاخص ها و مدل مفهومی، جمع‌ آوری گردید. در بومی­سازی این مقیاس­ها، ادبیات مفهومی ملحوظ شده و سؤالات و عوامل استخراج­، تنظیم، اعتباریابی، تثبیت و توزیع گردید. اعتبار محتوای عوامل احصاء­شده با نظر خبرگان و اعتبار سازه نیز با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تأییدی و شاخص KMO تأیید گردید. پایایی سنجه نیز به روش آلفای کرونباخ محاسبه و تأیید شد. یافته‌های کمی پژوهش در نرم‌افزارهای آماری علوم اجتماعی و روابط ساختاری خطی، تأییدكننده فرضیه ­ها و الگوی پیشنهادی پژوهش بودند، به این معنی كه رابطه تمامی ابعاد و اثربخشی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی مورد تأیید بوده، لذا عوامل احصاء­شده تبیین­کننده­ های مناسبی از توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی بوده ­اند و در نتیجه روابط مفروض در مدل نیز به­ طور معنی­داری مورد تأیید واقع شده ­اند. سایر نتایج، حاکی از رتبه­ ابعاد و شاخص ­های مطرح ­شده و نیز برازش و درجه تقریب مناسب مدل در جامعه مورد مطالعه است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در دنیای در حال تحول امروز، كامیابی از آن جوامع وسازمان هایی است كه بین منابع كمیاب و قابلیت‌های مدیریتی و كارآفرینی منابع انسانی خود، رابطه معنی­داری برقرار سازند. به عبارتی دیگر، جامعه و سازمانی می‌تواند در مسیر توسعه، حركت رو به جلو و با شتابی داشته باشد كه با ایجاد

 بسترهای لازم، منابع انسانی خود را به دانش و مهارتِ كارآفرینی مولد، تجهیز كند تا آنها با بهره گرفتن از این توانمندی ارزشمند، سایر منابع جامعه و سازمان را به سوی ایجاد ارزش و حصول رشد و توسعه، مدیریت و هدایت كنند. در حال حاضر سیر تحولات جهانی، کارآفرینان را در خط مقدم توسعه فنآوری و توسعه اقتصادی قرار داده است (احمدپور و مقیمی، 1385: 28).

امروزه كه كار و فعالیت، شكل تازه ای به خود گرفته است و به سوی خودكارفرمایی و خوداشتغالی در حركت است؛ كارآفرینی و كارآفرینان، نقش كلیدی در روند توسعه و پیشرفت اقتصادی جوامع مختلف ایفا می‌كنند. تجارب كشورهایی مانند ژاپن، كره جنوبی، مالزی و هند؛ آكنده از فعالیتهای چشمگیر كارآفرینانی بوده است كه امروز به توسعه یافتگی كشور خود می بالند. باید توجه داشت كه كارآفرینان تنها به ایجاد فرصتهای شغلی جدید نمی پردازند بلكه با ساختار، تفكر، تحرك و فرهنگ لازم، دست به تخریب خلاق می زنند تا از دل ویرانه­های كهن، بنای رفیع آبادانی و پیشرفت را برافرازند.        
با توجه به نقش و اهمیت كارآفرینی و سابقه درخشان كارآفرینان در توسعه بسیاری از كشورها و با توجه به مشكلات اقتصادی زیادی كه كشور ما با آن مواجه بوده و دست یاری از هر سویی می­طلبد؛ ترویج و اشاعه مفهوم كارآفرینی، بسترسازی برای فرهنگ حامی كارآفرینی و مهمتر از همه تربیت افراد (به ویژه تحصیلكردگان) كارآفرین سازمانی برای تمامی جوامع بــه خصوص برای جوامع در حال توسعه­ای مانند ایران از اهمیت و ضرورت حیاتی برخوردار است. تجربه موفقیت‌آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی از کشورهای در حال توسعه در عبور از بحرانهای اقتصادی به واسطه توسعه کارآفرینی در آن کشورها، موجب گردیده تا سایر کشورها نیز برای کارآفرینی، کارآفرینان و شکل­ گیری کسب و کارهای نوآورانه، اهمیت خاصی قائل گردند(اسکندانی، 1379: 36).

1-2- بیان مسئله

كارآفرینی، مفهومی است كه همراه با خلقت بشر وجود داشته است. كارآفرینی، كانون و مركز ثقل كار و تلاش و پیشرفت در عصر مدرنیته تلقی می‌شود. ما بدون توجه كافی به مقوله «توسعه فرهنگ كارآفرینی» نمی‌توانیم به شاخص‌های رشد و توسعه كه از طریق تغییر در روند تولید،‌ بهره‌وری و توان­افزایی فنی و صنعتی در عرصه اقتصاد حاصل می‌شود، دست یابیم. در گذر از مرحله سنتی به صنعتی باید به توانمندیها و قابلیت‌های فردی كارآفرینان در بهره‌گیری از منابع طبیعی و بكارگیری تكنولوژی مدرن اهتمام ویژه‌ای قائل شویم. زیرا، آنها با بكارگیری روش‌های جدید در بازار، خود را برای استفاده بهینه از ابزار و دستیابی به كیفیت مطلوب كالا و خدمات آماده می‌سازند(مقیمی، 1383: 7).

كارآفرینی، فرایندی اكتسابی است و خانواده در شكل‌گیری این فرایند نقش اساسی را ایفاء می‌كند. زیرا، خانواده می‌‌تواند عنصر پویایی و تحرك را به ژرفای وجود افراد تحت نفوذ و وابسته به خود تزریق كند به شكلی كه «فرد» و «جامعه» در محیطی هماهنگ به تعامل بپردازند و قالب‌های اجتماعی نوآورانه شكل گیرد. در عین حال شرایط محیطی و نوع جامعه ای كه فرد در آن رشد و نمو می یابد، نیز در شكل­گیری و ایجاد عادات و رفتارهای مختلف در فرد به میزان زیادی تأثیرگذار می­باشد(جدی، 1380: 22).

در مجموع شناسایی ویژگیهای منحصر به فرد كارآفرینان و نیز عوامل و فاكتورهای موثر بر فرهنگ كارآفرینی در جامعه و حتی در سازمان شغلی یک فرد می­تواند، در دنیای امروزین به عنوان كلید و عنصر رشد و توسعه از ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی؛ محسوب شود. به گونه­ ای كه عنصر كارآفرینی به عنوان موتور حركت تولید و توسعه اقتصادی و از سویی پرورش دهنده و تقویت كننده روحیه سرمایه ­گذاری در نیروی انسانی تلقی گردد. با توجه به نقش كارآفرینی در توسعه همه جانبه در كشورهای صنعتی و پیشرفته، كشورهای در حال توسعه نیز در پی ایجاد موج گسترده و جدیدی از سازمان های كارآفرین می­باشند. برای رسیدن به این مهم می­بایستی نقش و اهمیت فرهنگ كارآفرینی و عوامل رشد و توسعه دهنده و یا موانع آن در سازمانها مشخص و معرفی شوند(Brockhaus,2002:36).

بر این اساس لازم است که بررسی شود عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در گروه صنعتی زرماكارون، کدامند و درجه اهمیت هر یک از آنها به چه میزان است؟ در نهایت اینکه میزان تأثیر هر یک از این عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی به چه میزان است؟

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

سازمانها امروزه دیگر نمی­توانند با تغییر روشها ساختار و شیوه مدیریتی سنتی تغیرات بنیادی به وجود آورند لذا مدیران و کارکنان باید بتوانند نگرش خود را در مدلهای ذهنی جدید دگرگون سازند. از سویی وجود مشکلاتی چون بیکاری که خود پدیدآورنده معضلات زیادی در جامعه است، موجب شده تا به مسئله کارآفرینی و مدیران کارآفرین توجه زیادی شود و عواملی که موجب توسعه کارآفرینی می­شوند مورد توجه قرار گیرد. سازمانها امروزه نمی­توانند با تعداد اندکی افراد خلاق و کارآفرین و اجرای چند طرح کارآفرینانه بر رقبای کوچک چابک و نوآور خود فائق آیند؛ آنها باید شرایطی را فراهم کنند تا   همه­ی کارکنان روحیه کارآفرینی پیدا کرده و بتوانند به راحتی بطور گروهی یا فردی فعالیتهای کارآفرینانه­ی خود را اجرا کنند(Cornwall & Perlman,2000:42).

بنابراین با توجه به نقش كارآفرینی در توسعه همه جانبه در كشورهای صنعتی و كشورهای در حال توسعه نیز در پی ایجاد موج گسترده و جدیدی از سازمان های كارآفرین می­باشند. كه برای رسیدن به این مهم می بایستی نقش و اهمیت فرهنگ كارآفرینی و عوامل رشد و توسعه دهنده و یا موانع آن در سازمانها مشخص و معرفی شوند. به عبارتی دیگر كارآفرینی به عنوان یک الزام و رویكرد نوین و تدبیر جدید اقتصادی در پاسخ به واقعیتها و شرایط جدید محیطی، یكی از راهكارهای ارزشمند در رویارویی و تقابل با ناكارآمدی اقتصادی و جلوگیری از پدیده­های منفی اقتصادی مانند: بیكاری، محسوب می­گردد(Cochran,2004:22).

پژوهش حاضر نیز با توجه به ضرورت ایجاد و بسط توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ سعی بر آن دارد تا به بررسی عوامل موثر بر كارآفرینی از دیدگاه كاركنان بپردازد و از این رهگذر، نقش كارآفرینی را در گسترش فرهنگ و روحیه كاری آنها تبیین و در قالب چارچوبی جامع، مشخص و تبیین نماید.

بنابراین، اهمیت ویژه مطالعه حاضر، كاربردی بودن موضوع آن در شركت زرماكارون، می­باشد که به عنوان موضوعی قلمداد می­گردد که از یک سو، دامنه شناخت ما را از فرهنگ كارآفرینی سازمانی و ادبیات مربوط به آن، گسترش داده و از سوی دیگر، موضوع از آنجا بدیع قلمداد گردیده است که مباحث دامنه­دار و پیوسته­ای را با توجه به شناسایی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی، به دنبال خواهد داشت.

1-4- اهداف پژوهش

1-4-1- هدف کلی

هدف کلی این پژوهش ” شناسایی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در گروه صنعتی زرماكارون” می­باشد.

1-4-2- اهداف اختصاصی

با توجه به اهمیت نقش کارآفرینی سازمانی، این تحقیق بر آن است تا به اهداف فرعی یا اختصاصی ذیل دست یابد:

1- شناسایی الگوی عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ 

2- سنجش میزان اثرگذاری عوامل احصاء­شده بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛

3- اولویت­ بندی عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ 

4- ارائه راهکارهایی به منظور توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون.

1-5- پرسش های پژوهش

1- عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ كدامند؟

2- میزان اثرگذاری عوامل احصاء­شده بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ به چه میزان است؟

3- اولویت­ بندی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی سازمانی در بین كاركنان شركت زرماكارون؛ به ترتیب اهمیت؛ چگونه است؟

1-6- فرضیه های پژوهش

1- بین خطرپذیری و توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.

2- بین توفیق­طلبی و توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.

3- بین ایده­پردازی و توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.

4- بین عمل­گرایی و توسعه فرهنگ كارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.

• سؤال های پژوهش…………………………………………………………………………………………… 11
• تعریف واژه ها و اصطلاحات…………………………………………………………………………….. 12

1-6-1. تعاریف نظری ………………………………………………………………………………………………… 12

1-6-2. تعاریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………… 14

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1. مبانی نظری ………………………………………………………………………………………………………… 17

2-1-1. ویژگی ها و تعاریفی از تعلیم و تربیت ……………………………………………………………… 17

2-1-2. اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت ……………………………………………………………………… 19

2-1-3. ویژگی ها، روش ها، اهمیت و ضرورت و اهداف آموزش و پرورش دوره راهنمایی…. 20

2-1-3-1. ویژگی های آموزش و پرورش دوره راهنمایی ………………………………………………… 20

2-1-3-2. روش های آموزش و پرورش دوره راهنمایی تحصیلی ……………………… 21

2-1-3-3. اهمیت و ضرورت آموزش و پرورش دوره راهنمایی ……………………………………….. 22

2-1-3-4. اهداف آموزش و پرورش دوره راهنمایی ……………………………………………………….. 25

2-1-4. ضرورت و انواع برنامه ریزی ………………………………………………………………………….. 33

2-1-5. جایگاه، اهمیت و تعاریفی از محتوا ……………………………………………………………………. 38

2-1-6. انتخاب محتوا …………………………………………………………………………………………………. 42

2-1-6-1. دیدگاه های اساسی در زمینه انتخاب محتوا …………………………………………………….. 42

2-1-6-2. منابع انتخاب محتوا ……………………………………………………………………………………… 44

2-1-6-3. اصول انتخاب محتوا ……………………………………………………………………………………. 46

2-1-7. تحلیل محتوا و هدف های آن …………………………………………………………………………… 55

2-1-8. انواع تحلیل محتوا …………………………………………………………………………………………… 57

2-1-9. كتاب درسی …………………………………………………………………………………………………….58

2-1-9-1. جایگاه و اهمیت كتاب درسی ……………………………………………………………………….. 58

2-1-9-2. ضرورت پژوهش در كتاب های درسی ………………………………………………………….. 60

2-1-10. مفهوم و تعریف تحلیل محتوای كتاب درسی ……………………………………………………. 62

2-1-11. تكنیک ها و روش های متداول در تحلیل محتوای كتاب های درسی …………………… 67

2-1-12. ابزارهای فهرستی یا چك لیست هادر تحلیل محتوای کتاب های درسی ……………… 68

2-1-12-1. ویژگی های مطلوب كتاب درسی ………………………………………………………………… 70

2-1-12-2. چك لیست انتخاب كتاب درسی مناسب ………………………………………………………. 71

2-1-12-3. الگو یا تکنیک میزان دعوت به پژوهش ویلیام رومی ……………………………………… 73

2-1-12-4. روش بررسی شكل ها، تصویرها و نمودارهای كتاب ……………………………………… 75

2-1-12-5. روش بررسی سئوال ها و تمرین های كتاب …………………………………………………. 75

2-1-12-6. مدل طراحی و طبقه بندی هدف های آموزشی مریل ……………………………………… 76

2-1-13. اهداف کلی برنامه درسی ریاضی در دوره راهنمایی …………………………………………… 81

2-1-14. ضرورت تغییر برنامه های درسی متناسب با تغییرات امروزی ……………………………… 83

2-1-15. جمع بندی مبانی نظری ………………………………………………………………………………….. 85

2-2. تحقیقات انجام شده …………………………………………………………………………………………….. 86

2-2-1. تحقیقات انجام شده خارجی …………………………………………………………………………….. 86

2-2-2. تحقیقات انجام شده داخلی ………………………………………………………………………………. 90

فصل سوم: روش پژوهش

3-1. روش پژوهش …………………………………………………………………………………………………… 101

3-2. جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری …………………………………………………… 102

3-2-1. جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………. 102

3-2-2. نمونه آماری …………………………………………………………………………………………………. 103

3 -2-3. روش های نمونه گیری ………………………………………………………………………………… 104

3-3- ابزار گردآوری اطلاعات، بیان ویژگی‌ها، روایی و پایایی آن ……………………………………. 105

3-4. روش تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………….. 109

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1. توصیف و تحلیل داده ها به تفكیک سوال های پژوهش …………………………………………. 111

4-2. بررسی وضعیت جمعیت شناختی پاسخگویان ………………………………………………………. 111

4-3 .بررسی سوال های پژوهش …………………………………………………………………………………. 118

4-3-1 . سوال اول پژوهش ……………………………………………………………………………………….. 118

4-3-2. سوال دوم پژوهش ………………………………………………………………………………………… 121

4-3-3. سوال سوم پژوهش ………………………………………………………………………………………. 123

4-3-4. سوال چهارم پژوهش …………………………………………………………………………………….. 125

4-3-5. سوال پنجم پژوهش ………………………………………………………………………………………. 127

4-3-6. سوال ششم پژوهش ………………………………………………………………………………………. 130

4-3-7. سوال هفتم پژوهش ………………………………………………………………………………………. 133

4-3-8. سوال هشتم پژوهش ……………………………………………………………………………………… 135

4-3-9 .سوال نهم پژوهش ………………………………………………………………………………………… 137

4-3-10. سوال دهم پژوهش ……………………………………………………………………………………… 140

 

4-3-10-1. جنس …………………………………………………………………………………………………… 140

4-3-10-2. مدرک تحصیلی ………………………………………………………………………………………. 143

4-3-10-3. رشته تحصیلی ………………………………………………………………………………………… 145

4-3-10-4. ناحیه محل خدمت …………………………………………………………………………………. 147

4-3-10-5. سنوات تدریس در دوره متوسطه اول(راهنمایی) ………………………………………….. 151

4-3-10-6 حضور در دوره بررسی… ………………………………………………………………………….. 153

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1. خلاصه ای از پژوهش ……………………………………………………………………………………….. 158

5- 2. بیان یافته ها و بحث پیرامون آن …………………………………………………………………………. 159

5-3. بحث کلی ………………………………………………………………………………………………………… 171

5-4. پیشنهادهای عملی جهت كاربست یافته ها …………………………………………………………… 172

5-5. پیشنهاد موضوع های پژوهشی …………………………………………………………………………….. 177

5-6 محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………….. 179

فهرست جداول

جدول2-1. یک نمونه از پرسش نامه تحلیل محتوای كتاب آموزش …………………………………… 69

جدول 2-2. چک لیست ملاك های ارزیابی برای انتخاب كتاب درسی مناسب ………………….. 72

جدول 2-3. فراوانی انواع جملات لفظی و دركی ……………………………………………………………. 74

جدول 2-4. انواع سطوح عملكردی براساس موضوع ……………………………………………………… 77

جدول 2-5. نتایج تجزیه و تحلیل مریل ………………………………………………………………………… 78

جدول شماره 2-6. انواع ارائه ثانویه و عملكرد مریل ……………………………………………………….. 80

جدول 3-1. جامعه آماری پژوهش ………………………………………………………………………………. 103

جدول 3-2. نمونه آماری پژوهش ……………………………………………………………………………….. 104

جدول 3-3. تناظر 32 گویه‌ای پرسش نامه ی کتاب ریاضی پایه هفتم دوره متوسطه …………. 107

جدول 3-4. طیف لیکرت، پرسش­نامه ی کتاب ریاضی پایه هفتم دوره متوسطه اول …………. 108

جدول 3-5. ضریب آلفای كرونباخ سوال های مختلف پژوهش ……………………………………. 108

جدول 4-1. توزیع پاسخگویان بر حسب جنس ……………………………………………………………. 112

جدول 4-2. توزیع پاسخگویان بر حسب مدرک تحصیلی ………………………………………………. 113

جدول 4-3. توزیع پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی ………………………………………………… 114

جدول 4-4. توزیع پاسخ گویان بر حسب ناحیه محل خدمت …………………………………………. 115

جدول 4-5. توزیع پاسخ گویان بر حسب سنوات تدریس در مقطع دبیرستان دوره اول …….. 116

جدول 4-6. توزیع پاسخگویان بر حسب حضور یا عدم حضور در دوره بررسی ………………. 117

جدول 4-7. فراوانی انواع جمله های درکی و حفظی …………………………………………………….. 119

جدول 4-8. فراوانی انواع جملات کتاب بر اساس روش تجزیه و تحلیل ویلیام رومی …….. 120

جدول 4-9. فراوانی انواع فعالیت ها و کار درکلاس ها وتمرین های کتاب در فصل های مختلف ……………………………………. 122

جدول 4-010 فراوانی انواع تصاویر و شکل های کتاب در فصل های مختلف …………………. 124

جدول 4-11. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 1 تا5 …………………………. 125

جدول 4-12. نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی ………………….. 127

جدول 4-13. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 6 تا 11………………………… 128

جدول 4-4.1 نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی …………………… 130

جدول 4-15. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 12 تا 17 ……………………. 131

جدول 4- 16. نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی …………………. 132

جدول 4-17. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 18 تا 22 ……………………. 133

جدول 4-18. نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی …………………… 135

جدول 4-19. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 23 تا 27 …………………….. 135

جدول 4-20. نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی ………………….. 137

جدول 4-21. جمع بندی ارزیابی پاسخگویان نسبت به گویه های 28 تا 32 …………………….. 138

جدول 4-22. نتایج آزمون t تك نمونه ای، مقایسه میانگین با میانگین فرضی ………………….. 139

جدول 4-23. فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال ها به تفكیک جنس ………………………. 141

جدول 4-24. نتایج آزمون t مستقل برای متغیر جنس …………………………………………………. 141

جدول 4-25. فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال های پژوهش به تفكیک مدرک تحصیلی …………………………. 143

جدول 4-26. نتایج تحلیل آنوا برای متغیر مدرک تحصیلی ……………………………………………. 144

جدول 4-27 .نتایج آزمون تعقیبی شفه در مورد سوال چهارم پژوهش بر حسب مدرک تحصیلی ……….. 145

جدول 4-28. فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال ها به تفكیک رشته تحصیلی …………… 146

جدول 4-29. نتایج آزمون t مستقل برای متغیر رشته تحصیلی………………………………………. 146

جدول 4-30. فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال های پژوهش به تفكیک ناحیه محل خدمت …………….. 148

جدول 4-31. نتایج تحلیل آنوا برای متغیر ناحیه محل خدمت ………………………………………… 149

جدول 4-32.نتایج آزمون تعقیبی شفه در مورد سوال چهارم پژوهش بر حسب ناحیه محل خدمت ………………….. 150

جدول 4-33. فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال های پژوهش به تفكیک سنوات تدریس ………………………………………………. 151

جدول 4-34. نتایج تحلیل آنوا برای متغیر سنوات تدریس در دوره متوسطه اول ……………… 152

جدول 4-35 .فراوانی، میانگین و انحراف معیار سوال ها به تفكیک حضور در دوره بررسی ………………………………………….. 153

جدول 4-36. نتایج آزمون t مستقل برای متغیر نوع حضور در دوره بررسی ……………………… 154

جدول 5-1. میانگین وزنی و میزان توجه متغیرهای پژوهش در کتاب ………………………………. 171

فهرست اشکال

نمودار 4-1. توزیع پاسخگویان بر حسب جنس ……………………………………………………………. 112

نمودار 4-2. توزیع پاسخگویان بر حسب مدرک تحصیلی …………………………………………….. 113

نمودار 4-3. توزیع پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی ………………………………………………… 114

نمودار 4-4. توزیع پاسخ گویان بر حسب ناحیه محل خدمت …………………………………………. 115

نمودار 4-5 .توزیع پاسخ گویان بر حسب سنوات تدریس در مقطع دبیرستان دوره اول ……… 116

نمودار4-6. توزیع پاسخگویان بر حسب حضور یا عدم حضور در دوره بررسی ……………. 117

چکیده:

هدف از انجام این تحقیق تحلیل محتوای کتاب ریاضی هفتم متوسطه اول سال تحصیلی 94- 1393 می باشد.این تحقیق، از نوع توصیفی و روش مورد استفاده، روش تحلیل محتوا و روش پیمایشی و از نظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی و از نظر جمع آوری و کنترل متغیرها در گروه تحقیقات غیر آزمایشی قرار دارد. در این تحقیق دو جامعه آماری وجود دارد: الف) کتاب ریاضی هفتم دوره متوسطه اول چاپ 1393 ب) دبیران ریاضی پایه هفتم دوره متوسطه اول نواحی هفتگانه آموزش و پرورش شهر مشهد که 488 نفر می باشند. در این تحقیق دو نمونه آماری نیز مطرح است:

الف) برای جامعه اول کل کتاب مورد نظر بود که بر اساس الگوی ویلیام رومی تعیین شد. ب) برای جامعه دوم 170 نفر زن و مرد از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای متناسب باحجم از 3 ناحیه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق یکی فرم تحلیل محتوای ویلیام رومی و دیگری پرسش نامه محقق ساخته بود.نتایج بدست آمده باتوجه به ضرایب فرم تحلیل محتوای ویلیام رومی در سه بخش متن، سوالات فعالیت ها، کاردرکلاس هاو تمرین ها و تصویرها نشان می دهد که کتاب ریاضی هفتم در میزان دعوت به پژوهش یا به تفکر مطلوب بوده است.همچنین نتایج بدست آمده از پرسش نامه نشان می دهد که کتاب ریاضی هفتم به اطلاعات قبلی ریاضی دانش آموزان بیشترین توجه و به نیازهای دانش آموزان کمترین توجه را داشته است.

• مقدمه

اهمیت و نقش آموزش و پرورش در بهسازی و توسعه زندگی فردی و اجتماعی موجب شده است که جامعه و اولیای دانش آموزان انتظار داشته باشند که مدرسه محیطی رشد دهنده، پویا و زمینه ساز پرورش استعدادهای بالقوه و خداداد فرزندان آنان باشد (دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، 1379).

با توجه به شتاب روزافزون تکنولوژی و فن آوری اطلاعات، نیاز به بازنگری کتب درسی هر چند سال یک بار احساس می شود، یکی از راه های رسیدن به این مهم تحلیل محتوای کتب درسی است که شیوه های متفاوتی برای این امر وجود دارد (صاحبی و حسینی ، 1389).

کتاب های درسی یکی از مهمترین نقش ها را در برنامه های درسی ایفا می کنند زیرا بیشتر فعالیت های آموزشی در چارچوب کتاب های درسی صورت می گیرد و بیشترین فعالیت ها و تجربه های آموزشی دانش آموزان و معلم حول محور آن سازمان دهی می شود (عریضی، 1382).

ساختار نظام تحصیلی آموزش وپرورش در جمهوری اسلامی ایران براساس مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، شامل 6 سال دوره ابتدایی و 6 سال دوره متوسطه (جمعا دوازده سال) است. هر دوره تحصیلی نیز به دو دوره سه ساله تقسیم می شود.

دوران تحصیلی رسمی و عمومی، با توجه به ماهیت و ویژگی برنامه های درسی شامل دوره آموزش عمومی (مرکب از دوره ابتدایی و دوره متوسطه اول) و نیمه تخصصی (دوره متوسطه دوم) خواهد بود و در پایان دوره متوسطه دوم به دانش آموزان مدرک دیپلم اعطا می شود (دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، 1390).

این دوره از چند نظر حایز اهمیت است:

دانش آموزان این دوره در مرحله حساسی از زندگی، به نام نوجوانی هستند. ویژگی های خاص این سنین وتحولات جسمانی و روانی در نوجوانان ایجاب می کند که آنان در مراکز تربیتی خاص تحت تعلیم و تربیت قرار گیرند و جدا کردن آنان ازکودکان دوره ابتدایی و نوجوانان دبیرستانی ضرورت دارد.